Câu cảm thán là gì? Câu cảm thán trong tiếng Việt – Anh?

1. Câu cảm thán là gì?

Câu cảm thán là loại câu dùng để mô tả, biểu lộ trực tiếp cảm xúc của người nói, người viết khi muốn bày tỏ trạng thái tâm trạng như: đau buồn, giận dữ, phấn khích, vui vẻ, phẫn nộ, ngạc nhiên, chua sót, kích động…. xuất hiện chủ yếu trong ngôn ngữ hàng ngày và trong văn chương. Câu cảm thán khi kết thúc thường sử dụng dấu chấm than.

Ví dụ câu cảm thán: Ôi cô ấy thật là tài giỏi!

                                 Trời ơi tôi vừa làm chuyện gì với nó vậy!

Trong tiếng anh Câu cảm thán được gọi là exclamation sentence

2. Đặc điểm nhận biết câu cảm thán:

Dù là trong tiếng việt hay tiếng anh hay bất kỳ một ngôn ngữ nào khác cấu trúc ngữ pháp của các câu đều sẽ có những đặc điểm riêng để phân biệt cũng như là thuật tiện cho việc giảng dạy, truyền tài đến người học. Theo đó đặc điểm của câu cảm thán là:

Trong câu cảm thán thường xuất hiện các từ, cụm từ như: than ôi, chao ôi, trời ơi, hỡi ơi,ôi, chao, hỡi ơi, ông ơi, bà ơi, con ơi, quá, lắm…

Đối với câu cảm thán cho một dấu hiệu đặc trưng rất dễ để phân biệt đó là khi kết thúc một câu cảm thán sẽ là một dấu chấm than. Đôi khi câu cảm thán có thể không mang những dấu hiệu, đặc điểm trên, tùy vào câu chuyện và cách sử dụng và kiểu liên kết câu của người sử dụng.

3. Chức năng của câu cảm thán:

Câu cảm thán là  một cấu trúc ngữ pháp có vai trò và chức năng rất quan trọng đối với việc sử dụng các ngôn ngữ để giao tiếp cũng như trình bày trên giấy, văn bản. Để kể hết chức năng của câu cảm thán là vô cùng nhiều bởi câu cảm thán dùng để nói lên ý kiến cá nhân của người viết, người đọc mà ý kiến đó mang nghĩa bộc lộ cảm xúc thật về sự vật, sự việc đó. Nó giúp người đọc hiểu được những câu nói, lời văn đó là cảm xúc và cao trào của bài văn.

Thứ nhất, câu cảm thán có chức năng dùng để bộc lộ cảm xúc vui mừng  nói lên những điều bất ngờ của con người mà họ gặp qua trong cuộc sống trong giao tiếp và trong văn chương.

Ví dụ: Chao ôi! tôi đã hoàn thành xong công việc ngày hôm nay rồi.

           Ôi bạn ơi! Tôi trúng giải đặc biệt ngày hôm nay rồi.

Thứ hai, câu cảm thán dùng để bộc lộ người khác về sự giúp đỡ lớn lao hay không thể diễn tả hết ý nghĩa của câu nói.

Ví dụ: Ôi! Tôi rất cảm ơn bạn đã giúp đỡ tôi.

          Trời ơi!. Tôi cảm ơn bạn rất nhiều.

Thứ ba, câu cảm thán có chức năng dùng để bộc lộ nỗi buồn và thất vọng khi thất bại hoặc mất đi một điều quý giá đối với người sử dụng.

Ví dụ: Trời ơi! Tôi đã bị cô ấy từ chối mất rồi.

            Ông ơi! Tôi đã thất bại rồi.

