Đô thị du lịch là một trong các thuật ngữ được sử dụng khá phổ biến trong một thời gian dài và được sử dụng đến hiện tại. Đô thị du lịch có những nét đặc trưng riêng biệt của một điểm đến du lịch. Quy định về đô thị du lịch, nên còn nhiều người không hiểu rõ về khái niệm này.
Mục lục bài viết
1. Về đô thị du lịch và đặc điểm của du lịch đô thị:
Khoản 6 Điều 4
Tại Luật Quy hoạch đô thị giải thích: “Đô thị là khu vực tập trung dân cư sinh sống có mật độ cao và chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực kinh tế phi nông nghiệp, là trung tâm chính trị, hành chính, kinh tế, văn hóa hoặc chuyên ngành, có vai trò thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội của quốc gia hoặc một vùng lãnh thổ, một địa phương, bao gồm nội thành, ngoại thành của thành phố; nội thị, ngoại thị của thị xã; thị trấn.” (Khoản 1 Điều 3)
Tổng kết lại có thể hiểu đô thị du lịch chính là khu vực tập trung dân cư sinh sống, là trung tâm chính trị, hành chính, kinh tế, văn hóa và có lợi thế du lịch, hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực du lịch, cũng như việc du lịch có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của đô thị đó.
Xem xét về khái niệm đô thị du lịch, chúng ta có thể rút ra một số đặc điểm của đô thị du lịch. Đô thị du lịch xuất phát hình thành từ đô thị. Đô thị đã được thành lập theo quy định của pháp luật, hoạt động ổn định. Để trở thành đô thị, thì các khu vực phải đáp ứng các điều kiện về dân số, khu vực địa lý, tình hình kinh tế, xã hội, chính trị,….
Đô thị du lịch có chứa đựng các tài nguyên du lịch phong phú. Khi nhắc đến đô thị du lịch, chúng ta thường nhắc đến hoạt động du lịch diễn ra sôi nổi, mạnh mẽ. Mà để có hoạt động du lịch, thì các khu vực đó phải có tài nguyên du lịch, đồng thời, hoạt động du lịch diễn ra mạnh mẽ khi có nguồn tài nguyên du lịch phong phú.
Hoạt động du lịch có tầm quan trọng đặc biệt đối với đô thị du lịch về kinh tế, văn hóa, xã hội,… Tại các đô thị du lịch, thì hầu như hoạt động du lịch sẽ là hoạt động mang lại kinh tế, nguồn thu chính cho người dân đô thị đó, đây chính là nền tảng kinh tế của khu vực này.
2. Các yếu tố công nhận đô thị du lịch:
Các yếu tố công nhận đô thị du lịch được quy định tại Điều 31 Luật Du lịch năm 2005, và được hướng dẫn trong Điều 11 Nghị định số 92/2007/NĐ- CP. Tuy nhiên, quy định này hiện nay chỉ mang tính chất tham khảo, vì các quy định này hiện nay đều không còn hiệu lực pháp luật.
* Đáp ứng các quy định về đô thị theo quy định của pháp luật;
Như ở trên đã viết, đô thị du lịch được hình thành từ đô thị, do đó, một đô thị du lịch cần phải đáp ứng các điều kiện tiên quyết về các điều kiện trở thành đô thị theo quy định của pháp luật quy hoạch đô thị và các văn bản hướng dẫn thi hành và pháp luật có liên quan.
* Có tài nguyên du lịch hấp dẫn trong ranh giới đô thị hoặc khu vực liền kề với ranh giới đô thị.
Tài nguyên du lịch ở đây chính là những nét hấp dẫn của đô thị du lịch. Các tài nguyên du lịch này có thể là hình thành từ thiên nhiên hoặc do nhân tạo hoặc sự kiện nhưng nó chính là nguyên nhân tạo động lực ban đầu cho sự viếng tăm của du khách. Các tài nguyên du lịch này chính là những điểm hấp dẫn du lịch. Các điểm hấp dẫn trong đô thị du lịch là đặc trưng của một khu vực trở thành một nơi, một điểm hoặc một tiêu điểm của các hoạt động du lịch. Các khu vực chứa đựng tài nguyên du lịch được thiết lập để thu hút khách du lịch hoặc khách tham quan từ thị trường du lịch và cư dân địa phương. Các khu vực này cung cấp sự tiêu khiển, giải trí và các cách thức để khách sử dụng thời gian rỗi của du khách và cung cấp các tiện nghi và dịch vụ ở mức độ phù hợp nhằm đáp ứng và chăm sóc sở thích, nhu cầu và cầu của khách thăm….
Các điểm hấp dẫn có xu hướng là các đơn vị lẻ, các vị trí độc lập hoặc được xác định rõ ràng là các khu vực địa lý có phạm vi nhỏ, tức trong phạm vi đô thị. Các điểm hấp dẫn, tài nguyên du lịch có mối quan hệ chặt chẽ với điểm đến, các tiện nghi và dịch vụ hổ trợ, các hoạt động bổ sung ở điểm đến du lịch. Các điểm hấp dẫn du lịch, tài nguyên du lịch trong đô thị du lịch có thể kể đến như: các điểm hấp dẫn gắn với đặc điểm của môi trường tự nhiên; các tòa nhà, công trình và điểm xây dựng nhân tạo được thiết kế nhằm mục đích thờ cúng, tôn giáo mà không phải thu hút khách nhưng hiện tại đang hấp dẫn một lượng khách thăm đáng kể; hoặc các tòa nhà, công trình và điểm xây dựng được thiết kế nhằm mục đích thu hút khách như các công viên chủ đề và các sự kiện đặc biệt. Các điểm hấp dẫn du lịch. tài nguyên du lịch thực sự là phần không thể thiếu đồng thời là cơ sở để tồn tại và phát triển của đô thị du lịch.
