Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho độc giả bài soạn Làm một bài thơ sáu chữ hoặc bảy chữ. Từ đó độc giả biết các bước làm cũng như những lưu ý khi làm một bài thơ sáu chữ hoặc bảy chữ.
Mục lục bài viết
1. Định hướng:
– Đọc lại các văn bản thơ sáu chữ, bảy chữ đã học trong Bài 2.
– Khi tập làm thơ, cần chú ý xác định rõ đề tài (viết về ai, về điều gì) và cảm xúc, suy nghĩ,…của bản thân về điều mình định viết; chú ý đảm bảo số chữ trong mỗi dòng thơ và cách gieo vần của bài thơ đã nêu trong phần Kiến thức ngữ văn.
2. Một số lưu ý và quy trình làm một bài thơ:
2.1. Một số điểm cần lưu ý khi làm một bài thơ:
– Thể hiện cách nhìn, cách cảm nhận, … của người viết về cuộc sống.
– Sử dụng từ ngữ, hình ảnh phù hợp để thể hiện cách nhìn, cảm xúc của bản thân về cuộc sống.
– Sử dụng các biện pháp tu từ phù hợp để tạo nên những liên tưởng độc đáo, thú vị. – Gieo vần, ngắt nhịp một cách hợp lí để làm tăng giá trị biểu đạt của ngôn từ.
– Đặt nhan đề phù hợp với nội dung văn bản.
– Đảm bảo đủ số chữ (bốn chữ hoặc năm chữ) ở các dòng thơ theo yêu cầu của thể loại.
2.2. Hướng dẫn quy trình viết:
– Đọc lại những bài thơ ở phần Đọc để học cách nhìn, cách cảm nhận cuộc sống của các nhà thơ.
– Quan sát cuộc sống xung quanh để lựa chọn bất cứ đề tài nào gợi cho em nhiều cảm xúc
Bước 2: Tìm ý tưởng cho bài thơ
– Chú ý đến sự vật, hiện tượng đã để lại trong em ấn tượng, cảm xúc sâu sắc nhất.
– Xác định cảm xúc được gợi nên từ sự vật, hiện tượng.
Bước 3: Làm thơ
– Chọn những từ ngữ gợi tả âm thanh, mùi vị, màu sắc, hình ảnh của sự vật, hiện tượng để thể hiện cách nhìn, cách cảm nhận sự vật, hiện tượng.
– Dùng từ láy hoặc các biện pháp tu từ như: nhân hóa, so sánh, ẩn dụ… để tăng hiệu quả biểu đạt của hình tượng thơ.
– Thay thế những từ ngữ đã có bằng những từ ngữ khác (có nghĩa) mà vần giống hoặc gần nhau để gieo vần cho bài thơ, ví dụ như: mình – tình, đông – hồng…
– Lựa chọn từ ngữ, dấu câu để tạo sự ngắt nhịp linh hoạt sao cho thể hiện được chính xác tình cảm, cảm xúc của em.
– Đọc diễn cảm các câu thơ đã viết, lắng nghe xem giọng điệu có phù hợp với cảm xúc mà em muốn thể hiện hay không.
3. Thực hành:
(trang 53, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Chọn những tiếng trong ngoặc đơn phù hợp với chỗ trống (…). Từ đó, xác định cách gieo vần ở mỗi khổ thơ.
| (gạch, ngõ, giếng) | Mặt Trời lặn xuống bờ ao Ngọn khói xanh lên lúng liếng Vườn sau gió chẳng đuổi nhau Lá vẫn bay vàng sân (…) (Trần Đăng Khoa) |
| (làng, về, người) (gió, cũ, trắng) | Khách xa gặp lúc mùa xuân chín, Lòng trí bâng khuâng sức nhớ (…) – Chị ấy năm nay còn gánh thóc Dọc bờ sông (…) nắng chang chang? (Hàn Mặc Tử) |
Phương pháp:
Đọc phần Kiến thức ngữ văn đầu bài học để biết cách gieo vần của bài thơ.
Lời giải:
| (gạch, ngõ, giếng) | Mặt Trời lặn xuống bờ ao Ngọn khói xanh lên lúng liếng Vườn sau gió chẳng đuổi nhau Lá vẫn bay vàng sân giếng. (Trần Đăng Khoa) |
| (làng, về, người) (gió, cũ, trắng) | Khách xa gặp lúc mùa xuân chín, Lòng trí bâng khuâng sức nhớ làng – Chị ấy năm nay còn gánh thóc Dọc bờ sông trắng nắng chang chang? (Hàn Mặc Tử) |
(trang 53, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Viết bài thơ sáu chữ hoặc bảy chữ theo đề tài tự chọn (về quê hương, gia đình, người thân, bạn bè, trường lớp,…)
Phương pháp:
Làm một bài thơ theo đúng yêu cầu đề bài.
Lời giải:
Bài tham khảo 1:
Mỗi buổi bình minh chợt thức giấc
Ta nghe tiếng chim hót vọng vào
Khu vườn nhỏ với những lao xao
Từng hạt nắng rơi đầy vườn xuân.
Bài tham khảo 2:
Thế giới năm qua
Thế giới năm qua bao tai ương
Chiến tranh khủng bố khắp muôn phương
Thiên tai, dịch bệnh liên miên mãi
Tang tóc đau thương nối tiếp nhau
Chúng ta hãy cùng đoàn kết lại
Tay nắm tay nhau chống chiến tranh
Tình thương, chia sẻ là sức mạnh
Bao nhiêu thảm hoạ cũng tan nhanh
Bài tham khảo 3:
Xuân lòng
Đông tàn xuân đến xuân nở hoa
Nổi buồn dấu kín giữa chiều tà
Vui thơ xướng họa cùng bè bạn
Gửi chút tình riêng đến nẻo xa
Chợt nghĩ hình ai nơi cỏi vắng
Chiếu nay lặng lẹ ngắm mây trời
Lòng ta man mác buồn da diết
Thả hồn trong gió say tình say
Xứ Huế đây, ở xứ Huế đây
Tiếng thơ dìu dắt nước non này
Mơ màng bóng cũ người xưa ấy
Say đắm một thời tuổi thơ ngây
Ta muốn tình thơ luôn sẽ đến
Để cùng chung điệu tiếng ngân nga
Để hồn ấm lại trong hưu quạnh
Ngây ngất xuân lòng ta với ta
4. Các bài thơ sáu chữ, bảy chữ hay nhất:
Tập làm thơ sáu chữ, bảy chữ về thiên nhiên – chủ đề mùa đông:
Gió lạnh chiều đông
Gió lạnh chiều đông nhớ tuổi thơ
Bầy chim chèo bẻo nấp bên bờ
Mênh mông nước bạc đồng sau gặt
Một nỗi buồn xa như sóng xô.
Chim ở đâu về sà chớp mắt
Chim vương nhựa chết hết bay rồi
Bắt chim nghe lạnh hai đầu cánh
Tưởng mặt trời se rụng đến nơi.
Tuổi nhỏ hắt hiu giữa cánh đồng
Nửa tràn sương núi, nửa hơi sông
Có gì ẩm ướt trong hồi tưởng
Như áo ngày mưa bặn bếp hong.
Gió lạnh chiều đông xui nhớ thuở
Bầy chim chèo bẻo nấp bên bờ
Hôm ta nấp, thơ giăng lưới
Bẫy tháng năm về, bắt tuổi thơ.
Tập làm thơ sáu chữ, bảy chữ về thiên nhiên – chủ đề mùa thu:
Chiều thu
Thăm thẳm trời xanh lộng đáy hồ,
Mùi hoa thiên lý thoảng chiều thu.
Con cò bay lả trong câu hát,
Giấc trẻ say dài nhịp võng ru.
Lá thấp cành cao gió đuổi nhau,
Góc vườn rụng vội chiếc mo cau.
Trái na mở mắt, nhìn ngơ ngác,
Đàn kiến trường chinh tự thuở nào.
Lúa trổ đòng tơ, ngậm cốm non,
Lá dài vươn sắc lưỡi gươm con.
Tiếng chim mách lẻo cây hồng chín,
Điểm nhạt da trời những chấm son.
Hai cánh chia quân chiếm mặt gò,
Bê con đùa mẹ bú chưa no.
Cờ lau súng sậy giam chân địch,
Trận Điện Biên này lại thắng to.
