Hết khả năng chi trả lãi suất có phải chịu trách nhiệm hình sự? Vay tiền không trả được có bị truy tố không?
Tóm tắt câu hỏi:
Luật sư cho em hỏi: hiện tại em đang vay ngân hàng 50tr với lãi suất 39,00% trong thời gian 3 năm. Nhưng em đã trả được 15 tháng, tới hiện tại thì em đang khó khăn hết khả năng chi trả vậy em có bị truy tố ra pháp luật ko (vì lúc hợp đồng vay nói là lãi là 1,7% nhưng tới lúc vay tiền tính ra la 39,00% vậy em phải lam sao?
Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc của bạn, Công ty LUẬT DƯƠNG GIA xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:
1. Cơ sở pháp lý:
– “Bộ luật hình sự năm 2015” sửa đổi, bổ sung năm 2009.
2. Luật sư tư vấn:
Theo như thông tin bạn cung cấp trường hợp của bạn sẽ giải quyết theo hai trường hợp sau:
Trường hợp 1: Xử lý theo quy định của pháp luật dân sự
Theo như bạn cung cấp, bạn đã vay tiền ngân hàng, do đó giao dịch của bạn và ngân hàng trong trường hợp này sẽ xác định là hợp đồng vay tài sản. Tại điều 471 “Bộ luật dân sự 2015” quy định:
“Điều 471. Hợp đồng vay tài sản
Hợp đồng vay tài sản là sự thoả thuận giữa các bên, theo đó bên cho vay giao tài sản cho bên vay; khi đến hạn trả, bên vay phải hoàn trả cho bên cho vay tài sản cùng loại theo đúng số lượng, chất lượng và chỉ phải trả lãi nếu có thoả thuận hoặc pháp luật có quy định.”
Do bạn đang khó khăn không có khả năng chi trả nên đó không phải lỗi của bạn. Tuy nhiên, bạn vẫn phải thực hiện nghĩa vụ trả nợ cho ngân hàng. Trước tiên, bạn cần đến ngân hàng trình bày hoàn cảnh và thỏa thuận với ngân hàng về phương thức và thời hạn thanh toán. Trường hợp bạn vẫn hợp tác với ngân hàng trong quá trình họ thu hồi nợ, có thỏa thuận về biện pháp trả nợ được ngân hàng chấp nhận thì ngân hàng sẽ chỉ thu hồi nợ bằng cách yêu cầu cơ quan chức năng thu hồi các tài sản của bạn hiện tại có để thanh lý. Trong trường hợp bạn đã cố gắng trả nợ nhưng vẫn không có đủ điều kiện để thực hiện nghĩa vụ này, ngân hàng chỉ có thể gửi đơn khởi kiện lên
Trường hợp 2: Xử lý theo quy định của pháp luật hình sự
Trong trường hợp bạn không hợp tác và có dấu hiệu bỏ trốn, ngân hàng sẽ kiện bạn về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản và bạn sẽ chịu trách nhiệm hình sự tùy theo mức tiền mà bạn vay và các tình tiết khác. Nếu như bị truy cứu trách nhiệm hình sự, với số tiền vay của bạn là dưới 50 triệu đồng ( do bạn đã chi trả được 15 tháng) sẽ thuộc vào quy định tại Khoản 1 Điều 139 “Bộ luật hình sự năm 2015” sửa đổi, bổ sung năm 2009. Mức khung hình phạt ở khoản này là phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm. Vì số tiền bạn nợ là dưới 50 triệu đồng nên tùy vào mức độ bạn sẽ bị xử phạt theo quy định của pháp luật.
Đối với mức lãi xuất bạn vay trong hợp đồng vay tính là 1,7% nhưng lúc tính vay tiền là 39% thì mức 39% lãi xuất ngân hàng tính cho bạn là tính một lần đối với 3 năm, còn mức lãi xuất 1,7% là mức lãi xuất hàng tháng bạn phải chi trả cho ngân hàng. Trong trường hợp có sự khác nhau về lãi suất trên thực tế bạn phải trả và thỏa thuận trong hợp đồng, bạn có thể yêu cầu ngân hàng giải thích và thỏa thuận sửa đổi hợp đồng theo quy định tại Điều 423 “Bộ luật dân sự 2015”:
“Điều 423. Sửa đổi hợp đồng dân sự
1. Các bên có thể thoả thuận sửa đổi hợp đồng và giải quyết hậu quả của việc sửa đổi, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
2. Trong trường hợp hợp đồng được lập thành văn bản, được công chứng, chứng thực, đăng ký hoặc cho phép thì việc sửa đổi hợp đồng cũng phải tuân theo hình thức đó.”
>>> Luật sư
Nếu ngân hàng có hành vi cố tình tính sai lãi suất cho bạn thì bạn có thể hủy bỏ hợp đồng theo quy định tại Điều 425 “Bộ luật dân sự 2015”:
“Điều 425. Hủy bỏ hợp đồng dân sự
1. Một bên có quyền hủy bỏ hợp đồng và không phải bồi thường thiệt hại khi bên kia vi phạm hợp đồng là điều kiện hủy bỏ mà các bên đã thoả thuận hoặc pháp luật có quy định.
2. Bên hủy bỏ hợp đồng phải
thông báo ngay cho bên kia biết về việc hủy bỏ, nếu không thông báo mà gây thiệt hại thì phải bồi thường.3. Khi hợp đồng bị hủy bỏ thì hợp đồng không có hiệu lực từ thời điểm giao kết và các bên phải hoàn trả cho nhau tài sản đã nhận; nếu không hoàn trả được bằng hiện vật thì phải trả bằng tiền.
4. Bên có lỗi trong việc hợp đồng bị hủy bỏ phải bồi thường thiệt hại.”
Trong trường bạn hủy bỏ hợp đồng bạn vẫn phải hoàn trả khoản tiền đã vay ngân hàng.
