Điều kiện, trình tự thủ tục cưỡng chế phá dỡ thu hồi đất đúng luật. Khi nào được thu hồi đất? Khi nào thì Nhà nước được cưỡng chế tháo dỡ nhà dân?
Hiện nay, nhu cầu sử dụng đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế xã hội, hỗ trợ tái định cư, phục vụ an ninh quốc phòng, làm các công trình hạ tầng, phục vụ cho cộng đồng. Trong quá trình giải phóng mặt bằng thì sẽ xảy ra các trường hợp người sử dụng đất không giao đất hoặc không đồng ý với mức bồi thường thì pháp luật có cho phép các cơ quan có thẩm quyền cưỡng chế, phá dỡ thu hồi đất để đảm bảo tiến độ dự án, thời gian, nguồn vốn không? Các điều kiện. Trình tự thủ tục cưỡng chế phá dỡ thu hồi đất đúng luật.
Mục lục bài viết
1. Điều kiện cưỡng chế phá dỡ thu hồi đất đúng luật
Theo quy định của
Thông thường thì việc cơ quan có thẩm quyền thực hiện việc cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất được thực hiện khi có đủ các điều kiện sau đây:
+ Trong các trường hợp những người có đất thu hồi không chấp hành quyết định thu hồi đất sau khi Ủy ban nhân dân cấp xã, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã nơi có đất thu hồi và tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng đã vận động, thuyết phục nhưng người sử dụng đất vẫn không chấp hành.
Khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền có quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất đã được niêm yết công khai tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã, địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất thu hồi để người sử dụng đất biết.
+ Theo quy định của pháp luật quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất đã có hiệu lực thi hành;
+ Trong trường hợp thì những người sử dụng đất thì người bị cưỡng chế đã nhận được quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất có hiệu lực thi hành. Trường hợp người bị cưỡng chế từ chối không nhận quyết định cưỡng chế hoặc vắng mặt khi giao quyết định cưỡng chế thì Ủy ban nhân dân cấp xã lập biên bản.
+ Trong phạm vi nhiệm vụ và quyền hạn của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện ban hành quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất và tổ chức thực hiện quyết định cưỡng chế theo quy định của pháp luật.
2. Trình tự, thủ tục thực hiện cưỡng chế thu hồi đất đúng luật
Theo quy định của pháp luật thì trước khi tiến hành cưỡng chế, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định thành lập Ban thực hiện cưỡng chế nhằm thực hiện các nhiệm vụ như vận động, thuyết phục, đối thoại với người bị cưỡng chế; nếu người bị cưỡng chế chấp hành thì Ban thực hiện cưỡng chế lập biên bản ghi nhận sự chấp hành. Việc bàn giao đất được thực hiện chậm nhất sau 30 ngày kể từ ngày lập biên bản. Nếu trong các trường hợp người bị cưỡng chế không chấp hành quyết định cưỡng chế thì Ban thực hiện cưỡng chế tổ chức thực hiện cưỡng chế;
+ Trong phạm vi nhiệm vụ của mình thì ban thực hiện cưỡng chế có quyền buộc người bị cưỡng chế và những người có liên quan phải ra khỏi khu đất cưỡng chế, tự chuyển tài sản ra khỏi khu đất cưỡng chế; nếu không thực hiện thì Ban thực hiện cưỡng chế có trách nhiệm di chuyển người bị cưỡng chế và người có liên quan cùng tài sản ra khỏi khu đất cưỡng chế theo trình tự thủ tục mà pháp luật quy định.
+ Sau khi ban thực hiện cưỡng chế thực hiện việc
Theo quy định của pháp luật thì quy định trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong việc thực hiện quyết định cưỡng chế thu hồi đất:
+ Trong phạm vi nhiệm vụ quyền hạn của mình thì Ủy ban nhân dân cấp huyện chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện việc cưỡng chế, giải quyết khiếu nại liên quan đến việc cưỡng chế theo quy định của pháp luật về khiếu nại; thực hiện phương án tái định cư trước khi thực hiện cưỡng chế; bảo đảm điều kiện, phương tiện cần thiết phục vụ cho việc cưỡng chế; bố trí kinh phí cưỡng chế thu hồi đất theo quy định của pháp luật đất đai và các văn bản pháp luật có liên quan.
+ Trong phạm vi nhiệm vụ của Ban thực hiện cưỡng chế có trách nhiệm chủ trì lập phương án cưỡng chế và dự toán kinh phí cho hoạt động cưỡng chế trình Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền phê duyệt; thực hiện cưỡng chế theo phương án đã được phê duyệt; bàn giao đất cho tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng theo quy định của pháp luật.
+ Khi thực hiện việc cưỡng chế thu hồi đất thì trong trường hợp trên đất thu hồi có tài sản thì Ban thực hiện cưỡng chế phải bảo quản tài sản; chi phí bảo quản tài sản đó do chủ sở hữu chịu trách nhiệm thanh toán khi nhận lại tài sản theo quy định của pháp luật.