Nhìn chung, chức năng chính của câu cảm thán là dùng để diễn tả, bộc lộ cảm xúc của con người, đó có thể là những loại cảm xúc như giận dữ, tự hào, vui mừng, thán phục, trách móc, mỉa mai, châm biếm, kích động…

4. Câu cảm thán trong tiếng Anh:

4.1. Câu cảm thán trong tiếng Anh là gì?

Trong tiếng anh câu cảm thán hay exclamation sentence là dạng câu thường được sử dụng rất nhiều trong hoạt động giao tiếp tiếng anh; câu cảm thán có ý nghĩa giúp diễn tả một cảm xúc (emotion) hay thái độ (attitude) tới sự vật, sự việc đang nói tới. Câu cảm thán giúp bày tỏ cảm xúc như vui, buồn, hạnh phúc, khen, chê, phẫn nộ hay ngạc nhiên…

4.2. Cấu trúc của câu cảm thán trong tiếng Anh:

Trong tiếng Anh, câu cảm thán có cấu trúc rất đa dạng. Đôi khi chỉ với một từ đơn giản cũng cấu tạo thành một câu cảm thán (Ví dụ: “Wow!” – thể hiện sự ngạc nhiên, “gosh” – đáng chết,…). Tuy nhiên cấu trúc câu cảm thán thông dụng và cơ bản nhất là những loại câu được đi với ba loại từ là: What, How và So such. Sau đây chúng ta sẽ đi vào tìm hiểu từng loại câu một

Thứ nhất Cấu trúc câu cảm thán với “What”

Trong ba loại cấu trúc thông dụng trong câu cảm thán thì câu cảm thán sử dụng cấu trúc đi với “what” là khi sử dụng cần được lưu ý nhất. Bởi vì tùy thuộc vào danh từ là số nhiều hay số ít, đếm được hay không đếm được mà chúng ta cần phải áp dụng các cấu trúc khác nhau để trở thành một câu cảm thán hoàn chỉnh

Dạng 1:  Câu cảm thán đi với “What” đi với danh từ số ít đếm được thì ta có cấu trúc: What + a/an + adj + danh từ số ít!

Khi sử dụng câu cảm thán với “What” ở dạng danh từ số ít đếm được thì người dùng bắt buộc phải thêm giới từ  “a/an” vào sau What và trước tính từ.

Ví dụ:

– What a beautiful and modern house! (Quả là một ngôi nhà đẹp và hiện đại! )

– What an interesting novel! (Quyển tiểu thuyết hay quá!)

Dạng 2:  Câu cảm thán đi với “What” đi với danh từ số nhiều đếm được thì ta có cấu trúc: What + adj + danh từ đếm được số nhiều + (be)!

Khi câu cảm thán đi với “What” và danh từ xuất hiện ở dạng số nhiều đếm được, bạn không được sử dụng mạo từ “a/an”. Nếu cuối câu bạn sử dụng động từ “tobe” thì phải chia ở dạng số nhiều.

Ví dụ:

– What beautiful flowers are! (Những bông hoa này đẹp quá)

– What small apartments! (Những căn hộ này nhỏ quá)

Dạng 3: Câu cảm thán đi với “What” đi với danh từ số nhiều không đếm được thì ta có cấu trúc: What + adj + danh từ không đếm được!

Khi câu cảm thán đi với “What” và danh từ xuất hiện ở dạng số nhiều không đếm được thì khi sử dụng chúng ta  không được sử dụng từ “a/an” hay thêm “tobe” số nhiều ở cuối câu.

Ví dụ:

– What difficult grammar! (Cấu trúc khó quá!).

– What tasty food! (Đồ ăn này ngon quá)

Dạng 4: Câu cảm thán đi với “What” kết hợp với kể chuyện thì ta có cấu trúc: What + (a/an) + adj + N + S + V!

Đây là một dạng mở rộng của câu cảm thán. Được sử dụng khi người sử dụng muốn kể thêm một điều gì đó để làm rõ nghĩa hơn cho câu thì hãy sử dụng cấu trúc này.

Ví dụ:

– What smart students we met! (Tôi đã gặp những học sinh thật thông minh!)

