Phân tích truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao hay nhất

1. Dàn ý Phân tích truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao:

1.1. Nhân vật Lão Hạc:

* Tình cảnh lão Hạc: 

– Một người nông dân già yếu và cô đơn ⇒ Một hoàn cảnh bi đát. 

– Vì nghèo khó, lão đã bán đi người bạn thân nhất của mình là cậu Vàng, vật kỷ niệm của con trai mình và chọn con đường kết thúc cho cuộc đời của mình.

* Diễn biến tâm trạng lão Hạc quanh việc bán cậu Vàng:

– Cậu Vàng là con chó cưng lão Hạc rất yêu quý.

+ Cho ăn trong một cái bát lớn như nhà giàu. Ăn gì thì gắp lên và cho nó cùng ăn.

+ Khi nào rỗi rãi thì dẫn nó ra ao tắm, bắt rận cho nó.

+ Mỗi lần uống rượu, lão nhấp vài ngụm rồi lại gắp cho nó một miếng, giống như người ta gắp đồ ăn cho cháu mình.

+ Thường xuyên tâm sự thủ thỉ với nó rồi âm yếm. 

– Quyết định bán cậu Vàng là một quyết định vô cùng khó khăn và quan trọng ⇒ suy ngẫm mãi, đắn đo, không biết làm như thế nào. 

– Tâm trạng và biểu hiện khi bán chó:

+ Ông lão cười cay đắng trong nước mắt.

+ Khuôn mặt ông lão bỗng co rúm lại, nhăn nheo, ép cho nước mắt chảy ra.

+ Nghoẹo đầu sang một bên và miệng móm méo như con nít.

+ Lão hu hu khóc.

⇒ từ tượng thanh, từ hình tượng được sử dụng dày đặc và liên tục ⇒ Vô cùng đau đớn và đầy hối hận, buồn bã, thương tiếc dâng trào.

⇒ Lão Hạc là một người nông dân sống có tình nghĩa, thủy chung và rất mực lương thiện.

⇒ Tình thương của người cha nghèo dành cho con cái.

* Cái chết của Lão Hạc:

–  Lão Hạc nhờ ông giáo hai điều:

+ Chăm sóc hộ mảnh khu vườn và giao nó lại cho con trai lão khi nào nó về.

+ Mang theo tất cả tiền tiết kiệm của mình, nhờ ông giáo và hàng xóm làm mà chay cho mình nếu lão chết đi.

– Nguyên nhân: nhận thức sâu sắc, rõ ràng hoàn cảnh, bế tắc, không lối thoát.

– Mục đích: Bảo toàn tài sản cho con trai và không muốn làm phiền hàng xóm. 

– Lão quằn quại trên giường, đầu tóc rối bù, quần áo xộc xệch, mắt long sòng sọc, lão tru tréo, bọt mép sùi ra… cơ thể lão thỉnh thoảng lại co giật…vật vã tới hai giờ đồng hồ mới chết.

⇒Việc sử dụng chữ tượng hình và từ tượng thanh dày đặc và liên tục. ⇒ Làm nổi bật cái chết đầy dữ dội, bi đát và bất ngờ của lão Hạc.

⇒Là người nhận thức sâu sắc về ý nghĩa cuộc sống và coi trọng danh dự của người khác hơn chính mạng sống mình. Một người cha thực sự yêu thương con cái, một người nông dân trung thực, thật thà và giàu lòng tự trọng.

1.2. Nhân vật ông giáo:

– Cùng chịu cảnh nghèo đói, cùng có nỗi đau tương tự khi phải bán đi thứ mình yêu quý nhất. 

– Thông cảm, thương xót hoàn cảnh của lão Hạc và tìm mọi cách để an ủi, giúp đỡ lão.

– Ông giáo là người hiểu đời và con người, có trái tim vị tha.

⇒ Ông giáo là một trí thức chân chính, trọng nhân cách và không bao giờ mất niềm tin vào những phẩm chất tốt đẹp của con người.

