Phân tích nhân vật Hồn Trương Ba chọn lọc hay nhất

1. Mở bài phân tích nhân vật Hồn Trương Ba chọn lọc hay nhất:

Nghệ thuật chính thanh âm đặc biệt nhất có sức mạnh thức tỉnh con người. Từ nốt cao trong trẻo để con người nhận thức, thổn thức về vẻ đẹp, lương tri vốn có trong họ đến những nốt trầm mặc về sai lầm, những bi kịch, oái ăm, đau khổ mà con người đang gặp phải đều có thể hiện diện đồng thời một cách lôi cuốn qua nghệ thuật văn chương. Những tác phẩm nói chung và tác phẩm hồn Trương Ba-da Hàng thịt nói riêng của Lưu Quang Vũ có lẽ là những minh chứng rõ nhất cho giá trị của nghệ thuật. Đặc biệt khi tìm hiểu về nhân vật hồn Trương Ba ta không chỉ thấy những vẻ đẹp của con người, mà còn thấy những bi kịch oái ăm của họ cũng như những triết lí nhân sinh sâu sắc mà Lưu Quang Vũ muốn gửi gắm. 

2. Thân bài phân tích nhân vật Hồn Trương Ba chọn lọc hay nhất:

2.1. khái quát tác giả và tác phẩm:

Nhắc tới Lưu Quang Vũ người ta không chỉ nhớ tới một nhà thơ với những vần điệu tha thiết, trong sáng, nồng nàn về tình yêu mà còn nhớ tới một nhà viết kịch tài ba để lại cho nền văn học Việt Nam một khối lượng tác phẩm đồ sộ, có giá trị. Vở kịch “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” đã thực sự làm nên tên tuổi Lưu Quang Vũ tỏa sáng không chỉ ở Việt Nam mà còn vươn tầm ra thế giới trên những sân khấu nước ngoài. Từ đó, hiện tượng Lưu Quang Vũ trở thành một vì sao chói lọi chưa từng xuất hiện trong lịch sử sân khấu kịch Việt Nam. Nhân vật trung tâm của vở kịch là Trương Ba đã được khắc họa những nét tính cách, trải qua những mâu thuẫn giằng xé, đấu tranh dữ dội giữa phần xác và phần hồn thông qua những tình huống truyện vô cùng đặc sắc oái oăm, đưa nhân vật đến cao trào đỉnh điểm cần phải giải quyết. Từ những tình huống kịch xoay quanh nhân vật kịch Trương Ba này mà Lưu Quang Vũ đã thực sự truyền tải được rất nhiều thông điệp, quan điểm triết lí nhân sinh sâu sắc có giá trị rất lớn đối với con người. 

2.2. Phân tích nhân vật Hồn Trương Ba:

Trương Ba vốn là một người làm vườn rất chăm chỉ, hiền hậu, có tài chơi cờ tướng được mọi người vô cùng yêu quý, kính trọng. Chỉ vì sự tắc trách của Nam Tào khi gạch nhầm tên đã kiến Trương Ba bị chết oan. Để sửa chữa sai lầm của mình Nam Tào và Đế Thích đã để Trương Ba sống lại trong thân xác anh Hàng Thịt 

Vốn lấy cảm hứng từ câu chuyện dân gian, khi cái kết là Trương Ba trở về sống hạnh phúc bên người thân trong gia đình vốn là cái kết thì với Lưu Quang Vũ, đây mới là sự khởi đầu cho bi kịch oái oăm hồn một đằng, xác một nẻo của Trương Ba.

Ban đầu khi Trương Ba sống lại trong thân xác a hàng thịt, ông cảm nhận được sự hạnh phúc vô cùng của sự hồi sinh, vui vẻ vì mình được tiếp tục sống. Thế nhưng, sau niềm vui đó ông sớm nhận ra rằng mình dường như đang bị thân xác thô kệch của anh Hàng Thịt sai khiến, tâm hồn cao khiết của ông dường như đang bị lấn át. Lúc này đây, hồn Trương Ba thực sự muốn thoát khỏi thân xác anh Hàng Thịt dù chỉ trong giây lát. 

