Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên là ai? Sự tích và Đền thờ?

1. Quan lớn Đệ Nhất Thượng Thiên là ai?

Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên tên đầy đủ là Đệ Nhất Thượng Thiên Hoàng Thái Tử Vương Quân. Tục truyền đây là Đức Thánh Cả, vị quan đầu tiên của nhà họ Tôn, được phong là “Tham nghị triều chính Vương Quan”. Đệ Nhất Quan Đại Thần là vị quan đứng đầu trong Ngũ Tôn Ông – là những vị quan thay mặt Đức Mẹ cai quản bốn cõi Trời Đất, Thủy Nhạc.

Quan lớn Đệ nhất Thượng Thiên là vị quan đứng đầu trong Ngũ Tôn Ông – là những vị quan thay mặt Đức Mẹ cai quản bốn cõi Trời Đất, Thủy Nhạc. Theo quan điểm tâm linh Tứ Phủ, Ngũ Vị Tôn Ông vốn là con trưởng của Vua Cha Bát Hải Động Đình (cũng có quan điểm cho rằng họ là con của Ngọc Hoàng Thượng Đế). Quan lớn Đệ nhất Thương Thiên được coi là vị quan lớn cai quản Thượng Thiên nên còn có một danh hiệu khác là Tôn Quan Đệ Nhất. 

Tương truyền, ông là quan lớn của Định Thiên Cung, được sắc phong là Thượng Thiên Nhất Phẩm Công Hầu, cai quản tam giới văn võ. Nhân dân tôn ông là Thánh Tôn Quan Đế, vua phong ông là Thần Công Phu Vương Quân. Đại Tiên Hoàng trực tiếp tuân theo uy quyền của cha là Bát Hải Động Đình thay uy quyền, đại diện cho thiên hạ, tuân lệnh Tam Giới, xưng hiệu là Thượng Thiên.

2. Sự tích Quan lớn Đệ Nhất Thượng Thiên:

Truyền thuyết về Quan Lớn Đệ Nhất được lưu truyền rằng ông là con trời được Hoàng Thái Hậu sinh ra vào ngày mồng mười tháng giêng năm Bính Dần. Khi xuất hiện trên trần gian, ông luôn phục vụ nhân dân, bảo vệ đất nước với truyền thuyết rằng ông vốn là Đức Thánh Cả – vị phó tướng có công giúp Thánh Gióng đánh giặc Ân. Hay hóa thân thành danh tướng của Vua Cha Bát Hải – Phạm Vinh giúp Hùng Vương thứ 18 trong truyền thuyết Đền Đồng lưu truyền muôn đời.

Theo một số tài liệu, tên hiệu của ông là Nguyễn Hồng Liệt. Kiếp trước ông sống ở Vân Đình, bị rơi xuống sông Đáy. Sau này, ông sinh ra ở Nam Ninh, nhưng sống và thác ở Thái Bình. Cuối cùng, ông xuống Nam Ninh, sống và thác ở đây.

3. Hầu giá Quan Lớn Đệ Nhất:

Quan Đệ Nhất thường về đồng vào những dịp quan trọng như mở phủ, tạ ơn, đi chùa. Theo quan niệm của người Việt, đứng đầu là thầy cúng, khi ngồi hầu đồng chỉ được chứng bàn thờ chứ không được làm việc hay dâng rượu, trừ khi mở phủ và biết hai nước.

Khi về đồng, ông mặc áo đỏ thêu rồng, cầm chùy, nét vẽ đỏ, lưới đỏ, thắt lưng đỏ. Ông làm lễ thắp hương, khi đèn và chứng giám hiện trạng. Khi hỏi: Đệ Nhất Tôn Quan…, thanh đồng phẩy tay trái, rồi tung khăn.

4. Đền thờ Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên:

Chính điện Quan Lớn Đệ Nhất thuộc quần thể di tích lịch sử đền Đồng Bằng tọa lạc tại thôn Đồng Phúc, xã An Lễ, huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình. Đền Đồng Bằng còn là nơi ghi dấu tích Quan Lớn Đệ Nhất được cử làm tướng giúp Phạm Vĩnh dẹp giặc.

Trải qua nhiều tác động của thiên tai, chiến tranh, ngày nay ngôi chùa đã được trùng tu trên nền kinh thành và trụ sở cũ.

Ngôi đền này cũng nằm trong quần thể di tích lịch sử văn hóa Đền Vua Cha Bát Hải, cách đền Đồng Bằng 200m và được xây dựng từ thời Hùng Vương thứ 18.

Tương truyền xưa kia, vị trí của ngôi chùa là nơi Quan Đệ Nhất thường lui tới nghỉ ngơi sau những ngày làm quan trong triều. Ngôi đền được lập tại chính nơi này để tưởng nhớ công ơn của Ngài. Trải qua thời gian dài bị phong hóa do thiên tai, ngôi chùa đã được trùng tu và xây dựng khang trang hơn trên nền đất cũ. Trong chùa, ngoài điện có tượng Quan Lớn Đệ Nhất Long Phụng. Ngoài ra, tại cung cấm còn có tượng Quan Đệ Nhất mới mặc áo đỏ thêu rồng.

5. Dâng lễ Quan Đệ Nhất Thượng Thiên như thế nào?

Khi đến với di tích đền Đồng Bằng, khách hành hương gần xa và nhân dân địa phương thường đến đền Quan Đệ Nhất để thắp hương cầu tài, cầu lộc và tỏ lòng biết ơn đối với vị thần linh thiêng đã có công tạo  dựng quốc gia. Khi đi hành hương, người ta thường dọn cỗ chay mặn tùy ý. Các nghi lễ điển hình là hoa quả, trầu cau, xôi thịt, nhang đèn, tiền giấy, cánh đậu.

Ngoài những nghi lễ trên, nếu bạn thành tâm muốn có một bàn thờ đẹp, sang trọng, bền lâu mà không bị hư hỏng, hãy tham khảo thêm các mẫu Văn khấn Ỏan Tài Lộc. Ỏan Tài Lộc có thể kéo dài khoảng 6 tháng, được bài trí tỉ mỉ và trang trọng, rất thích hợp đặt trong không gian thờ cúng.

Ỏan Tài Lộc hiện đang được thờ tại Ỏan Cô Tâm. Đầm được kết bằng hoa lụa và phụ kiện cao cấp nên rất bền phom dáng và màu sắc. Ngoài ra nó còn đảm bảo cho linh hồn bên trong nên thường được vào cung cấm và ở trên bàn thờ trong thời gian dài (từ 3 đến 6 tháng).

Việc tìm hiểu về thân thế và uy lực cần thiết hơn nhiều so với việc cúng mâm cỗ đầy, bởi các Ngài luôn “Chứng tâm mà không chứng đạo”.

Lễ vật cúng Quan Lớn Đệ Nhất gia tiên nên có màu đỏ như màu áo của Ngài khi về đồng để thành tâm nhất. Với lễ đính hôn, ngoài màu sắc đặc trưng, mâm lễ cũng được khuyến khích cách điệu với nhiều họa tiết mang ý nghĩa cầu may mắn. Với loại hình đặc biệt như vậy, khách hàng có thể tham khảo các mẫu lễ Quan Đệ Nhất tại Ỏan Cô Tâm.

