Cuộc đời, phong cách và sự nghiệp sáng tác của Tô Hoài

1. Tiểu sử cuộc đời nhà văn Tô Hoài:

Tô Hoài tên khai sinh là Nguyễn Sen, ông sinh ngày 27 tháng 9 năm 1920 và mất ngày 6 tháng 7 năm 2014. Tô Hoài được biết đến là một nhà văn lớn, có nhiều đóng góp cho nền văn học Việt Nam.

Tô Hoài sinh ra tại gia đình bên nội ở làng Cát Động, thị trấn Kim Bài, huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Đông cũ trong một gia đình làm nghề thủ công. Tuy nhiên, ông lớn lên tại quê ngoại, làng Nghĩa Đô, huyện Từ Liêm, phủ Hoài Đức, tỉnh Hà Đông (nay thuộc phường Nghĩa Đô, quận Cầu Giấy, Hà Nội).

Khi còn là thiếu niên, Tô Hoài đã phải bước ra xã hội, làm nhiều nghề khác nhau để kiếm tiền trang trải cuộc sống, có những lúc cuộc sống của ông khó khăn về đủ mọi mặt như thất nghiệp, thiếu thốn tiền bạc. Tuy nhiên, khi đến với văn chương, mọi khả năng của Tô Hoài đã ngay lập tức được bộc lộ, ông nhanh chóng được nhiều bạn đọc biết đến qua các tác phẩm của mình.

Năm 1943, Tô Hoài tham gia Hội văn hóa cứu quốc, lúc này ông chủ yếu làm việc trong lĩnh vực báo chí.

Từ năm 1954 trở đi, Tô Hoài tập trung vào công việc sáng tác văn chương.

Sau nhiều năm hoạt động trong lĩnh vực Văn học, Tô Hoài đã cho ra đời hơn 100 tác phẩm với nhiều thể loại khác nhau.

2. Sự nghiệp văn học của nhà văn Tô Hoài:

Sự nghiệp văn học của nhà văn Tô Hoài rất đồ sộ và đóng góp rất nhiều tác phẩn ấn tượng, làm lên sự phong phú cho nền văn học nước nhà. Tất cả các tác phẩm của ông đều được giới chuyên môn đánh giá cao bởi nội dung phong phú, lôi cuốn người đọc bởi lối kể chuyện hồn nhiên, hóm hỉnh và sâu sắc.

Trong suốt sự nghiệp hoạt động nghệ thuật của mình, Tô Hoài đã nhận được nhiều giải thưởng cao quý do nhà nước trao tặng, đó là:

– Giải nhất Tiểu thuyết của Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam 1956 (Truyện Tây Bắc)

– Giải A Giải thưởng Hội Văn nghệ Hà Nội 1970 (Tiểu thuyết Quê hương);

– Giải thưởng của Hội nhà văn Á – Phi năm 1970 (tiểu thuyết phương Tây);

– Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học – Nghệ thuật (QĐ1 – 1996).

– Giải thưởng Bùi Xuân Phái – Vì tình yêu Hà Nội 2010.

Các tác phẩm chính của nhà văn Tô Hoài:

Sau hơn sáu mươi năm lao động nghệ thuật, ông đã có gần 200 đầu sách thuộc các thể loại: Ký sự Dế Mèn (truyện, 1941); Hộp chuột (tập truyện, 1942); Chuyện Tây Bắc (tập truyện, 1953); Miền Tây (tiểu thuyết, 1967); Ba người khác (tiểu thuyết, 2006),…

Tô Hoài là một nghệ sĩ rất đa tài, trong suốt sự nghiệp văn chương của mình ông đã dày công sáng tác hàng trăm tác phẩm đủ các thể loại như tiểu thuyết, truyện vừa, tùy bút, ký sự, truyện ngắn, tự truyện, tiểu luận phê bình, truyện thiếu nhi, thậm chí cả những bài viết rút gọn.

Trước cách mạng tháng Tám, văn học của ông chủ yếu viết về loài vật và chuyện người dân quê nghèo khổ.

Cả cuộc đời cống hiến cho sự nghiệp cầm bút, nhà văn Tô Hoài đã để lại nhiều tác phẩm có giá trị cho nền văn học nước nhà và được coi là cây đại thụ trong rừng văn học hiện đại Việt Nam.

Bắt đầu sự nghiệp văn học từ trước Cách mạng Tháng Tám, sau hơn 60 năm lao động nghệ thuật, nhà văn Tô Hoài đã có hơn 100 tác phẩm thuộc nhiều thể loại: truyện ngắn, truyện dài, tiểu thuyết, hồi ký, kịch bản phim, tùy bút và thể nghiệm viết văn. Ở mọi thể loại sáng tác, Tô Hoài cũng tạo được một giá trị riêng, một diện mạo riêng không thể đánh bật và để lại nhiều dấu ấn với những tác phẩm có giá trị.

Một số tác phẩm đáng chú ý của nhà văn Tô Hoài từ thời kỳ này là:

– Dế Mèn phiêu lưu kí (truyện, 1941)

– Quê người (1941)

– O chuột (1942)

– Giăng thề (1943)

– Nhà nghèo, Xóm giếng ngày xưa, Cỏ dại (1944)

Trong đó tác phẩm nổi bật nhất phải kể đến là truyện Dế Mèn phiêu lưu ký, đây là một tác phẩm văn xuôi viết về nhân vật miêu tả bức tranh thiên nhiên vô cùng sinh động, kì thú với nhiều bài học cuộc sống ý nghĩa mà tác giả gửi gắm. Đây cũng là tác phẩm ông viết dành cho thiếu nhi và đã được tái bản nhiều lần, dịch và xuất bản ở một số nước trên thế giới

Sau cách mạng tháng Tám, ngòi bút của ông đã có những chuyển biến mạnh mẽ, phong cách và tư duy sáng tạo trước những tác động phản ánh cuộc sống lầm than của nhân dân dưới ách thống trị tàn bạo của quân xâm lược và bọn phản động. với cách giải phóng mạng của họ.

Các tác phẩm tiêu biểu của nhà văn Tô Hoài viết trong thời kỳ này là:

– Vợ chồng A Phủ

– Núi cứu quốc (1948)

– Truyện Tây Bắc (1953)

– Mười năm (1957)

– Miền Tây (1967)

– Cát bụi chân ai (1992)

– Ba người khác (2006)

Hiện ông đã xuất bản 200 đầu sách thuộc nhiều thể loại và vinh dự trở thành một trong số ít nhà văn Việt Nam hiện đại có nhiều đầu sách nhất từ trước đến nay trong sự nghiệp sáng tác của mình.

Cuộc đời và sự nghiệp văn chương đồ sộ của Tô Hoài rất ít tác giả sánh bằng. Ông đã để lại cho nền văn học nước nhà nhiều giá trị cao quý.

3. Phong cách sáng tác của Tô Hoài:

Tô Hoài là một cây bút văn chương có phong các viết rất riêng biệt. Trải qua cuộc sống gian khổ, thấm đẫm vị đời, ông dường như đã thấu hiểu tất cả. Và mọi trải nghiệm của ông đều được ông đưa vào trang sách, giúp người đọc có góc nhìn độc đáo hơn về cuộc sống. Bởi vậy, khi đọc tác phẩm của Tô Hoài, người đọc không chỉ học được ở ông nhiều phương pháp viết hay mà còn rút ra những bài học cuộc sống rất thực tế. Từ đó, mỗi chúng ta có cái nhìn chính xác và rõ ràng hơn về cuộc sống.

Trước Cách mạng tháng Tám, ngòi bút của Tô Hoài thường tập trung viết về người nông dân nghèo và các loài vật.

Thời điểm sau Cách mạng tháng Tám, ngòi bút của Tô Hoài tập trung viết về nông thôn và điều ông quan tâm nhất là vùng núi Tây Bắc.

4. Nhận định về Tô Hoài:

Tô Hoài là một trong những cây bút vĩ đại nhất của thế kỷ 20. Nó thuộc thế hệ thứ 20, từ những năm 1920. Ông là thế hệ vàng của văn học hiện đại, đạt được nhiều thành tựu xuất sắc, đặc biệt đã đạt đến mùa gặt ngoạn mục nhất trong nền văn học thế kỷ 20 – với những mùa gặt từ 1930 đến 1945, bên cạnh các nhà văn, nhà thơ khác như Nguyễn Công Hoan, Vũ Trọng Phụng, Ngô Tất Tố, Xuân Diệu, Huy Cận. Ông cũng được xem là người hiếm hoi nhất của thế hệ này, cùng với các nhà thơ tên tuổi như Nguyễn Xuân Sanh. – Giáo sư Phong Lê

Không chỉ là một nhà văn, Tô Hoài đã, đang và sẽ mãi là người bạn đồng hành thân thiết với độc giả mọi lứa tuổi, sẵn sàng đưa họ vào thế giới ảo của tuổi thơ, hay vào thế giới của trái đất non trẻ, đến với những con người có chặng đường dài và cuộc sống rộng mở khi trưởng thành.  – Phan Anh Dũng

Hơi thở của cuộc sống luôn tràn đầy và hiện rõ trong từng trang viết của nhà văn Tô Hoài, đưa ông cùng nhiều nhà văn, nhà thơ nổi tiếng khác làm nên thế kỷ 20. – Trích bài viết “Nhà văn Tô Hoài nặng lòng với những trang văn về Tây Bắc”

Bản chất của văn chương Tô Hoài là văn phong, lối viết thấm đẫm bản sắc dân tộc. Phẩm chất đó là sự tích tụ của cả một cuộc đời gắn bó với đất nước, với nhiều quê hương, trân trọng và yêu thương những con người lao động có tâm hồn, tính cách của người Việt Nam – Hà Minh Đức.

Cho đến nay, Tô Hoài vẫn sống mãi trong lòng bạn đọc, những tác phẩm của ông vẫn mang nhiều giá trị đến với bạn đọc qua nhiều thế hệ!