Bài thơ “Nói với con” là một điển hình cho phong cách viết của Y Phương, gợi về cội nguồn nuôi dưỡng mỗi con người - gia đình, quê hương - cái nôi nuôi dưỡng và vun đắp tâm hồn, cội nguồn của hạnh phúc. Dưới đây là bài viết về Cảm nhận vẻ đẹp người đồng mình trong bài thơ Nói với con.
Mục lục bài viết
1. Dàn ý Cảm nhận vẻ đẹp người đồng mình trong bài thơ Nói với con:
1.1. Mở bài:
– Giới thiệu bài thơ “Nói với con” của nhà thơ dân tộc Tày Y Phương.
- Tâm hồn chân thật, mạnh mẽ và trong sáng của Y Phương.
- Phong cách sáng tác đậm chất miền núi, giàu hình ảnh.
1.2. Thân bài:
– Cảm nhận vẻ đẹp người đồng mình trong bài thơ.
- Người đồng mình đáng yêu bởi sự giản dị và tài hoa.
- Vẻ đẹp của họ được gợi ra từ cuộc sống lao động bình dị, từ bàn tay tài hoa và khối óc sáng tạo.
- Người đồng mình biết lo toan và giàu mơ ước.
– Sự đặc biệt và thân thiết của cách gọi “người đồng mình”.
- Hình thức câu cảm thán tạo nên sự gần gũi và thân thiết.
- Người đồng mình là người bản mình, người quê mình.
– Tinh thần ca ngợi và yêu quý người đồng mình của nhà thơ.
- Tình cảm yêu thương chân thành về gian truân, thử thách cùng ý chí mà người đồng mình đã trải qua.
- Sự kiêu hãnh và tự hào về người đồng mình.
- Nhà thơ Y Phương đã để lại trong lòng người đọc nhiều cảm nhận sâu sắc về những đức tính tốt đẹp của người đồng mình.
1.3. Kết bài:
Bằng cách tư duy độc đáo của người miền núi, tác giả đã lấy cái cao vời vợi của trời để đề cập đến tầm nhìn rộng lớn, khát vọng phát triển của người đồng mình.
2. Cảm nhận vẻ đẹp người đồng mình trong bài thơ Nói với con hay nhất:
“Nói với con” của nhà thơ Y Phương là một bài thơ nổi bật với giọng điệu đặc trưng, đơn giản, chân thành, và phong phú về hình ảnh. Bài thơ sử dụng ngôn ngữ mộc mạc, quen thuộc của người dân tộc miền núi phía Bắc, tập trung vào tình cảm gia đình, thể hiện tình yêu thương của cha mẹ và sự che chở của quê hương đối với đứa con nhỏ, qua đó ca ngợi truyền thống nghĩa tình và sức sống mãnh liệt của người dân tộc. Thông điệp của bài thơ là khơi dậy tình yêu quê hương và đất nước, đồng thời khuyến khích con cái phát huy những giá trị tốt đẹp của dân tộc mình và đóng góp cho quê hương. Qua bài thơ, chúng ta cảm nhận được hình ảnh gần gũi của người dân tộc miền núi cùng những giá trị quý báu mà họ mang lại.
Y Phương, sinh năm 1948 và là người dân tộc Tày, đã tham gia kháng chiến chống Mỹ vào năm 1968. Ông đã chứng kiến những thay đổi của dân tộc trong thời kỳ chuyển mình. Thơ của Y Phương cuốn hút và độc đáo bởi sự kết hợp giữa nét chất phác, mộc mạc và sức mạnh trong sáng tác, cùng ngôn ngữ và hình ảnh giàu chất hồn nhiên và tưởng tượng của người miền núi.
Trong giai đoạn khó khăn cả về vật chất và tinh thần vào những năm 1980, Y Phương đã viết bài thơ này, sau đó được đưa vào tuyển tập “Thơ Việt Nam (1945-1975)”. Bài thơ được coi là một trong những tác phẩm tiêu biểu của thơ ca kháng chiến chống Mỹ, góp phần tạo nên tên tuổi của Y Phương. Qua lời tâm tình của người cha với con, bài thơ đã thể hiện vẻ đẹp của tình đồng hương, gắn bó trong những nét giản dị nhất của cuộc sống hàng ngày, như lối sống đôn hậu giữa những người cùng quê hương.
