Bố cục và tóm tắt nội dung chính tác phẩm Lời má năm xưa

1. Tóm tắt tác phẩm Lời má năm xưa:

Bài thơ này mang đến một câu chuyện đầy cảm xúc về tuổi thơ của một chàng trai. Khi còn là một cậu bé ngây thơ, anh đã vô tình bắn trúng một con chim thằng chài bên bến sông. Tuy nhiên, nhờ có sự khuyên bảo và hướng dẫn từ mẹ, anh đã nhận ra sự hậu hĩnh của hành động của mình và quyết định cứu sống con chim ấy.

Với tình yêu thương và lòng nhân đạo, anh đã vớt con chim lên, băng bó và chữa trị những vết thương. Dù không phải là một người chuyên gia y tế, nhưng anh đã dùng hết kiến thức và khả năng của mình để cứu con chim thằng chài. Mỗi ngày, anh dành thời gian chăm sóc, nuôi dưỡng và trì hoãn chúng tới khi chúng hoàn toàn hồi phục.

Tuy nhiên, dù đã cố gắng hết sức, những cú hích và sự áy náy về hành động của mình vẫn còn đeo bám anh suốt cuộc đời. Mỗi khi nhìn thấy con chim thằng chài bay lượn tự do trên bầu trời, anh lại nhớ về sự ngọt ngào và đắm say của tuổi thơ, nhưng cũng không thể tránh khỏi cảm giác hối hận và tiếc nuối.

Văn bản này là một lời nhắc nhở cho chúng ta về tình yêu và sự quan tâm đối với loài vật. Nó là lời nhắc nhở về việc ta cần trân trọng và bảo vệ sự sống xung quanh, không chỉ con người mà còn cả những sinh vật khác trên hành tinh này. Bài học này được người mẹ trong câu chuyện mong muốn truyền đạt cho nhân vật chính để nuôi dưỡng lòng yêu thương và nhân đạo trong tâm hồn anh.

2. Bố cục tác phẩm Lời má năm xưa:

Văn bản này được chia thành ba phần chính để trình bày các ý chính sau đây:

Phần đầu tiên, từ đầu đến rình theo cuộc, tác giả chia sẻ những kí ức đáng nhớ về đám trẻ trong làng. Các hình ảnh, những cuộc chơi và những câu chuyện vui nhộn đã tạo nên một phần quan trọng trong ký ức của tác giả.

Tiếp theo đến phần nhơ tâm, tác giả tiếp tục chia sẻ những kí ức về tuổi thơ của mình. Những kỷ niệm về gia đình, những buổi chơi đùa cùng bạn bè và những trải nghiệm đáng nhớ đã hình thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của tác giả.

Phần còn lại của văn bản là những suy nghĩ về thực tại. Tác giả chia sẻ những cảm xúc, suy nghĩ và nhận định về cuộc sống, về thế giới xung quanh và về bản thân. Những suy nghĩ này cho thấy sự trưởng thành và nhận thức sâu sắc của tác giả về thực tại.

3. Nội dung chính  tác phẩm Lời má năm xưa:

Câu chuyện kể lại một trích đoạn đáng nhớ từ ký ức tuổi thơ của nhân vật chính. Trong quá trình chơi đùa, nhân vật tôi vô tình sử dụng ná thun để bắn con chim chài. Tuy nhiên, khi nhận được lời mắng từ mẹ và được giải thích về tình cảm và lòng yêu thương đối với các loài vật, nhân vật tôi đã thấm thía bài học và quyết định đem chú chim về nhà để chăm sóc cho nó.

Trong suốt thời gian chăm sóc, nhân vật tôi đã dành nhiều tình yêu và sự quan tâm cho con chim chài, đảm bảo rằng nó nhận được sự chăm sóc tốt nhất. Từ việc cho nó ăn uống đúng giờ, tạo môi trường sống thoải mái cho nó, đến việc dặn dò những lời yêu thương và sự chăm sóc, nhân vật tôi đã hết lòng để chú chim hồi phục và trở lại với sức khỏe tốt nhất.

Văn bản này không chỉ đơn thuần là một câu chuyện vui nhộn, mà còn là một bài học sâu sắc về lòng yêu thương và sự quan tâm đối với các loài vật. Nó là minh chứng rõ ràng cho tình cảm đáng quý mà con người có thể hiện thị đối với thế giới động vật. Đây là một thông điệp mà người mẹ của nhân vật chính muốn truyền tải và dạy cho con trai của mình.

Hoàn cảnh sáng tác:

Văn bản trích Tương hợp Phật tính dân gian và môi trường sinh thái, in trong Thương những ngày…, Trần Bảo Định, tập truyện, NXB Tổng hợp, Thành phố Hồ Chí Minh, 2020, trang 170 – 172

Văn bản gợi lại câu chuyện tuổi ấu thơ của một chàng trai khi còn là một cậu bé ngây thơ, đầy tò mò với thế giới xung quanh. Hành trình khám phá của anh bắt đầu từ một buổi chiều mát lành, khi anh tình cờ lỡ tay bắn trúng một con chim thằng chài đang bình dị nghỉ ngơi bên bến sông.

Giữa cảnh quan êm đềm của con sông và những cánh đồng xanh tươi, anh đã cảm nhận được sự ánh sáng tràn đầy niềm vui và hoà mình vào không gian tự nhiên. Tuy nhiên, hành động không cẩn thận ấy đã khiến anh lâm vào tình huống khó khăn. Đúng như lời khuyên của mẹ, anh đã nhanh chóng nhận ra hậu quả của hành động vô tình của mình và quyết định đưa con chim về nhà.

