Bài viết dưới đây cung cấp cho các bạn học sinh các dạng bài toán về tỷ số phần trăm và cách giải dạng Toán tỉ số phần trăm lớp 5 kèm bài tập và đáp án. Mong rằng sẽ giúp các bạn học sinh học tập tốt hơn.
Mục lục bài viết
1. Cộng, trừ, nhân, chia tỷ số phần trăm:
Để tính tỷ số phần trăm trong các phép toán cộng, trừ, nhân, chia, bạn có thể áp dụng các công thức sau:
– Cộng Tỷ Số Phần Trăm: Bạn có một số và muốn cộng một phần trăm của nó.
Công thức: Số ban đầu + (Số ban đầu * Phần trăm / 100)
– Trừ Tỷ Số Phần Trăm: Bạn có một số và muốn trừ đi một phần trăm của nó.
Công thức: Số ban đầu – (Số ban đầu * Phần trăm / 100)
– Nhân với Tỷ Số Phần Trăm: Bạn muốn nhân một số với một phần trăm.
Công thức: Số ban đầu * (Phần trăm / 100)
– Chia Cho Tỷ Số Phần Trăm: Bạn muốn chia một số cho một phần trăm.
Công thức: Số ban đầu / (Phần trăm / 100)
Lưu ý rằng trong các công thức trên:
– “Số ban đầu” là số bạn đang làm việc.
“Phần trăm” là giá trị phần trăm bạn muốn áp dụng.
* Bài tập vận dụng:
Bài 1: Thực hiện phép tính:
| 15% + 75% + 56% | 34% x 8 |
| 23% – 18% | 25% : 5 |
Lời giải:
| 15% + 75% + 56% = 146% | 34% x 8 = 272% |
| 23% – 18% = 5% | 25% : 5 = 5% |
Bài 2: Một hộp có 30% số bi là bi đỏ, 25% số bi là bi vàng, còn lại là bi xanh. Hỏi:
a) Tổng số bi đỏ và bi vàng chiếm bao nhiêu phần trăm số bi cả hộp?
b) Số bi xanh chiếm bao nhiêu phần trăm số bi cả hộp?
Để giải được bài này thì ta coi số bi trong hộp là 100% rồi làm tính cộng, trừ các tỉ số phần trăm đó như cộng trừ các số tự nhiên để tìm ra kết quả.
a) Tổng số bi đỏ và bi vàng chiếm số phần trăm so với số bi cả hộp là:
30% + 25% = 55%
b) Số bi xanh so với số bi cả hộp chiếm số phần trăm là:
100% – 55% = 45%
Đáp số: a) Bi đỏ và bi vàng: 55%
b) Bi xanh: 45%
Bài 3: Tính
| 78,89% + 347,12% | 8312,52% – 405,8% | 45% x 1,025 | 843,79% x 0,014 |
| 35,69% x 13 | 8,261% : 5,2 | 266,22% : 34 | 483% : 35 |
Giải:
78,89% + 347,12% = 426.01 %
35,69% x 13 = 463.97 %
8312,52% – 405,8% = 7906,72 %
45% x 1,025 = 46.125 %
266,22% : 34 = 7.83 %
843,79% x 0,014 = 11.81306 %
483% : 35 = 13.8 %
Bài 4: Tính bằng cách thuận tiện nhất
a) 0,92% x 324 + 0,92% x 678
b) 4,9% x 3,3 – 4,8% x 3,3
Giải:
a) 0,92% x 324 + 0,92% x 678
= 0,92 x (324 + 678)
= 0,92 x 1002
= 921.84 %
b) 4,9% x 3,3 – 4,8% x 3,3
= (4,9 – 4,8) x 3,3
= 0.1 x 3,3
= 0,33
2. Tìm tỷ số phần trăm của 2 số:
Để tính tỷ số phần trăm của hai số, bạn có thể sử dụng công thức sau:
Tỷ số phần trăm = (số thứ nhất/số thứ hai) x 100%
* Bài tập vận dụng:
Bài 1: Một lớp có 40 học sinh, trong đó có 25 học sinh nữ. Hỏi số học sinh nữ chiếm bao nhiêu phần trăm số học sinh của cả lớp.
Hướng dẫn giải
Số học sinh nữ chiếm số phần trăm học sinh cả lớp là:
25 : 40 x 100 = 62,5 (%)
Đáp số: 62,5%
Bài 2: Theo kế hoạch, năm nay thôn Trung Dương phải trồng 20ha ngô. Nhưng đến hết năm thôn trồng được 23ha ngô. Hỏi đến hết năm thôn Trung Dương thực hiện vượt mức kế hoạch cả năm là bao nhiêu phần trăm?
Hướng dẫn giải
Thôn Trung Dương thực hiện được số phần trăm kế hoạch là:
23 : 20 x 100 = 115%
Vượt mức kế hoạch cả năm số phần trăm là:
115 – 100 = 15%
Đáp số: 15%
Bài 3: Một cửa hàng đặt kế hoạch tháng này bán được 12 tấn gạo, nhưng thực tế cửa hàng bán được 15 tấn gạo. Hỏi:
a) Cửa hàng đã thực hiện được bao nhiêu phần trăm kế hoạch?
b) Cửa hàng đã vượt mức kế hoạch bao nhiêu phần trăm?
