Mua bảo hiểm y tế tự nguyện ở đâu? Phí tham gia bảo hiểm y tế, giá BHYT là bao nhiêu? Nơi mua bảo hiểm y tế tự nguyện? Biểu phí đóng tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện mới nhất?
Việt Nam là một nước đang phát triển, chất lượng sống của người dân ngày càng được nâng cao. Bên cạnh sự các yếu tố phát triển về kinh tế thì Nhà nước ngày càng coi trọng đến vấn đề an sinh xã hội cho người dân. Điều đó cũng có nghĩa rằng, bảo hiểm y tế được coi là một trong những chính sách giữ vai trò trụ cột trong đường lối phát triển của đất nước. Người dân khi tham gia bảo hiểm y tế sẽ có được sự trợ giúp và giảm gánh nặng về kinh tế khi ốm đau, rủi ro xảy ra.
Chính vì vậy, Luật bảo hiểm y tế 2008, sửa đổi bổ sung 2014 đã quy định bảo hiểm y tế là hình thức bảo hiểm bắt buộc được áp dụng đối với các đối tượng để chăm sóc sức khỏe, không vì mục đích lợi nhuận. Vậy, cách bảo hiểm y tế tự nguyện là hình thức áp dụng cho những đối tượng nào? Người tham gia cần mua bảo hiểm y tế ở đâu? Với mức phí và giá như thế nào?
Tư vấn luật về tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện trực tuyến: 1900.6568
Mục lục bài viết
- 1 1. Đối tượng tham gia bảo hiểm tự nguyện theo hình thức hộ gia đình:
- 2 2. Địa điểm mua bảo hiểm y tế tự nguyện theo hộ gia đình ở đâu?
- 3 3. Phí và giá khi mua bảo hiểm y tế tự nguyện theo hộ gia đình:
- 4 4. Cách đăng ký tham gia BHYT đối với người tự nguyện tham gia BHYT:
- 5 5. Mức chi trả bảo hiểm đối với người tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện:
- 6 6. Thủ tục hoàn trả tiền đóng BHYT đối với người được ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng:
- 7 7. Có thể mua bảo hiểm y tế tự nguyện với cá nhân hay không?
- 8 8. Mua bảo hiểm y tế tự nguyện ở nơi khác được không?
1. Đối tượng tham gia bảo hiểm tự nguyện theo hình thức hộ gia đình:
Theo quy định tại Điều 12
– Nhóm do người lao động và người sử dụng lao động đóng
– Nhóm do tổ chức bảo hiểm xã hội đóng
– Nhóm do ngân sách nhà nước đóng
– Nhóm do ngân sách nhà nước hỗ trợ
Đồng thời tại Quyết định số 595/QĐ-BHXH tại Khoản 5 Điều 17 có quy định về nhóm tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình, theo đó đối tượng tham gia bao gồm: toàn bộ thành viên có trong sổ hộ khẩu (trừ những người đã khai báo tạm vắng) hoặc sổ tạm trú mà không thuộc các đối tượng tham gia bảo hiểm y tế đã quy định ở trên.
Như vậy có thể hiểu, cách gọi bảo hiểm y tế tự nguyện mà chúng ta vẫn gọi như hiện nay thực chất là nhóm những người tham gia bảo hiểm y tế theo hình thức hộ gia đình. Đây là nhóm tham gia bảo hiểm y tế người dân tự túc đóng về chi phí, không có sự hỗ trợ từ phía người sử dụng lao động, tổ chức bảo hiểm xã hội hay ngân sách nhà nước. Yếu tố tự nguyện ở đây không bao gồm việc người dân được lựa chọn có hay không trong việc tham gia bảo hiểm y tế, kể từ khi
Trong trường hợp thành viên gia đình thuộc nhiều đối tượng tham gia đóng bảo hiểm y tế khác nhau thì theo quy định tại Khoản 6 Điều 17 Quyết định 595/QĐ-BHXH thành viên đó sẽ đóng bảo hiểm y tế theo đối tượng đầu tiên mà người đó được xác định theo thứ tự của các đối tượng theo quy định của pháp luật.
2. Địa điểm mua bảo hiểm y tế tự nguyện theo hộ gia đình ở đâu?
Như đã đề cập ở trên, bảo hiểm y tế theo hộ gia đình là một trong những hình thức đóng bảo hiểm y tế bắt buộc. Do vậy, người tham gia thực hiện việc mua và đóng bảo hiểm y tế theo quy định tại Khoản 3 Điều 31 Quyết định 595/QĐ-BHXH như sau:
Một là, về nơi nộp hồ sơ tham gia bảo hiểm y tế: nộp hồ sơ cho Đại lý thu hoặc cho cơ quan BHXH.
Hai là, về nơi đóng tiền: Người tham gia BHYT theo hộ gia đình, người được ngân sách hỗ trợ một phần mức đóng BHYT: nộp tiền cho Đại lý thu hoặc nộp trực tiếp cho cơ quan BHXH huyện.
Như vậy, trong thời hạn 5 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, người tham gia bảo hiểm y tế sẽ được cấp thẻ bảo hiểm y tế. Thời gian đóng bảo hiểm y tế theo hộ gia đình được thực hiện theo định kỳ 03 tháng, 06 tháng hoặc 12 tháng, người đại diện hộ gia đình trực tiếp nộp tiền đóng BHYT cho cơ quan BHXH hoặc đại lý thu BHYT tại cấp xã (Khoản 7 Điều 19 Quyết định 595/QĐ-BHXH)
3. Phí và giá khi mua bảo hiểm y tế tự nguyện theo hộ gia đình:
Theo quy định tại Khoản 3 Điều 13 Luật bảo hiểm y tế 2008, sửa đổi bổ sung 2014 quy định về mức đóng khi tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình, theo đó mức đóng được giảm dần từ thành viên thứ 2 trở đi, cụ thể như sau:
– Người thứ nhất đóng tối đa bằng 6% mức lương cơ sở;
– Người thứ hai, thứ ba, thứ tư đóng lần lượt bằng 70%, 60%, 50% mức đóng của người thứ nhất;
– Từ người thứ năm trở đi đóng bằng 40% mức đóng của người thứ nhất.
Ví dụ: Gia đình bạn có 4 người, khi tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình vào thời điểm hiện tại sẽ được tính như sau:
Theo Nghị định 38/2019/NĐ-CP, mức lương cơ sở từ ngày 01 tháng 7 năm 2019 là 1.490.000 đồng/tháng. Như vậy, mức đóng bảo hiểm y tế cho gia đình bạn trong một năm sẽ là:
– Người thứ nhất đóng tối đa bằng 6%: 1.072.800 đồng
– Người thứ hai đóng bằng 70% mức đóng của người thứ nhất: 750.960 đồng
– Người thứ ba đóng bằng 60% mức đóng của người thứ nhất: 643.680 đồng
– Người thứ tư đóng bằng 50% mức đóng của người thứ nhất: 536.400 đồng
Với trường hợp gia đình có từ 5 thành viên trở lên, thành viên thứ 5 trở đi sẽ đóng bằng 40% mức đóng của người thứ nhất là 429.120 đồng
Cần lưu ý, mức đóng bảo hiểm xã hội theo hộ gia đình sẽ có sự thay đổi tùy theo mức lương cơ sở tại thời điểm đóng.
4. Cách đăng ký tham gia BHYT đối với người tự nguyện tham gia BHYT:
Thành phần hồ sơ
– Tờ khai tham gia BHYT (Mẫu A03-TS).
– Bản sao giấy tờ chứng minh được hưởng quyền lợi cao hơn (thương binh…).
– Bản sao Sổ hộ khẩu hoặc giấy đăng ký tạm trú đối với trường hợp tham gia theo hộ gia đình được giảm mức đóng BHYT.
Trình tự thực hiện:
* Trường hợp người tham gia đóng trực tiếp cho BHXH cấp huyện
Bước 1: Người tham gia nộp hồ sơ theo quy định ghi tại mục thành phần, số lượng hồ sơ dưới đây tại bộ phận một cửa của cơ quan BHXH.
Bước 2: Cơ quan BHXH
– Bộ phận một cửa: Hướng dẫn người tham gia lập hồ sơ, nộp tiền cho bộ phận kế hoạch tài chính; viết giấy hẹn; chuyển hồ sơ đúng, đủ cho bộ phận Thu.
– Bộ phận Thu: kiểm tra hồ sơ, dữ liệu điện tử; nhập thông tin vào chương trình quản lý thu; cấp mã số, ký duyệt vào danh sách người chỉ tham gia (Mẫu D03-TS) sau đó chuyển hồ sơ cho bộ phận KHTC
– Bộ phận KHTC: kiểm tra, đối chiếu hồ sơ, dữ liệu, thu tiền, cấp Phiếu thu; chuyển hồ sơ cho bộ phận Cấp sổ, thẻ.
– Bộ phận Cấp sổ, thẻ: kiểm tra, đối chiếu hồ sơ, in thẻ BHYT theo quy định, chuyển kết quả giải quyết cho bộ phận một cửa trả cho người tham gia.
* Trường hợp người tham gia đóng cho đại lý thu
Bước 1: Người tham gia nộp hồ sơ theo quy định ghi tại mục thành phần, số lượng hồ sơ dưới đây cho đại lý thu.
Bước 2: Đại lý thu
– Hướng dẫn người tham gia BHYT tự nguyện kê khai Tờ khai (Mẫu A03-TS) .
– Lập danh sách người chỉ tham gia BHYT (Mẫu D03-TS), thu tiền đóng của người tham gia, cấp biên lai thu tiền cho người tham gia theo Mẫu quy định.
– Đại lý thu nộp hồ sơ, số tiền đã thu kèm biên lai cho cơ quan BHXH trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày thu tiền của người tham gia.
Bước 3: Cơ quan BHXH
– Bộ phận một cửa: Nhận hồ sơ của người tham gia BHYT đóng thông qua đại lý thu. Kiểm đếm thành phần và số lượng nếu đúng, đủ theo quy định thì viết giấy hẹn hướng dẫn đại lý nộp tiền cho bộ phận Kế hoạch tài chính. Sau đó chuyển hồ sơ đúng, đủ cho bộ phận Thu theo quy định.
– Bộ phận Thu: kiểm tra lại hồ sơ và dữ liệu điện tử (nếu có), nhập thông tin vào chương trình quản lý thu, ký duyệt vào danh sách người tham gia BHXH tự nguyện (Mẫu D03-TS), chuyển hồ sơ cho bộ phận Cấp sổ thẻ.
– Bộ phận KHTC: kiểm tra, đối chiếu hồ sơ, dữ liệu, thu tiền, cấp Phiếu thu cho đại lý thu.
– Bộ phận Cấp sổ thẻ: kiểm tra, đối chiếu hồ sơ, in thẻ BHYT theo quy định, chuyển kết quả giải quyết cho bộ phận một cửa chuyển cho đại lý thu để trả lại cho người tham gia.
Thời hạn giải quyết: Không quá 10 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ.
Thẩm quyền giải quyết: Cơ quan bảo hiểm xã hội cấp quận, huyện
5. Mức chi trả bảo hiểm đối với người tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện:
Tóm tắt câu hỏi:
Chào anh chị, em là Dung, 23 tuổi, hiện giờ em muốn tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện để điều trị tại bệnh viện Việt Nam Cu Ba, quê em ở Lạng Sơn. Anh chị có thể tư vấn giúp em về các phương án tham gia Bảo hiểm y tế tự nguyện để hạn chế chi phí nhất khi em điều trị tại bệnh viện Việt Nam Cu Ba được không ạ? Em xin chân thành cảm ơn.
Luật sư tư vấn:
Hiện nay, theo quy định của Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của
Các đối tượng bắt buộc phải tham gia bảo hiểm y tế được quy định tại Điều 12 Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của
Như vậy, chỉ có những người không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm y tế bắt buộc mới được tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện.
Mức hưởng bảo hiểm y tế đối với người tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện như sau:
Điều 22 Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế năm 2014:
1. Người tham gia bảo hiểm y tế thuộc các trường hợp theo quy định tại Điều 26, 27, 28 Luật bảo hiểm y tế 2008, cụ thể: Khám bệnh, chữa bệnh tại nơi đăng ký khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế (khám, chữa bệnh đúng tuyến); Chuyển tuyến điều trị (hồ sơ chuyển viện của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh); Thuộc trường hợp cấp cứu; hoặc thuộc trường hợp khám lại theo yêu cầu điều trị (có giấy hẹn khám lại) thì mức hưởng bảo hiểm như sau:
– 100% chi phí khám bệnh, chữa bệnh đối với trường hợp chi phí cho một lần khám bệnh, chữa bệnh thấp hơn mức do Chính phủ quy định và khám bệnh, chữa bệnh tại tuyến xã;
– 100% chi phí khám bệnh, chữa bệnh khi người bệnh có thời gian tham gia bảo hiểm y tế 5 năm liên tục trở lên và có số tiền cùng chi trả chi phí khám bệnh, chữa bệnh trong năm lớn hơn 6 tháng lương cơ sở, trừ trường hợp tự đi khám bệnh, chữa bệnh không đúng tuyến;
– 80% chi phí khám bệnh, chữa bệnh đối với các đối tượng khác.
2. Trường hợp người có thẻ bảo hiểm y tế tự đi khám bệnh, chữa bệnh không đúng tuyến được quỹ bảo hiểm y tế thanh toán theo mức hưởng trên theo tỷ lệ như sau (trừ trường hợp Người dân tộc thiểu số và người thuộc hộ gia đình nghèo tham gia bảo hiểm y tế đang sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn; người tham gia bảo hiểm y tế đang sinh sống tại xã đảo, huyện đảo khi tự đi khám bệnh, chữa bệnh không đúng tuyến được quỹ bảo hiểm y tế thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh đối với bệnh viện tuyến huyện, điều trị nội trú đối với bệnh viện tuyến tỉnh, tuyến trung ương):
– Tại bệnh viện tuyến trung ương là 40% chi phí điều trị nội trú;
– Tại bệnh viện tuyến tỉnh là 60% chi phí điều trị nội trú từ ngày Luật này có hiệu lực đến ngày 31 tháng 12 năm 2020; 100% chi phí điều trị nội trú từ ngày 01 tháng 01 năm 2021 trong phạm vi cả nước;
– Tại bệnh viện tuyến huyện là 70% chi phí khám bệnh, chữa bệnh từ ngày Luật này có hiệu lực đến ngày 31 tháng 12 năm 2015; 100% chi phí khám bệnh, chữa bệnh từ ngày 01 tháng 01 năm 2016.
Đối với trường hợp của bạn, hiện nay Bệnh Viện Việt Nam Cu Ba là Bệnh viện chuyên khoa phục vụ cho đối tượng BHYT tại quận Hoàn Kiếm. Dựa vào các quy định của Luật Bảo hiểm y tế và quy định về các mức hưởng bảo hiểm y tế như trên, để hạn chế chi phí khám bệnh tại Bệnh viện này thì bạn có thể thực hiện theo các phương án sau:
– Đăng kí nơi khám, chữa bệnh là Bệnh Viện hữu nghị Việt Nam – Cu Ba. Với phương án này đòi hỏi bạn phải làm việc lưu động hoặc đến tạm trú tại địa phương (quận Hoàn Kiếm).
– Khám, chữa bệnh tại nơi đã đăng kí khám chữa bệnh và có hồ sơ chuyển viện.
6. Thủ tục hoàn trả tiền đóng BHYT đối với người được ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng:
Nơi nộp hồ sơ: Bảo hiểm xã hội quận/huyện
Trình tự thực hiện
* Bước 1: Người tham gia nộp hồ sơ theo quy định ghi tại mục thành phần, số lượng hồ sơ dưới đây.
* Bước 2: Đối với cơ quan BHXH
– Bộ phận một cửa BHXH cấp huyện: Nhận hồ sơ của người tham gia. Kiểm đếm thành phần và số lượng, nếu đúng, đủ theo quy định thì viết giấy hẹn. Trường hợp hồ sơ chưa đúng, đủ theo quy định thì ghi rõ và trả lại. Sau đó chuyển hồ sơ đúng, đủ về BHXH tỉnh.
– Phòng Thu BHXH tỉnh: kiểm tra hồ sơ, phối hợp Phòng KHTC xác định số tiền hoàn trả, trình Giám đốc BHXH tỉnh.
– Giám đốc BHXH tỉnh ra quyết định hoàn trả, chuyển KHTC, BHXH huyện để hoàn trả cho đối tượng.
Thành phần hồ sơ
a) Đối với trường hợp người tham gia BHYT đã đóng tiền nhưng bị chết trước khi thẻ BHYT có giá trị sử dụng nộp Đơn của thân nhân người tham gia (Mẫu D01-TS ban hành kèm theo
b) Trường hợp người tham gia BHYT đã đóng tiền nhưng sau đó chuyển sang tham gia BHYT theo nhóm đối tượng được Ngân sách nhà nước đóng toàn bộ hoặc đã đóng trùng, thừa:
– Đơn của người tham gia (Mẫu D01-TS).
– Thẻ BHYT có giá trị sử dụng (nếu đã được cấp).
Số lượng hồ sơ: 01 bộ
Thời hạn giải quyết: Không quá 15 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ.
Kết quả thực hiện thủ tục hành chính: Quyết định hoàn trả tiền và tiền hoàn trả.
7. Có thể mua bảo hiểm y tế tự nguyện với cá nhân hay không?
Tóm tắt câu hỏi:
Thưa luật sư, hiện tại tôi muốn mua bảo hiểm y tế tự nguyện không theo hộ gia đình có được không ? Gia đình tôi làm nông và không có điều kiện mua theo hộ gia đình. Xin cảm ơn
Luật sư tư vấn:
Căn cứ quy định tại khoản 3, Điều 13,
Như vậy, theo quy định của Luật bảo hiểm y tế sửa đổi, bổ sung 2014 thì hiện nay khi mua bảo hiểm y tế tự nguyện thì không thể mua theo hình thức cá nhân mà chỉ mua theo hình thức hộ gia đình. Bạn nói gia đình mình làm nông và khó khăn thì khi bạn mua bảo hiểm tự nguyện vẫn bắt buộc mua theo hộ gia đình nhưng gia đình bạn sẽ được hưởng những chính sách ưu đãi của Nhà nước khi xác định được gia đình bạn là hộ nghèo thì phí đóng bảo hiểm tự nguyện sẽ do Nhà nước chi trả. Gia đình bạn thuộc hộ cận nghèo thì chi phí đóng bảo hiểm xã hội sẽ do Nhà nước hỗ trợ mức đóng theo quy định tại Điều 12 của Luật bảo hiểm y tế sửa đổi, bổ sung 2014.
Về nguyên tắc, quỹ bảo hiểm y tế là sự đóng góp của cộng đồng những người tham gia bảo hiểm y tế với mục tiêu chia sẻ rủi ro, nhưng mỗi người dân cũng cần hiểu rằng bản thân phải có trách nhiệm chia sẻ với khó khăn chung của cộng đồng. Chính vì vậy việc tham gia bảo hiểm y tế không những mang ý nghĩa cá nhân còn mang ý nghĩa xã hội cực kì lớn.
