Mùa xuân chín của Hàn Mặc Tử là một trong những tác phẩm nổi tiếng của văn học Việt Nam. Trong tác phẩm này, Hàn Mặc Tử đã thể hiện sự yêu thương và luyến tiếc dành cho một thời kỳ trẻ trung và đầy hy vọng của cuộc đời. Bằng cách miêu tả những cảnh vật trong mùa xuân, tác giả đã khắc họa lên một bức tranh đẹp về sự sống động và tươi vui của mùa xuân.
Mục lục bài viết
1. Nội dung chính bài thơ Mùa xuân chín:
Bài thơ có thể được xem như một bức tranh mùa xuân đẹp, xanh tươi, đầy sức sống thông qua những tình cảm yêu thương tha thiết và mãnh liệt được thể hiện trong từng câu. Nhân vật trữ tình trong bài thơ đã gửi gắm vào những dòng thơ của mình một nỗi nhớ nhung khắc khoải, da diết về một thế giới tươi đẹp đã qua, nhưng giờ chỉ còn lại trong kí ức. Hình ảnh mùa xuân trong bài thơ được miêu tả kỹ lưỡng, với những gam màu tươi sáng, những cảm giác tươi mới và tràn đầy sức sống. Một khi đã đọc bài thơ, người đọc sẽ cảm nhận được tình cảm chân thành và cảm giác những điều tươi đẹp đang đến với mình.
2. Tìm hiểu bài Mùa xuân chín của Hàn Mặc Tử:
2.1. Trước khi đọc:
Câu 1 (trang 50, SGK Ngữ Văn 10, tập 1)
Đề bài: Bạn có nhớ những bài thơ, những câu thơ nào về mùa xuân mà mình đã từng đọc?
Phương pháp giải:
– Nhớ lại những bài thơ, câu thơ về mùa xuân đã từng đọc và cố gắng mô tả cảm giác của mình khi đọc chúng. Bạn có thể miêu tả những hình ảnh, màu sắc, âm thanh, mùi vị, hoặc bất cứ điều gì khác trong bài thơ đó để tạo ra một bức tranh toàn diện hơn về mùa xuân.
– Ghi ra một số câu, bài thơ mà bạn thích và giải thích tại sao bạn thích chúng. Bạn có thể nói về cách mà bài thơ đó khơi gợi cảm xúc của bạn hoặc về những thông điệp sâu sắc mà bạn cảm nhận được từ bài thơ.
Lời giải chi tiết:
– Những bài thơ về mùa xuân đã từng đọc: Mùa xuân nho nhỏ (Thanh Hải), Vội vàng (Xuân Diệu), Mưa xuân (Anh Thơ).
– Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải đã khơi gợi cho tôi những hình ảnh về những bông hoa đang nở rộ, những con chim đang hót líu lo trên cành cây và những đám mây trôi qua trên bầu trời xanh. Bài thơ này đã khiến tôi cảm thấy như mình đang đi bước trên đồng cỏ tươi mát của mùa xuân.
– Vội vàng của Xuân Diệu là một bài thơ rất đặc biệt với tôi vì nó đã giúp tôi nhận ra rằng cuộc sống chính là hành trình, không phải là điểm đến. Bài thơ này cũng giúp tôi nhận ra rằng mỗi khoảnh khắc đều quan trọng và chúng ta nên trân trọng những khoảnh khắc đó.
– Mưa xuân của Anh Thơ khiến tôi nhớ lại những ngày mưa đầu tiên của mùa xuân. Tôi luôn cảm thấy rất yên bình và thoải mái khi nghe tiếng mưa rơi nhẹ nhàng trên mái hiên nhà. Bài thơ này đã khiến tôi cảm thấy như mình đang sống trong một thế giới tuyệt vời, đầy màu sắc và âm thanh tuyệt vời.
Những câu thơ về mùa xuân:
“Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ”
Câu thơ này khiến tôi nhớ lại hình ảnh của những người nông dân đang vất vả làm việc trên đồng ruộng vào mùa xuân. Tôi luôn cảm thấy rất biết ơn vì công sức của họ đã giúp cho chúng ta có đủ thực phẩm để sống.