2. Phân tích truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao hay nhất:

Nam Cao là một trong những nhà văn hiện thực xuất sắc nhất của văn học hiện thực tiền cách mạng. Các tác phẩm của ông được viết xoay quanh hai chủ đề chính: trí thức và nông dân. Tuy nhiên, ông thành công nhất khi viết về chủ đề nông dân. Khi nhà văn viết về những người nông dân, họ có xu hướng tìm tòi, khám phá những vẻ đẹp, những phẩm chất ẩn sâu bên trong họ. Truyện ngắn Lão Hạc là một trong những tác phẩm như vậy.

Đầu tiên chúng ta hãy nhìn vào tính cách của Lão Hạc. Tuy ông có số phận bi thảm nhưng đằng sau đó là những đức tính cao quý tiêu biểu cho tầng lớp nông dân. Số phận Lão hạc cũng là số phận của nhiều nông dân trước cách mạng. Vì vợ mất sớm nên ông một mình nuôi con. Khi đứa trẻ lớn lên, anh chán nản vì không thể cưới được người mình yêu và bỏ nhà đi. Ông còn lại một mình với con chó mà ông hay gọi cậu Vàng, kỷ vật do con trai ông để lại. Nhưng khi cuộc sống của lão ngày càng trở nên bi kịch, lão lâm bệnh và tiêu hết số tiền lớn đã dành dụm cho con cái thì Lão Hạc không còn cách nào khác là phải bán cậu Vang, người bạn thân thiết mà lão hết mực yêu quý. Khi bán con chó, ông rất buồn và tiếc nuối. Sự chán nản này được thể hiện qua cách miêu tả độc đáo khuôn mặt cười như mếu, đôi mắt ngấn nước, khuôn mặt đột ngột co lại, nghiêng đầu sang một bên, nhếch miệng như trẻ con và tiếng thút thít. Hoàn cảnh của lão thật khốn cùng, khi sống trong đau khổ thường xuyên và dằn vặt bản thân.

Nhưng những đức tính cao quý của người nông dân lương thiện lại được giấu kín trong vẻ bề ngoài trông có vẻ hèn kém ấy. Lão Hạc là một người giàu tình thương, và tình yêu của lão được thể hiện ngay cả với động vật. Lão gọi con chó là Cậu Vàng, nịnh nọt như đặt tên cho một đứa trẻ. Ban ngày ông chăm sóc con chó và cho nó ăn uống. Hơn nữa, lão Hạc còn nói chuyện với cậu Vàng và rất yêu nó. Con chó khiến lão bớt cô đơn và nhớ con trai. Tình yêu sâu sắc của ông dành cho Cậu Vàng bắt nguồn từ tình yêu thương dành cho người con trai đi xa. Con chó này là kỷ vật thiêng liêng được con trai ông để lại trước khi rời đi làm ở đồn điền cao su.

Tình yêu làm cha của Lão Hạc cũng rất sâu sắc và thiêng liêng. Ông nghèo và khó khăn trong việc tìm vợ cho cn nên ông đã cố gắng tiết kiệm nhiều tiền nhất có thể cho con mình. Lão ta chịu đựng gian khổ và cho phép mình bị người khác mắng mỏ, nhưng lại kiên quyết không tiêu quá nhiều tiền. Sau khi bị bệnh nặng, lão chỉ ăn khoai tây. Khi hết khoai, thì ăn chuối, luộc sung, rau má, rau củ, bất cứ thứ gì tìm được… và cuối cùng ông quyết định không để mất hết tiền cho con trai bằng cách chết để bảo vệ tài sản của con trai mình. Cái chết đau đớn của Lão hạc là do tình yêu thầm lặng nhưng lớn lao của ông dành cho con trai.

Dù nghèo nhưng ông luôn giữ được phẩm giá của mình. Ông không nhận sự giúp đỡ của ai, thậm chí khi Ông giáo đề nghị giúp đỡ, lão vẫn nhẹ nhàng từ chối vì biết hoàn cảnh gia đình thầy cũng tồi tệ như gia đình mình. Lòng tự trọng này được thể hiện rõ qua cách lão ta tiếp cận cái chết. Trước khi chết, ông để lại tiền cho người thân lo tang lễ vì không muốn làm phiền hàng xóm. Lão Hạc chết sau khi ăn bả chó, chết một cách đau đớn và tàn nhẫn như một lời xin lỗi đối với Cậu vàng. Cái chết của Lão Hạc minh chứng cho sức sống vĩnh cửu trong nhân cách của ông.