Hồn Trương Ba đã tự độc thoại với chính mình kèm theo những lời nói, cử chỉ, hành động vô cùng đau khổ: Ôm đầu một hồi lâu rồi đứng vụt dậy, nhìn chân tay thân thể run rẩy, lời nói chất chứa tâm trạng đau khổ, uất nghẹn, chán nản, bế tắc “Không! Không! Tôi không muốn sống như thế này mãi, tôi chán cái chỗ ở không phải của tôi này lắm rồi, chán lắm rồi”. Những hành động cử chỉ, lời nói này cho thấy bi kịch đau đớn của Hồn Trương Ba khi phải sống hồn một đằng, xác một nẻo và khao khát thoát li khỏi thân xác đó. 

Không chỉ độc thoại với chính mình hồn Trương Ba đã trực tiếp đối chất với da Hàng Thịt để thanh bạch cho chính mình nhưng trong cuộc đối thoại này, dường như Trương Ba vô cùng đuối lí và bị rơi vào thế yếu. Xác anh Hàng Thịt liên tục mỉa mai, giễu cợt và cho rằng hồn Trương Ba không bao giờ có thể tách khỏi thân xác của anh ta, thể hiện thái độ giễu cợt rằng cả hai đã hòa làm một: “chính vì tôi âm u đui mù mà tôi có sức mạnh ghê gớm, lắm khi lấn áp cả tâm hồn cao khiết của ông đấy”. Xác Hàng Thịt khẳng định Trương Ba đã bị thân xác mình chi phối, điều khiển: “Hà hà, cái món tiết canh, cổ hủ, khấu đuôi và đủ các thứ gia vị khác không làm cho tâm hồn ông lâng lâng cảm xúc sao”  

Trước những lời lẽ của anh Hàng Thịt, hồn Trương Ba trở nên đuối lí. Những câu nói ngập ngừng, những lí bẽ mà Trương Ba đưa ra vô cùng ít ỏi phải chăng đã thể hiện sự ngầm thừa nhận, không còn từ ngữ nào để chối cãi rằng mình đang bị thân xác của anh Hàng Thịt lấn át bị cái phàm, cái tục, cái vũ phu điều khiển. Nếu trước kia Trương Ba sống thanh cao thì nay thường xuyên dùng rượu thịt, sống nhân hậu yêu thương vợ con thì nay đã trở thành kẻ vũ phu thô lỗ.  

Cuộc đối độc thoại của Trương Ba cũng như cuộc đối thoại của Hồn Trương Ba và xác Hàng Thịt là một sự day dứt dằn vặt trong chính con người của ông, Trương Ba tự chất vấn chính mình, tự đối chất với người khác để khẳng định bản thân mình không bị tha hóa, không bị sự thô kệch của xác anh Hàng Thịt điều khiển. Nhưng càng tự huyễn hoặc, càng không tin vào sự thực ngay trước mắt thì cuộc đối thoại với xác Hàng Thịt như một cú kích đau đớn vào tâm hồn cao khiết vốn bài trừ những thứ thô kệch của Trương Ba. Hồn Trương ba đang dần bị xác Hàng Thịt điều khiển, lấn át. 

Từ Bi kịch của Trương Ba là phải sống hồn một đằng, xác một nẻo, Lưu Quang Vũ gửi gắm bài học nhân sinh sâu sắc cho người đọc về sự đáng quý từng giây trong cuộc sống của con người. Hãy trân trọng, nâng niu cuộc sống ấy vì nó đáng quý biết bao. Nhưng khi phải sống lệch lạc, sống không là chính mình thì con người sẽ rơi vào bi kịch. Trong mối liên hệ giữa hồn và xác, giữa vật chất và tinh thần, không được trọng khinh cái nào. Không được để cái phàm tục, vật chất lấn át, cũng đừng đổ lỗi, ngụy biện cho rằng mình có một tâm hồn thanh cao, trong sạch mà bỏ bê phần xác. Đừng bao giờ đổ lỗi cho nghịch cảnh dần tới sự tha hóa mà Con người cần phải đấu tranh khi đặt vào bi kịch và vượt lên trên nó bi kịch đó

Trước cuộc đối thoại trần thực cùng xác Hàng Thịt, Trương Ba đã vô cùng dằn vặt, đau khổ, không dám tin vào sự thực thân xác đang dần, khỏa lấp tâm hồn thanh khiết của ông bằng những thứ thô kệch. Lúc này đây có lẽ chỉ có gia đình mới là chỗ dựa, là bến đỗ vỗ về an ủi ông. Nhưng không khi trở về và trò chuyện cùng những người thân trong gia đình thì sự đau khổ và tuyệt vọng của Trương Ba càng được đẩy lên cao trào đỉnh điểm đến nghẹt thở. 

Giờ đây, Người vợ tào khang đã từng lên tới tận thiên đình để đòi cho ông được sống trở lại, hân hoan vui sướng nhưng khi ông thực sự được hồi sinh một lần nữa trong thân xác anh Hàng Thịt đã đau đớn, khóc than mà trách móc. Trương ba không còn là Trương Ba của trước kia nữa, bà muốn rời bỏ nhà đi để không phải tiếp tục chứng kiến cảnh tượng đau đớn này. . 

Không chỉ người vộ tào khang mà ngay cả cô cháu gái rất mực yêu thương ông cũng đã một mực phủ nhận sự tồn tại của Trương Ba, Cái Gái tuyệt nhiên không chấp nhận Trương Ba: “Tôi không phải là cháu của ông, ông nội tôi chết rồi”. Cô bé giận dữ bởi đôi bàn tay giết lợn của ông đã làm gãy chồi non, đôi bàn chân to bè như cái xẻng đã giẫm nát cây sâm quý mới ươm trong khu vườn của ông nội nó

Ông chỉ còn mong mỏi đến người con dâu luôn thấu hiểu Trương Ba, hiểu được hoàn cảnh trớ trêu của ông để có thể được an ủi phần nào nhưng lần này người con dâu vốn thấu hiểu ông cũng phải lên tiếng khi nhìn thấy những hành động, sự đổi thay trong con người vốn thiện lành này. Chị đau đớn vì thấy: “Nhà ta như sắp tan hoang cả ra” , chị bàng hoàng vì“chính con cũng không nhận ra thầy nữa.”, chị khát khao được thấy người cha hiền hậu ấy trở về “Làm sao giữ thầy ở lại tốt lành hiền hậu, vui vẻ như thầy của chúng con xưa kia”

Ngay cả những người thân thiết ruột thịt với Trương Ba đã không còn có thể nhận ra ông được nữa. Nguyên do khiến cho người thân của Trương Ba và chính ông sự khó chấp nhận đó là bởi Trương Ba đã không còn là những gì mà người thân trong gia đình đã quen, là những gì mà họ đã từng yêu quý, kính nể, trân trọng nên không thể chấp nhận được vì nó quá xa lạ với họ. Từ đây Lưu Quang Vũ muốn gửi gắm triết lí về cuộc sống và sự tồn tại của mỗi người trong cuộc đời. Được sống cuộc sống của mình thật đáng quý, đang trân trọng nhưng cuộc sống đó phải có ích, có ý nghĩa, đem lại hạnh phúc cho những người thân xung quanh mình. Sống không phải chỉ là tồn tại, chú trọng thể xác, chấp nhận tha hóa trong nghịch cảnh, không thể sống bằng mọi giá, sống mà đem lại nỗi đau đớn cho người khác, không được những người thân trong gia đình thừa nhận. Ai cũng muốn lên án, xa lánh rời bỏ đi thì đó là một cuộc sống vô nghĩa, sống mà như chưa sống. Đây chính là mối quan hệ mật thiết  về ý nghĩa cuộc sống đối với cuộc đời mỗi con người. 

Sau khi thắp hương tìm gặp Đế Thích để nói lên mong muốn của mình là thoát khỏi thân xác anh Hàng Thịt, Đế thích đã gợi ý để Trương Ba nhập vào xác cu Tị vừa mới mất. Phải chăng quan niệm của Đế Thích thông qua gợi ý này có phần chỉ chú trọng mặt tồn tại mà thôi. Trái ngược với Đế Thích, quan niệm sống của của Trương Ba lại tràn đầy tình người, thấm nhuần giá trị nhân văn sâu sắc. Trương Ba khát khao sống tròn vẹn là chính mình, không thể sống bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được, “Sống nhờ vào đồ đạc của người khác đã là chuyện không nên, đằng này cái thân tôi cũng phải sống nhờ thân xác anh Hàng Thịt”. Và rồi Trương Ba đã đi đến một quyết định vô cùng cao thượng, dứt khoát là xin Đế Thích cho cu Tị được sống lại, còn mình được chết hẳn chứ không nhập hồn vào thân thể ai nữa. Đoạn kết của vở kịch, hồn Trương Ba đã thực sự chết nhưng lại mở ra một sự sống cho cu Tị và sự sống lại của chính mình trong tâm trí mọi người. Đây quả là một cái chết làm sáng bừng lên nhân cách đẹp đẽ, cao cả của Trương Ba. Trương Ba sống trong ánh mắt của vợ, trong cầu ao, cơi trầu, trong vườn cây và trong ý nghĩ của những đứa trẻ. Cái Gái và cu Tị bẻ quả na ra ăn và vùi hạt na xuống đất “cho nó mọc thành cây mới, ông tớ bảo vậy, những cây sẽ nối nhau lớn khôn mãi mãi”

Từ việc giải quyết mâu thuẫn đỉnh điểm của tình huống truyện, Lưu Quang vũ đã gửi gắm đến bạn đọc bài học về quan niệm nhân sinh sâu sắc của mình. Con người cũng cần phải biết trân trọng về mặt thể xác, những giá trị vật chất tồn tại vốn có của mỗi người, đừng vì những giá trị khác mà khinh thường lên án. Sự từ chối sống lại trong xác cu Tị đã cho thấy sự giác ngộ của Trương Ba cũng là bài học ý nghĩa sâu sắc mà Lưu Quang Vũ muốn gửi gắm. Không thể ham sống mà tiếp tục mắc sai lầm. Được sống là đáng quý nhưng được sống đúng với mình, sống tròn vẹn những giá trị vốn có của mình mà mình theo đuổi còn đáng quý hơn. Có những cái sai có thể sửa nhưng có những cái sai không thể sửa được mà càng sửa càng sai, càng oái ăm, càng bi kịch. Mỗi người nên phải cố gắng không mặc sai phạm hoặc để mắc sai lầm cẩn phải làm những việc tốt đẹp để bù đắp lại. Con người cần phải đấu tranh để hoàn thiện, sống đúng với ý nghĩa vốn có của cuộc sống con người để hướng tới là người sống nhân hậu, vị tha, cao cả, toàn vẹn.

3. Kết bài phân tích nhân vật Hồn Trương Ba chọn lọc hay nhất:

Đọc những dòng kịch của Lưu Quang Vũ nói chung và tìm hiểu sâu về nhân vật Hồn Trương Ba nói riêng quả thực đã làm bừng thức trong lòng người đọc những quan niệm tư tưởng quý giá về việc sống và tồn tại. Sống phải cần sự hòa hợp giữa linh hồn và thể xác, sống phải đem lại ý nghĩa niềm vui cho mọi người xung quanh. Từ đó, ta càng khâm phục hơn tài năng cũng như tấm lòng của nhà văn Lưu Quang Vũ.