“Người đồng mình yêu lắm con ơi
Đan lờ cài nan hoa
Vách nhà ken câu hát
Rừng cho hoa
Con đường cho những tấm lòng”
Các hình ảnh về quê hương yêu dấu được thể hiện liên tục trong bài thơ, như “người đồng mình,” cuộc sống lao động cần cù, không gian sống là những cánh rừng hoa và con đường về thôn, tất cả đều thấm đượm tình yêu quê hương và sự gắn bó của người cha. Y Phương cũng sử dụng những hình ảnh giàu tính gợi tả như “Đan lờ cài nan hoa” và “Vách nhà ken câu hát” để miêu tả cuộc sống lao động và văn hóa của người dân tộc Tày. Thủ pháp nhân hóa trong các hình ảnh “Rừng cho hoa” và “Con đường cho những tấm lòng” tạo nên sự kết nối với thiên nhiên và tình cảm gắn bó của người dân với quê hương. Những giá trị gia đình, văn hóa truyền thống và tình yêu quê hương đã giúp con người trưởng thành và trở thành những kỷ niệm đẹp nhất của cha mẹ.
Khi bài thơ tiếp tục, Y Phương càng nhấn mạnh vẻ đẹp tâm hồn và những phẩm chất cao quý của người dân miền núi qua lời cha dặn dò con:
“Người đồng mình thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn”
Tác giả tiếp tục sử dụng cụm từ “người đồng mình” để gợi lên sự gần gũi, thân thiết như người trong cùng một gia đình. Cách dùng từ “thương lắm” thể hiện sự đồng cảm sâu sắc với những khó khăn mà người dân miền núi phải trải qua. Các từ “cao” và “xa” vừa gợi lên hình ảnh núi cao, vừa diễn tả những khó khăn mà họ phải đối mặt, đồng thời thể hiện sự tự hào về ý chí và nghị lực của họ. Những gian khổ ấy trở thành động lực, làm nổi bật ý chí kiên cường, quyết tâm của người dân miền núi trong cuộc sống. Đoạn thơ vừa thể hiện sự cảm thương, vừa ca ngợi những phẩm chất cao đẹp của người dân nơi đây.
“Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục”
Tác giả chia sẻ với con về hình ảnh của người dân tộc, được thể hiện qua dáng vẻ “thô sơ” nhưng đầy nghị lực, chỉ với đôi tay lao động cần cù, không sử dụng nhiều công cụ hiện đại. Dù vậy, dân tộc đó không hề nhỏ bé mà là một dân tộc kiên cường, dám đối mặt với những khó khăn và thiếu thốn. Điều này phản ánh tầm vóc lớn lao của ý chí và tâm hồn của người dân miền núi, và chính nhờ vào ý chí và sức lao động mạnh mẽ ấy mà họ đã đóng góp lớn cho quê hương. Câu thơ “Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương” miêu tả quá trình xây dựng làng bản, là việc làm mang lại giá trị vật chất và tinh thần cho quê hương. Qua hình ảnh này, ta thấy rõ giá trị tinh thần của tình yêu quê hương, tình yêu dân tộc, tình yêu con người. Tác giả muốn nhắn nhủ con rằng quê hương đại diện cho những phong tục, tập quán đẹp đẽ đã được xây dựng bởi bao thế hệ và là bản sắc riêng của cộng đồng. Những lời thơ này ca ngợi vẻ đẹp cao quý của người dân miền núi và khuyến khích con cái học hỏi, phát huy những giá trị tốt đẹp của quê hương, kế thừa và phát triển truyền thống văn hóa dân tộc.
Bài thơ thể hiện tình yêu sâu đậm dành cho quê hương và niềm tự hào về vẻ đẹp của người dân miền núi trong cuộc sống tinh thần và lao động. Bài thơ tôn vinh tâm hồn kiên cường, tình yêu quê hương, đất nước và tấm lòng lạc quan của người dân tộc miền núi phía Bắc. Nghệ thuật sử dụng từ ngữ và hình ảnh giản dị, tươi sáng, cùng giọng điệu vừa ân cần, vừa mạnh mẽ, phù hợp với lời dặn dò của người cha dành cho đứa con nhỏ, tạo nên sức thuyết phục và sâu sắc cho bài thơ.