Ngoài nhân vật Lão Hạc, còn có một nhân vật nổi bật trong tác phẩm là người bạn thân nhất của lão, một giáo viên nghèo. Ông giáo cảm thông sâu sắc với hoàn cảnh của lão, an ủi, động viên khi lão bán chó, chia sẻ nỗi buồn và luôn tìm cách khiến lão Hạc cảm thấy an toàn, lạc quan. Ông cũng là người hiểu rõ nhất vẻ đẹp nhân cách của Lão Hạc: “Cuộc đời không phải lúc nào cũng buồn, và cũng chưa buồn, mà buồn theo một cách khác”. Và cái chết của Lão Hạc càng làm cho nhân cách cao quý của lão càng thêm rực rỡ.

Truyện được kể bởi một nhân vật (ông giáo) luôn ở bên cạnh Lão Hạc, điều này khiến câu chuyện trở nên chân thực và gần gũi hơn, mạch truyện tự nhiên và linh hoạt hơn. Hoạt động kể kết hợp miêu tả, kể chuyện, bình luận một cách tự nhiên, sinh động. Các tông màu giọng điệu đa dạng và thay đổi linh hoạt. Kỹ thuật xây dựng tình huống, bước ngoặt bất ngờ, hợp lý trong truyện sẽ giúp bộc lộ rõ ​​nét tính cách, nét riêng của nhân vật. Nghệ thuật xây dựng nhân vật cũng là điểm nổi bật của văn bản này. Các nhân vật được miêu tả và có vẻ đáng tin cậy thông qua ngoại hình, ngôn ngữ đối thoại, sự thay đổi tâm trạng cũng như những nhận xét và bình luận từ các nhân vật khác. Nhân vật hiện lên chân thực và sống động hơn.

Với lối kể chuyện độc đáo, ngôn ngữ giản dị, duyên dáng, Nam Cao đã mang đến cho người đọc bức chân dung về số phận bất hạnh của những người nông dân tiền cách mạng bị đẩy đến bờ vực của cái chết. Nhưng đằng sau đó còn là một bức chân dung tinh thần đẹp đẽ về tình yêu thương phong phú và tính cách cao thượng.

3. Phân tích truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao ngắn gọn:

3. Phân tích truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao ngắn gọn:

Nam cao là nhà văn hiện thực nổi bật của thời kỳ văn học từ 1930 đến 1945. Trong nhiều tác phẩm của mình, tác giả đã khắc họa khung cảnh hoang tàn của làng quê Việt Nam trước Cách mạng Tháng Tám. Nghèo đói ảnh hưởng rất lớn đến tính cách con người, nhưng ngay cả trong cảnh nghèo cùng cực đó, lòng tốt của người nông dân vẫn lặng lẽ tỏa sáng. Truyện ngắn Lão Hạc thể hiện quan điểm nhân đạo sâu sắc của Nam Cao. Trong đó, nhân vật chính là một người nông dân trải qua nhiều bất hạnh vì nghèo khó nhưng giản dị, tốt bụng, yêu động vật và có lòng tự trọng. Lão Hạc mất vợ từ khi còn rất trẻ nên đã dành hết tình yêu thương cho cậu con trai duy nhất. Lão sẽ vui nếu con trai hạnh phúc, nhưng con trai lại bị phụ tình đơn giản vì nó nghèo và không có đủ tiền để lấy vợ. Ông thương con, nghe lời cha, không bán vườn để lấy tiền cưới, thấu hiểu nỗi đau của con khi chấp nhận tình yêu đổ vỡ. Càng yêu con trai, lão càng đau khổ vì không thể giúp nó thực hiện mong muốn của mình, cho đến khi người con chán nản và bỏ nhà đi làm việc ở một đồn điền đất cao su. Lão Hạc rơi nước mắt mỗi khi nói về con trai mình. Lão cũng rất yêu quý con chó. Vì đó là kỷ vật duy nhất của con trai. Ông trìu mến gọi nó là cậu Vàng và cho ăn cơm bằng bát còn lành. Lão Hạc thì thầm lớn tiếng với Vàng suốt ngày. Với lão, cậu Vàng là hình ảnh người con yêu quý, người bạn chia sẻ nỗi cô đơn. Vì vậy, vì hoàn cảnh khó khăn lão đã nhiều lần tìm cách bán nó nhưng vẫn không bán được.

