Thuế thu nhập cá nhân là một trong các loại thuế đánh trực tiếp vào nguồn thu nhập cao của cá nhân .Vậy để được miễn thuế TNCN khi chuyển nhượng, thừa kế, quà tặng là bất động sản thì cần làm gì?
Mục lục bài viết
1. Đối tượng nào phải nộp thuế thu nhập cá nhân?
Thuế thu nhập cá nhân được hiểu là một trong các loại thuế trực thu, khoản thuế này thu trực tiếp vào khoản thu nhập và lợi ích thu được từ các tổ chức kinh tế hoặc cá nhân. Hiện nay, không phải cá nhân nào cũng phải thực hiện nghĩa vụ nộp thuế thu nhập cá nhân bởi khoản thuế này chỉ áp dụng đối với một số cá nhân có thu nhập cao. Căn cứ theo Điều 2
– Cá nhân có trách nhiệm nộp thuế thu nhập cá nhân là người đang cư trú ổn định, có nguồn thu nhập chịu thuế quy định tại Điều 2 của Luật này. Nguồn thu nhập phát sinh của cá nhân này có thể tồn tại trong và ngoài lãnh thổ Việt Nam. Ngoài ra, không chỉ cá nhân sinh sống cư trú tại lãnh thổ Việt Nam mà các cá nhân không cư trú có thu nhập chịu thuế quy định tại Điều 3 của Luật này cũng phải thực hiện nghĩa vụ đóng thuế thu nhập cá nhân trong lãnh thổ Việt Nam.
– Cá nhân được coi là cư trú phải được xác định thông qua một số điều kiện cơ bản sau đây:
+ Thời gian mà cá nhân này có mặt tại Việt Nam phải từ 183 ngày trở lên trong một năm dương lịch hoặc với cách tính khác nếu người này có mặt đảm bảo thời gian có mặt tại Việt Nam tính theo 12 tháng liên tục kể từ ngày đầu tiên có mặt tại Việt Nam.
+ Đồng thời người này phải có nơi ở thường xuyên tại Việt Nam bao gồm có nơi nào đăng ký thường trú hoặc có nhà thuê để ở tại Việt Nam theo hợp đồng thuê thực hiện ký kết với một cá nhân tổ chức khác. Hợp đồng thuê nhà để ở của người này là loại hợp đồng có thời hạn.
2. Trường hợp được miễn thuế thu nhập cá nhân khi chuyển nhượng thừa kế, quà tặng là bất động sản:
Pháp luật hiện hành đã quy định một số trường hợp được miễn thuế thu nhập cá nhân khi tiến hành chuyển nhượng thừa kế quà tặng làm bất động sản. Bất động sản trong trường hợp chuyển nhượng, thừa kế, quà tặng không chỉ là các công trình xây dựng đã được hình thành mà bao gồm cả nhà ở hình thành trong tương lai công trình xây dựng hình thành trong tương lai hoặc các công trình xây dựng nhà ở đã được chủ dự án bàn giao đưa vào sử dụng nhưng chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất quyền sở hữu nhà ở và các tài sản gắn liền trên đất theo quy định của pháp luật về nhà ở và pháp luật về kinh doanh bất động sản.