8. Mua bảo hiểm y tế tự nguyện ở nơi khác được không?
Tóm tắt câu hỏi:
Chào Luật sư! Cho em hỏi: em ở An Giang muốn mua bảo hiểm y tế ở Sài Gòn có được không? Và mua như thế nào? Mua ở đâu và cách mua như thế nào? Một năm là bao nhiêu tiền?
Luật sư tư vấn:
Căn cứ Điều 26 Luật Bảo hiểm y tế 2008 quy định về việc đăng ký khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế như sau:
“1. Người tham gia bảo hiểm y tế có quyền đăng ký khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế ban đầu tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh tuyến xã, tuyến huyện hoặc tương đương; trừ trường hợp được đăng ký tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh tuyến tỉnh hoặc tuyến trung ương theo quy định của Bộ trưởng Bộ Y tế.
Trường hợp người tham gia bảo hiểm y tế phải làm việc lưu động hoặc đến tạm trú tại địa phương khác thì được khám bệnh, chữa bệnh ban đầu tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh phù hợp với tuyến chuyên môn kỹ thuật và nơi người đó đang làm việc lưu động, tạm trú theo quy định của Bộ trưởng Bộ Y tế.
2. Người tham gia bảo hiểm y tế được thay đổi cơ sở đăng ký khám bệnh, chữa bệnh ban đầu vào đầu mỗi quý.
3. Tên cơ sở khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế ban đầu được ghi trong thẻ bảo hiểm y tế.”
Theo như bạn trình bày, bạn ở An Giang, nay muốn mua bảo hiểm y tế ở Sài Gòn thì chỉ được mua trong trường hợp phải làm việc lưu động hoặc đến tạm trú tại Sài Gòn.
Khoản 5 Điều 12
Hộ gia đình tham gia bảo hiểm y tế bao gồm toàn bộ người có tên trong sổ hộ khẩu hoặc sổ tạm trú. Người tham gia BHYT theo hộ gia đình không bao gồm người đang hưởng chế độ hưu trí, công nhân viên đang đi làm tham gia bảo hiểm bắt buộc, học sinh – sinh viên, trẻ em dưới 6 tuổi, người trên 80 tuổi.
Khi mua BHYT theo hộ gia đình, mức đóng được giảm dần từ thành viên thứ hai trở đi. Điểm g) khoản 1 Điều 2 Nghị định 105/2014/NĐ-CP quy định về mức đóng như sau: “g) Mức đóng của tất cả các thành viên thuộc hộ gia đình theo quy định tại Khoản 5 Điều 12 sửa đổi, bổ sung của Luật Bảo hiểm y tế như sau: Người thứ nhất đóng bằng 4,5% mức lương cơ sở; người thứ hai, thứ ba, thứ tư đóng lần lượt bằng 70%, 60%, 50% mức đóng của người thứ nhất; từ người thứ năm trở đi đóng bằng 40% mức đóng của người thứ nhất.“
Hiện nay theo Nghị định 38/2019/NĐ-CP thì mức lương cơ sở là 1.490.000 đồng/tháng.
Hồ sơ tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện gồm:
– Tờ khai tham gia bảo hiểm y tế
– Danh sách đăng ký tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình
– Danh sách người tham gia bảo hiểm y tế
– Bản chính sổ hộ khẩu hoặc sổ tạm trú để đối chiếu
– Bản photo hoặc bản chụp thẻ bảo hiểm y tế của người đã có thẻ để nộp kèm danh sách đăng ký tham gia bảo hiểm y tế
Nơi thực hiện thủ tục hành chính: Phòng lao động thương binh xã hội cấp quận, huyện nơi bạn đang sinh sống tại Thành phố Hồ Chí Minh.
