Thông tin môi trường là gì? Quản lý thông tin về môi trường?

1. Thông tin môi trường là gì?

Theo khoản 1 Điều 114 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định về thông tin về môi trường có nội dung cụ thể như sau:

“1. Thông tin về môi trường bao gồm:

a) Thông tin về chất ô nhiễm, dòng thải các chất ô nhiễm ra môi trường, nguồn ô nhiễm; công tác bảo vệ môi trường của dự án đầu tư, cơ sở, khu sản xuất, kinh doanh, dịch vụ tập trung, cụm công nghiệp;

b) Thông tin về chất thải rắn, chất thải nguy hại, nước thải, khí thải và các loại chất thải khác theo quy định của pháp luật;

c) Thông tin về quyết định phê duyệt kết quả thẩm định, báo cáo đánh giá tác động môi trường, trừ bí mật thương mại, bí mật kinh doanh, thông tin thuộc bí mật nhà nước; nội dung cấp phép, đăng ký, chứng nhận, xác nhận; kết quả kiểm tra, thanh tra về bảo vệ môi trường đối với dự án đầu tư, cơ sở, khu sản xuất, kinh doanh, dịch vụ tập trung, cụm công nghiệp theo quy định;

d) Thông tin về chỉ tiêu thống kê môi trường, chất lượng môi trường, ô nhiễm môi trường;

đ) Thông tin về di sản thiên nhiên, hệ sinh thái tự nhiên, loài sinh vật và nguồn gen; khu bảo tồn thiên nhiên và cơ sở bảo tồn đa dạng sinh học; vùng đất ngập nước quan trọng.”

Môi trường có những ý nghĩa và vai trò rất quan trọng đối với đời sống con người. Môi trường sẽ bao gồm các yếu tố vật chất tự nhiên và nhân tạo có những mỗi quan hệ mật thiết với nhau, môi trường bao quanh con người, và nó có ảnh hưởng đến đời sống, kinh tế, xã hội, sự tồn tại, phát triển của con người, sinh vật và tự nhiên.

Theo như phân tích cụ thể bên trên, ta hiểu cơ bản thông tin môi trường chính là số liệu, dữ liệu về các yếu tố thuộc môi trường (cụ thể có thể kể đến như chất ô nhiễm, chất thải, báo cáo đánh giá tác động môi trường, chất lượng môi trường, di sản thiên nhiên và các sinh vật và nhiều yếu tố khác) được thể hiện dưới dạng ký hiệu, chữ viết, chữ số, hình ảnh, âm thanh hoặc những dạng tương tự.

2. Thông tin môi trường trong tiếng Anh là gì?

Thông tin môi trường trong tiếng Anh là: Environmental information.

3. Quy định về việc thu nhận, lưu trữ, quản lý thông tin về môi trường:

Việc thu nhận, lưu trữ, quản lý thông tin về môi trường được quy định cụ thể tại khoản 2 Điều 114 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 với nội dung như sau:

– Thông tin về môi trường cần phải được thu nhận bảo đảm một cách chính xác, đầy đủ và kịp thời.

– Chủ thể là chủ dự án đầu tư, cơ sở chịu trách nhiệm thường xuyên thu nhận, lưu trữ và quản lý thông tin về môi trường quy định tại các điểm a, b và c khoản 1 Điều 114 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020.

– Bộ, cơ quan ngang Bộ thu nhận, lưu trữ và quản lý thông tin về môi trường thuộc phạm vi quản lý quy định tại điểm d và điểm đ khoản 1 Điều 114 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020.

– Ủy ban nhân dân các cấp thực hiện thu nhận, lưu trữ và quản lý thông tin về môi trường trên địa bàn và theo phân cấp quản lý.

Như vậy, ta nhận thấy, việc thu nhận, lưu trữ, quản lý thông tin về môi trường cần được thực hiện theo đúng quy định được nêu trên.

Cần lưu ý đối với các thông tin về chất ô nhiễm, chất thải, báo cáo đánh giá tác động môi trường và các công tác thuộc về bảo vệ môi trường của các dự án đầu tư, cơ sở sẽ do chính chủ thể là chu dự án đầu tư cơ sở sẽ phải chịu trách nhiệm về việc thu nhận, lưu trữ và quản lý. Các thông tin về chỉ tiêu thống kê môi trường, chất lượng môi trường và hệ sinh thái tự nhiên, loài sinh vật và nguồn gen theo quy định pháp luật chính là những lĩnh vực rộng khắp cả nước và có tính quốc gia nên pháp luật quy định sẽ do Bộ và cơ quan ngang bộ chịu trách nhiệm quản lý và lưu giữ thông tin.

