Trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin và Internet, việc đảm bảo an toàn thông tin cá nhân và quản lý dữ liệu trở nên ngày càng quan trọng hơn bao giờ hết. Vậy có bắt buộc phải đăng ký tài khoản định danh điện tử không?
Mục lục bài viết
1. Có bắt buộc đăng ký tài khoản định danh điện tử không?
Hiện nay, Nghị định 59/2022/NĐ-CP quy định về định danh và xác thực điện tử mà không có điều khoản nào bắt buộc công dân phải đăng ký tài khoản định danh điện tử.
Tuy nhiên, để thúc đẩy vai trò gương mẫu của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và người lao động trong các cơ quan hành chính nhà nước và đảm bảo tiến độ hoàn thành chỉ tiêu cấp tài khoản định danh điện tử cũng như để tăng tỷ lệ giải quyết dịch vụ công trực tuyến theo nhiệm vụ của Đề án 06 Chính phủ, một số địa phương đã áp dụng yêu cầu bắt buộc đăng ký tài khoản định danh điện tử.
– Toàn bộ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, và người lao động trong các đơn vị thuộc UBND thành phố Hà Nội đã được giao nhiệm vụ hoàn thành 100% thủ tục cấp thẻ Căn cước công dân gắn chíp và đăng ký, kích hoạt thành công tài khoản định danh điện tử trên ứng dụng VNelD vào trong tháng 5 năm 2023, theo quy định của Công văn 1451/UBND-KSTTHC. Điều này nhấn mạnh cam kết của đơn vị trong việc áp dụng công nghệ số vào quản lý và cung cấp dịch vụ công, đồng thời thúc đẩy sự tiện ích và hiệu quả trong việc giao tiếp với cơ quan chính phủ.
– Tương tự, toàn bộ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và người lao động trong các đơn vị và các đơn vị trực thuộc Sở Giáo dục và Đào tạo TP.HCM đã hoàn thành 100% thủ tục liên quan đến cấp thẻ Căn cước công dân gắn chíp và đăng ký, kích hoạt tài khoản định danh điện tử trên ứng dụng VNeID trước ngày 01/5/2023, theo quy định của Công văn 1599/SGDĐT-VP. Đây không chỉ là một bước tiến quan trọng trong việc chuyển đổi số trong lĩnh vực giáo dục mà còn là thể hiện sự cam kết và đồng thuận của các bên liên quan trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ công và tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tiếp cận, sử dụng các dịch vụ trực tuyến.
2. Tài khoản định danh điện tử có những tính năng gì?
Tài khoản định danh điện tử của công dân Việt Nam được chia thành 02 mức độ theo quy định Nghị định 59/2022/NĐ-CP. Hiện nay, tài khoản định danh điện tử trên ứng dụng VNeID được tích hợp các tính năng sau:
– Tài khoản định danh điện tử mức 1: Cung cấp các thông tin cơ bản về:
+ Số định danh cá nhân;
+ Họ tên;
+ Ngày, tháng, năm sinh;
+ Giới tính.
Thông tin trong tài khoản định danh điện tử mức 1 cung cấp đóng vai trò quan trọng trong việc xác thực thông tin cá nhân trong các hoạt động và giao dịch đòi hỏi phải cung cấp thông tin cá nhân. Quy trình đăng ký tài khoản định danh điện tử mức 1 rất đơn giản và tiện lợi, có thể dễ dàng thực hiện tại nhà mà không cần phải tốn nhiều thời gian và công sức.
Khi tài khoản định danh điện tử mức 1 được đăng ký và kích hoạt thành công, công dân sẽ có thể sử dụng tài khoản này để thực hiện nhiều tính năng hữu ích, bao gồm:
+ Khai báo y tế toàn dân: Tài khoản này cho phép người dùng khai báo thông tin y tế cá nhân một cách dễ dàng và thuận tiện.
+ Thông báo lưu trú: Qua ứng dụng VNeID, công dân có thể thực hiện thủ tục thông báo lưu trú ngay trên điện thoại di động của mình, giúp tiết kiệm thời gian và công sức.
+ Kiến nghị và phản ánh về an ninh trật tự: Công dân có thể dễ dàng kiến nghị và phản ánh về các hành vi vi phạm an ninh trật tự thông qua ứng dụng VNeID mà không cần phải đến trực tiếp cơ quan Công an. Điều này giúp tăng cường sự minh bạch và hiệu quả trong việc bảo vệ an ninh và trật tự công cộng.
– Tài khoản định danh điện tử mức 2
Tài khoản định danh điện tử mức 2 có đầy đủ thông tin cá nhân cơ bản như cấp độ 1, ngoài ra còn có thêm các tính năng như cung cấp thông tin về sinh trắc học là ảnh chân dung, vân tay. Do đó, để đăng ký tài khoản định danh điện tử mức 2, người dân cần phải trực tiếp đến cơ quan Công an để thực hiện quy trình đăng ký.
Tất cả các chức năng có sẵn trên tài khoản định danh mức 1 đều có sẵn trên tài khoản định danh mức 2. Tuy nhiên, tài khoản định danh điện tử mức 2 có giá trị sử dụng cao hơn. Cụ thể:
+ Tài khoản định danh điện tử mức 2 có thể được sử dụng thay cho thẻ Căn cước công dân trong các giao dịch yêu cầu xuất trình Căn cước công dân.
+ Ngoài ra, tài khoản mức 2 được tích hợp với các giấy tờ như hộ chiếu, giấy đăng ký xe, giấy phép lái xe, thẻ bảo hiểm y tế, chứng nhận tiêm chủng,… để sử dụng khi cần xuất trình giấy tờ. Trên thực tế, các sân bay tại Việt Nam đã cho phép hành khách sử dụng tài khoản định danh điện tử mức 2 thay thế cho thẻ Căn cước công dân để đi máy bay.
Trong tương lai, tài khoản định danh điện tử mức 2 có thể tiếp tục phát triển và được sử dụng rộng rãi như một ví điện tử, phương tiện thanh toán tiện lợi cho các dịch vụ hàng ngày như thanh toán tiền điện, tiền nước, trả lương hưu và trợ cấp khác.
3. Có nên đăng ký tài khoản định danh điện tử không?
Dù công dân không bắt buộc phải đăng ký tài khoản định danh điện tử nhưng công dân nên thực hiện đăng ký để có thể nhận được những quyền lợi tốt nhất. Cụ thể:
* Miễn phí đăng ký và sử dụng tài khoản định danh điện tử:
Theo quy định tại khoản 1 Điều 31 Nghị định 59/2022/NĐ-CP thì đối với chủ thể danh tính điện tử là cơ quan, tổ chức, công dân Việt Nam không phải chi trả bất kỳ chi phí nào cho việc đăng ký và sử dụng tài khoản định danh điện tử và chi phí sử dụng tài khoản định danh điện tử do hệ thống định danh và xác thực điện tử tạo lập.
* Tra cứu một số thông tin cá nhân của công dân
Theo đó, phân loại mức độ tài khoản định danh điện tử như sau:
– Tài khoản định danh điện tử mức độ 1 của công dân Việt Nam gồm những thông tin:
+ Thông tin cá nhân: Số định danh cá nhân; Họ, chữ đệm và tên; Ngày, tháng, năm sinh; Giới tính.
+ Thông tin sinh trắc học: Ảnh chân dung.
– Tài khoản định danh điện tử mức độ 2 của công dân Việt Nam gồm những thông tin:
+ Thông tin cá nhân: Số định danh cá nhân; Họ, chữ đệm và tên; Ngày, tháng, năm sinh; Giới tính.
+ Thông tin sinh trắc học: Ảnh chân dung; Vân tay.
* Có thể dùng thay Căn cước công dân, thẻ bảo hiểm y tế, giấy phép lái xe
Theo quy định tại khoản 5 Điều 13 Nghị định 59/2022/NĐ-CP, việc sử dụng tài khoản định danh điện tử mức độ 2 được tạo lập bởi hệ thống định danh và xác thực điện tử đối với chủ thể danh tính điện tử là công dân Việt Nam mang lại giá trị tương đương như việc sử dụng thẻ Căn cước công dân trong việc thực hiện các giao dịch yêu cầu xuất trình thẻ Căn cước công dân. Điều này giúp đơn giản hóa và tăng cường tính tiện ích trong việc xác minh danh tính của công dân trong các giao dịch hàng ngày.
Tài khoản định danh điện tử mức 2 cũng có giá trị cung cấp thông tin đối với các loại giấy tờ khác của công dân như thẻ bảo hiểm y tế, giấy phép lái xe và các loại giấy tờ khác đã được đồng bộ vào tài khoản định danh điện tử. Điều này cho phép cơ quan và tổ chức có thẩm quyền đối chiếu thông tin khi cần thiết trong quá trình thực hiện các giao dịch yêu cầu xuất trình giấy tờ, đồng thời giúp tối ưu hóa và tăng cường hiệu suất trong quá trình xác thực danh tính của người dùng.
Ngoài ra, tài khoản định định danh điện tử còn thay:
– Thẻ bảo hiểm y tế: Công dân có thể sử dụng tài khoản định danh điện tử khi cần khám chữa bệnh hoặc thanh toán bảo hiểm y tế mà không cần phải trình thẻ bảo hiểm y tế truyền thống. Điều này giúp giảm bớt các thủ tục và tăng tính tiện lợi cho người dùng khi sử dụng dịch vụ y tế.
– Thông tin đăng ký xe, giấy phép lái xe: Tài khoản định danh điện tử cung cấp thông tin liên quan đến việc đăng ký xe và giấy phép lái xe của người dùng. Điều này giúp người dân và các cơ quan chức năng thực hiện các thủ tục liên quan đến cấp mới, cấp đổi hoặc cấp lại giấy phép lái xe một cách thuận tiện và nhanh chóng hơn, đồng thời giảm thiểu các thủ tục phức tạp và tiết kiệm thời gian cho cả hai bên.
Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:
– Nghị định 59/2022/NĐ-CP quy định về định danh và xác thực điện tử;
– Công văn 1599/SGDĐT-VP của Uỷ ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh về cấp CCCD gắn chíp điện tử và đăng ký, kích hoạt tài khoản định danh điện tử trên ứng dụng VNeiID.
THAM KHẢO THÊM:
