Việc vay tiền qua app hoặc bị lừa để vay tiền qua app đang là một vấn nạn trong xã hội hiện nay. Vậy Vay tiền qua app là gì? Phải làm gì khi bị lừa vay tiền qua app?
Mục lục bài viết
1. Vay tiền qua app là gì?
Hiện nay, theo quy định của pháp luật hiện hành cụ thể là Luật các tổ chức tín dụng 2010 sửa đổi bổ sung 2017 và những văn bản hướng dẫn thi hành chưa có một quy định cụ thể về việc điều chỉnh hành vi vay tiền qua app. Chính vì vậy, có thể hiểu rằng, vay tiền qua app là hình thức vay tiền thông qua một ứng dụng (hay còn gọi là “app” do bên cho vay tiền sáng lập ra. Theo đó, để có thể vay tiền được thì bên vay phải tải ứng dụng này về trên điện thoại cá nhân của mình. Sau đó, người vay tiến hành đăng nhập tài khoản, đăng nhập những thông tin cá nhân của mình, đồng thời phải chụp hình chân dung của mình kèm theo căn cước công dân/chứng minh nhân dân/sổ hộ khẩu để gửi cho bên vay. Với hình thức vay này, người vay sẽ nhanh chóng nhận được tiền từ bên cho vay, tuy nhiên, người vay sẽ phải chịu một khoản lãi suất rất là cao. Việc vay tiền qua app hiện nay còn biến tướng rất nhiều thông qua các hình thức lừa đảo trên các trang mạng xã hội như zalo, facebook, telegram…. dựa vào lòng tin và sự bất cẩn của người dân, các tổ chức cho vay tín dụng đưa ra những chiêu trò lừa đảo để người dân vô tình ấn vào ứng dụng vay online và làm theo những thực hiện của ứng dụng. Từ đó, những người không có nhu cầu vay lại trở thành những người vay.
Tất cả những thủ tục vay tiền qua app đều được thực hiện trực tuyến (online) và diễn ra rất nhanh chóng, đây cũng là khoản vay không có tài sản bảo đảm, bay bằng hình thức tín chấp. Chính vì vậy mà rất nhiều người đã bị rơi vào những cạm bẫy này và trở thành nợ xấu.
2. Phải làm gì khi bị lừa vay tiền qua app?
Trường hợp khi người dân phát hiện việc mình bị lừa vay tiền qua app, trước hết cần phải khoá hết các tài khoản trên các trang mạng xã hội của mình, thông báo đến những người thân xung quanh của mình được biết để họ tránh gặp phải những rắc rối, phiền toái mà bên cho vay gây ra. Bên cạnh đó, người dân sẽ tiến hành thủ tục tố giác đối với những những đối tượng này đến cơ quan có thẩm quyền gồm có:
– Cơ quan điều tra; cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra theo quy định của pháp luật;
– Viện kiểm sát các cấp;
– Các cơ quan, tổ chức có chức năng tiếp nhận tin tố giác tội phạm theo quy định của pháp luật:
+ Công an xã, phường, thị trấn, Đồn Công an, Trạm Công an nơi mình cư trú;
+ Tòa án nhân dân các cấp;
+ Cơ quan báo chí và các cơ quan, tổ chức khác theo quy định của pháp luật.
Theo đó, người dân cần chuẩn bị 01 bộ hồ sơ tố giác tội phạm bao gồm những loại giấy tờ sau :
– Đơn trình báo công an;
– Bản sao công chứng của một trong các loại giấy tờ sau: Chứng minh nhân dân /căn cước công dân /Hộ chiếu của bị hại;
– Bản sao công chứng Sổ hộ khẩu của bị hại;
– Những chứng cứ liên quan để chứng minh (ví dụ: hình ảnh, ghi âm, video,… có chứa nguồn thông tin của hành vi phạm tội).
Trong một số trường hợp cấp thiết, người dân có thể lên trình báo trực tiếp với cơ quan có thẩm quyền hoặc có thể liên hệ với cơ quan có thẩm quyền bằng số điện thoại đường dây nóng Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao: 069.219.4053 – Cục Cảnh sát hình sự; đối với những người dân tại Thành phố Hồ Chí Minh, có thể liên hệ trực tiếp qua số điện thoại đường dây nóng 08.3864.0508 để thông tin, trình báo về chiếm đoạt tài sản, lừa đảo qua mạng.
Tùy thuộc vào tính chất, mức độ của hành vi, vụ việc, người bị hại có thể lựa chọn đến những cơ quan có thẩm quyền tại các cấp để được hỗ trợ, xử lýkịp thời. Trong quá trình trao đổi với bên vay, người bị hại sẽ phải có những động tác như quay lại màn hình cuộc trò chuyện, ghi âm ghi hình như trò chuyện, những đoạn hội thoại, tin nhắn để làm căn cứ phục vụ cho quá trình điều tra.
3. Lừa vay tiền qua app bị xử lý như thế nào?
Lừa vay tiền qua app là hành vi vi phạm pháp luật và tuỳ vào mức độ, hành vi của các đối tượng thực hiện việc lừa đảo tương ứng với đó sẽ là những hình thức xử phạt theo quy định của pháp luật. Hình thức xử phạt có thể là xử lý vi phạm hành chính hoặc xử lý hình sự. Cụ thể:
3.1. Xử lý vi phạm hành chính:
Đối với hành vi lừa vay tiền qua app được xem như là hành vi dùng thủ đoạn gian dối để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của người khác. Đối với hành vi này chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự thì sẽ bị xử lý vi phạm hành chính căn cứ điểm c khoản 1 Điều 15 Nghị định 144/2021/NĐ-CP:
– Phạt tiền từ 02 – 03 triệu đồng đối với hành vi dùng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản của người khác. Ngoài ra còn áp dụng hình phạt bổ sung đối với hành vi này là:
+ Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính;
+ Trục xuất người nước ngoài có hành vi vi phạm trên.
3.2. Truy cứu trách nhiệm hình sự:
Căn cứ Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) quy định về Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, theo đó, đối với tội danh này, mức xử phạt sẽ như sau:
– Khung 1:
+ Phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc;
+ Phạt tù từ 06 tháng – 03 năm: Đối với người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 02 triệu đồng đến dưới 50 triệu đồng hoặc dưới 02 triệu đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau:
++ Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;
++ Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các Điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175 và 290 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
++ Hành vi vi phạm gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;
++ Hành vi vi phạm chiếm đoạt tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ.
– Khung 2: đối với đối với người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác sẽ bị phạt tù từ 02 – 07 năm nếu thuộc một trong các trường hợp sau:
++ Phạm tội có tổ chức;
++ Phạm tội có tính chất chuyên nghiệp;
++ Phạm tội chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50 triệu đồng đến dưới 200 triệu đồng;
++ Phạm tội tái phạm nguy hiểm;
+ ++ Phạm tội trong trường hợp lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;
++ Dùng thủ đoạn xảo quyệt để phạm tội.
– Khung 3: đối với người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác thì bị Phạt tù từ 07 – 15 năm nếu thuộc một trong các trường hợp sau:
+ Phạm tội chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng;
+ Lợi dụng thiên tai, dịch bệnh để thực hiện hành vi phạm tội.
– Khung 4: đối với đối với người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác thì bị Phạt tù từ 12 – 20 năm hoặc tù chung thân khi thuộc một trong các trường hợp sau:
+ Phạm tội chiếm đoạt tài sản trị giá 500 triệu đồng trở lên;
+ Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp để thực hiện hành vi phạm tội.
Ngoài hình phạt chính thì đối với tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản sẽ bị áp dụng hình thức phạt bổ sung đối với người phạm tội là:
+ Phạt tiền từ 10 – 100 triệu đồng;
+ Cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 – 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
Ngoài ra, trong trường hợp cho vay qua app với lãi suất cao thì bên cho vay có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với tội Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự theo quy định tại Điều 201 Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017.
Như vậy có thể thấy, hiện nay thực trạng vay tiền qua app trở nên rất phổ biến và mọi người đều cần phải cảnh giác đối với những thông tin cá nhân của mình trong quá trình giao dịch, làm việc hoặc đăng tải những hình ảnh, những thông tin khác lên các trang mạng xã hội. Đây cũng là một trong những cách để bảo vệ chính bản thân mình không bị những đối tượng xấu lừa mình vay tiền qua app hoặc những hình thức lừa đảo khác.
Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:
– Luật các tổ chức tín dụng 2010 sửa đổi bổ sung 2017;
– Bộ Luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017.
