So sánh sinh sản vô tính giữa động vật và thực vật? Ví dụ?

1. Sinh sản vô tính ở động vật:

Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản mà một cá thể sinh ra một hoặc nhiều cá thể mới giống hệt mình, không có sự kết hợp giữa tinh trùng và tế bào trứng.

Cơ thể con được hình thành từ một phần cơ thể mẹ (phân đôi, nảy chồi, phân mảnh) hoặc từ tế bào trứng (trinh sản) nhờ nguyên phân.

– Cơ sở tế bào học: Sinh sản vô tính chủ yếu dựa trên cơ sở nguyên phân để tạo ra các cá thể mới giống nhau và giống cá thể gốc.

– Ưu điểm của sinh sản vô tính:

+ Cá thể sống độc lập, đơn lẻ vẫn có thể tạo ra con cháu, vì vậy có lợi trong từng hợp mật độ quần thể thấp.

+ Tạo ra các cá thể mới giống nhau và giống cá thể mẹ về mặt di truyền.

+ Tạo ra số lượng lớn con cháu giống nhau trong một thời gian ngắn

+ Tạo ra các cá thể thích nghi tốt với môi trưởng sông ổn định, ít biến động, nhờ vậy quần thể phát triển nhanh.

– Nhược điểm của sinh sản vô tính: Tạo ra các thế hệ con cháu giống nhau về mặt di truyền. Vì vậy, khi điều kiện sống thay đổi, có thể dẫn đến hàng loạt cá thể bị chết, thậm chí toàn bộ quần thể bị tiêu diệt.

2. Các hình thức sinh sản vô tính ở động vật:

Sinh sản vô tính là quá trình sinh sản mà không có sự tham gia của tế bào trứng và tế bào tinh, dẫn đến sự tái tạo hậu sản phẩm mà không có sự kết hợp gen của hai phụ huynh. Ở động vật, có nhiều hình thức sinh sản vô tính khác nhau, dưới đây là một số ví dụ:

– Phân đôi: Phân đôi thường thấy ở vi khuẩn và một số tạo vật nhỏ. Tế bào mẹ chia thành hai tế bào con hoàn toàn giống nhau.

– Bẹt hình: Bẹt hình là hình thức sinh sản vô tính mà một phần của cơ thể con mới (phôi bẹt) phát triển từ phần của cơ thể của phụ huynh. Đây thường xảy ra ở các loài sứa và nấm.

– Tách cành: Tách cành tương tự như bẹt hình, nhưng phần con mới phát triển là một cành hoặc cấu trúc nhỏ gắn liền với phần của cơ thể cha mẹ. Đây là cách sinh sản của một số loài biển sứa và một số loài giun.

– Sinh sản bằng giới: Sinh sản bằng giới xảy ra khi một tế bào trứng phát triển thành con mà không cần phải kết hợp với tế bào tinh. Đây thường thấy ở một số loài côn trùng như kiến và ong.

– Sinh sản bằng tự thụ tinh: Tự thụ tinh xảy ra khi tế bào trứng và tế bào tinh được tạo ra từ cùng một cá thể và sau đó kết hợp để tạo ra con. Đây thường thấy ở một số loài ký sinh trùng.

– Sinh sản bằng kích thước: Trong sinh sản này, trái cây hoặc hạt cây phát triển mà không cần có sự thụ tinh. Đây là trường hợp của một số loài thực vật.

– Sinh sản bằng khai thác: Sinh sản bằng khai thác xảy ra khi một phần của cơ thể mẹ bị chia tách và phát triển thành con mới. Đây thường xảy ra ở một số loài giun.

3. Ứng dụng của sinh sản vô tính ở động vật:

Nuôi mô sống:

Mô động vật nuôi cấy trong môi trường có đủ chất dinh dưỡng, vô trùng, nhiệt độ thích hợp → mô tồn tại và phát triển.

Ứng dụng vào hiện tượng nuôi cấy mô ghép mô, chữa bệnh:

– Tự ghép (Autologous) là phương pháp lấy mô, cơ quan của cơ thể và cấy ghép lại cho chính cơ thể đó. Ví dụ: lấy da ở vùng đùi ghép lên mặt, đầu hoặc nối lại tay, chân bị đứt rời khỏi cơ thể…

– Dị ghép (Allogeneic) là phương pháp lấy mô, cơ quan của cơ thể một người tương hợp với bệnh nhân cấy ghép vào cơ thể bệnh nhân. Ví dụ: lấy thận, gan… của người này ghép cho người khác bị hỏng thận, gan.

– Đồng ghép (Syngeneic) – lấy tế bào từ anh/chị/em song sinh cùng trứng ghép cho nhau.

Nhân bản vô tính:

Chuyển nhân của một tế bào xôma (2n) vào một tế bào trứng đã lấy mất nhân → kích thích tế bào trứng phát triển thành phôi, cơ thể mới → đem cấy trở lại vào dạ con.

Ý nghĩa của nhân bản vô tính đối với đời sống:

– Nhân bản vô tính đối với động vật có tổ chức cao nhằm tạo ra những cá thể mới có bộ gen của cá thể gốc, mang những đặc điểm sinh học giống như cá thể cho nhân.

– Nhân bản vô tính để tạo ra các cơ quan mới thay thế các cơ quan bị bệnh, bị hỏng ở ngư­ời.

4. Sinh sản vô tính ở thực vật là gì?

Sinh sản vô tính ở thực vật là một quá trình sinh sản mà không có sự tham gia của tế bào trứng và tế bào phôi tinh, dẫn đến việc tạo ra con cái mới mà không có sự kết hợp gen của hai phụ huynh. Đây là một phương thức sinh sản phổ biến trong thế giới thực vật, giúp các loài thực vật tạo ra sự đa dạng và thích nghi với môi trường một cách nhanh chóng.