6. Bản văn Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên:

6.1. Bài mẫu 1 – Bản văn Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên:

Hương một triện chín lần soi thấu

Giãi lòng trần khải tấu linh thông

Thỉnh mời Đệ Nhất tôn ông

Lai lâm chứng giám điện trung uy hùng

Anh linh lục trí thần thông

Quyền cai tam giới uy phong phép màu

Thượng thiên xe giá lên chầu

Khâm thừa sắc chỉ công hầu ra uy

Nổi cơn mưa gió tức thì

Sấm vang tám cõi mây che ngất trời

Đượm nhuần thiên hạ đôi nơi

Thừa nhàn ông mới dạo chơi các toà

Ba mươi sáu động tiên nga

Bồng Lai tiên cảnh chẳng xa chút nào

Bạn tiên dâng quả bàn đào

Rượu tiên thơ thánh thấp cao đôi tuần

Cung thương làu bậc ngũ âm

Cờ tiên đua nước bách thần nhởn nhơ

Ngọc Hoàng ngự chỉ phán ra

Bước vào bái tạ xuống qua cõi trần

Kíp đòi thổ địa long thần

Hỏi xem thiên hạ vạn dân thế nào

Sớ lên tâu nộp thiên tào

Ngọc Hoàng giá ngự ngôi cao đế đình

Dưới toà thuỷ tế long cung

Vua cha thấy mặt trong lòng yêu tin

Triều thần văn võ đôi bên

Ông tâu các việc thượng thiên lệnh hành

Xuống chầu thuỷ điện long tinh

Mười hai cửa bể cảnh thanh tú mầu

Long xà ngư biếc về chầu

Sóng xô mấy lớp nước triều mấy phen

Uy thanh trấn động kinh thiên

Phút thôi ông đã ngự lên lâm tùng

Có phen giá ngự sơn trung

Thạch bàn xe giá mây rồng tàn che

Dư muôn thú vật cầm thi

Dâng hoa tiến quả bốn bề xôn xao

Bạn tiên mừng rỡ đón chào

Cảnh nào là chẳng mĩ miều thanh tân

Xuống trần vui thú cõi trần

Thiên Đình có khách hồng trần dâng hoa

Dưới thuỷ tề long xà phục củng

Sơn lâm đều mến đức tôn vương

Trải qua thiên hạ bốn phương

Lòng trần khải tấu thắp hương khấn cầu

Tự nhiên ứng biến nhiệm mầu

Hoặc ai số hệ về đâu những là

Đệ tử hiến cúng hương hoa

Khấu đấu vọng bái ông đà độ cho

Sắm sanh gà lợn trâu bò

Đèn hương trầu quả thấu cho cõi lòng

Chí thành hữu cảm tất thông

Sở cầu tất ứng giáng lâm độ trì

Chữ rằng thánh giáng lưu ân

Đa tài đa lộc thiên xuân thọ trường.

6.2. Bài mẫu 2 – ản văn Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên:

Bóng kim ô ánh vàng choi chói

Cõi trăng già vời vợi ngôi cao

Trời xanh vằng vặc ngôi sao

Mây tuôn năm sắc đỏ đào bốn phương

Phóng hào quang khắp hòa thiên hạ

Vầng nguyệt soi chiếu cả hư không

Bốn mùa xuân hạ thu đông

Muôn dân mới biết âm dương phép màu

Trên thượng lầu Ngọc Hoàng thái cực

Dưới bách thần chầu chực hôm mai

Ngọc Hoàng ngự cảnh thiên thai

Đền rồng cao ngất cửa đài trang nghiêm

Mới ứng điềm rồng bay phượng múa

Tứ lân vờn thất bộ sao sa

Tám nghìn tiên nữ bách hoa

Sớm khuya chầu chực vua cha Ngọc Hoàng

Trong đền vàng hương bay trầm xạ

Ngoài thành mây khói tỏa nguy nga

Mây rồng năm thức phủ che

Thánh hoàng thái hậu tức thì thụ thai

Năm Bính Dần mồng mười tháng tám

Thái hậu bà sinh giáng tôn ông

Bách quan vọng bái cửu trùng

Châu phê long bút sắc phong thái hoàng

Trên thượng giới tôn quan giáng thế

Vâng sắc trời cứu thế độ dân

Sắc vua phong Thượng đẳng linh thần

Khắp thiên hạ muôn dân đảo cầu.

Trong tám cõi cửu châu vọng bái

Quan độ cho quốc thái dân an

Khâm thừa sắc lệnh vua ban

Sổ sinh, sổ tử liệt hàng châu phê

Đủ mọi bề tài kiêm văn võ

Trong bách thần nào có nhường ai

Lược thao văn võ toàn tài

Đình thần tứ phủ nào ai dám bì

Đức dung nghi bẩm sinh tài thánh

Biến lạ thường đức tính tinh anh

Uy gia khắp hết thiên đình

Làm mưa làm gió mở thành, khai sông

Chuyển trời đất mưa tuôn chớp lói

Nổi cơn giông cây cối đổ xô

Mây tuôn gió thổi mịt mù

Muôn loài quỷ mị làm cho rụng rời 

Vang tiếng sét Ông sai lôi giáng

Qúy cùng tà phách tán hồn bay

Tôn quan vạn phép ai tày

Sông Ngân cũng vượt bề dày cũng qua

Gỗ chò hoa sai quân lên lấy

Các cửa ngàn đâu đấy đều kinh

Chúa mường chúa mán thần linh

Thượng ngàn các cửa phục tình làm tôi

Mới thử chơi mưa sa bão giật

Qúy cùng tà xiêu bạt tán đi

Có phen ngự xuống đan trì

Voi vàng ngựa bạc tức thì thưởng quân

Có phen dạo non nhân nước trí

Cảnh bầu trời sơn thủy long lâu

Tôn quan giá ngự thượng chầu

Khuông phù đệ tử sở cầu tòng tâm.