“Ai biết hồn tôi say mộng ảo
Ý thu góp lại cản tình xuân?”
Câu thơ này khiến tôi suy nghĩ về những giấc mơ và mong muốn của mình. Tôi luôn cảm thấy rằng mình đang cố gắng tìm kiếm một ý nghĩa đích thực trong cuộc sống và câu thơ này đã giúp tôi hiểu rằng đôi khi cần phải cân nhắc kỹ trước khi quyết định một việc gì đó.
“Mưa đổ bụi êm êm trên bến vắng,
Đò biếng lười nằm mặc nước sông trôi;
Quán tranh đứng im lìm trong vắng lặng
Bên chòm xoan hoa tím rụng tơi bời.”
Câu thơ này khiến tôi nghĩ về những ngày mưa rả rích của mùa xuân. Tôi thích những hình ảnh của bến sông và đò đang nằm yên trên mặt nước. Tôi cảm thấy như mình đang sống trong một thế giới đầy sự yên bình và thanh tịnh.
Câu 2 (trang 50, SGK Ngữ Văn 10, tập 1)
Đề bài: Điều gì khiến bạn có ấn tượng hay thích thú ở những bài thơ, câu thơ ấy?
Phương pháp giải:
– Đầu tiên, hãy đọc kĩ lại những bài thơ đã được liệt kê. Nếu cần, bạn có thể đọc nhiều lần để hiểu rõ hơn về nội dung của chúng.
– Sau đó, hãy tập trung vào những điều mà bạn thấy thú vị ở những bài thơ, câu thơ đó. Có thể đó là cách tác giả sử dụng ngôn ngữ, hay cách họ miêu tả những chi tiết về mùa xuân.
Lời giải chi tiết:
Điều khiến bản thân có ấn tượng hay thích thú ở những bài thơ, câu thơ ấy là vì chúng rất đặc biệt, chúng mô tả về mùa xuân một cách tuyệt vời. Mùa xuân là thời gian của sự đẹp đẽ và hài hòa, tuy nhiên nó cũng mang lại cho chúng ta cảm giác thơ mộng và lãng mạn, khiến cho chúng ta không thể quên được. Bạn có thể tưởng tượng những bông hoa nở rộ trên đồng cỏ xanh, hoặc những cánh chim đang trở về tổ sau một ngày dài bay lượn trên bầu trời. Tất cả những hình ảnh này đều được miêu tả một cách tuyệt vời trong những bài thơ, câu thơ mà bạn đã đọc.
2.2. Trong khi đọc:
Khi đọc bài thơ, chúng ta cần lưu ý các yếu tố sau đây để hiểu và cảm nhận tốt nhất nội dung của bài thơ:
Các vần và cách gieo được sử dụng trong bài thơ có thể ảnh hưởng đến cảm xúc và cảm nhận của người đọc.
Những từ ngữ được sử dụng trong bài thơ có thể gợi lên nhiều hình ảnh và ý nghĩa khác nhau, tạo ra sự đa dạng và phong phú trong tác phẩm.
Sự kết hợp của các từ ngữ trong bài thơ thường không được sử dụng trong lời nói thông thường, tạo ra một sự độc đáo và đặc biệt cho bài thơ. Nếu chúng ta hiểu và cảm nhận được những yếu tố này, chúng ta sẽ đọc và thưởng thức bài thơ một cách đầy đủ và tốt nhất. Hãy tận dụng thời gian để thực sự khám phá và tìm hiểu tác phẩm thơ của mình.
Phương pháp giải:
– Đọc kĩ bài thơ Mùa xuân chín và cảm nhận sâu sắc về tình yêu thiên nhiên trong mùa xuân, những cảm xúc mà tác giả muốn truyền tải đến độc giả.
– Tìm hiểu về tác giả bài thơ, cuộc đời và sự nghiệp của ông, những tác phẩm tiêu biểu khác của ông để hiểu thêm về ngữ cảnh sáng tác.
– Phân tích chi tiết từng câu trong bài thơ và giải thích ý nghĩa của chúng, với những minh chứng cụ thể từ bài thơ và cuộc sống thực tế.