Hướng dẫn: Đây là một bài toán dễ, học sinh áp dụng cách tìm tỉ số phần trăm của hai số đã được học để giải.
Giải
a) Cửa hàng đã thực hiện được so với kế hoạch là:
(15 : 12) x 100 = 125% (kế hoạch)
b) Cửa hàng đã vượt mức kế hoạch là:
125% – 100% = 25% (kế hoạch)
Đáp số: a) 125% kế hoạch
b) 25% kế hoạch
Bài 4: Cuối năm học, một cửa hàng hạ giá bán vở 20%. Hỏi với cùng một số tiền như cũ, một học sinh sẽ mua thêm được bao nhiêu phần trăm số vở?
Do đã bán hạ giá 20% nên để mua một quyển vở trước đây cần phải trả 100% số tiền thì nay phải trả:
100% – 20% = 80% (số tiền)
20% số tiền còn lại mua được:
20 : 80 = 25%(số vở)
Đáp số: 25% số vở
Bài 5: Lượng nước trong hạt tươi là 20%. Có 200 kg hạt tươi sau khi phơi khô nhẹ đi 30 kg. Tính tỉ số phần trăm nước trong hạt đã phơi khô?
Lượng nước ban đầu chứa trong 200kg tươi là:
200 : 100 x 20 = 40(kg)
Số lượng hạt phơi khô còn:
200 – 30 = 170(kg)
Lượng nước còn lại trong 170kg hạt đã phơi khô:
40 – 30 = 10(kg)
Tỉ số phần trăm nước trong hạt đã phơi khô là:
10 : 170 = 5,88%
Đáp số: 5,88%
3. Tìm một số khi biết giá trị phần trăm của số đó:
Để tìm một số khi biết giá trị phần trăm của nó, bạn có thể sử dụng công thức sau:
Số cần tìm: (Giá trị phần trăm đã biết/100) x số gốc
Bài 1: Số học sinh khá giỏi của trường tiểu học Thọ An là 339 em, chiếm 30% số học toàn trường. Hỏi trường Thọ An có bao nhiêu học sinh?
Hướng dẫn giải
Số học sinh của trường Thọ An là:
339 x 100 : 30 = 1130 (học sinh)
Đáp số: 1130 học sinh
Bài 2: Một kho chưa gạo tẻ và gạo nếp, trong đó có 5,6 tấn gạo tẻ. Tính tổng số gạo trong kho biết số gạo tẻ chiếm 70% số gạo trong kho.
Hướng dẫn giải
Tổng số gạo trong kho có là:
5,6 x 100 : 70 = 8 (tấn)
Đáp số: 8 tấn
4. Tìm giá trị phần trăm của một số:
Để tính giá trị phần trăm của một số, bạn có thể sử dụng công thức sau:
Giá trị phần trăm=(Giá trị gốc/100) × Giá trị phần trăm
Trong đó:
– Giá trị mong muốn là số bạn muốn tính phần trăm của.
– Giá trị gốc là số mà bạn sử dụng làm cơ sở để tính phần trăm.
Ví dụ, nếu bạn muốn tính 20% của số 80, bạn sẽ thay vào công thức như sau:
Giá trị phần trăm = (80/100) × 20 = 16
Vậy nên, 20% của 80 là 16.
* Bài tập vận dụng:
Bài 1: Lớp 5A có 30 học sinh trong đó số học sinh nữ chiếm 60%. Hỏi số học sinh nữ có bao nhiêu em.
Số học sinh những của lớp 5A là:
30 : 100 x 60 = 18 (học sinh)
Đáp số: 18 (học sinh nữ)
Từ bài toán 1, học sinh rút ra quy tắc: Muốn tìm giá trị phần trăm của một số ta lấy số đó chia cho 100 rồi nhân với số phần trăm hoặc lấy số đó nhân với số phần trăm rồi chia cho 100.
Bài 2: Một tấm vải sau khi giặt xong bị co mất 2% chiều dài ban đầu. Giặt xong tấm vải chỉ còn 24,5m. Hỏi trước khi giặt tấm vải dài bao nhiêu mét?
Nếu xem chiều dài ban đầu của tấm vải là 100% thì chiều dài còn lại so với chiều dài ban đầu của tấm vải là:
100% – 2% = 98%
Chiều dài ban đầu của tấm vải là:
24,5 : 100 x 98 = 25(m)
Đáp số: 25m vải
Bài 3: Một nhà thầu xây dựng nhận xây cất một ngôi nhà với chi phí là 360 000 000 đồng nhưng chủ nhà xin hạ bớt 2,5%, nhà thầu đồng ý. Tính số tiền nhà thầu nhận xây nhà?
Cách 1: Nếu xem số tiền nhà thầu nhận xây nhà ban đâù là 100% thì số tiền xây nhà sau khi bớt so với số tiền ban đầu là:
100% – 2,5% = 97,5%
Số tiền nhà thầu nhận xây nhà là:
360 000 000 x 97,5 : 100 = 351 000 000 (đồng)
Đáp số: 351 000 000 đồng
Cách 2:
Số tiền chủ nhà xin hạ bớt là:
360 000 000 x 2,5 : 100 = 9 000 000 (đồng)
Số tiền nhà thầu nhận xây nhà là:
360 000 000 – 9 000 000 = 351 000 000 (đồng)
Đáp số: 351 000 000 đồng