Với sự khuyên bảo và sự chăm sóc tỉ mỉ từ mẹ, anh đã băng bó và chữa trị vết thương trên cơ thể con chim thằng chài. Mỗi ngày, anh dành thời gian để quan sát và chăm sóc con chim, hy vọng rằng nó sẽ hồi phục và bay trở lại tự do. Những ngày dần trôi qua, anh đã chứng kiến sự phục hồi từng chút một của con chim và cảm thấy niềm vui tràn trề.

Tuy nhiên, dù con chim đã hồi phục hoàn toàn, sự áy náy và ân hận về hành động không cẩn thận vẫn luôn hiện diện trong tâm trí anh. Những giây phút đau lòng khi nhìn thấy con chim đau đớn vì lỗi của mình đã để lại trong anh một cảm giác không thể lãng quên. Sự áy náy và ân hận ấy trở thành một bài học quý giá về sự tôn trọng và bảo vệ môi trường xung quanh.

4. Về tác giả Trần Bảo Định:

Tên: Trần Bảo Định

Sinh năm: 1944

Quê quán: An Vĩnh Ngãi, Tân An, Long An

Cựu sinh viên Văn khoa – Đại học Đà Lạt

Phong cách nghệ thuật: Giản dị, gần gũi, đậm tính Nam Bộ

Các tác phẩm chính

Ngao du sơn thủy, tập thơ được xuất bản vào năm 2012, là một tác phẩm tiêu biểu của Trần Bảo Định. Tập thơ này mang trong mình những hình ảnh tươi đẹp về thiên nhiên và sự trầm lắng của cuộc sống.

Thầy tôi, tập thơ được xuất bản vào năm 2013, là một tác phẩm khác không thể bỏ qua của Trần Bảo Định. Tập thơ này mang đậm chất tình cảm và sự kính trọng đối với người thầy đã ảnh hưởng đến cuộc đời của tác giả.

Mẹ, tiếng lòng, tập thơ được xuất bản vào năm 2013, là một tác phẩm đầy xúc cảm và sâu sắc của Trần Bảo Định. Tác giả đã dùng những từ ngữ chân thành để diễn tả tình yêu và lòng biết ơn đối với người mẹ.

Vợ tôi, tập thơ được xuất bản vào năm 2014, là một tác phẩm đặc biệt của Trần Bảo Định. Tác giả đã sử dụng những từ ngữ ngọt ngào và lãng mạn để miêu tả tình yêu và sự thấu hiểu trong mối quan hệ vợ chồng.

5. Giá trị  tác phẩm Lời má năm xưa:

Giá trị nội dung

Thể hiện sự yêu thương và lòng nhân ái đối với các loài vật nhỏ bé, tạo ra một tác phẩm có tính nhân văn cao.

Cung cấp kiến thức và sự hiểu biết sâu sắc về thế giới tự nhiên đa dạng và phong phú, giúp người đọc khám phá và thấu hiểu sự đa dạng của loài chim thằng chài (chim bói cá) và vai trò quan trọng của chúng trong hệ sinh thái.

Khắc họa hình ảnh người mẹ tôi, người đã dũng cảm cứu sống chú chim thằng chài đang gặp nguy hiểm, với lòng yêu thương, sự thông minh và sự nhạy bén về thiên nhiên. Bằng cách này, tác phẩm truyền tải một thông điệp về tình yêu thương và sự quan tâm đối với môi trường và các loài vật.

Giúp người đọc nhìn nhận mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên một cách sâu sắc hơn, nhận thức về sự gắn kết và tương tác giữa hai thế giới này. Đồng thời, tác phẩm khuyến khích mọi người bảo vệ và giữ gìn môi trường sống, đóng góp vào việc bảo vệ và bảo tồn các loài vật nhỏ bé và môi trường tự nhiên.

Giá trị nghệ thuật

Tác phẩm này mang đến cho người đọc những giá trị nghệ thuật đáng kinh ngạc.

Tình huống truyện độc đáo và hấp dẫn làm cho câu chuyện trở nên cảm động và không thể dừng lại. Mỗi tình tiết được xây dựng một cách khéo léo, tạo nên sự hồi hộp và tò mò trong lòng người đọc.

Ngôn ngữ giản dị và mang màu sắc Nam Bộ làm cho tác phẩm trở nên gần gũi và thân thiện hơn với người đọc. Sự lựa chọn từ ngữ và cách diễn đạt tinh tế đã tạo nên một không gian văn hóa đặc trưng và đưa người đọc vào một thế giới mới.

Văn bản sử dụng phương thức tự sự kết hợp với biểu cảm, cho phép ta nhìn thấy và cảm nhận trực tiếp tâm trạng và suy nghĩ của người kể chuyện. Nhờ đó, chúng ta có thể đồng cảm và hiểu rõ hơn về nhân vật chính và những khó khăn mà họ đang trải qua.

Giọng văn phù hợp để diễn tả tâm trạng của nhân vật “tôi”, mang đến cho độc giả những trạng thái tâm lý đa dạng và sâu sắc. Điều này tạo nên sự chân thật và sống động trong câu chuyện, khiến người đọc cảm nhận được mọi cung bậc tình cảm của nhân vật.