Căn cứ theo Điểm a, Khoản 1, Điều 52 Thông tư 80/2021/TT-BTC và tại Điều 4 Văn bản hợp nhất 15/VBHN-VPQH 2014 Luật Thuế thu nhập cá nhân đã ghi nhận các trường hợp được miễn thuế thu nhập cá nhân do cơ quan thuế
– Nguồn thu nhập phát sinh từ việc chuyển nhượng bất động sản giữa vợ với chồng; cha đẻ, mẹ đẻ với con đẻ; cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi; cha chồng, mẹ chồng với con dâu; cha vợ, mẹ vợ với con rể; ông nội, bà nội với cháu nội; ông ngoại, bà ngoại với cháu ngoại; anh, chị, em ruột với nhau;
– Các khoản thu phát sinh từ quá trình chuyển nhượng nhà ở, quyền sử dụng đất ở và tài sản gắn liền với đất ở của cá nhân mà bất động sản này được xác định là bất động sản duy nhất mà cá nhân nàu sở hữu;
– Nguồn thu nhập từ giá trị quyền sử dụng đất của cá nhân đã được Nhà nước giao đất;
– Cá nhân được nhận thừa kế, quà tặng là bất động sản giữa vợ với chồng; cha đẻ, mẹ đẻ với con đẻ; cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi; cha chồng, mẹ chồng với con dâu; cha vợ, mẹ vợ với con rể; ông nội, bà nội với cháu nội; ông ngoại, bà ngoại với cháu ngoại; anh, chị, em ruột với nhau thì nguồn thu nhập phát sinh từ giao dịch này không được thu thuế của người nhận thưa kế hoặc nhận quà tặng;
– Nhà nước giao đất để cho hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, làm muối, nuôi trồng, đánh bắt thuỷ sản mà quá trình sản xuất này chưa qua chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường thì không được đánh thuế thu nhập cá nhân trong trường hợp này;
– Ngoài ra, đất được nhà nước giao cho hộ gia đình, cá nhân nhưng khi tiến hành chuyển đổi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân được Nhà nước giao để sản xuất mà phát sinh thu nhập.
3. Để được miễn thuế TNCN khi chuyển nhượng, thừa kế, quà tặng là bất động sản thì cần chuẩn bị giấy tờ gì?
Như đã biết, khi các cá nhân tiến hành chuyển nhượng, thừa kế, quà tặng là bất động sản giữa vợ với chồng; giữa cha đẻ, mẹ đẻ với con đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi; giữa mẹ chồng, cha chồng với con dâu; giữa bố vợ, mẹ vợ với con rể; giữa ông nội, bà nội với cháu nội; giữa ông bà ngoại với cháu ngoại; giữa anh chị em ruột với nhau sẽ được miễn thuế thu nhập cá nhân. Để được hưởng quyền lợi này thì cần chuẩn bị bộ hồ sơ miễn thuế được thực hiện theo khoản 1 Điều 7 Thông tư 43/2023/TT-BTC đã sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 53 Thông tư 80/2021/TT-BTC, cụ thể:
– Cá nhân chuẩn bị tờ khai thuế thu nhập cá nhân theo mẫu số 03/BĐS-TNCN; Khi tiếp nhận tờ khai thuế thu nhập cá nhân thì cơ quan thuế sẽ sử dụng thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để giải quyết theo quy định khi thông tin trong các loại giấy tờ đã có trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.
– Đối với một số trường hợp mà Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư chưa kịp cập nhật hoặc trong thời gian đang bảo trì, sửa chữa thì quyền lợi này cũng không bị ảnh hưởng. Khi gặp trường hợp này thì người nộp thuế cung cấp các giấy tờ liên quan đến việc xác định đối tượng được miễn thuế theo từng trường hợp, cụ thể như sau:
| Trường hợp miễn thuế TNCN | Hồ sơ miễn thuế TNCN |
| Chuyển nhượng, thừa kế, quà tặng giữa vợ với chồng | Cá nhân chứng minh mối quan hệ thông qua việc xác nhận thông tin về cư trú hoặc Thông báo số định danh cá nhân và thông tin công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Ngoài ra, bản sao Giấy chứng nhận kết hôn hoặc Quyết định của |
| Chuyển nhượng, thừa kế, quà tặng giữa cha đẻ, mẹ đẻ với con đẻ | Thực hiện việc xác nhận thông tin về cư trú hoặc Thông báo số định danh cá nhân và thông tin công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư hoặc bản sao Giấy khai sinh. Đối với trường hợp cá nhân tặng cho, thừa kế, quà tặng mà có con ngoài giá thú thì phải chuẩn bị bản sao Quyết định công nhận việc nhận cha, mẹ, con. |
| Chuyển nhượng, thừa kế, quà tặng giữa cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi | Tiến hành xác nhận thông tin về cư trú hoặc Thông báo số định danh cá nhân và thông tin công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư hoặc chuẩn bị bản sao Quyết định công nhận việc nuôi con nuôi để chứng minh được mối quan hệ. |
| Chuyển nhượng, thừa kế, quà tặng giữa ông nội, bà nội với cháu nội | Giấy tờ để xác minh mối quan hệ người nhà là ông bà với cháu thì cần có bản sao Giấy khai sinh của cháu nội và bản sao Giấy khai sinh của bố cháu nội; Ngoài ra, có thể lựa chọn xác nhận thông tin về cư trú hoặc Thông báo số định danh cá nhân và thông tin công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư có thể hiện mối quan hệ giữa ông nội, bà nội với cháu nội; Trong một số trường hợp cơ quan Thuế vẫn chấp nhận các giấy tờ khác có xác nhận của cơ quan cấp có thẩm quyền về mối quan hệ giữa ông, bà nội và cháu nội. |
| Chuyển nhượng, thừa kế, quà tặng giữa ông ngoại, bà ngoại với cháu ngoại | Thông tin được lưu trong bản sao Giấy khai sinh của cháu ngoại và bản sao Giấy khai sinh của mẹ cháu ngoại sẽ được đem ra đối chiếu, xác nhận thông tin; Cần thực hiện hoạt động xác nhận thông tin về cư trú hoặc Thông báo số định danh cá nhân và thông tin công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư có thể hiện mối quan hệ giữa ông ngoại, bà ngoại với cháu ngoại; Ngoài ra, các giấy tờ khác có xác nhận của cơ quan cấp có thẩm quyền cũng có giá trị cao để chứng minh mối quan hệ giữa ông, bà ngoại và cháu ngoại. |
| Chuyển nhượng, thừa kế, quà tặng giữa anh, chị, em ruột với nhau | Hiên nay, việc xác định thông tin về cư trú hoặc Thông báo số định danh cá nhân và thông tin công dân giữa những người đang nhận là mối quan hệ có chung cha mẹ hoặc cùng cha khác mẹ hoặc cùng mẹ khác cha thì quá trình xác định thông tin về cư trú hoặc Thông báo số định danh cá nhân và thông tin công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Nếu không tìm thấy thông tin trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư thì có thể chuẩn bị giấy tờ khác có xác nhận của cơ quan cấp có thẩm quyền chứng minh có quan hệ huyết thống. |
| Chuyển nhượng, thừa kế, quà tặng giữa cha chồng, mẹ chồng với con dâu; cha vợ, mẹ vợ với con rể | Tiến hành xác nhận thông tin về cư trú hoặc Thông báo số định danh cá nhân và thông tin công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư ghi rõ mối quan hệ giữa cha chồng, mẹ chồng với con dâu; giữa cha vợ, mẹ vợ với con rể; Nếu không thực hiện xác nhận được thông qua cách thức nêu trên thì cần có bản sao Giấy chứng nhận kết hôn và Giấy khai sinh của chồng hoặc vợ làm căn cứ xác định mối quan hệ giữa người chuyển nhượng là cha chồng, mẹ chồng với con dâu hoặc cha vợ, mẹ vợ với con rể |
Các văn bản pháp luật được sử dụng:
– Văn bản hợp nhất 15/VBHN-VPQH 2014 Luật Thuế thu nhập cá nhân;
– Thông tư số 43/2023/TT-BTC của Bộ Tài chính: Sửa đổi, bổ sung một số điều của các Thông tư có quy định liên quan đến việc nộp, xuất trình và khai thông tin về đăng ký sổ hộ khẩu, sổ tạm trú hoặc giấy tờ có yêu cầu xác nhận của địa phương nơi cư trú khi thực hiện các chính sách hoặc thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Tài chính.