Như đã phân tích cụ thể bên trên, các thông tin về môi trường thông thường sẽ được thu thập dưới dạng những con số cụ thể và hình ảnh, minh chứng nên các thông tin về môi trường cần phải đảm bảo tính xác thực, đầy đủ. Bên cạnh đó thì việc thu nhận thông tin môi trường cần phải đảm bảo thường xuyên và nhanh chóng để nhằm mục đích có thể kịp thời phát hiện ra những vấn đề còn tồn đọng trong môi trường, từ đó giúp các chủ thể có thể tìm được hướng giải quyết tốt nhất.

4. Quy định về việc cung cấp, công khai thông tin về môi trường:

Theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, việc cung cấp, công khai thông tin về môi trường được quy định như sau:

– Nhà nước luôn khuyến khích các chủ thể là các tổ chức, cá nhân tham gia cung cấp thông tin về môi trường.

– Các Bộ, cơ quan ngang Bộ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh theo quy định pháp luật hiện hành cũng có trách nhiệm cung cấp thông tin về môi trường thuộc trách nhiệm thu nhận, lưu trữ và quản lý cho Bộ Tài nguyên và Môi trường thông qua hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu môi trường quốc gia hoặc báo cáo theo quy định của pháp luật.

– Các chủ thể là những chủ dự án đầu tư, cơ sở có trách nhiệm cung cấp thông tin về môi trường quy định tại các điểm a, b và c khoản 1 Điều 114 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 cho cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường thông qua hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu môi trường quốc gia hoặc báo cáo theo quy định của pháp luật hiện hành.

– Các cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện việc công khai thông tin về môi trường theo quy định trên cổng thông tin của cơ quan, tổ chức hoặc bằng hình thức khác theo đúng quy định, bảo đảm thuận tiện cho các chủ thể là những đối tượng có liên quan tiếp nhận thông tin. Việc công khai thông tin về môi trường phải tuân thủ quy định của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Như vậy, ta nhận thấy, pháp luật hiện hành đã ban hành quy định cụ thể về việc cung cấp, công khai thông tin về môi trường. Việc cung cấp, công khai thông tin về môi trường trong giai đoạn hiện nay là vô cùng cần thiết và có ý nghĩa quan trọng đối với quá trình bảo vệ môi trường sống.

Ta nhận thấy, hiệu quả của công tác thực hiện việc bảo vệ môi trường trên thực tế trước hết sẽ phụ thuộc vào quyền được tiếp cận thông tin, sự tham gia tích cực của các chủ thể là những người dân và sự tiếp cận tư pháp trong lĩnh vực môi trường của người dân.

Để nhằm mục đích có thể bảo vệ, bảo đảm quyền tiếp cận thông tin, thông tin môi trường sẽ cần phải được công khai càng sớm, càng tốt, thông tin môi trường sẽ cần phải được công khai dưới hình thức thích hợp về ngôn ngữ, hình ảnh, tư liệu, phù hợp với các quy định của pháp luật nhằm mục đích để có thể thông qua đó đáp ứng nhu cầu nhận và sử dụng thông tin của các chủ thể là những người dân trên phạm vi cả nước.

Mục đích công khai thông tin môi trường chính là nhằm để có thể đảm bảo quyền được thông tin về môi trường của người dân. Việc công khai thông tin môi trường là cơ sở để giúp cho cộng đồng dân cư có thể bảo vệ được các quyền và lợi ích hợp pháp của chính bản thân mình cũng như việc công khai thông tin môi trường đã giúp thực hiện các quyền tham vấn, giám sát, khiếu nại, tố cáo liên quan đến môi trường.

Việc thực hiện công khai, minh bạch đầy đủ các thông tin môi trường còn có ý nghĩa quan trọng và khi công khai thông tin môi trường cũng sẽ giúp cho người dân và doanh nghiệp có thể dễ dàng tiếp cận, bên cạnh đó thì cũng cần phải có trách nhiệm chú trọng đổi mới hình thức thực hiện theo quy định của pháp luật và cần phải có sự phù hợp với tình hình địa phương.

Bên cạnh đó ta nhận thấy rằng, việc công khai thông tin môi trường còn sẽ giúp cơ quan nhà nước có thẩm quyền cũng như các chủ thể là những tổ chức, cá nhân liên quan có thể nhận được những báo cáo chính thức về thông tin môi trường thuộc đối tượng theo quy định của pháp luật đang bị quản lý hoặc đối tượng có ảnh hưởng đến đời sống cộng đồng, thông qua đó cũng đã góp phần quan trọng giúp đảm bảo hiệu quả công tác bảo vệ môi trường cũng như bảo vệ quyền và những lợi ích của cộng đồng dân cư trên địa bàn của nước.

Căn cứ pháp lý sử dụng trong bài viết:

– Luật Bảo vệ môi trường năm 2020.