Các hình thức sinh sản vô tính ở thực vật khá đa dạng và phong phú. Một trong những hình thức phổ biến là phân đôi, khi một phần của cây tách ra để tạo thành một cây con mới. Điều này thường xảy ra ở một số loài cây cỏ và thực vật nhỏ khác. Cắt cành là một cách khác để sinh sản vô tính, trong đó một phần của cây được cắt tách ra và sau đó trồng để phát triển thành cây con. Điều này thường được sử dụng trong việc nhân giống các loại cây ăn trái.

Ngoài ra, thực vật cũng có thể sử dụng tạo hạt để sinh sản vô tính. Tạo hạt xảy ra khi hạt phôi tinh được tạo ra từ tế bào trứng mà không cần sự thụ tinh. Điều này giúp thực vật tạo ra hạt và con cái mới mà không cần sự tham gia của tế bào tinh.

Một số loài thực vật còn sử dụng các cách sinh sản vô tính khác như chồi cấy, khi các chồi của cây phát triển ra và sau đó được tách ra để trồng và tạo ra cây mới. Tạo rễ là một hình thức khác, trong đó một phần của cây phát triển ra các rễ mới và sau đó được tách ra để trồng và phát triển thành cây mới.

Sinh sản vô tính ở thực vật là một cách để chúng tạo ra sự đa dạng genetictạng thế hệ sau mà không cần sự kết hợp giữa hai phụ huynh. Điều này giúp thực vật thích nghi với các biến đổi trong môi trường một cách nhanh chóng và tạo ra các thế hệ con cái mới một cách hiệu quả. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng sinh sản vô tính có thể giới hạn đa dạng genetictạng các thế hệ sau và không tạo ra sự đa dạng trong tạo hạt giống như sinh sản hữu tính.

Vai trò của sinh sản vô tính ở thực vật:

Sinh sản vô tính ở thực vật đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì và thích nghi với môi trường, tạo ra sự đa dạng và đảm bảo sự sống sót của các loài thực vật. Dưới đây là một số vai trò quan trọng của sinh sản vô tính trong thế giới thực vật:

Duy trì loài trong môi trường thay đổi: Sinh sản vô tính giúp các loài thực vật duy trì sự tồn tại trong môi trường thay đổi. Khi điều kiện môi trường thay đổi đột ngột, các loài có thể sử dụng sinh sản vô tính để tạo ra con cái mới mà không cần sự tham gia của tế bào tinh. Điều này giúp chúng tạo ra sự thích nghi và tạo ra thế hệ con cái có khả năng sống sót trong điều kiện mới.

Tạo ra sự đa dạng genetictạng các thế hệ sau: Sinh sản vô tính giúp thực vật tạo ra sự đa dạng genetictạng các thế hệ sau mà không cần sự kết hợp giữa tế bào trứng và tế bào tinh. Điều này có nghĩa rằng các thế hệ con cái mới sẽ có những biến thể gen khác nhau, giúp tăng khả năng sống sót và thích nghi trong môi trường khắc nghiệt.

Phân tán và mở rộng phạm vi: Sinh sản vô tính giúp các loài thực vật phân tán và mở rộng phạm vi sinh thái của chúng. Nhờ việc tạo ra con cái mới mà không cần sự tham gia của tế bào tinh, các loài có khả năng lan rộng ra các vùng mới và khai thác các nguồn tài nguyên mới.

Tái tạo nhanh chóng sau tác động bất lợi: Khi môi trường gặp phải tác động bất lợi như thiên tai, động vật ăn trọng hoặc biến đổi môi trường, sinh sản vô tính giúp các loài thực vật tái tạo nhanh chóng số lượng và tạo ra các thế hệ con cái mới để thay thế những cá thể bị mất đi.

Nhân giống cây trồng và cây cảnh: Sinh sản vô tính còn được sử dụng trong việc nhân giống các loại cây trồng và cây cảnh. Các phương pháp như cắt cành, tạo rễ và chồi cấy giúp tạo ra nhiều cây con có cùng genetictạng cây mẹ, đảm bảo sự đồng nhất trong sản phẩm.

Tóm lại, sinh sản vô tính ở thực vật có vai trò quan trọng trong việc duy trì sự tồn tại, thích nghi và đa dạng hóa genetictạng các thế hệ sau. Từ việc đảm bảo sự sống sót trong môi trường thay đổi đến việc tạo ra sự thích nghi và mở rộng phạm vi sinh thái, sinh sản vô tính đóng góp vào sự thành công và sự đa dạng của các loài thực vật.

5. So sánh sinh sản vô tính ở động vật và thực vật:

Sinh sản vô tính ở động vật là kiểu sinh sản mà một cá thể sinh ra một hoặc nhiều cá thể mới giống hệt minh, không cây sự kết hợp giữa tinh trùng và tế bào trứng.

Sinh sản vô tính ở thực vật là hình thức sinh sản không có sự hợp nhất của giao tử đực và giao tử cái, con cái giống nhau và giống cây mẹ.

5.1. Giống nhau:

Sinh sản vô tính ở thực vật và động vật đều có cơ sở tế bào học là nguyên phân (phân bào nguyên nhiễm) vì vậy các cá thể mới được tạo ra giống nhau và giống hệt cơ thể gốc về mặt di truyền.

Không có sự hợp nhất giữa giao tử đực và giao tử cái (không có sự tổ hợp lại vật chất di truyền).

Không có sự kết hợp của giao tử đực và giao tử cái, các cá thể con sinh ra giống hệt nhau và giống hệt mẹ về di truyền.

Cơ thể mới được tạo ra bằng hình thức nguyên phân.

5.2. Khác nhau: