Cách nhìn của tác giả trong toàn bộ phần Số phận con người hoàn toàn phù hợp với cách nhìn của nhân vật, tràn đầy lòng trắc ẩn. Dưới đây là bài viết về Soạn bài Số phận con người: Tác giả Sôlôkhốp và tác phẩm?
Mục lục bài viết
1. Tác giả Sôlôkhốp:
- Tiểu sử
– Mikhail Sô-lô-khốp (1905 – 1984) được sinh ra trong một gia đình nông dân thuộc dân tộc Cô-zắc ở Kamenskaya, Nga.
– Năm 13 tuổi, ông gia nhập quân đội Hồng quân và tham gia vào cuộc nội chiến Nga.
– Vào năm 17 tuổi, ông bắt đầu sự nghiệp viết văn của mình.
– Năm 1932, ông gia nhập Đảng Cộng sản Liên Xô.
– Đến năm 1939, ông trở thành viện sĩ của Viện Hàn lâm Khoa học Liên Xô.
- Sự nghiệp văn học
a. Các tác phẩm tiêu biểu
Sô-lô-khốp để lại dấu ấn với nhiều tác phẩm nổi tiếng như “Những câu chuyện Sông Đông”, “Thảo nguyên xanh”, “Sông Đông êm đềm”, “Đất vỡ hoang”, …
b. Phong cách nghệ thuật
Ông theo đuổi phong cách viết chân thực, kết hợp giữa yếu tố bi kịch và anh hùng, đồng thời hòa quyện chất sử thi và tâm lý. Ông đặc biệt chú trọng vào việc phản ánh các vấn đề liên quan đến số phận của đất nước và số phận cá nhân.
- Vị trí và tầm ảnh hưởng
Sô-lô-khốp là một trong những nhà tiểu thuyết vĩ đại nhất thế kỷ XX của Nga, và ông đã được trao giải Nobel Văn học vào năm 1965.
2. Tác phẩm Số phận con người:
Bố cục
– Phần 1 ( từ đầu … “đang nghịch cát”): giới thiệu khái quát về các nhân vật
– Phần 2 (tiếp … “chợt lóe lên như thế”): niềm hạnh phúc nhỏ bé của bé Vania
– Phần 3 (còn lại): Số phận của người lính Sô-cô-lốp, niềm tin vào sức mạnh và tương lai của người Nga
3. Tóm tắt tác phẩm Số phận con người:
Vào mùa xuân năm 1946, nhân vật “tôi” gặp cha con Sô-cô-lốp khi họ đang trên hành trình đến Ka-sa-rư. Trên chuyến đò, Sô-cô-lốp chia sẻ với “tôi” về cuộc đời đầy bi thương của mình. Sô-cô-lốp đã rời bỏ gia đình gồm vợ và ba đứa con nhỏ để bước vào chiến tranh. Trong cuộc chiến, anh bị thương, bị bắt làm tù binh và sau đó đã trốn thoát khỏi nhà tù Đức nhờ một lần được chúng huy động làm lái xe. Khi trở về, anh nhận được tin dữ rằng vợ và hai con gái của mình đã qua đời. Niềm hy vọng cuối cùng, cậu con trai A-na-tô-li, một đại úy pháo binh, cũng bị lính phát xít Đức bắn chết. Sô-cô-lốp rơi vào tình cảnh không còn nhà cửa và gia đình. Anh đến sống tại nhà một người bạn cũ ở U-riu-pin-xcơ và làm công việc lái xe ở đó. Để quên đi nỗi mất mát, Sô-cô-lốp tìm đến rượu để giải tỏa. Cuộc đời anh thay đổi khi anh gặp và nhận nuôi cậu bé Va-ni-a mồ côi. Sự xuất hiện của Va-ni-a đã mang lại niềm vui và hạnh phúc cho cả hai cha con. Để nuôi dưỡng con trai, Sô-cô-lốp từ bỏ rượu, vượt qua nhiều khó khăn trong công việc và nỗi đau đớn trong lòng. Tuy nhiên, anh gặp phải sự cố khi đâm phải một con bò và bị tước bằng lái xe. Quyết tâm tiếp tục chăm sóc con trai, Sô-cô-lốp cùng Va-ni-a đến Ka-sa-rư nhờ sự giúp đỡ của một người bạn để tìm kiếm công việc mới.
4. Trả lời câu hỏi cuối bài:
Câu 1: Hoàn cảnh và tâm trạng của An-đrây Xô-cô-lốp trước khi gặp bé Va-ni-a
Vào năm 1944, sau khi được trả tự do từ trại giam, An-đrây Xô-cô-lốp đã phải đối mặt với một thực tế đau đớn: vợ và con trai của anh đã bị sát hại trong cuộc chiến và niềm hy vọng cuối cùng của anh là A-na-tô-li cũng đã bị một tay thiện xạ người Đức bắn chết.