* Có đường giao thông thuận tiện đến các khu du lịch, điểm du lịch
Hệ thống giao thông ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tiếp cận điểm đến của các thị trường khách du lịch và cũng là nhân tố tạo nên sự thành công của các đô thị du lịch. Nếu những đô thị du lịch được phát triển hệ thống giao thông với việc sử dụng đa dạng các loại phương tiện thì sẽ góp phần rút ngắn khoảng cách giữa thị trường khách du lịch và đô thị đó. Khách du lịch sẽ cảm thấy thuận tiện và dễ dàng hơn khi đi du lịch tại đó.
Ngoài hệ thống giao thông và những phương tiện vận chuyển để tiếp cận các thị trường khách thì việc cung cấp các dịch vụ vận chuyển và giao thông địa phương phục vụ tham quan hoặc chuyên chở khách đến các cơ sở lưu trú cũng rất quan trọng. Nó cũng góp phần tạo nên sự tiện nghi, hấp dẫn và thú vị đối với du khách. Sự sáng tạo trong việc phát triển các dịch vụ vận chuyển tại điểm đến như: đi cáp treo, xe điện để ngắm phong cảnh, đi xe ngựa, cưỡi voi, xe buýt hai chiều cho khách bộ hành,.. làm cho điểm đến du lịch càng thêm thu hút khách.
Như vậy, hệ thống giao thông bao gồm khả năng tiếp cận điểm đến cũng như các phương tiện sử dụng trong điểm đến đều có một vai trò nhất định trong việc phát triển đô thị du lịch. Hoạt động du lịch cần đầu tư hợp lý cho hệ thống giao thông đi lại tạo điều kiện để phát triển đô thị du lịch.
3. Cơ sở hạ tầng kỹ thuật đáp ứng yêu cầu phục vụ khách du lịch:
Đây cũng là một thành phần quan trọng không thể thiếu của một điểm đến du lịch. Cơ sở hạ tầng được đề cập chủ yếu ở đây chính là các cơ sở lưu trú, ăn uống. Những dịch vụ này không chỉ cung cấp nơi ăn, chốn nghỉ mang tính vật chất mà còn tạo cảm giác chung về sự đón tiếp nồng nhiệt và ấn tượng khó quên về các món ăn hoặc đặc sản của địa phương.
Khi thực hiện qui hoạch phát triển các cơ sở phục vụ nhu cầu ăn, nghỉ của khách, ngoài việc tính đến sự đa dạng còn phải xem xét qui mô, sức chứa có thể phục vụ nhu cầu của thị trường khách đến nhằm tạo ra sự sẵn sàng đón tiếp, an tâm cho khách du lịch. Một đô thị du lịch có nhiều điểm hấp dẫn nhưng nếu dịch vụ ăn nghỉ không đảm bảo thì chắc chắn không thể khai thác khách tốt được. Những cơ sở lưu trú, ăn uống được đầu tư, xây dựng gắn với giá trị tài nguyên du lịch và tạo điều kiện thuận tiện cho việc tham quan du lịch của khách.
Bên cạnh đó cũng cần lưu ý đến việc phát triển các cơ sở vật chất, kỹ thuật, dịch vụ tiện ích liên quan đến hoạt động du lịch của đô thị du lịch. Khi qui mô của điểm đến du lịch được mở rộng, lượng khách ngày càng đông thì các
tiện nghi và dịch vụ cần thiết cho du khách cũng tăng theo. Những tiện nghi này bao gồm các trung tâm thương mại bán lẻ, y tế, ngân hàng, nơi đổi tiền,… và các dịch vụ về an toàn, bảo hiểm. Các cơ sở này thường nằm gần các điểm hấp dẫn chính của điểm đến nhằm thuận tiện cho khách khi sử dụng. Do đó, tại các điểm đến du lịch có sự tập trung của các khu thương mại, dịch vụ, giải trí tại một hoặc một số khu vực nhất định.
* Có hệ thống cơ sở vật chất – kỹ thuật đồng bộ, tiện nghi đạt tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật do cơ quản quản lý nhà nước có thẩm quyền ban hành đáp ứng được nhu cầu đa dạng của khách du lịch trong nước và quốc tế.
Việc cơ sở vật chất, kỹ thuật đồng bộ sẽ tạo cảm giác hài lòng cho khách du lịch ở tất cả các điểm du lịch trong đô thị du lịch. Bởi khi du lịch trong đô thị du lịch, du khách không chỉ đến một địa điểm du lịch trong đô thị mà còn đến các địa điểm khác nhau. Nếu chỉ một địa điểm du lịch có cơ sở vật chất, kỹ thuật tiện nghi đạt tiêu chuẩn mà các cơ sở khác lại không đạt chuẩn, sẽ gây ra sự không hài lòng về các điểm du lịch đó, dẫn đến giảm khả năng phát triển du lịch đồng đều giữa các điểm đến du lịch. Do vậy, cần phải có sự đồng bộ, hài hòa giữa cơ sở ở các điểm đến khác nhau.