– So sánh bài thơ này với những tác phẩm văn học khác trong cùng thời kỳ, những đặc điểm chung và khác biệt trong cách sử dụng ngôn ngữ và hình ảnh.
– Nghiên cứu về văn hóa và lịch sử của đất nước và thời đại mà bài thơ được sáng tác, để hiểu rõ hơn về bối cảnh lịch sử và văn hóa của tác phẩm.
3. Trả lời câu hỏi:
Câu 1 (trang 52, SGK Ngữ Văn 10, tập 1)
Đề bài: Nhan đề bài thơ Mùa xuân chín được cấu tạo bởi những từ thuộc loại từ nào và có thể gợi ra cho bạn những liên tưởng gì?
Phương pháp giải:
– Trong bài thơ Mùa xuân chín, ngoài nhan đề được cấu tạo bởi danh từ kết hợp với động từ và danh từ kết hợp với tính từ, ta còn thấy sự kết hợp của những từ ngữ tinh tế, gợi lên trong tâm trí người đọc những hình ảnh đẹp và sống động về mùa xuân.
– Trong các câu thơ của bài thơ, ta cảm nhận được những nét đẹp độc đáo của mùa xuân, như sắc hoa nở rộ, hương thơm ngát tràn, bầu trời xanh sáng và những cánh chim đang hót líu lo trên cành cây. Những câu thơ này đã tạo nên một bức tranh rực rỡ và tươi sáng về mùa xuân, giúp cho tâm hồn mỗi người thêm phần sảng khoái và hạnh phúc.
– Hơn nữa, bài thơ còn mang trong mình một thông điệp ý nghĩa về sự lớn lên và phát triển của mỗi con người, như mùa xuân đang phát triển đẹp hơn nữa và đang nở rộ, ta cũng cần phải phát triển bản thân, học hỏi và trưởng thành để đạt được những mục tiêu trong cuộc sống.
– Với những tinh hoa văn chương và thông điệp ý nghĩa mà bài thơ mang lại, chắc chắn rằng Mùa xuân chín sẽ là một tác phẩm văn học đáng để đọc và suy ngẫm trong mùa xuân này.
Câu 2 (trang 52, SGK Ngữ Văn 10, tập 1)
Đề bài: Trạng thái “chín” của mùa xuân trong bài thơ được thể hiện bằng những từ ngữ nào?
Phương pháp giải:
– Đầu tiên, đọc kĩ bài thơ để hiểu rõ hơn về nội dung của tác phẩm.
– Sau đó, tìm kiếm những từ ngữ thể hiện trạng thái “chín” của mùa xuân trong bài thơ.
– Trong bài thơ này, trạng thái “chín” của mùa xuân được miêu tả bằng nhiều từ ngữ đẹp như: làn nắng ửng, khói mơ tan, lấm tấm vàng, bóng xuân sang, sóng cỏ xanh tươi, mùa xuân chín.
– Từ đó, có thể thấy rằng tác giả đã sử dụng những từ ngữ tinh tế để miêu tả cảnh vật mùa xuân, giúp người đọc hiểu rõ hơn về vẻ đẹp của mùa này trong bài thơ.
Câu 3 (trang 52, SGK Ngữ Văn 10, tập 1)
Đề bài: Hãy nhận xét ngôn từ của bài thơ trên hai khía cạnh sau:
– Bài thơ có những sự lựa chọn và kết hợp ngôn ngữ nào khiến bạn đặc biệt chú ý? Hãy nói cụ thể hơn cảm nhận của bạn về điều này.
– Ngôn từ của bài thơ đã gợi lên một khung cảnh mùa xuân như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ bài thơ và để ý ngôn từ được sử dụng để trả lời câu hỏi.
– Bài thơ sử dụng các từ láy kết hợp với tính từ và danh từ để miêu tả mùa xuân, tạo nên một không gian mới và động đầy sắc thái.
– Mùa xuân chín của Hàn Mặc Tử miêu tả những cảm xúc rồi bồi hồi của con người đang ở độ tuổi đẹp nhất, độ tuổi rạo rực nhất.