Sông đỏ phù sa, nước lớn rồi,
Nhà bè khói bếp lững lờ trôi.
Đường mòn rộn bước chân về chợ,
Vú sữa đầy căng mặt yếm sồi.
Thong thả trăng non rựng cuối làng,
Giữa nhà cây lá bóng xiên ngang.
Chiều con, cặm cụi đôi ngày phép,
Ngồi bẻ đèn sao, phất giấy vàng.
Tập làm thơ sáu chữ, bảy chữ về thiên nhiên – chủ đề khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ:
Về với thiên nhiên
Ôi đẹp tuyệt vời cảnh nước non
Nước phun trắng xóa một khung trời
Cỏ cây chen chút vui ca hát
Dòng thác luôn tuôn chảy dạt dào
Từng ghềnh đá nhấp nhô cao thấp
Hòa mình vào dòng suối ngọt ngào
Tắm mình trong thác nước tuôn trào
Thỏa lòng với bao nỗi khát khao
Ôi ! Thác nước mới đẹp làm sao
Ta như thấy niềm vui trở lại
Trong lòng ta bao niềm hoan hoải
Thả hồn mình vui cùng sông núi
Bao ưu tư tan theo dòng suối
Hạnh phúc trong ta với núi sông
Thỏa lòng mơ ước mênh mông
Hồn thơ bay bổng.. sống vui mỗi ngày.
Tập làm thơ sáu chữ, bảy chữ về thiên nhiên – chủ đề thiên nhiên và thời gian:
Thiên nhiên
Thiên nhiên từng cảnh báo thời gian
Bông hoa cành lá đổi màu trang
Theo cảnh thiên nhiên từng mùa đến
Đời người từng đêm vẫn thiếu nàng
Thiên nhiên như báo nỗi buồn sang
Hoa xuân khoe màu bướm ong thăm
Từng mùa xuân đi rồi lại tới
Buồn vơi đời người có ai thăm
Thiên nhiên đến lấy tuổi theo mây
Thêm giờ thêm tuổi đi từng ngày
Thêm từng phút buồn trong lòng đó
Nội tâm trong lòng có ai hay
Thiên nhiên chẳng tặng mình đôi hai
Gần gãnh bên nhau đi từng ngày
Cứ mãi ghen gả đôi mình đó
Từng ngày vẫn xa nói sao đây
Tập làm thơ sáu chữ, bảy chữ về thiên nhiên – chủ đề thiên nhiên 4 mùa:
Bốn mùa thiên nhiên
Thiên nhiên như thể có bốn mùa
Từng mùa thay đổi chẳng phải mua
Quy luật tạo hóa là như vậy
Một số con người muốn được – thua
Mùa xuân như báo hiệu một năm
Làm người trong cuộc thống kê thầm
Đã làm được gì trong năm nhỉ ?
Để mùa xuân tới có người chăm
Mùa hè như cây lá xum xuê
Dịu bớt nắng trưa lối đưa về
Dợn chút gió hiu, mây che phủ
Chút ít cơn mưa mát vùng quê
Mùa thu cây lá phải đổi thay
Cây đâu trơ trẽn để người cay
Thiên nhiên có mới đương nhiên đổi
Nhưng vẫn đi theo những luống cày
Mùa đông cây tích tụ tinh khôi
Đã có qua năm trưởng thành rồi
Hiện giờ chịu đựng nhưng tích lũy
Kịp mùa xuân tới búp, hoa khôi
Thôi chẳng hơn – thua chỉ theo mùa
Sống cho phù hợp chẳng cần mua
Qua mùa dành dụm là nhiều đấy
Xuân hạ thu đông hợp mới mùa.
Tập làm thơ sáu chữ, bảy chữ về thiên nhiên – chủ đề mẹ thiên nhiên
Mẹ thiên nhiên
Sương mù tẻ núi tả ngàn phương
Khói quyện len non đến mọi đường
Biến dạng chung hòa mưa ngập phố
Thay hình tách biệt rãi trên nương
Người sinh dạ cỏ mà sao đoán ?
Đất diệt lòng thiên thật khó lường
Lắp biển xây nhà tham mộng lớn
Phong hờn quét sạch bọn tàn cương.
