An toàn thực phẩm là vấn đề quan trọng đối với sức khỏe con người và xã hội. Hành vi cố tình buôn bán thực phẩm ôi thiu là hành vi vi phạm pháp luật, gây nguy hiểm cho sức khỏe người tiêu dùng. Vậy hành vi đó bị xử phạt như thế nào?
Mục lục bài viết
1. Hành vi cố tình buôn bán thực phẩm ôi thiu là gì?
Hành vi cố tình buôn bán thực phẩm ôi thiu là hành vi của một người hoặc một tổ chức biết rõ thực phẩm đã bị ôi thiu, biến đổi màu sắc, mùi vị, nhưng vẫn cố tình mua bán, kinh doanh nhằm mục đích thu lợi bất chính. Hành vi này có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe của người tiêu dùng, thậm chí có thể dẫn đến tử vong.
Để xác định hành vi cố tình buôn bán thực phẩm ôi thiu, cần căn cứ vào các yếu tố sau:
Thực phẩm đã bị ôi thiu, biến đổi màu sắc, mùi vị: Thực phẩm ôi thiu là thực phẩm đã bị hư hỏng, không còn đảm bảo an toàn về chất lượng. Thực phẩm này thường có những biểu hiện như: màu sắc nhợt nhạt, chảy nước, có mùi hôi, vị chua, đắng,…
Người thực hiện hành vi biết rõ thực phẩm đã bị ôi thiu: Người thực hiện hành vi phải biết rõ thực phẩm đã bị ôi thiu. Điều này có thể được xác định dựa trên các căn cứ như: có kinh nghiệm trong lĩnh vực kinh doanh thực phẩm, đã được cơ quan chức năng thông báo về tình trạng thực phẩm, hoặc có những dấu hiệu nhận biết rõ ràng về thực phẩm ôi thiu.
Mục đích của hành vi là thu lợi bất chính: Mục đích của hành vi buôn bán thực phẩm ôi thiu là thu lợi bất chính. Điều này có thể được xác định dựa trên các căn cứ như: thực phẩm được bán với giá thấp hơn so với thị trường, hoặc được bán với giá cao hơn so với giá trị thực của nó.
Tình huống ví dụ:
Ví dụ 1: Có một cửa hàng bán thịt lợn ở khu vực chợ Bến Thành, thành phố Hồ Chí Minh. Vào một ngày nọ, lực lượng chức năng kiểm tra cửa hàng này và phát hiện ra một số thịt lợn đã bị ôi thiu, biến đổi màu sắc, mùi vị. Chủ cửa hàng khai nhận đã mua số thịt lợn này từ một cơ sở giết mổ nhỏ lẻ với giá rẻ, sau đó mang về cửa hàng bày bán. Chủ cửa hàng biết rõ số thịt lợn này đã bị ôi thiu, nhưng vẫn cố tình mua bán nhằm mục đích thu lợi bất chính.
Ví dụ 2: Một chủ quán ăn ở Hà Nội đã mua thịt lợn ôi thiu từ một nguồn cung cấp không đảm bảo. Sau đó, ông ta đã bảo quản thịt không đúng quy định, khiến thịt càng ôi thiu hơn. Ông ta đã sử dụng hóa chất để làm mới thịt lợn ôi thiu, khiến thịt có màu sắc, mùi vị như thịt tươi sống. Ông ta đã bán thịt lợn ôi thiu này cho khách hàng của quán ăn.
Trong trường hợp này, chủ quán ăn đã có hành vi cố tình buôn bán thực phẩm ôi thiu. Ông ta đã mua thịt ôi thiu từ nguồn cung cấp không đảm bảo, bảo quản thịt không đúng quy định, sử dụng hóa chất để làm mới thịt ôi thiu và bán thịt ôi thiu cho khách hàng. Hành vi của ông ta đã vi phạm quy định về an toàn thực phẩm và có thể bị xử lý vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.
Hành vi cố tình buôn bán thực phẩm ôi thiu là hành vi vi phạm pháp luật, gây nguy hiểm cho sức khỏe con người. Hành vi này cần được xử lý nghiêm minh để răn đe, phòng ngừa chung.
2. Xử phạt đối với hành vi cố tình buôn bán thực phẩm ôi thiu:
2.1. Xử phạt hành chính:
Căn cứ theo
– Phạt tiền từ 01 lần đến 02 lần giá trị thực phẩm vi phạm đối với hành vi kinh doanh thực phẩm tươi sống có nguồn gốc động vật trên cạn bị ôi thiu, biến đổi màu sắc, mùi vị.
– Phạt tiền từ 02 lần đến 03 lần giá trị thực phẩm vi phạm đối với hành vi kinh doanh thực phẩm tươi sống có nguồn gốc động vật trên cạn bị ô nhiễm vi sinh vật; tồn dư chất, hóa chất vượt giới hạn theo quy định của pháp luật.