– What a delicious meal we have tasted! (Chúng tôi vừa có một bữa ăn rất ngon)

Thứ ba, Cấu trúc câu cảm thán với “How”

Không giống đa đang như câu cảm thán đi với “What”, câu cảm thán với “How” đơn giản hơn rất nhiều do chỉ có một dạng cấu trúc áp dụng duy nhất. Bạn có thể sử dụng loại câu này khi muốn biểu đạt cảm xúc mạnh như bất ngờ, vui mừng bởi cường độ cảm xúc của câu.

Cấu trúc của câu cảm thán đi với “How”: How + adj/ adv + S + V/ be !

So với các dạng cấu trúc câu cảm thán đi với what thì câu cảm thán đi với “How” có sự khác biệt hoàn toàn. Thay vì chỉ đi kèm với tính từ thì cấu trúc này còn đi kèm với cả trạng từ. Nếu như cụm chủ vị (S + V) ở 4 cấu trúc trên là phụ, bổ sung ý nghĩa thì đối với cấu trúc này đây là một thành phần hoàn toàn bắt buộc .

Ví dụ:

– How beautifully she sings! (Cô ấy hát hay quá)

– How fun it is! (Nó thật là buồn cười!).

Thứ tư, Cấu trúc câu cảm thán với “So” và “So Such”

Cấu trúc câu cảm thán đi với “So” là: S + V + so + adj/ adv

Ví dụ:

She is so thin! (Cô ấy gầy quá!)

They are so happy! (Họ thật hạnh phúc!)

Cấu trúc câu cảm thán đi với “Such” là: S + V + such + (a / an) + adj / adv

Ví dụ:

Mai bought such a beautiful house! (Mai đã mua một ngôi nhà thật đẹp!)

He has such an expensive car! (Anh ấy có chiếc xe thật đắt tiền!)

Chú ý: ở một số trường hợp bạn có thể sử dụng công thức: It is/was + such + adj + N!

Ví dụ:

It is such a comfortable bed! (Chiếc giường này mới thoải mái làm sao!)

It was such a boring film! (Bộ phim chán quá!)

Một lưu ý nữa là người sử dụng có thể dùng “So” với “Such” ở đầu câu.

Ví dụ:

Such a nice day! (Một ngày thật tuyệt vời!)

So nice! (Quá tuyệt!)

Ngoài ra còn một số dạng câu cảm thán khác:

Khi bạn muốn động viên ai đó

– It’s risky! (Quá nhiều rủi ro!)

– Go for it! (Cố lên!)

– Cheer up! (Vui lên đi nào!)

– Calm down! (Bình tĩnh đi!)

– It is over! (Mọi chuyện đã kết thúc rồi!)

– Good job/ well done! (Làm tốt lắm!)

Khi bạn muốn thể hiện cảm xúc hạnh phúc, vui mừng hoặc hài lòng

– How lucky! (Thật là may mắn quá!)

– That is amazing! (Thật là bất ngờ!)

– That is great! (Thật là tuyệt!)

– That is really awesome! (Quá tuyệt vời!)

– I did it! (Mình làm được rồi!)

– Nothing could make me happier! (Không có điều gì làm tôi hạnh phúc hơn!)

Khi bạn muốn thể hiện cảm xúc nuối tiếc, buồn chán hay tức giận điều gì đó.

– What a bore! (Thật là chán quá!)

– Too bad! (Tệ quá!)

– Poor fellow (Quá tội nghiệp!)

– What a pity! (Thật đáng tiếc!)

– What nonsense! (Quá vô lý!)

Câu cảm thán với “so” và “such” thường được đặt trong câu, trong một bối cảnh cụ thể, khi cuộc trò chuyện đã diễn ra trước đó, nhằm thể hiện rõ hơn thái độ của người nói với câu chuyện đang diễn ra. So với kiểu câu cảm thán với “How”, cấu trúc này cũng có điểm tương đồng. Đó là đều có sự xuất hiện bắt buộc của cụm chủ vị (S+V) và đều có thể kết hợp với cả tính từ hoặc trạng từ tùy thuộc vào loại động từ được sử dụng.