3. Cảm nhận vẻ đẹp người đồng mình trong bài thơ Nói với con hay chọn lọc:
Nhà thơ Y Phương, người dân tộc Tày, đã thể hiện một tâm hồn mạnh mẽ, trong sáng và đậm chất chân thật của con người miền núi. Tác phẩm “Nói với con” ra đời năm 1980 là một trong những bài thơ nổi bật của ông, nơi ông truyền tải những thông điệp về những đức tính quý giá của “người đồng mình” – những con người miền quê hương núi rừng, qua lời tâm sự chân thành với con mình.
Bài thơ này đặc trưng cho phong cách sáng tác của Y Phương với sự thể hiện sâu sắc tình yêu gia đình và quê hương – những yếu tố quan trọng trong việc bồi dưỡng tâm hồn và tạo nên hạnh phúc. Từ những kỷ niệm đẹp về quê hương, người cha trong bài thơ đã truyền đạt cho con những đức tính cao quý của người đồng mình. Qua từng câu thơ, Y Phương miêu tả người đồng mình với sự giản dị nhưng đầy tài hoa, họ là những con người cần cù lao động và luôn tươi vui trên mảnh đất quê hương tràn ngập nghĩa tình.
“Người đồng mình yêu lắm, con ơi!
Đan lờ cài nan hoa
Vách nhà ken câu hát”.
Những dòng thơ này vang lên với sự chân thành và niềm tự hào sâu sắc. “Đồng mình” ở đây không chỉ là người đồng hương mà còn là những người thân thuộc, được nhà thơ gọi với tất cả sự trìu mến và thân tình. Câu thơ gợi lên tình cảm sâu nặng của người cha đối với quê hương và con người nơi đó. Họ đáng yêu bởi sự khéo léo và chăm chỉ, khi họ “đan,” “dệt,” và “khâu” cuộc sống của mình, như những bông hoa nở rộ dưới bàn tay cần mẫn và sáng tạo.
Bằng cách sử dụng những câu thơ ngắn gọn nhưng giàu hình ảnh, nhà thơ giúp người đọc cảm nhận được hình ảnh đẹp đẽ của tình đồng hương, giữa cảnh núi rừng thanh bình và thơ mộng. Vẻ đẹp của người đồng mình hiện lên qua sự giản dị và cần cù, qua đôi tay khéo léo và trí óc sáng tạo, và trong niềm vui mà họ tìm thấy ở những khoảnh khắc tinh tế của cuộc sống thường nhật.
Người đồng mình không chỉ là những người giản dị và tài năng trong lao động, mà còn là những con người mang trong mình những ước mơ lớn lao và sự kiên định.
“Người đồng mình thương lắm con ơi!
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn”.
Qua những dòng thơ này, tình cảm yêu thương chân thành đối với người đồng mình, những người đã trải qua bao khó khăn gian khổ với lòng quyết tâm cao cả, được bộc lộ rõ ràng. Y Phương đã sử dụng cách diễn đạt độc đáo của người miền núi, qua những từ như “cao” và “xa,” để diễn tả ý chí mạnh mẽ của con người trước những thử thách lớn.
Dù sống trong cảnh nghèo khó và thiếu thốn, người đồng mình vẫn giữ vững tình yêu và lòng trung thành với quê hương, cội nguồn của họ. Họ có sự kiên trì và niềm tin vào một tương lai tươi sáng.
“Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc”.
Với việc sử dụng phép liệt kê và hình ảnh ẩn dụ như “đá gập ghềnh” và “thung nghèo đói,” nhà thơ đã tái hiện cuộc sống đầy gian truân và thử thách của người dân miền núi. Cụm từ “Lên thác xuống ghềnh” gợi nhớ về những khó khăn, vất vả mà họ đã trải qua, đồng thời thể hiện sự kiên cường trong cuộc sống.
Sử dụng thể thơ tự do, kết hợp với giọng điệu mạnh mẽ, ngôn từ giản dị nhưng đầy hình ảnh, Y Phương đã tóm gọn những nét đẹp của người đồng mình. Đó chính là tình yêu và sự gắn bó với cội nguồn, là nền tảng giúp con người trưởng thành và đối mặt với tương lai. Bài thơ này khiến ta thêm yêu mến và tự hào về những con người đã đóng góp cho sự phát triển của đất nước, dù họ có xuất thân từ nơi khó khăn hay bình dị.
