Chưa làm thủ tục nhận cha thì có được hưởng thừa kế không? Quyền hưởng di sản thừa kế từ người cha của con ngoài giá thú.
Tóm tắt câu hỏi:
Chào Luật sư! Mẹ tôi có sống chung, không đăng ký kết hôn với cha tôi, sinh ra tôi. Về sau họ chia tay. Trên giấy khai sinh của tôi chỉ có tên mẹ. Tôi và ông cũng chưa nhận nhau là cha con. Nay cha tôi mất, vậy tôi có được hưởng tài sản của ông để lại không? Tôi phải làm thủ tục gì? Cảm ơn Luật sư!
Luật sư tư vấn:
Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc của bạn, Công ty LUẬT DƯƠNG GIA xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:
Trường hợp này, trước khi cha bạn qua đời, cha con bạn chưa tìm gặp nhau và cha bạn chưa thừa nhận bạn là đứa con đẻ của ông, nhưng giữa bạn và ông vẫn tồn tại quan hệ cha con, bạn vẫn được hưởng tài sản thừa kế do cha bạn để lại. Tuy nhiên, bạn cần tiến hành thủ tục nhận cha trước khi hưởng thừa kế theo quy định.
Khoản 1 Điều 90 Luật hôn nhân và gia đình 2014 quy định:
“Con có quyền nhận cha, mẹ của mình, kể cả trong trường hợp cha, mẹ đã chết”.
Do đó, bạn cần phải đến UBND cấp xã nơi cư trú của bạn hoặc cha bạn để thực hiện việc đăng ký nhận cha trước khi làm thủ tục hưởng thừa kế.
Thủ tục đăng ký nhận cha
Điều 25 Luật hộ tịch 2014 quy định:
Thủ tục đăng ký nhận cha, mẹ, con như sau:
“1. Người yêu cầu đăng ký nhận cha, mẹ, con nộp tờ khai theo mẫu quy định và chứng cứ chứng minh quan hệ cha con hoặc mẹ con cho cơ quan đăng ký hộ tịch. Khi đăng ký nhận cha, mẹ, con các bên phải có mặt.
2. Trong thời hạn 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ giấy tờ theo quy định tại khoản 1 Điều này, nếu thấy việc nhận cha, mẹ, con là đúng và không có tranh chấp, công chức tư pháp – hộ tịch ghi vào Sổ hộ tịch, cùng người đăng ký nhận cha, mẹ, con ký vào Sổ hộ tịch và báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã cấp trích lục cho người yêu cầu.
Trường hợp cần phải xác minh, thời hạn được kéo dài thêm không quá 5 ngày làm việc”.
Điều 15 Thông tư 15/2015/TT-BTP quy định:
Chứng cứ chứng minh quan hệ cha, mẹ, con bao gồm:
“1. Văn bản của cơ quan y tế, cơ quan giám định hoặc cơ quan khác có thẩm quyền ở trong nước hoặc nước ngoài xác nhận quan hệ cha con, quan hệ mẹ con.
2. Trường hợp không có văn bản quy định tại khoản 1 Điều này thì phải có thư từ, phim ảnh, băng, đĩa, đồ dùng, vật dụng khác chứng minh mối quan hệ cha con, quan hệ mẹ con và văn bản cam đoan của cha, mẹ về việc trẻ em là con chung của hai người, có ít nhất hai người thân thích của cha, mẹ làm chứng.
Cơ quan đăng ký hộ tịch có trách nhiệm giải thích rõ trách nhiệm, hệ quả pháp lý của việc cam đoan, làm chứng không đúng sự thật.
Cơ quan đăng ký hộ tịch từ chối giải quyết theo quy định tại Điều 5 của Thông tư này hoặc hủy bỏ kết quả đăng ký hộ tịch, nếu có cơ sở xác định nội dung cam đoan, làm chứng không đúng sự thật”.
Như vậy, bạn cần nộp tờ khai theo mẫu quy định và cung cấp các văn bản xác nhận mối quan hệ cha con của bạn tại các cơ quan y tế, giám định hay các giấy tờ, tài liệu chứng minh quan hệ cha con để được đăng ký nhận cha đúng quy định pháp luật.
>>> Luật sư
Trong thời hạn 3 ngày, kể từ ngày nhận đủ giấy tờ, nếu thấy việc nhận cha, mẹ, con là đúng và không có tranh chấp, công chức tư pháp – hộ tịch ghi vào Sổ hộ tịch. Trường hợp cần phải xác minh, thời hạn được kéo dài thêm không quá 5 ngày làm việc.
Sau khi đăng ký nhận cha, bạn có thể được hưởng tài sản của cha bạn để lại.Trong trường hợp này có thể xảy ra một trong hai khả năng:
1, Cha bạn lập di chúc để lại cho bạn một phần tài sản:
Bạn sẽ được hưởng một phần tài sản của cha bạn để lại, được ghi trong di chúc.
2, Cha bạn chết mà không để lại di chúc hoặc có di chúc nhưng di chúc không hợp pháp:
Khi đó, di sản sẽ được phân chia theo pháp luật theo Khoản 1 Điều 676 “Bộ luật dân sự 2015” quy định:
“Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết”.
Theo đó, bạn đã làm thủ tục nhận cha, không có tranh chấp với những người cùng hàng thừa kế với bạn, bạn sẽ được hưởng một phần tài sản của cha bạn để lại.