– Bài thơ gợi nên một khung cảnh mùa xuân dạt dào và lắng dịu trong tâm hồn thi sĩ, với những cảm xúc đan xen như sự nhớ mong và bâng khuâng của người lữ khách
Câu 4 (trang 52, SGK Ngữ Văn 10, tập 1)
Đề bài: Mô tả cách ngắn nhịp và gieo vần trong bài thơ. Chỉ ra những chỗ mà cách ngắt nhịp, gieo vần này có thể gây được ấn tượng đặc biệt với người đọc (chú ý đến vai trò của các dấu câu, sự biến hóa của cách ngắt nhịp, vị trí gieo vần). Từ đó, hãy so sánh mức độ chặt chẽ trong cách ngắt nhịp và gieo vần trong bài thơ này với một bài thơ trung đại làm theo thể Đường luật.
Phương pháp giải:
– Đọc kĩ bài thơ Mùa xuân chín và chú ý đến các từ cuối mỗi câu và dấu câu trong các đoạn để nhấn mạnh cách ngắn nhịp và gieo vần.
– Nêu ấn tượng của bản thân về cách ngắt nhịp và gieo vần này, và so sánh với một bài thơ Đường luật để hiểu rõ hơn về sự linh hoạt của cách ngắt nhịp và gieo vần trong bài thơ này.
– Trong bài thơ Mùa xuân chín, cách ngắt nhịp và gieo vần thay đổi ở mỗi khổ thơ để tạo nên giai điệu độc đáo, và sự chặt chẽ của nó không quá khắt khe so với thể Đường luật.
Câu 5 (trang 52, SGK Ngữ Văn 10, tập 1)
Đề bài: Con người trong bài thơ hiện diện qua những hình ảnh nào? Hình ảnh nào gắn với nhân vật trữ tình? Hình ảnh nào là đối tượng quan sát hay nằm trong tâm tưởng của nhân vật trữ tình?
Phương pháp giải:
– Đọc bài thơ Mùa xuân chín và chú ý đến những đoạn thơ miêu tả con người để tìm hình ảnh liên quan đến nhân vật trữ tình.
– Hình ảnh con người trong bài thơ bao gồm: bao cô thôn nữ hát trên đồi, tiếng ca vắt vẻo của người kéo đò, và khách xa gặp lúc mùa xuân chín.
– Hình ảnh gắn liền với nhân vật trữ tình là khách xa.
– Hình ảnh được nhân vật trữ tình quan sát: bao cô thôn nữ hát trên đồi, trong đó có người theo chồng bỏ cuộc chơi. Tâm tưởng của nhân vật trữ tình có hình ảnh một cô gái gánh thóc bên bờ sông.
Câu 6 (trang 52, SGK Ngữ Văn 10, tập 1)
Đề bài: Hình ảnh, nhịp và vần trong bài thơ có mối liên hệ như thế nào với mạch cảm xúc của nhân vật trữ tình?
Phương pháp giải:
– Đọc kĩ bài thơ và tìm ra mối liên hệ giữa hình ảnh, nhịp và vần với mạch cảm xúc của nhân vật trữ tình được thể hiện trong bài thơ.
– Hình ảnh, nhịp và vần trong bài thơ giúp nhân vật trữ tình biểu lộ mạch cảm xúc của mình. Mạch cảm xúc của nhân vật thay đổi từ vui tươi sang trầm buồn và sâu lắng khi bóng dáng “những cô thôn nữ” xuất hiện, trong đó có bóng hình người con gái mà tác giả thầm mến. Ký ức về xuân thì của “chị ấy” của ngày xưa khiến người ta buồn và tiếc thương.
Câu 7 (trang 52, SGK Ngữ Văn 10, tập 1)
Đề bài: Hãy nêu cảm nhận của bạn về nhân vật trữ tình trong bài thơ.
Phương pháp giải:
– Đọc bài thơ và chỉ ra cảm nhận về nhân vật trữ tình trong đó.
– Nhân vật trữ tình được thể hiện qua âm thanh và giai điệu của bài thơ.
– Tiếng hát của các cô thôn nữ đầy tình tứ, đáng yêu và so sánh với lời của thiên nhiên.
– Giai điệu và phức điệu của khúc hát đồng quê đem lại sự phong phú và say mê cho mọi người.
– Nhà thơ Hàn Mặc Tử cảm nhận được ý vị của mùa xuân qua bài thơ, nhưng cũng khao khát giao cảm với những nỗi niềm cô đơn và trống vắng trong cuộc sống.
4. Kết nối đọc – viết:
Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày cảm nhận về một câu thơ hoặc một hình ảnh trong bài thơ Mùa xuân chín của Hàn Mặc Tử đã gợi cho bạn nhiều ấn tượng và cảm xúc.
Phương pháp giải:
Đọc lại bài thơ Mùa xuân chín. Bài thơ này được viết bởi nhà thơ, với những hình ảnh về mùa xuân đầy tươi đẹp và sự tràn đầy hy vọng. Hãy đọc kỹ và cảm nhận những từ ngữ và hình ảnh được sử dụng trong bài thơ.
Tập trung vào những hình ảnh trong thơ và chọn một hình ảnh thơ mà bạn cho là hay nhất trong bài viết đoạn văn cảm nhận. Có thể bạn sẽ thích hình ảnh của những cánh hoa đua nhau nở rộ, hoặc chiếc lá úa rụng nằm trên đất. Hãy chọn hình ảnh mà bạn cảm thấy đầy cảm xúc và mạnh mẽ nhất để thể hiện ý tưởng của mình. Sau khi đã chọn được hình ảnh, hãy viết một đoạn văn cảm nhận về ý nghĩa của hình ảnh đó và cách nó liên quan đến bài thơ Mùa xuân chín.
Lời giải chi tiết:
Mùa xuân là khoảng thời gian đầy sự thay đổi, mỗi lúc lại mang một vẻ khác nhau. Có khi là “mùa xuân nho nhỏ” dịu dàng, có khi lại là “mùa xuân xanh” tươi mới. Và giờ đây, Mùa xuân chín đang vang lên với sự mới mẻ, sôi nổi cùng một sức sống dồn nén đầy hi vọng, khao khát như trong tâm hồn của Hàn Mặc Tử. Trong bài thơ này, hai câu cuối cùng có thể được xem là những câu hay nhất. Chúng miêu tả chân thực hình ảnh người phụ nữ đang gánh thóc đi dọc theo bờ sông vào buổi trưa nắng chang chang, khiến cho người đọc cảm nhận được vẻ đẹp trong sự bình yên và giản dị của cuộc sống. Ngoài ra, bài thơ còn khắc họa rõ nét tình yêu đất nước và con người Việt Nam thông qua những câu thơ ẩn chứa sâu sắc ý nghĩa.
Chị ấy năm nay còn gánh thóc
Dọc bờ sông trắng nắng chang chang?
Hình ảnh của người chị gánh thóc một cách nhẹ nhàng, nhưng đầy cảm xúc đã được tác giả Hàn Mặc Tử mô tả rất chi tiết và tinh tế, khiến người đọc không thể không cảm nhận được sự đau đớn, sự buồn bã và sự tiếc nuối của tác giả. Sự đẹp huyền ảo của mùa xuân, cùng với những ký ức và cảm xúc của tác giả đã tạo nên một bức tranh tuyệt vời, khiến người đọc cảm nhận được vẻ đẹp lung linh và sâu sắc của cuộc đời.
Nét thơ của Hàn Mặc Tử đã gợi lên trong người đọc những cảm xúc sâu sắc về sự tiếc nuối và những kí ức đẹp về ngày xuân thì xa xưa. Nhưng đây cũng là một lời cảnh tỉnh cho chúng ta, rằng sự đẹp đẽ và tuyệt vời của cuộc đời chỉ là những ánh chớp kỷ niệm thoáng qua và không thể nắm bắt được. Vì vậy, chúng ta cần hướng tới sự đẹp và hạnh phúc trong hiện tại, để không phải hối tiếc và tiếc nuối về những giây phút đẹp đã qua.
Mùa xuân có thể là một thời điểm đẹp nhất trong năm, nhưng đó cũng là thời điểm đong đầy cảm xúc và kí ức. Với bức tranh văn học tuyệt vời này, chúng ta có thể cảm nhận được sức mạnh của từng giây phút trong cuộc đời, và hướng tới sự đẹp và hạnh phúc trong mỗi khoảnh khắc.