Xô-cô-lốp rơi vào trạng thái tuyệt vọng và đau đớn tột cùng. Không còn nơi nào để anh tìm đến, anh chọn làm công việc lái xe cho một nông trường, như một cách để kiếm sống và tránh xa những ký ức đau thương.
Để làm dịu nỗi buồn sâu thẳm trong lòng, Xô-cô-lốp đã tìm đến rượu mặc dù anh biết rõ những tác hại của việc uống rượu.
Khi gặp bé Va-ni-a, một cậu bé cũng phải gánh chịu hậu quả tàn khốc của chiến tranh, Xô-cô-lốp không kìm nổi những cảm xúc của mình. Anh đã khóc trước mặt cậu bé, người cũng đang lang thang và đói khát vì chiến tranh.
Sự gặp gỡ này không chỉ là sự giao thoa của hai số phận đau khổ mà còn là một cách để tố cáo những tội ác của chiến tranh. Hình ảnh Xô-cô-lốp thể hiện sức mạnh anh hùng của người dân, đồng thời phản ánh cái giá đắt mà chiến tranh đã phải đánh đổi, cũng như nỗi khổ đau sâu sắc mà con người phải trải qua.
Câu 2: Tác động của việc nhận bé Va-ni-a làm con nuôi đối với cuộc sống của hai cha con
Khi Xô-cô-lốp quyết định nhận bé Va-ni-a làm con nuôi, điều này đã mang lại một sự chuyển biến đáng kể trong cuộc sống của cả hai cha con:
– Bé Va-ni-a: Cậu bé được bảo vệ và có một nơi nương tựa, không còn phải sống trong cảnh đói rét và lang thang nữa.
– An-đrây Xô-cô-lốp: Anh tìm thấy lại được mục đích sống và tình yêu thương mà mình đã mất đi. Việc nhận Va-ni-a làm con nuôi giúp anh xoa dịu nỗi đau của chiến tranh và tìm lại ý nghĩa cuộc đời.
Tâm hồn ngây thơ của Va-ni-a:
– Cậu bé có vẻ ngoài lấm lem, quần áo rách rưới nhưng đôi mắt lại sáng lấp lánh.
– Khi được gọi lên xe, Va-ni-a có vẻ chờ đợi câu hỏi và trả lời một cách lưỡng lự.
– Cậu bé thường ngồi lặng lẽ trên xe, suy tư và thỉnh thoảng nhìn Xô-cô-lốp với ánh mắt chứa đựng niềm hạnh phúc và hy vọng khi được nhận làm con nuôi.
Lòng nhân hậu của An-đrây Xô-cô-lốp:
– Xô-cô-lốp luôn giữ tình yêu thương sâu sắc đối với Va-ni-a và không ngừng nghĩ về cậu bé.
– Quyết định nhận Va-ni-a làm con nuôi xuất phát từ tình yêu thương chân thành từ tận đáy lòng anh.
– Dù phải chịu đựng nhiều đau khổ, Xô-cô-lốp đã âm thầm gánh vác mọi nỗi buồn mà không muốn cho Va-ni-a biết.
Như vậy, Xô-cô-lốp là một người giàu kinh nghiệm, tình yêu thương, và trách nhiệm. Điểm nhìn của nhân vật Xô-cô-lốp hòa hợp với quan điểm của tác giả, chứa đựng sự yêu thương và hướng đến một cuộc sống hòa bình.
Câu 3: Xô-cô-lốp vượt lên nỗi đau
– Khó khăn trong việc nuôi dưỡng Va-ni-a: Xô-cô-lốp phải đối mặt với những thách thức khi nhận Va-ni-a làm con nuôi. Công việc và cuộc sống thường nhật không đơn giản đối với anh, đặc biệt khi phải đảm nhận trách nhiệm mới.
– Rủi ro trong việc nhận nuôi: Việc nhận nuôi Va-ni-a không chỉ mang lại niềm vui mà còn có thể gặp phải những rủi ro bất ngờ. Xô-cô-lốp luôn phải đối mặt với những lo lắng về khả năng chăm sóc và bảo vệ cậu bé trong một thế giới đầy bất trắc.
– Nỗi đau quá khứ: Những vết thương tâm lý từ quá khứ vẫn tiếp tục hành hạ Xô-cô-lốp. Dù anh cố gắng vượt qua và xây dựng lại cuộc sống, nỗi đau từ mất mát và chiến tranh vẫn còn hiện diện, làm cho quá trình chữa lành tâm hồn trở nên khó khăn.
An-đrây Xô-cô-lốp không ngừng cố gắng vượt lên trong ý thức và tinh thần, nhưng những vết thương lòng do chiến tranh để lại không thể nào hàn gắn hoàn toàn. Bi kịch của Xô-cô-lốp là những đau đớn không thể xóa nhòa.
