Đất 10% là gì? Đất 10 phần trăm có được xây nhà không?

1. Thế nào là đất 10%? Quy định của pháp luật về đất 10%:

Đất đai là một trong những lĩnh vực quan trọng, nằm trong sự quản lý, điều chỉnh của hệ thống pháp luật Việt Nam. Liên quan đến vấn đề đất đai, có rất nhiều vướng mắc xoay quanh xảy ra. Một trong số đó là các loại đất áp dụng trong công tác sử dụng thực tiễn. Nhắc đến đất đai, ta thường nhắc đến khái niệm về về đất liền kề, đất phần trăm.

Trong đất phần trăm sẽ được chia ra làm nhiều loại đất với các tên gọi gắn liền với các giá trị phần trăm khác nhau: Đất 5%, đất 10%…

Xét về khái niệm đất 10%,  Luật Đất đai hiện hành không đưa ra khái niệm cụ thể nào quy định về đất 10%. Do đó, có thể thấy, đất 10% là tên gọi được người dân sử dụng để gọi tên một loại đất. Đất 10% là cách gọi của người dân đối với loại đất sản xuất, kinh doanh dịch vụ phi nông nghiệp. Thực tế, loại đất này có nguồn gốc từ chính sách bồi thường, hỗ trợ chuyển đổi việc làm khi Nhà nước thu hồi đất.

Trong hoạt động sử dụng và quản lý đất đai, trong một số trường hợp cụ thể, Nhà nước sẽ đưa ra các chủ trương, chính sách liên quan đến chỉnh quy đất đai. Một trong số đó là hoạt động thu hồi đất.

Hiện nay, trong bối cảnh nền kinh tế xã hội ngày càng có những bước phát triển mạnh mẽ, nhu cầu chỉnh đốn và quản lý điều chỉnh đất đai của Nhà nước ta ngày càng được đẩy mạnh. Khi thu hồi đất, Nhà nước sẽ thực hiện các biện pháp bồi thường, hỗ trợ cho người dân. Các chính sách hỗ trợ, bồi thường này chính là cơ sở cho sự ra đời của loại đất 10%- đất phục vụ sản xuất, kinh doanh dịch vụ phi nông nghiệp.

Theo quy định của Luật đất đai hiện hành, mỗi loại đất sẽ có mục đích sử dụng đất khác nhau. Tức người dân phải sử dụng đất đúng mục đích, không được sai lệch. Với mục đích sử dụng là phục vụ kinh doanh thương mại dịch vụ, đất 10% sẽ được sử dụng để đáp ứng mục đích sử dụng này.

2. Đất 10 phần trăm có được xây nhà không?

Về cơ bản, xét về mặt pháp lý, đất dịch vụ 10% là đất mà Nhà nước bồi thường cho người dân bị thu hồi đất nông nghiệp (trên 30% tổng diện tích đất nông nghiệp của hộ gia đình) để chuyển đổi sang kinh doanh dịch vụ thương mại. Có thể thấy, mục đích sử dụng chính của đất dịch vụ 10% là phục vụ cho hoạt động kinh doanh thương mại. Mà theo quy định của Luật đất đai 2013 và các thông tư, nghị định liên quan, muốn xây dựng nhà ở, người sử dụng đất phải chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở (tức phải là đất thổ cư thì mới được xây dựng nhà ở). Từ nội dung phân tích nêu trên, đất 10% không thể xây dựng nhà ở được.

Muốn xây dựng nhà ở trên đất 10%, người dân phải tiến hành chuyển mục đích sử dụng đất. Cụ thể, người người sử dụng đất phải tiến hành thực hiện các thủ tục nhằm chuyển mục đích sử dụng đất từ đất thương mại dịch vụ (đất 10%) lên đất thổ cư. Có như vậy, việc xây dựng nhà ở trên đất này mới được đảm bảo, tuân thủ đầy đủ các giá trị pháp lý.

Đồng thời, muốn chuyển mục đích sử dụng đất từ đất thương mại dịch vụ (đất 10%) sang đất thổ cư thì người sử dụng đất cần phải đảm bảo tuân thủ những điều kiện cụ thể sau đây:

+ Cá nhân, hộ gia đình trong quá trình sử dụng đất 10% phải là người chấp hành đúng pháp luật đất đai ở địa phương, được Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi có đất xác nhận.

+ Cá nhân, hộ gia đình muốn chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất thương mại dịch vụ (đất 10%) lên đất thổ cư (để xin cấp sổ đỏ) thì phải làm văn bản cam kết về những nội dung chính như sau: Cá nhân, hộ gia đình cam kết chấp hành các quy định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với phần diện tích nằm trong phạm vi hành lang bảo vệ an toàn công trình công cộng, đê, sông, kênh, mương, di tích lịch sử – văn hóa, danh lam thắng cảnh, công trình an ninh, quốc phòng, quy hoạch thoát lũ theo quy định. Đồng thời, cá nhân, hộ gia đình phải cam kết bàn giao cho Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn phần diện tích nằm trong phạm vi chỉ giới mở đường quy hoạch và lối đi sử dụng chung của khu vực khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền thu hồi đất theo quy định. 

Việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất phải tuân thủ theo quy định của Luật đất đai 2013 về việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Đặc biệt, khi tiến hành chuyển đổi mục đích sử dụng đất, người dân phải đảm bảo thực hiện nộp đủ nghĩa vụ tài chính cho cơ quan chức năng có thẩm quyền.

Sau khi chuyển đổi mục đích sử dụng đất sang đất thổ cư, người dân có thể thực hiện xây dựng nhà ở trên đất. Tất nhiên, việc xây dựng nhà ở trên đất phải tuân thủ theo quy định của pháp luật về vấn đề xây dựng.

Từ nội dung phân tích nêu trên, người viết khẳng định: Đất 10% không thể được sử dụng để xây dựng nhà ở. Muốn xây nhà ở trên đất này, người sử dụng đất phải chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất 10% lên đất thổ cư.

3. Thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất 10% lên đất thổ cư:

Khi thực hiện chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất thương mại dịch vụ (đất 10%) lên đất thổ cư (đất phi nông nghiệp), người sử dụng đất cần phải tuân thủ theo các quy trình cụ thể như sau:

– Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ và nộp hồ sơ chuyển đổi mục đích sử dụng đất.

Khi thực hiện chuyển đổi mục đích sử dụng đất, người sử dụng đất phải làm hồ sơ xin chuyển đổi. Về nguyên tắc chung, hồ sơ chuyển đổi mục đích sử dụng đất cần đảm bảo đầy đủ các giấy tờ, tài liệu cụ thể sau đây:

+ Đơn xin chuyển mục đích sử dụng đất từ đất dịch vụ 10% lên đất thổ cư.

+ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Trong trường hợp không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì phải cung cấp các chứng thư chứng minh quyền sử dụng đất hợp pháp (do cơ quan chức năng có thẩm quyền cấp).

+ Giấy xác nhận của chính quyền địa phương về việc sử dụng đất hợp pháp, ổn định lâu dài; đất không có tranh chấp.

Sau khi chuẩn bị hồ sơ với đầy đủ giấy tờ, tài liệu nêu trên, cá nhân, tổ chức sẽ nộp hồ sơ lên Sở tài nguyên và môi trường, hoặc văn phòng đăng ký đất đai cấp quận huyện nơi có miếng đất.

– Bước 2: Thụ lý và giải quyết hồ sơ.

Cơ quan chức năng có thẩm quyền sẽ thụ lý hồ sơ mà người sử dụng đất gửi lên.

Nếu hồ sơ không hợp lệ, cán bộ chức năng sẽ trả hồ sơ về để cá nhân, tổ chức chỉnh sửa, bổ sung. (Khi trả về, cần nêu rõ trong văn bản về lý do hoàn trả hồ sơ về).

Trong trường hợp hồ sơ hợp lệ, cơ quan chức năng có thẩm quyền sẽ thụ lý và giải quyết yêu cầu chuyển đổi mục đích sử dụng đất của người dân.

– Bước 3: Thực hiện nghĩa vụ về tài chính.

Cá nhân, tổ chức muốn chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất 10% lên đất thổ cư phải thực hiện nghĩa tài chính về việc đóng thuế, phí theo quy định của pháp luật.

Thực hiện nghĩa vụ đóng thuế là nghĩa vụ mang tính bắt buộc mà người sử dụng đất phải thực hiện khi tiến hành chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Sau khi hoàn tất việc thực hiện nghĩa vụ tài chính, cơ quan chức năng có thẩm quyền mới giải quyết nhu cầu cho người sử dụng đất.

– Bước 4: Trả kết quả.

Sau khi người dân thực hiện nghĩa vụ tài chính liên quan, cơ quan chức năng có thẩm quyền sẽ trả kết quả chuyển mục đích sử dụng đất từ đất thương mại dịch vụ 10% lên đất thổ cư cho người sử dụng đất.

Đồng thời, cơ quan chức năng có thẩm quyền sẽ trả kết quả là Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân.

Trên đây là các quy trình mà người sử dụng đất cần phải đảm bảo khi tiến hành chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Quy trình này giúp công tác chuyển đổi diễn ra một cách chuẩn chỉnh, đúng trình tự, hạn chế đến mức tối đa những sai phạm có thể xảy ra. Hơn hết, nó giúp việc giải quyết nhu cầu của người dân diễn ra một cách khách quan và chính xác nhất. Đồng thời, khi thực hiện việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất nêu trên, người sử dụng đất được phép xây dựng nhà ở trên đất.

Văn bản pháp luật sử dụng trong bài viết:

Luật đất đai 2013.