Thấu cảm là gì? Bạn có phải là người thấu cảm hay không?

1. Thấu cảm là gì? 

Thấu cảm là khả năng nhìn thế giới bằng con mắt của người khác, đặt mình vào cuộc đời của họ. Sự hiểu biết thấu đáo, trọn vẹn một ai đó, khiến ta hiểu được những suy nghĩ của họ, cảm được những cảm xúc của họ và tất cả xảy ra mà không có sự phán xét.

Thấu cảm là một khái niệm trong tâm lý học và tương tác xã hội, đề cập đến khả năng hiểu và cảm nhận cảm xúc, tình cảm, tâm trạng, và trạng thái tâm lý của người khác. Nó là khả năng đặt mình vào vị trí của người khác và cảm thông với họ một cách chân thành, nhằm hiểu rõ hơn về những trạng thái tâm lý mà họ đang trải qua.

Thấu cảm có ba loại: thấu cảm nhận thức, thấu cảm cảm xúc và thấu cảm trắc ẩn. Thấu cảm nhận thức là khả năng hiểu được những điều mà một người đang cảm thấy hoặc đang suy nghĩ. Thấu cảm cảm xúc là khả năng kết nối về mặt cảm xúc với người khác. Thấu cảm trắc ẩn là khả năng không chỉ hiểu và chia sẻ cảm xúc của người khác, mà còn sẵn sàng hành động để giúp đỡ họ.

Thấu cảm quan trọng vì nó giúp ta xây dựng và duy trì các mối quan hệ bền vững và gắn kết trong cuộc sống cá nhân và công việc. Người có khả năng thấu cảm sẽ biết quan tâm, chia sẻ và giúp đỡ người khác khi họ gặp khó khăn hoặc buồn phiền và có những đặc điểm như: hiểu biết và say mê học hỏi, sáng tạo, yêu thiên nhiên và động vật, nhạy cảm với năng lượng của người khác, luôn tìm kiếm sự thật và yêu tự do.

2. Một người thấu cảm có những đặc điểm gì?

Nếu thông tin trên không đủ để xác định xem bạn có phải là người đồng cảm hay không thì  đây là một số dấu hiệu cụ thể của việc bạn là người đồng cảm. Hãy xem bạn đáp ứng được bao nhiêu trong số diều kiện bên dưới

2.1. Có rất nhiều sự đồng cảm đối với người khác:

Thuật ngữ ‘Empathy’ xuất phát từ “sự đồng cảm” hay sự thấu cảm. Đồng cảm là khả năng cảm nhận sâu sắc cảm xúc của người khác. Giả sử bạn của bạn đang thất nghiệp. Sự đồng cảm cho phép bạn hiểu được cảm giác buồn bã, thất vọng và trầm cảm mà người bạn của bạn đang phải chịu đựng, ngay cả khi bạn chưa từng trải qua tình trạng thất nghiệp. Là một người đồng cảm, bạn thực sự cảm nhận được những cảm xúc như thể chúng là một phần  trải nghiệm của bạn. Chúng ta coi nỗi đau và hạnh phúc của người khác là của riêng mình.

2.2. Trực giác nhạy bén:

Người đồng cảm là những người có trực giác tuyệt vời. Họ tin vào bản năng của mình và thường đưa ra quyết định dựa trên trực giác. 

Chỉ cần đánh giá và nhận biết cảm xúc có thể cung cấp cho người đồng cảm những thông tin họ cần để hỗ trợ trong quá trình ra quyết định.

2.3. Luôn muốn quan tâm đến người khác/ luôn muốn giúp đỡ người khác: 

Khả năng thấu hiểu cảm xúc sẽ giúp bản thân hiểu được tâm trạng, khó khăn, mong muốn của những người xung quanh. Nhưng nếu bạn dừng lại ở đó, có lẽ bạn không phải là người có khả năng đồng cảm. Những người đồng cảm thường thể hiện sự quan tâm đặc biệt đến người khác. 

Bạn luôn muốn làm điều gì đó cho người khác. Người đồng cảm không thể chịu đựng được khi thấy người khác đau khổ. Họ dùng hành động để xoa dịu người khác và khó thất vọng ngay cả khi chúng chẳng có ích gì.

2.4. Rất nhạy cảm:

Sự nhạy cảm người đồng cảm không chỉ bao gồm cảm xúc mà còn bao gồm phản ứng của họ đối với nhiều khía cạnh của môi trường. Có nhiều điểm tương đồng giữa những người rất nhạy cảm và những người đồng cảm. Nếu là người có sự đồng cảm, bạn thậm chí có thể cảm thấy mình nhạy cảm hơn với thế giới xung quanh so với những người khác. 

Những người như thế này có thể cảm nhận được âm thanh, mùi vị và cảm giác vật lý mà người khác không thể cảm nhận được. Sự mẫn cảm hơn cả bình thường này khiến người đồng cảm dễ bị phân tâm bởi mùi và âm thanh xung quanh. Điều quan trọng là phải cẩn thận để không nhầm lẫn giữa những người ái kỷ thầm kín với những người đồng cảm. Ái kỷ che dấu là một loại của người ái kỷ. Ngoài việc tự lừa dối bản thân, họ thường trở nên quá nhạy cảm trước những đánh giá và nhận xét của người khác về bản thân. Những người này  rất tự ái và dễ tổn thương. Họ cũng có thể thao túng người khác bằng cách thể hiện sự đồng cảm. Đây không phải là điều mà người đồng cảm làm.

