Có được đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động đối với phụ nữ mang thai không?

Có được đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động đối với phụ nữ mang thai không? Điều kiện để hưởng chế độ thai sản.

Tóm tắt câu hỏi:

thưa luật sư. tôi có 1 người bạn làm nấu ăn tại 1 trường học. trường học có ký hợp đồng với chị ấy từ ngày 09/05/ 2015 và kết thúc hợp đồng vào ngày 30/05 2016. Trong quá trình làm việc chị ấy có mang thai và dự kiến sinh vào tháng 9/2016. tuy nhiên đến ngày 19/07/2016 nhà trường có thông báo chấm dứt hợp đồng lao động với chị ấy. vậy xin luật sư cho biết bạn tôi trong thời gian làm việc có thai thì có được hưởng quyền lợi gì của thai sản không và đơn vị có được chấm dứt hợp đồng lao động với chị ấy không? Tôi xin chân thành cảm ơn?

Luật sư tư vấn:

Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc của bạn, Công ty LUẬT DƯƠNG GIA xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:

1. Cơ sở pháp lý:

“Bộ luật lao động 2019”

2. Nội dung tư vấn:

Tại Điều 22 “Bộ luật lao động 2019” quy định về loại hợp đồng lao động như sau:

“Điều 22. Loại hợp đồng lao động

1. Hợp đồng lao động phải được giao kết theo một trong các loại sau đây:

a) Hợp đồng lao động không xác định thời hạn;

Hợp đồng lao động không xác định thời hạn là hợp đồng mà trong đó hai bên không xác định thời hạn, thời điểm chấm dứt hiệu lực của hợp đồng.

b) Hợp đồng lao động xác định thời hạn;

Hợp đồng lao động xác định thời hạn là hợp đồng mà trong đó hai bên xác định thời hạn, thời điểm chấm dứt hiệu lực của hợp đồng trong khoảng thời gian từ đủ 12 tháng đến 36 tháng.

c) Hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng.

2. Khi hợp đồng lao động quy định tại điểm b và điểm c khoản 1 Điều này hết hạn mà người lao động vẫn tiếp tục làm việc thì trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày hợp đồng lao động hết hạn, hai bên phải ký kết hợp đồng lao động mới; nếu không ký kết hợp đồng lao động mới thì hợp đồng đã giao kết theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều này trở thành hợp đồng lao động không xác định thời hạn và hợp đồng đã giao kết theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều này trở thành hợp đồng lao động xác định thời hạn với thời hạn là 24 tháng.

Trường hợp hai bên ký kết hợp đồng lao động mới là hợp đồng xác định thời hạn thì cũng chỉ được ký thêm 01 lần, sau đó nếu người lao động vẫn tiếp tục làm việc thì phải ký kết hợp đồng lao động không xác định thời hạn.

3. Không được giao kết hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng để làm những công việc có tính chất thường xuyên từ 12 tháng trở lên, trừ trường hợp phải tạm thời thay thế người lao động đi làm nghĩa vụ quân sự, nghỉ theo chế độ thai sản, ốm đau, tai nạn lao động hoặc nghỉ việc có tính chất tạm thời khác”.

Theo như thông tin chị cung cấp, bạn của chị có kí hợp đồng lao động với trường học từ ngày 09/05/2015 và kết thúc hợp đồng vào ngày 30/05/2016. Như vậy, hợp đồng bạn của chị kí với trường học là hợp đồng lao động xác định thời hạn. Tuy nhiên, sau khi hết hạn hợp đồng được kí giữa hai bên, bạn của chị vẫn tiếp tục làm việc tại trường học. Theo quy định tại khoản 2 Điều 22 “Bộ luật lao động 2019”:

“2. Khi hợp đồng lao động quy định tại điểm b và điểm c khoản 1 Điều này hết hạn mà người lao động vẫn tiếp tục làm việc thì trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày hợp đồng lao động hết hạn, hai bên phải ký kết hợp đồng lao động mới; nếu không ký kết hợp đồng lao động mới thì hợp đồng đã giao kết theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều này trở thành hợp đồng lao động không xác định thời hạn và hợp đồng đã giao kết theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều này trở thành hợp đồng lao động xác định thời hạn với thời hạn là 24 tháng.

Trường hợp hai bên ký kết hợp đồng lao động mới là hợp đồng xác định thời hạn thì cũng chỉ được ký thêm 01 lần, sau đó nếu người lao động vẫn tiếp tục làm việc thì phải ký kết hợp đồng lao động không xác định thời hạn”.