Câu 4: Thái độ của người kể chuyện
– Lòng khâm phục và ngưỡng mộ: Người kể chuyện thể hiện sự kính trọng và ngưỡng mộ đối với bản lĩnh và phẩm hạnh của Xô-cô-lốp. Sự kiên cường và lòng nhân hậu của anh được miêu tả một cách chân thành và sâu sắc.
– Khát khao và niềm tin vào tương lai: Qua hình ảnh bé Va-ni-a, người kể chuyện bày tỏ sự khát khao và tin tưởng vào một tương lai tốt đẹp hơn. Cậu bé trở thành biểu tượng của hy vọng và sự phục hồi.
– Niềm tin vào sức mạnh của nhân dân Nga: Người kể chuyện tin tưởng vào sức mạnh tiềm ẩn và sự cống hiến âm thầm của các thế hệ người Nga trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Sự hy sinh và nỗ lực không ngừng của họ góp phần tạo nên sức mạnh vĩ đại của quốc gia.
– Kêu gọi trách nhiệm xã hội: Đoạn kết của câu chuyện nhấn mạnh tầm quan trọng của việc quan tâm và chịu trách nhiệm đối với những người bất hạnh. Nó kêu gọi xã hội nên có thái độ đồng cảm và hành động để giúp đỡ những người gặp khó khăn.
Câu 5: Suy nghĩ của tác giả về số phận con người
– Số phận đa dạng và bất hạnh: Tác giả nhận thấy rằng mỗi người trong cuộc đời có thể phải đối mặt với những số phận khác nhau với nhiều khó khăn và mất mát. Tuy nhiên, tác giả không để sự bất hạnh làm mất đi niềm tin vào hạnh phúc và tương lai của con người.
– Niềm tin vào sự đoàn kết và sẻ chia: Nhà văn tin tưởng rằng khi con người dựa vào nhau, chia sẻ và đồng hành cùng nhau, họ sẽ xứng đáng được hưởng hạnh phúc. Sự hỗ trợ và tình thương giữa con người là yếu tố quan trọng giúp vượt qua khó khăn và tìm lại niềm vui sống.
5. Luyện tập bài Số phận con người:
Bài 1: Nét mới trong truyện ngắn Số phận con người khi miêu tả chiến tranh vệ quốc:
– Cốt truyện và cách miêu tả: Trong tác phẩm “Số phận con người”, Sô-lô-khốp áp dụng bút pháp hiện thực đầy táo bạo với sự chú trọng cao độ vào tính chân thực.
– Kết thúc không hạnh phúc: Tác phẩm không hướng tới một kết thúc hoàn hảo hay viên mãn mà thay vào đó mở ra những thử thách và khó khăn trên con đường tìm kiếm hạnh phúc.
– Miêu tả chiến tranh: Chiến tranh được thể hiện một cách chân thực và tàn khốc, phản ánh sự đau đớn và mất mát mà nó mang lại.
– Chi tiết nghệ thuật: Tác giả sử dụng nhiều tình tiết nghệ thuật để làm nổi bật chiều sâu của các nhân vật, giúp họ hiện lên rõ nét hơn trong bối cảnh chiến tranh.
– Nhân vật
+ Những người bình dị: Nhân vật trong truyện là những cá nhân bình thường, thậm chí nhỏ bé trong các mối quan hệ phức tạp, nhưng lại đại diện cho số phận của con người trong thời kỳ chiến tranh.
+ So sánh với hạt cát: Tác giả mô tả con người như những hạt cát cô đơn, bị cuốn trôi bởi cơn bão, lạc lõng trong những miền đất hoang vắng.
+ Tính cách nổi bật: Từ những hoàn cảnh đau khổ, tính cách kiên cường và lòng nhân hậu của các nhân vật được làm nổi bật, khắc họa hình ảnh những con người vĩ đại.
Bài 2: Cuộc sống mới của Xô-cô-lốp và Va-ni-a
Khi đến vùng đất mới, Xô-cô-lốp bắt đầu tìm kiếm công việc để có thể nuôi dưỡng Va-ni-a. Dù gặp khó khăn trong việc xin việc lái xe, cuối cùng, anh quyết định sử dụng số tiền tích lũy của mình để mở một trang trại nhỏ. Cả hai cha con cùng nhau làm việc chăm chỉ để duy trì cuộc sống.
Những người hàng xóm mới của Xô-cô-lốp cảm thông với hoàn cảnh khó khăn của họ và sẵn lòng giúp đỡ. Nhờ vậy, cuộc sống của hai cha con dần trở nên ổn định hơn, không còn phải lo lắng quá nhiều về cơm áo. Xô-cô-lốp còn xin cho Va-ni-a đi học và cậu bé luôn nỗ lực học tập để không phụ lòng cha.
Cuối cùng, Xô-cô-lốp chứng kiến sự trưởng thành của Va-ni-a từ một đứa trẻ nhỏ bé trở thành người lớn. Hai cha con sống hạnh phúc bên nhau, tận hưởng cuộc sống mới với niềm vui và sự bình yên.