+ Trong phạm vi và nhiệm vụ chức năng của lực lượng Công an có trách nhiệm bảo vệ trật tự, an toàn trong quá trình tổ chức thi hành quyết định cưỡng chế thu hồi đất
+ Theo quy định của pháp luật thì Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất thu hồi có trách nhiệm phối hợp với cơ quan, đơn vị có liên quan tổ chức thực hiện việc giao, niêm yết công khai quyết định cưỡng chế thu hồi đất; tham gia thực hiện cưỡng chế; phối hợp với tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng niêm phong, di chuyển tài sản của người bị cưỡng chế thu hồi đất khi thực hiện cưỡng chế thu hồi đất
Khi thực hiện việc cưỡng chế, phá dỡ thu hồi đất thì các cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có liên quan chịu trách nhiệm phối hợp với Ban thực hiện cưỡng chế thực hiện việc cưỡng chế thu hồi đất khi Ban thực hiện cưỡng chế có yêu cầu;
Việc thông báo thu hồi đất, thành phần Ban thực hiện cưỡng chế thu hồi đất, kinh phí cưỡng chế thu hồi đất, giải quyết khiếu kiện phát sinh từ việc cưỡng chế thu hồi đất quy định tại Điều 61 và Điều 62 của Luật Đất đai năm 2013 thực hiện theo quy định sau đây:
+ Trong phạm vi nhiệm vụ của cơ quan tài nguyên và môi trường trình Ủy ban nhân dân cùng cấp phê duyệt kế hoạch thu hồi đất, điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm, gồm các nội dung sau đây:
+ Trong văn bản khi trình lên cơ quan cấp trên có thẩm quyền phải nêu rõ lý do thu hồi đất.
+ Khi thu hồi đất phải ghi rõ về diện tích đất, vị trí khu đất thu hồi trên cơ sở hồ sơ địa chính hiện có hoặc quy hoạch chi tiết xây dựng được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt; trường hợp thu hồi đất theo tiến độ thực hiện dự án thì ghi rõ tiến độ thu hồi đất trong văn bản.
+ Trong văn bản phải nêu rõ về kế hoạch điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm đất đai bị thu hồi.
+ Trong văn phải có thể vạch ra lộ trình dự kiến về kế hoạch di chuyển và bố trí tái định cư.
+ Phân công. giao nhiệm vụ lập, thực hiện phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi thu hồi đất
Theo quy định của pháp luật thành phần Ban thực hiện cưỡng chế thu hồi đất gồm:
+ Trong thành phần của ban thực hiện cưỡng chế thu hồi đất không thể thiếu Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện là trưởng ban theo quy định của pháp luật đất đai và các văn bản pháp luật khác có liên quan.
+ Trong ban thực hiện cưỡng chế cũng bao gồm các thành viên gồm đại diện các cơ quan tài chính, tài nguyên và môi trường, thanh tra, tư pháp, xây dựng cấp huyện; Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã; tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường giải phóng mặt bằng, Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất và một số thành viên khác do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định.
+ Tùy từng trường hợp theo thực tế thì bố trí thêm lực lượng Công an căn cứ vào phương án cưỡng chế thu hồi đất để xây dựng kế hoạch bảo vệ trật tự, an toàn trong quá trình tổ chức thi hành quyết định cưỡng chế thu hồi đất.
+ Khi thực hiện cưỡng chế thu hồi đất mà người bị cưỡng chế từ chối nhận tài sản theo quy định của Luật Đất đai thì Ban thực hiện cưỡng chế giao tài sản cho Ủy ban nhân dân cấp xã bảo quản tài sản theo quy định của pháp luật khi thực hiện của pháp luật.
+ Người có đất thu hồi, tổ chức, cá nhân có liên quan có quyền khiếu nại về việc thu hồi đất theo quy định của pháp luật về khiếu nại.
Nếu trong trường hợp có khiếu nại thì trong khi chưa có quyết định giải quyết khiếu nại thì vẫn phải tiếp tục thực hiện quyết định thu hồi đất, quyết định cưỡng chế thu hồi đất. Trường hợp cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết khiếu nại có kết luận việc thu hồi đất là trái pháp luật thì phải dừng cưỡng chế nếu việc cưỡng chế chưa hoàn thành; hủy bỏ quyết định thu hồi đất đã ban hành và bồi thường thiệt hại do quyết định thu hồi đất gây ra (nếu có).
Theo quy định của pháp luật thì đối với trường hợp việc thu hồi đất có liên quan đến quyền và lợi ích của tổ chức, cá nhân khác trong việc sử dụng đất theo quy định của pháp luật khác có liên quan thì Nhà nước tiến hành thu hồi đất, cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất theo quy định mà không phải chờ cho đến khi giải quyết xong quyền và nghĩa vụ liên quan đến việc sử dụng đất giữa người có đất thu hồi và tổ chức, cá nhân đó theo quy định của pháp luật có liên quan.
Do đó, việc pháp luật có quy định cụ thể về điều kiện, trình tự thủ tục cưỡng chế phá dỡ thu hồi đất để các cơ quan có thẩm quyền khi thực hiện không vi phạm về trình tự, thủ tục khi thu hồi đất đúng pháp luật, đồng thời không xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của người có quyền sử dụng đất có đất bị thu hồi và hạn chế các tranh chấp phát sinh trong quá trình cưỡng chế thu hồi đất theo quy định của pháp luật.