Như vậy, căn cứ vào quy định trên, vào ngày 30/5/2016 hợp đồng giữa hai bên sẽ hết hạn mà sau khi hết hạn hợp đồng, bạn của chị vẫn tiếp tục làm việc tại trường học thì trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày hợp đồng lao động hết hạn, hai bên phải ký kết hợp đồng lao động mới nếu không ký kết hợp đồng lao động mới thì hợp đồng đã giao kết trở thành hợp đồng lao động không xác định thời hạn. Theo như thông tin chị cho biết, sau khi hết hạn hợp đồng, hai bên không kí kết hợp đồng mới nào, vì vậy mặc nhiên hợp đồng đã ký kết giữa nhà trường và bạn của chị trở thành hợp đồng lao động không xác định thời hạn.

Về việc nhà trường thông báo chấm dứt hợp đồng lao động:

Tại Điều 38 “Bộ luật lao động 2019” quy định về quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động của người sử dụng lao động như sau:

“1. Người sử dụng lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trong những trường hợp sau đây:

a) Người lao động thường xuyên không hoàn thành công việc theo hợp đồng lao động;

b) Người lao động bị ốm đau, tai nạn đã điều trị 12 tháng liên tục đối với người làm theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, đã điều trị 06 tháng liên tục, đối với người lao động làm theo hợp đồng lao động xác định thời hạn và quá nửa thời hạn hợp đồng lao động đối với người làm theo hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng mà khả năng lao động chưa hồi phục.

Khi sức khỏe của người lao động bình phục, thì người lao động được xem xét để tiếp tục giao kết hợp đồng lao động;

c) Do thiên tai, hỏa hoạn hoặc những lý do bất khả kháng khác theo quy định của pháp luật, mà người sử dụng lao động đã tìm mọi biện pháp khắc phục nhưng vẫn buộc phải thu hẹp sản xuất, giảm chỗ làm việc;

d) Người lao động không có mặt tại nơi làm việc sau thời hạn quy định tại Điều 33 của Bộ luật này.

2. Khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động người sử dụng lao động phải báo cho người lao động biết trước:

a) Ít nhất 45 ngày đối với hợp đồng lao động không xác định thời hạn;

b) Ít nhất 30 ngày đối với hợp đồng lao động xác định thời hạn;

c) Ít nhất 03 ngày làm việc đối với trường hợp quy định tại điểm b khoản 1 Điều này và đối với hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng”.

>>> Luật sư tư vấn pháp luật lao động qua tổng đài: 1900.6568

Ngoài ra, theo quy định tại khoản 3 Điều 155 “Bộ luật lao động 2019” về bảo vệ thai sản đối với lao động nữ như sau:

“3. Người sử dụng lao động không được sa thải hoặc đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động đối với lao động nữ vì lý do kết hôn, mang thai, nghỉ thai sản, nuôi con dưới 12 tháng tuổi, trừ trường hợp người sử dụng lao động là cá nhân chết, bị Tòa án tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự, mất tích hoặc là đã chết hoặc người sử dụng lao động không phải là cá nhân chấm dứt hoạt động”.

Như vậy, căn cứ vào quy định trên, trong trường hợp này nhà trường không được đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động với bạn của chị, việc nhà trường thông báo chấm dứt hợp đồng lao động với bạn chị là trái với quy định của pháp luật.

Về quyền lợi của bạn chị được hưởng khi mang thai:

Theo quy định tại Điều 32 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 về chế độ khám thai:

“1. Trong thời gian mang thai, lao động nữ được nghỉ việc để đi khám thai 05 lần, mỗi lần 01 ngày; trường hợp ở xa cơ sở khám bệnh, chữa bệnh hoặc người mang thai có bệnh lý hoặc thai không bình thường thì được nghỉ 02 ngày cho mỗi lần khám thai.

2. Thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản quy định tại Điều này tính theo ngày làm việc không kể ngày nghỉ lễ, nghỉ Tết, ngày nghỉ hằng tuần”.

Như vậy, căn cứ vào quy định trên trong thời gian làm việc mà mang thai, bạn chị sẽ được nghỉ đi khám thai 5 lần mà không bị trừ vào lương và không bị tính vào các ngày nghỉ lễ, tết, ngày nghỉ hàng tuần.