Các trường hợp cá nhân được phép thay đổi họ, tên? Quyền thay đổi tên của cá nhân? Hướng dẫn thủ tục thay đổi họ, tên trong giấy khai sinh?
Tên gọi có ý nghĩa rất quan trọng đối với mỗi cá nhân. Nhiều khi tên gọi còn có những ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc đời của mỗi người. Việc thay đổi họ, tên trong giấy khai sinh theo quy định của pháp luật được xem là quyền của công dân cơ bản. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết được quyền cá nhân cũng như không phải lúc nào cũng được phép thay đổi họ, tên của mình.
Mục lục bài viết
1. Các trường hợp cá nhân được phép thay đổi họ, tên:
Mỗi cá nhân khi được sinh ra thì theo quy định của pháp luật đều phải được đăng ký khai sinh và được xác định họ, tên , dân tộc cho mình. Đây là quyền của công dân và được pháp luật quy định rõ ràng. Tuy nhiên trong quá trình các cá nhân đó sử dụng họ, tên bởi vì nhiều nguyên nhân khác nhau nhiều người lại muốn đổi lại họ, tên cho con mình hoặc chính mình. Chính bởi vì thế mà pháp luật quy định cá nhân có quyền được yêu cầu đổi họ, tên của mình trong giấy khai sinh. Trong trường hợp khi đáp ứng đủ điều kiện quy định pháp luật đề ra thì cá nhân được phép thay đổi họ tên trong giấy khai sinh.
Theo quy định của pháp luật hiện hành thì cá nhân có quyền có họ, tên (bao gồm cả chữ đệm, nếu có). Họ, tên của một người được xác định theo họ, tên khai sinh của người đó.
Căn cứ theo Điều 27
– Các cá nhân có quyền quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ trong trường hợp thay đổi họ cho con đẻ từ họ của cha đẻ sang họ của mẹ đẻ hoặc ngược lại.
– Các cá nhân có quyền quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ trong trường hợp thay đổi họ cho con nuôi từ họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ sang họ của cha nuôi hoặc họ của mẹ nuôi theo yêu cầu của cha nuôi, mẹ nuôi.
– Các cá nhân có quyền quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ trong trường hợp khi người con nuôi thôi làm con nuôi và người này hoặc cha đẻ, mẹ đẻ yêu cầu lấy lại họ cho người đó theo họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ.
– Các cá nhân có quyền quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ trong trường hợp thay đổi họ cho con theo yêu cầu của cha đẻ, mẹ đẻ hoặc của con khi xác định cha, mẹ cho con.
– Các cá nhân có quyền quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ trong trường hợp thay đổi họ của người bị lưu lạc đã tìm ra nguồn gốc huyết thống của mình.
– Các cá nhân có quyền quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ trong trường hợp thay đổi họ theo họ của vợ, họ của chồng trong quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài để phù hợp với pháp luật của nước mà vợ, chồng người nước ngoài là công dân hoặc lấy lại họ trước khi thay đổi.
– Các cá nhân có quyền quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ trong trường hợp thay đổi họ của con khi cha, mẹ thay đổi họ.
– Các cá nhân có quyền quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ trong trường hợp trường hợp khác do pháp luật về hộ tịch quy định.
Việc các chủ thể thay đổi họ cho người từ đủ chín tuổi trở lên sẽ cần phải có sự đồng ý của người đó. Việc thay đổi họ của cá nhân không làm thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự được xác lập theo họ cũ.
2. Quyền thay đổi tên của cá nhân:
Cũng theo quy định tại Điều 28 Bộ luật dân sự năm 2015 thì cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi tên trong trường hợp cụ thể sau đây:
– Các cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi tên theo yêu cầu của người có tên mà việc sử dụng tên đó gây nhầm lẫn, ảnh hưởng đến tình cảm gia đình, đến danh dự, quyền, lợi ích hợp pháp của người đó.
– Các cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi tên theo yêu cầu của cha nuôi, mẹ nuôi về việc thay đổi tên cho con nuôi hoặc khi người con nuôi thôi làm con nuôi và người này hoặc cha đẻ, mẹ đẻ yêu cầu lấy lại tên mà cha đẻ, mẹ đẻ đã đặt.
– Các cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi tên theo yêu cầu của cha đẻ, mẹ đẻ hoặc người con khi xác định cha, mẹ cho con.
– Các cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi tên thay đổi tên của người bị lưu lạc đã tìm ra nguồn gốc huyết thống của mình.
– Các cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi tên thay đổi tên của vợ, chồng trong quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài để phù hợp với pháp luật của nước mà vợ, chồng người nước ngoài là công dân hoặc lấy lại tên trước khi thay đổi.
– Các cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi tên thay đổi tên của người đã xác định lại giới tính, người đã chuyển đổi giới tính.
– Các cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi tên trường hợp khác do pháp luật về hộ tịch quy định.
Cần lưu ý rằng việc thay đổi tên cho người từ đủ chín tuổi trở lên phải có sự đồng ý của người đó. Việc thay đổi tên của cá nhân không làm thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự được xác lập theo tên cũ.
Như vậy, ta nhận thấy rằng các cá nhân theo quy định được nêu trên sẽ chỉ có quyền thay đổi họ của mình nếu thuộc một trong những trường hợp như đã nêu ở trên theo quy định của pháp luật dân sự.
Căn cứ theo quy định được nêu trên thì các chủ thể không phải trong tất cả các trường hợp khi muốn thì sẽ đều có thể thay đổi được họ, tên trong giấy khai sinh mà việc thay đổi này phải thuộc các trường hợp mà pháp luật quy định.
3. Hướng dẫn thủ tục thay đổi họ, tên trong giấy khai sinh:
Thủ tục thay đổi họ, tên trong giấy khai sinh:
Khi các cá nhân đã đáp ứng đầy đủ các điều kiện theo đúng quy định của pháp luật để các cá nhân đó có thể thay đổi họ, tên trong giấy khai sinh thì thủ tục thay đổi họ tên là điều được quan tâm. Thủ tục thay đổi họ, tên trong giấy khai sinh được các cá nhân thực hiện theo các bước như sau:
– Bước 1: Trước hết, để các chủ thể có thể đổi họ, tên trong giấy khai sinh cần chuẩn bị hồ sơ. Theo quy định tại Điều 28, Điều 47
Theo quy định pháp luật thì hồ sơ để thực hiện thủ tục thay đổi họ, tên trong giấy khai sinh bao gồm: Tờ khai theo mẫu quy định (có file đính kèm); Xuất trình bản chính Giấy khai sinh của người cần thay đổi, cải chính hộ tịch; Giấy tờ có liên quan để làm căn cứ cho việc thay đổi họ, tên.
– Bước 2: Sau khi các chủ thể đã chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, cá nhân nộp hồ sơ xin thay đổi họ tên đến cơ quan có thẩm quyền để được giải quyết.
– Bước 3: Cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật sẽ ban hành quyết định trả hồ sơ trong thời hạn cho phép.
Cơ quan có thẩm quyền giải quyết thủ tục thay đổi họ, tên trong giấy khai sinh:
Để các cá nhân được giải quyết nhanh chóng thì cần xác định đúng cơ quan có thẩm quyền trong thủ tục thay đổi họ, tên trong giấy khai sinh. Cụ thể trong trường hợp người thay đổi họ, tên chưa đủ 14 tuổi thì căn cứ điều 27 Luật Hộ tịch 2014 Ủy ban nhân dân cấp xã/thị trấn nơi đã đăng ký hộ tịch trước đây hoặc nơi cư trú của cá nhân có thẩm quyền giải quyết thủ tục thay đổi họ tên trong giấy khai sinh.
Ngoài ra cần lưu ý đối với trường hợp các chủ thể là người thay đổi họ, tên từ đủ 14 tuổi trở lên căn cứ tại khoản 3 Điều 46 Luật hộ tịch 2014 thì Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi đã đăng ký hộ tịch trước đây hoặc nơi cư trú của cá nhân có thẩm quyền giải quyết việc thay đổi họ, tên cho công dân Việt Nam từ đủ 14 tuổi trở lên cư trú ở trong nước.
Thời hạn giải quyết thủ tục thay đổi họ, tên trong giấy khai sinh: Theo quy định trong thời hạn ba ngày kể từ khi nhận được hồ sơ hợp lệ, nếu việc thay đổi họ tên có đầy đủ căn cứ theo quy định của pháp luật, cán bộ Tư pháp của Phòng tư pháp sẽ ghi vào sổ đăng ký khai sinh trước đây và quyết định về việc thay đổi họ tên. Đối với trường hợp các chủ thể cần xác minh thì pháp luật quy định thời hạn nêu trên được kéo dài thêm không quá ba ngày.