2.5. Có một cái nhìn độc đáo về thế giới xung quanh:

Người đồng cảm nhìn thế giới theo một cách độc đáo mà những người bình thường khác hiếm khi nhìn thấy. Cái nhìn sâu sắc về cảm xúc thúc đẩy trực giác của người đồng cảm. Họ có khả năng nhận thấy những điều mà người khác có xu hướng bỏ lỡ và họ cũng có thể tạo  một sợi dây kết nối với mọi thứ tồn tại xung quanh mà mọi người không biết hoặc không thể tưởng tượng được. 

Người đồng cảm tận hưởng sự tự do và sáng tạo nhờ sự kết nối cảm xúc mạnh mẽ của họ. Vì vậy, nếu bị đặt vào một môi trường không khuyến khích thể hiện cảm xúc, những người thấu cảm có thể trở nên cô lập, buồn chán và mất động lực cũng như khả năng phát triển.

2.6. Khó thiết lập ranh giới:

Người đồng cảm thường gặp khó khăn trong việc thiết lập ranh giới trong các mối quan hệ. Họ có động lực, không bao giờ dừng lại dù mệt mỏi đến đâu và luôn cảm thấy mình có thứ gì đó để cho đi. 

Đối với những người thấu cảm, ranh giới có thể trở thành rào cản và biến họ thành người không quan tâm đến người khác, điều này không đúng. Là một người đồng cảm, bạn đã chú ý nhiều hơn mức mọi người cần.

3. Bạn có phải là người thấu cảm hay không?

Nếu so sánh bản thân với những dấu hiệu trên, bạn có chắc mình là người đồng cảm không? Nếu không, một lựa chọn khác là làm bài kiểm tra. 

Khi chúng ta nhìn vào các dấu hiệu của sự đồng cảm và tháu hiểu, một số người có sự đồng cảm và những người khác lại thiếu sự đồng cảm. Vậy làm thế nào để bạn biết liệu bạn có phải là người đồng cảm hay không? Bạn có thể sử dụng mức độ đồng cảm và dấu hiệu nào để xác định xem bạn có phải là người đồng cảm hay không?

Bắt đầu bằng cách trả lời các câu hỏi về mức độ bạn đồng cảm với người khác, cả trong hành động và cảm xúc của chính bạn, liên quan đến những sự kiện cảm xúc đang diễn ra ngay trước mắt bạn. Nếu bạn trả lời có cho hầu hết các câu hỏi dưới đây, có lẽ bạn là người có sự đồng cảm. 

– Người khác có miêu tả bạn là người nhạy cảm không? 

– Bạn có cảm thấy căng thẳng vì người khác không? 

– Người khác có thấy bạn rất đáng yêu không? 

– Bạn có cảm thấy choáng ngợp ở những nơi đông người không? 

– Bạn có dễ bị ảnh hưởng bởi cảm xúc của người khác không?

Hiện tại, không có tiêu chí cụ thể nào để xác định xem bạn có phải là người đồng cảm hay không. Vì vậy, những câu hỏi này vẫn mang tính chủ quan cao và chỉ mang tính chất tham khảo. 

Nếu bạn muốn tự tin hơn với câu trả lời cuối cùng của mình, hãy thử Bài kiểm tra chuyên gia về sự đồng cảm trong thiết kế của Tiến sĩ. Judith Orleansoff và bạn đặt những câu hỏi tương tự như trên nhưng thú vị hơn, cụ thể và chi tiết hơn. Ví dụ, có những câu hỏi về việc xem phim hay tin buồn.

4. Các lợi ích khi là một người thấu cảm:

Việc thấu cảm là một kỹ năng quan trọng trong giao tiếp và xây dựng mối quan hệ. Khi bạn thấu cảm với người khác, bạn có thể hiểu được cảm xúc, suy nghĩ và nhu cầu của họ, từ đó có thể đáp ứng phù hợp và tạo ra sự gắn kết. Một số lợi ích của việc thấu cảm là:

– Giúp giảm căng thẳng và lo lắng. Khi thấu cảm với người khác, bạn có thể chia sẻ những gì mình đang trải qua, nhận được sự an ủi và động viên. Điều này giúp bạn giải tỏa áp lực, cải thiện tâm trạng và tăng cường sức khỏe tinh thần.

– Tăng khả năng hợp tác và giải quyết xung đột. Việc thấu cảm với người khác giúp người thấu cảm lắng nghe và hiểu quan điểm của họ, từ đó có thể tìm ra những giải pháp chung cho vấn đề. Điều này giúp tránh những cuộc tranh cãi không cần thiết, duy trì một môi trường làm việc hiệu quả và hòa bình.

– Nâng cao kỹ năng lãnh đạo và ảnh hưởng. Thấu cảm có thể giúp bạn biết được những gì họ mong muốn, quan tâm và lo lắng. Từ đó, có thể đưa ra những quyết định phù hợp, tạo ra sự tin tưởng và tôn trọng. Điều này giúp bạn trở thành một người lãnh đạo có uy tín và ảnh hưởng tích cực đến người khác.