Đường dân sinh là gì? Quy định mở đường dân sinh không thuộc quy hoạch nhà nước? Các cách giải quyết tranh chấp về đường tự mở?
Hiện nay, khi thời kì tăng trưởng kinh tế tài chính xã hội, nhà nước ta đã có nhiều chủ trương góp vốn đầu tư để tăng trưởng giao thông vận tải, cầu đường giao thông. Đường xá, cầu và cống được xác định là những khu công trình công cộng, do nhà nước thiết kế. Tuy nhiên, không phải tất cả các đường đều là do nhà nước mở. Hiện nay ở nước ta tồn tại một loại đường gọi là đường dân sinh không thuộc quy hoạch nhà nước. Vậy đường dân sinh không thuộc quy hoạch nhà nước là gì? Đường dân sinh không thuộc quy hoạch nhà nước như thế nào?
Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài trực tuyến 24/7: 1900.6568
Cơ sở pháp lý:
– Luật Đất đai 2013.
Mục lục bài viết
1. Đường dân sinh là gì?
Đường dân sinh hay còn được biết đến với tên gọi khác đó chính là đường tự mở và được định nghĩa là đường do dân mở tự phát, không nằm trong kế hoạch mở đường, làm đường của nhà nước và chính quyền địa phương. Đường dân sinh còn được biết đến là đường mở trên bất động sản liền kề phục vụ mục đích làm lối đi trong trường hợp chủ sở hữu có bất động sản bị vây bọc bởi bất động sản của các chủ sở hữu khác mà không có hoặc không có lối đi ra đường công cộng( hay còn gọi là lối đi qua).
Theo như tác giả tìm hiểu thì pháp luật không có quy định cụ thể về bề rộng của đường dân sinh, nhưng đa phần bề rộng nền đường thường nhỏ hơn 3,0 m, mặt đường được cứng hoá bằng bê tông xi măng, rải nhựa hoặc bằng vật liệu sẵn có như gạch, đá sỏi, cấp phối suối hoặc đường đất…
Hiện tại, không có quy định về khoảng cách đường dân sinh nhưng việc xây dựng đường dân sinh phải phù hợp với Quy hoạch phát triển giao thông vận tải và quy hoạch xây dựng nông thôn mới đã được cấp thẩm quyền phê duyệt.
2. Quy định mở đường dân sinh không thuộc quy hoạch nhà nước:
Hiện nay, với nhu yếu về nhà tại, đất ở ngày càng lớn, thực trạng nhà ở bị vây bọc ngày càng nhiều thi việc tranh chấp ngày càng phát sinh phổ cập. Pháp luật nước ta đã có những pháp luật khá rõ ràng về việc mở lối đi cũng như xử lý tranh chấp. Bạn đang xem : Đường dân sinh là gì? Theo khoản 1 điều 171 Luật đất đai 2013 pháp luật về quyền sử dụng hạn chế so với thửa đất liền kề thì quyền sử dụng hạn chế so với thửa đất liền kề gồm có quyền về lối đi. Nghĩa là chủ sở hữu thửa đất này có quyền về lối đi so với thửa đất liền kề .
Cũng theo điều 254
“1. Chủ sở hữu có bất động sản bị vây bọc bởi các bất động sản của các chủ sở hữu khác mà không có hoặc không đủ lối đi ra đường công cộng, có quyền yêu cầu chủ sở hữu bất động sản vây bọc dành cho mình một lối đi hợp lý trên phần đất của họ.
Lối đi được mở trên bất động sản liền kề nào mà được coi là thuận tiện và hợp lý nhất, có tính đến đặc điểm cụ thể của địa điểm, lợi ích của bất động sản bị vây bọc và thiệt hại gây ra là ít nhất cho bất động sản có mở lối đi.
Chủ sở hữu bất động sản hưởng quyền về lối đi qua phải đền bù cho chủ sở hữu bất động sản chịu hưởng quyền, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
2. Vị trí, giới hạn chiều dài, chiều rộng, chiều cao của lối đi do các bên thoả thuận, bảo đảm thuận tiện cho việc đi lại và ít gây phiền hà cho các bên; nếu có tranh chấp về lối đi thì có quyền yêu cầu Tòa án, cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác xác định.
3. Trường hợp bất động sản được chia thành nhiều phần cho các chủ sở hữu, chủ sử dụng khác nhau thì khi chia phải dành lối đi cần thiết cho người phía trong theo quy định tại khoản 2 Điều này mà không có đền bù.”
Như vậy, chủ sở hữu bất động sản bị vây bọc bởi các bất động sản của các chủ sở hữu khác mà không có lối đi ra đường công cộng thì có quyền yêu cầu mở lối đi qua bất động sản liền kề.
Theo quy định của pháp luật, các hộ gia đình có quyền viết đơn xin cấp cơ quan có thẩm quyền mở đường đi lối lại cho dân, phục vụ cho lao động sản xuất và đi lại, sinh hoạt hàng ngày. Và yêu cầu mở lối đi này phải có sự đồng thuận của tất cả các hộ gia đình, mỗi đơn cần nếu rõ lý do xin mở đường, có đầy đủ chữ ký của các hộ gia đình liên quan. Cơ quan có thẩm quyền tại địa bàn sẽ xem xét và mở một lối đi cho toàn bộ hộ dân cư trên diện tích đất nhà nước.
Để mở đường, bên xin mở đường hoặc bên nhường đất mở đường cần làm thủ tục hồ sơ nộp lên phòng đăng kí đất đai gồm giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và hợp đồng thỏa thuận về việc hiến đất. Tuy nhiên, cần lưu ý trình tự thủ tục đăng kí xác lập hoặc thay đổi, chấm dứt quyền sử dụng hạn chế thửa đất liền kề theo Điều 73
– Khi phát sinh, thay đổi, chấm dứt quyền sử dụng hạn chế thửa đất liền kề thì một trong các bên nộp đơn, giấy chứng nhận (nếu có), hợp đồng hoặc bản án, quyết định của tòa án nhân dân cho văn phòng đăng ký đất đai.
– Văn phòng đăng ký đất đai kiểm tra, cập nhật vào hồ sơ địa chính, cơ sở dữ liệu đất đai và thể hiện trên giấy chứng nhận nếu có yêu cầu.
Trong trường hợp nếu hai bên không thỏa thuận được với nhau, phát sinh tranh chấp thì sẽ căn cứ theo Luật đất đai 2013 và Bộ Luật dân sự 2015 để giải quyết. Theo đó, các bên có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết.
Tuy vậy, căn cứ tại điều 202 Luật đất đai 2013 thì nhà nước khuyến khích các bên tự hòa giải, nếu không tự hòa giải được, các bên có thể gửi đơn đến UBND cấp xã để UBND cấp xã tổ chức vận động hòa giải. Nếu chưa được tổ chức vận động hòa giải thì không đủ điều kiện để khởi kiện ra tòa án( theo quy định của nghị quyết 04/2017/NQ-HĐTP)
3. Các cách giải quyết tranh chấp về đường tự mở:
– Các bên tự thỏa thuận để hòa giải
– Hòa giải thông qua UBND cấp xã
– Khởi kiện ra tòa án: Tòa án chi giải quyết các tranh chấp đất đai mà đương sự đã có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc không có nhưng đang sử dụng đất ổn định được Uỷ ban nhân dân cấp xã xác nhận không có tranh chấp mà có một trong các loại giấy tờ được quy định tại Điều 100 Luật đất đai 2013.
– Yêu cầu cơ quan hành chính giải quyết: theo quy định điểm a khoản 3 Điều 203 Ủy ban nhân dân cấp huyện có thẩm quyền giải quyết đối với tranh chấp giữa các hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư.
Như vậy có thể thấy rằng nếu gia đình bạn và các hộ gia đình khác không có đường đi vào phần đất nông nghiệp của gia đình đó. Do đó bạn và các hộ gia đình khác có thể làm đơn xin mở đường đi vào phần đất nông nghiệp để phục vụ lao động sản xuất và đi lại, sinh hoạt hàng ngày và gửi tới UBND cấp huyện nơi có đất để xem xét hoặc có thể thỏa thuận với các hộ gia đình liền kề để thỏa thuận mở lối đi qua bất động sản của họ.
Thủ tục mở đường mà phòng tài nguyên và môi trường yêu cầu là làm thỏa thuận về lối đi của mảnh đất này để ghi vào trong giấy chứng nhận. Để thực hiện thủ tục này thì trước hết bạn cần phái có biên bản thỏa thuận với chủ sở hữu bất động sản liền kề dành cho bạn một phần đất làm lối đi ra đường công cộng. Biên bản này sẽ làm căn cứ để ghi nhận về lối đi trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Theo như bạn trình bày, hiện tại phía trước mảnh đất này đã có một lối đi do người chủ cũ tự mở. Tuy nhiên do lối đi này không nằm trong mảnh đất của bạn mà đi qua mảnh đất liền kề nên để ghi nhận lối đi này vào giấy chứng nhận thì cần phải có biên bản thỏa thuận như đã nói ở trên. Theo Điều 254 Bộ luật dân sự 2015 thì nếu mảnh đất của bạn bị bao bọc bởi các mảnh đất khác mà không có lối đi ra thì bạn có quyền yêu cầu chủ sử dụng mảnh đất liền kề dành cho bạn một lối đi ra đường công cộng.
Khi bạn làm thủ tục chuyển mục đích thành đất ở, bạn phải đăng ký biến động đất đai để xin điều chỉnh giấy chứng nhận quyền sử dụng đất có thêm phần thể hiện lối đi theo quy định tại Điều 85 Nghị định 43/2014/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số Điều của Luật Đất đai.
Khi làm thủ tục đăng ký biến động này, bạn sẽ phải nộp lệ phi chứng nhận đăng ký biến động về đất đai do Hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi có mảnh đất đó quyết định nhưng không quá 28.000 đồng. Nội dung này được quy định tại Thông tư 02/2014/TT-BTC hướng dẫn về phí và lệ phí thuộc thẩm quyền quyết định của hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương .
