Quả la hán hay còn được gọi là giả khổ qua hay la hán quả có tên khoa học là Momordica grosvenori Swingle thuộc họ Bí. Cây la hán là loại cây đặc sản của vùng Quảng Tây, Quế Lâm, Trung Quốc. Trong đông y, quả la hán có tác dụng pha nước uống chữa sốt, long đờm, làm dịu cổ họng, chữa ho rất hiệu quả. Vậy quả la hán có tác dụng gì?
Mục lục bài viết
1. Quả la hán là gì?
Quả la hán, hay còn gọi là la hán quả, có tên khoa học là Momordica grosvenori. Từ “la hán” trong tên gọi xuất phát từ việc các vị đại sư ở Thiếu Lâm Tự ở vùng núi phía nam Trung Quốc đã thu hoạch và thường xuyên sử dụng loại nước từ quả này để tăng cường sức khỏe.
Ngoại hình bên ngoài của quả la hán có dạng hình cầu, được bao phủ bởi lớp lông màu vàng sậm, có kích thước tương đương với quả cam. Đặc biệt, quả la hán có vỏ rất giòn, dễ vỡ, ruột xốp, có màu trắng hoe và có một chút màu vàng nhạt.
Quả la hán không chỉ được sử dụng trong y học dân gian, mà còn là nguyên liệu quan trọng trong nhiều món ăn truyền thống của người dân Trung Quốc. Chẳng hạn, nước ép từ quả la hán thường được dùng để làm đồ uống có vị ngọt dịu và có công dụng bảo vệ sức khỏe.
Ngoài ra, các nghiên cứu khoa học cũng đã chứng minh rằng quả la hán chứa nhiều dưỡng chất quan trọng như vitamin C, kali và các chất chống oxy hóa, giúp hỗ trợ hệ tiêu hóa và tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.
Một ứng dụng thú vị của quả la hán là trong việc điều chỉnh đường huyết. Các hợp chất có trong quả la hán giúp ổn định đường huyết, hỗ trợ người mắc bệnh tiểu đường.
Quả la hán, hay còn gọi là la hán quả, đã có một lịch sử dài trong y học cổ truyền với vai trò là một loại vị thuốc quý. Nó được sử dụng để bổ phế, điều trị ho, giúp giải quyết tình trạng táo bón, và đặc biệt là là phương thuốc hiệu quả trong việc thanh nhiệt và giải cảm khi sốt nóng.
Ngày nay, với sự phát triển của khoa học, các nhà sản xuất đã tập trung vào việc tận dụng tiềm năng của quả la hán như một chất làm ngọt tự nhiên. Chiết xuất từ quả la hán có khả năng làm ngọt hơn 150-250 lần so với đường thông thường, mà không đồng thời có calo và carb, không gây tăng đường huyết.
Có điều đáng chú ý là, so với các chất làm ngọt khác, không chỉ có quả la hán không gây ra các tác dụng phụ như đầy hơi, chướng bụng hoặc các phản ứng dị ứng, mà nó còn mang lại lợi ích về sức khỏe. Đây là một điều quan trọng, đặc biệt đối với những người muốn duy trì một lối sống lành mạnh và giảm cân.
2. Thúc đẩy giảm cân:
Quả la hán thực sự là một nguyên liệu hữu ích cho việc giảm cân và duy trì cân nặng lý tưởng. Điều đáng nói là nó không chỉ giúp giảm cân mà còn hạn chế nguy cơ béo phì và ngăn ngừa tình trạng tăng cân không mong muốn. Với đặc điểm gần như không có calo, carb hoặc chất béo, quả la hán thực sự là một lựa chọn lý tưởng cho thực đơn giảm cân lành mạnh.
Nghiên cứu năm 2016 được công bố trên Tạp chí Dược lý và Trị liệu Thực nghiệm đã chứng minh rằng thành phần mogrol trong quả la hán có khả năng ức chế quá trình chuyển hóa của tế bào mỡ. Điều này đồng nghĩa với việc giúp giảm thiểu sự tích lũy chất béo trong cơ thể một cách đáng kể.
Quả la hán không chỉ đơn thuần là một loại thực phẩm giảm cân hiệu quả mà còn có thể kết hợp với các thực phẩm chức năng hỗ trợ giảm cân khác để đạt hiệu quả tốt hơn. Chẳng hạn, bạn có thể thực hiện một chế độ ăn uống bổ sung bởi nước ép quả la hán cùng với các loại rau quả giàu chất xơ và thực phẩm giàu dinh dưỡng khác.
3. Hỗ trợ chống lại bệnh tiểu đường:
Việc tiêu thụ quá nhiều đường thực sự có thể gây tác động tiêu cực lớn đến sức khỏe, đặc biệt đối với những người có nguy cơ cao mắc bệnh tiểu đường. Đường là một nguồn năng lượng dễ dàng tiêu hao, nhưng việc tiếp nhận quá mức sẽ làm tăng đột ngột nồng độ đường trong máu, dẫn đến giảm độ nhạy insulin của cơ thể.
Quả la hán chứa các hợp chất tự nhiên gọi là mogrosides, mang lại vị ngọt tự nhiên mà không gây tăng đường huyết. Điều này làm cho nó trở thành một lựa chọn an toàn cho người mắc bệnh tiểu đường. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng một số thực phẩm và đồ uống bổ sung được làm ngọt bằng quả la hán cũng có thể chứa đường bổ sung và các thành phần khác có thể tăng lượng carb và calo, cũng như ảnh hưởng đến độ nhạy insulin. Do đó, quan trọng khi lựa chọn các sản phẩm này là kiểm tra kỹ công thức và thành phần.
Ngoài quả la hán, người bệnh tiểu đường cũng có thể tìm hiểu và tham khảo các thực phẩm chức năng hỗ trợ điều trị tiểu đường. Có nhiều loại thực phẩm có thể giúp kiểm soát đường huyết và cung cấp dưỡng chất cần thiết cho cơ thể.
4. Phòng chống ung thư:
Đường nhân tạo thường liên quan mật thiết đến các vấn đề về sức khỏe, đặc biệt là sự gia tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư. Đường là một yếu tố thúc đẩy quá trình viêm nhiễm trong cơ thể, và kết quả cuối cùng có thể là sự phát triển của các khối u ung thư.
Vì vậy, việc giảm thiểu tiêu thụ đường nhân tạo từ chế độ ăn uống hàng ngày và thay thế bằng đường từ quả la hán mang lại lợi ích lớn trong việc phòng ngừa ung thư.
Mogrosides, các hợp chất tồn tại trong quả la hán, nổi bật với tính chất chống oxi hóa. Chúng giúp ngăn ngừa sự phát triển của các tế bào ung thư bằng cách tối ưu hóa các hệ thống chống oxi hóa trong cơ thể và giảm thiểu tổn thương DNA do gốc tự do.
Một nghiên cứu tiến hành vào năm 2011 về khả năng chống lại tế bào ung thư đã chỉ ra rằng quả la hán chứa các đặc tính chống ung thư, giúp ức chế sự phát triển của khối u ở da và vú.
Việc sử dụng quả la hán như một phần của chế độ ăn uống là một cách tự nhiên và hiệu quả để bảo vệ sức khỏe và giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư.
5. Chống viêm và chống xơ hóa:
Quả la hán đã được y học cổ truyền sử dụng từ xa xưa như một phương thuốc hữu ích và cũng là nguyên liệu quý để chế biến thành trà ấm. Đặc biệt, nó có tác dụng giảm đờm, giảm ho và làm dịu cơn đau rát họng do viêm họng gây ra.
Ngày nay, y học hiện đại đã khám phá và xác nhận rằng thành phần mogrosides trong quả la hán chính là yếu tố quyết định hiệu quả trong việc điều trị viêm. Tính chất chống oxi hóa của mogrosides giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do các gốc tự do, một trong những nguyên nhân gây viêm nhiễm.
Chính do tính chất chống viêm của quả la hán, nó mang lại tiềm năng lớn trong việc ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị các vấn đề về viêm khớp và tiêu hóa.
Khác với một số loại thuốc chống viêm khác có thể gây tác dụng phụ và tổn thương gan, quả la hán được xem là an toàn hơn đối với gan.
Đáng chú ý, mogroside IIIE trong quả la hán cũng được nghiên cứu và cho thấy có tiềm năng hoạt động như một hợp chất chống xơ hóa. Nó có khả năng kiểm soát quá trình viêm và sẹo mô trong phổi, mang lại lợi ích to lớn trong việc duy trì sức khỏe hô hấp.
6. Chống nhiễm trùng và ngăn ngừa suy thận:
Quả la hán thật sự là một kho báu với đặc tính kháng khuẩn tự nhiên. Nó giúp kiểm soát sự phát triển của các vi khuẩn có hại, đồng thời duy trì cân bằng vi sinh trong ruột. Đây là một điều quan trọng đối với sức khỏe tiêu hóa của chúng ta.
Đường nhân tạo và các chất làm ngọt thường là nguồn cung cấp dinh dưỡng cho các vi khuẩn có hại trong ruột, gây ra các vấn đề như nhiễm Candida albicans. Trái lại, quả la hán cung cấp các vi khuẩn có lợi như L. casei, B. bifidum, L. salivarius và L. acidophilus, giúp duy trì đường ruột khỏe mạnh.
Do đó, quả la hán đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn hiện tượng đề kháng kháng sinh, giúp bảo vệ hệ miễn dịch của cơ thể.
Ngoài ra, quả la hán còn được sử dụng để hỗ trợ điều trị tình trạng đau họng và các vấn đề về nướu răng trong miệng, nhờ vào khả năng kháng khuẩn của nó.
Việc duy trì mức đường trong máu ổn định là rất quan trọng đối với sức khỏe thận. Sự gia tăng và kéo dài đường trong máu có thể gây quá tải cho thận. Quả la hán, bằng cách giúp kiểm soát mức đường, cũng có thể hỗ trợ ngăn ngừa các vấn đề liên quan đến suy thận.
Sử dụng quả la hán thay thế cho đường thường xuyên là một cách tự nhiên và hiệu quả để bảo vệ sức khỏe thận của chúng ta.
7. Tăng cường sức khỏe tim mạch:
Quả la hán thật sự mang lại nhiều lợi ích đáng kể đối với sức khỏe tim mạch. Trong quả la hán, chúng ta tìm thấy các thành phần quan trọng có khả năng ngăn chặn quá trình oxy hóa cholesterol. Điều này đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ.
Oxy hóa cholesterol có thể dẫn đến việc tích tụ cholesterol trong hệ tuần hoàn, tạo điều kiện cho sự hình thành các mảng bám trong động mạch và mạch máu. Đây là nguyên nhân gây nên nhiều vấn đề về tim mạch nguy hiểm.
Nhờ các mogrosides trong quả la hán, chúng ta có thể ngăn chặn quá trình này. Chúng giúp ngăn sự tích tụ của cholesterol trong cơ thể và thúc đẩy sự gia tăng của cholesterol HDL – loại cholesterol có lợi cho chức năng tim mạch.
Ngoài việc sử dụng quả la hán, người bệnh cũng có thể hưởng lợi từ các sản phẩm hỗ trợ tim mạch khác để tăng cường sức khỏe và giảm nguy cơ các vấn đề liên quan đến hệ tim mạch.