Ngoài ra, pháp luật còn kèm theo các biện pháp xử phạt khắc phục hậu quả như là buộc thay đổi mục đích sử dụng hoặc tái chế thực phẩm hoặc buộc tiêu hủy thực phẩm đối với vi phạm quy định đã nêu trên.
Như vậy thì tùy theo mức độ vi phạm mà sẽ có các mức phạt được quy định khác nhau.
2.2. Xử phạt hình sự:
Tùy theo các cấu thành tội phạm mà người thực hiện hành vi vi phạm mà sẽ có các tội danh khác nhau. Đa số sẽ rơi vào 1 trong 2 tội danh sau:
+ Tội vi phạm quy định về an toàn thực phẩm (Điều 317
+ Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm (Điều 193 Bộ Luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017).
Như vậy, tùy theo mức độ nghiêm trọng của hành vi mà người phạm tội sẽ phải chịu các hình phạt khác nhau do Bộ Luật Hình sự hiện hành quy định.
3. Hậu quả của hành vi cố tình buôn bán thực phẩm ôi thiu :
Hậu quả đối với sức khỏe con người:
Thực phẩm ôi thiu là thực phẩm đã bị biến đổi về trạng thái, màu sắc, mùi vị, không còn đảm bảo an toàn cho sức khỏe con người. Khi ăn phải thực phẩm ôi thiu, người tiêu dùng có thể gặp phải các vấn đề về sức khỏe như:
– Ngộ độc thực phẩm
Ngộ độc thực phẩm là tình trạng người bệnh bị nhiễm độc do ăn phải thực phẩm bị ô nhiễm vi sinh vật, hóa chất,… Ngộ độc thực phẩm có thể gây ra các triệu chứng như: đau bụng, tiêu chảy, nôn mửa, sốt,… Trong trường hợp nặng, ngộ độc thực phẩm có thể dẫn đến tử vong.
– Các bệnh truyền nhiễm
Thực phẩm ôi thiu có thể chứa các vi sinh vật gây bệnh như vi khuẩn, virus, ký sinh trùng,… Khi ăn phải thực phẩm ôi thiu, người tiêu dùng có thể bị nhiễm các bệnh truyền nhiễm như: tả, lỵ, thương hàn, viêm gan A, nhiễm giun sán,…
– Các bệnh mãn tính
Thực phẩm ôi thiu có thể chứa các chất độc hại như aflatoxin, patulin,… Các chất độc hại này có thể gây ra các bệnh mãn tính như ung thư, sỏi thận,…
Hậu quả đối với kinh tế – xã hội
Hành vi cố tình buôn bán thực phẩm ôi thiu gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với kinh tế – xã hội, cụ thể như:
– Gây thiệt hại về kinh tế
Thực phẩm ôi thiu không chỉ gây hại cho sức khỏe con người mà còn gây thiệt hại về kinh tế cho xã hội. Khi người tiêu dùng bị ngộ độc thực phẩm, họ sẽ phải chi trả tiền khám chữa bệnh, nghỉ làm,… Điều này gây ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh và đời sống của người dân.
– Gây mất niềm tin của người tiêu dùng
Hành vi cố tình buôn bán thực phẩm ôi thiu khiến người tiêu dùng mất niềm tin vào các cơ sở kinh doanh thực phẩm. Điều này làm giảm doanh thu của các cơ sở kinh doanh thực phẩm, gây ảnh hưởng đến nền kinh tế.
– Gây mất an ninh trật tự
Hành vi cố tình buôn bán thực phẩm ôi thiu có thể gây mất an ninh trật tự. Khi người tiêu dùng bị ngộ độc thực phẩm, họ có thể bức xúc và gây rối trật tự công cộng.
Để ngăn chặn hành vi cố tình buôn bán thực phẩm ôi thiu, cần có sự phối hợp của các cơ quan chức năng, các cơ sở kinh doanh thực phẩm và người tiêu dùng:
– Các cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra, kiểm soát các cơ sở kinh doanh thực phẩm. Các cơ sở kinh doanh thực phẩm cần được cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm.
– Các cơ sở kinh doanh thực phẩm cần thực hiện nghiêm các quy định về an toàn thực phẩm. Các cơ sở kinh doanh thực phẩm cần đảm bảo nguồn gốc, chất lượng thực phẩm.
– Người tiêu dùng cần nâng cao ý thức bảo vệ sức khỏe. Người tiêu dùng cần lựa chọn thực phẩm tại các cơ sở kinh doanh uy tín, có giấy chứng nhận an toàn thực phẩm.
Bằng việc chung tay thực hiện các biện pháp trên, chúng ta có thể ngăn chặn hành vi cố tình buôn bán thực phẩm ôi thiu, bảo vệ sức khỏe cho người tiêu dùng và góp phần xây dựng một xã hội an toàn, lành mạnh.
Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:
Bộ Luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017;
Nghị định số 115/2018/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính về an toàn thực phẩm.