Nhưng nếu lão Hạc không muốn bán Cậu vàng vì nhớ con trai thì ông cũng cần phải kiên quyết rời xa nó vì thương con trai mình. Lão ấy nghèo quá! Lão đã tính toán rất cẩn thận và lão ấy phải tốn hai xu để ăn rẻ mỗi ngày. Nếu mọi chuyện cứ tiếp tục như thế này thì lão Hạc sẽ không thể kiếm đủ tiền để sống… Lão Hạc lo lắng về việc tiết kiệm và duy trì kinh phí cho con trai nên phải chia tay chú chó yêu quý của mình. Sau khi đưa ra quyết định này, ông vẫn cảm thấy đau đớn và buồn bã. Lão đau đớn vô cùng khi kể với Ông giáo về việc bán cậu Vàng. Ông lão đau đớn vì cảm thấy mình đã phản bội con chó. Nỗi đau khổ của ông ngày càng chồng chất. Trước đây lão đau khổ vì nghèo không lấy được chồng cho con cái, nhưng bây giờ lão đau khổ vì nghèo khó mà cư xử không đúng mực với một con chó. Lão đã cố gắng chịu đựng mọi đau khổ này để có tiền nuôi con.

Biểu hiện tốt nhất của tình yêu dành cho đứa con trai là cái chết của Lão hạc. Người nông dân già tội nghiệp đã làm đủ mọi cách tính toán. “Bây giờ tôi không thể làm gì được… Khu vườn này là mẹ nó để lại, tôi không thể ăn của nó được…” Lão không thể bán khu vườn của con trai để lấy thức ăn…” Lão Hạc chọn cái chết vì yêu con trai mình và muốn để lại cho cậu số tiền để thoát nghèo. Đó là một quyết định tự nguyện. Nghe lời tâm sự của Lão Hạc với Ông giáo, không ai có thể kìm nén được sự thương hại, thương cảm và khâm phục. Nếu một người trở nên bất hạnh vì nghèo đói thì đó là sự kết thúc của một người. Lão Hạc là một người cha yêu thương con vô cùng.

Hơn nữa, qua từng trang truyện, bạn có thể nhận ra rằng Lão Hạc là một người tốt bụng và giản dị. Cả đời ông sống quanh hàng rào tre của làng. Trong làng chỉ có một giáo viên được đào tạo bài bản nên anh đã đến gặp lão để chia sẻ. Lời nói của lão hạc với Ông giáo luôn lịch sự và tôn trọng. Đây là một cách thể hiện sự tôn trọng của người nông dân xưa đối với những người hiểu biết và có học thức. Mặc dù hoàn cảnh của lão rất tuyệt vọng nhưng vẫn tự chăm sóc bản thân và cố gắng duy trì lối sống sạch sẽ, chống lại những cơn đói. Vì lòng tự trọng, lão đã thẳng thừng từ chối sự giúp đỡ.

Lão ấy đã chuẩn bị mọi thứ rất cẩn thận. Trước khi mất, ông đã nhờ ông giáo viết văn bản để bảo vệ mảnh vườn của con trai và gửi cho thầy 30 đồng để lo tang lễ. Lão Hạc không muốn mọi người phải tốn tiền cho mình. Người ta sẽ oán trách lão vì tốn kém. Không quấy rối người khác cũng là một cách giữ gìn nhân phẩm. Hóa ra Lão Hạc có những đức tính rất quý giá.

Nhà văn Nam Cao đã giúp chúng ta hiểu được những đau khổ, khốn cùng do nghèo đói gây ra và vẻ đẹp cao quý của tâm hồn người nông dân Việt Nam trước Cách mạng Tháng Tám. Sự xuất hiện của Lão Hạc trong những trang sách của Nam Cao luôn gợi cho chúng ta nhớ đến những con người nghèo khó nhưng trong sáng, có ý thức tôn trọng và yêu thương.