Bài 15 - Phong trào cách mạng Việt Nam sau Chiến tranh thế giới thứ nhất (1919 - 1925) là một trong những nội dung trọng tâm trong chương trình lịch sử lớp 9. Dưới đây là tổng hợp sơ đồ tư duy Lịch sử 9 Bài 15 đầy đủ và chi tiết nhất, mời bạn đọc cùng đón xem.
Mục lục bài viết
1. Tổng hợp sơ đồ tư duy Lịch sử 9 Bài 15 đầy đủ và chi tiết:
2. Lý thuyết Lịch sử 9 Bài 15:
2.1. Ảnh hưởng của Cách mạng tháng mười Nga và phong trào cách mạng thế giới:
Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất vào cuối những năm 1910, phong trào cách mạng thế giới đã phát triển mạnh mẽ và có những tác động sâu sắc tới các quốc gia trên toàn cầu. Trong số những tác động quan trọng đó, Cách mạng tháng Mười Nga nổi tiếng với thành công của nó vào năm 1917 đã góp phần thức tỉnh tinh thần cách mạng của nhân dân Việt Nam. Sự thành công này đã làm cho phong trào giải phóng dân tộc và phong trào công nhân các nước tư bản gắn bó với nhau trong cuộc đấu tranh chống lại kẻ thù chung là chủ nghĩa đế quốc.
Trong giai đoạn cao trào của phong trào cách mạng từ năm 1918 đến 1923, giai cấp vô sản trên toàn thế giới đã bước lên vũ đài chính trị. Đặc biệt, vào tháng 3 năm 1919, Đệ tam quốc tế (Quốc tế Cộng sản) được thành lập, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử phong trào cách mạng thế giới. Trên khắp các quốc gia, nhiều đảng cộng sản đã được thành lập, như Đảng Cộng sản Pháp vào năm 1920 và Đảng Cộng sản Trung Quốc vào năm 1921.
Những sự kiện trên đã đánh dấu một giai đoạn mới của phong trào cách mạng trên toàn thế giới, mang lại hy vọng và động lực cho những người theo đuổi ý tưởng cách mạng và giải phóng dân tộc. Phong trào cách mạng thế giới không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho việc truyền bá tư tưởng Mác – Lê-nin vào Việt Nam, mà còn lan tỏa những ý chí mạnh mẽ cho việc xây dựng và phát triển phong trào cách mạng ở Việt Nam.
Từ đó, cách mạng Việt Nam đã chuyển sang một thời kỳ mới, với sự tăng cường và đoàn kết của các tầng lớp nhân dân. Nền tảng tư tưởng Mác – Lê-nin đã trở thành nguồn cảm hứng và nguồn lực quan trọng để xây dựng một xã hội công bằng và tự do. Sự ảnh hưởng tích cực của phong trào cách mạng thế giới đã thúc đẩy quá trình phát triển và đổi mới của cách mạng Việt Nam, góp phần xây dựng một xã hội mạnh mẽ và phát triển bền vững.
Với những kết quả đáng kể đã đạt được, không thể phủ nhận sự ảnh hưởng to lớn của Cách mạng tháng Mười Nga và phong trào cách mạng thế giới tới Việt Nam và cả thế giới. Những diễn biến và thành tựu của phong trào cách mạng đã tạo ra những động lực mạnh mẽ, khơi nguồn cảm hứng và lòng tin vào tương lai tốt đẹp hơn, đồng thời góp phần thúc đẩy sự tiến bộ và phát triển của nhân loại.
2.2. Phong trào dân tộc, dân chủ công khai (1919 -1925):
Giai cấp tư sản dân tộc đã dấy lên phong trào “chấn hưng nội hóa” và “bài trừ ngoại hoá” vào năm 1919, đánh dấu một giai đoạn quan trọng trong lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc của Việt Nam. Phong trào này được thực hiện bởi giai cấp tư sản dân tộc, nhằm đẩy lùi sự chi phối của nước ngoài và xây dựng một tương lai tự do, công bằng và phát triển cho dân tộc.
Tổ chức Đảng Lập hiến là một trong những tổ chức quan trọng của phong trào này. Được thành lập với mục tiêu sử dụng sự ủng hộ của quần chúng làm áp lực đối với Pháp, tổ chức này đã đóng vai trò quan trọng trong việc đưa ra các yêu sách và đàm phán với Pháp. Khi Pháp nhượng bộ, giai cấp tư sản dân tộc sẵn sàng thỏa hiệp để đạt được mục tiêu của mình.
Ngoài ra, tầng lớp tiểu tư sản tri thức cũng đóng góp quan trọng vào phong trào này thông qua việc tụ họp trong các tổ chức chính trị như Hội Phục Việt, Hội Hưng Nam, Việt Nam nghĩa đoàn, Đảng Thanh niên. Những tổ chức này không chỉ tham gia vào các hoạt động vận động chính trị, mà còn thực hiện nhiều hoạt động khác nhau nhằm thúc đẩy sự phát triển của phong trào giải phóng dân tộc.
Mít tinh, biểu tình, bãi khóa là những hình thức tiếp tục của phong trào, nhằm gây sức ép và thu hút sự chú ý của quần chúng đối với những vấn đề quan trọng. Ngoài ra, việc xuất bản các tờ báo tiến bộ có vai trò quan trọng trong việc lan tỏa tinh thần yêu nước và khích lệ nhân dân ta. Tiếng bom của Phạm Hồng Thái tại Sa Diện (Quảng Châu – Trung Quốc – tháng 6-1924) đã mở màn cho một giai đoạn mới của đấu tranh dân tộc, tạo ra sự chấn động và lan tỏa cảm hứng cho các nhà cách mạng Việt Nam.
Năm 1925, đấu tranh đòi nhà cầm quyền Pháp thả Phan Bội Châu đã thu hút sự quan tâm và ủng hộ lớn từ quần chúng. Đám tang Phan Chu Trinh năm 1926 cũng là một sự kiện đáng chú ý, ghi dấu sự mất mát của một nhà cách mạng và là nguồn cảm hứng cho những người tiếp nối.
Tổng cộng, những nỗ lực của giai cấp tư sản dân tộc và tầng lớp tiểu tư sản tri thức đã tạo ra một không gian đa dạng và phong phú cho phong trào cách mạng Việt Nam trong giai đoạn từ năm 1919 đến 1925. Những hoạt động đầy sôi nổi và ý nghĩa này đã thúc đẩy nhận thức và tinh thần yêu nước của nhân dân, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc truyền bá tư tưởng Mác-Lênin và phát triển cách mạng ở Việt Nam.
2.3. Phong trào công nhân (1919 – 1925):
Phong trào công nhân trong thời kỳ từ 1919 đến 1925 đã trải qua một giai đoạn phát triển mới, dưới sự áp bức và bóc lột nặng nề từ chế độ thực dân Pháp. Tuy nhiên, nhờ vào sự cổ vũ và hỗ trợ từ các cuộc đấu tranh của công nhân, thủy thủ Pháp và Trung Quốc ở các thành phố như Hải Phòng, Sài Gòn, Hương Cảng và Thượng Hải, phong trào công nhân đã bước vào một giai đoạn mới của sự phát triển.
Dù cuộc đấu tranh của công nhân trong giai đoạn này vẫn còn phân tán và tự phát, nhưng ý thức giai cấp công nhân đã phát triển nhanh chóng, tạo điều kiện cho việc tổ chức và phong trào chính trị cao hơn trong tương lai.
Trong số những sự kiện đáng chú ý, không thể không nhắc đến cuộc bãi công của các thợ máy tại xưởng Ba Son (Sài Gòn 1925). Đây là một bước tiến quan trọng, khi giai cấp công nhân Việt Nam bắt đầu tham gia vào cuộc đấu tranh tự giác, đồng thời đánh dấu sự phát triển mới của phong trào công nhân Việt Nam. Từ đó, giai cấp công nhân nước ta đã bước vào cuộc đấu tranh có tổ chức và mục tiêu chính trị rõ ràng hơn.
Việc giai cấp công nhân Việt Nam tham gia vào phong trào công nhân có tổ chức và mục tiêu chính trị rõ ràng đã làm thay đổi bức tranh đấu tranh giai cấp trong xã hội Việt Nam. Đây là một bước tiến quan trọng trong quá trình xây dựng và phát triển phong trào công nhân tại đất nước chúng ta.
3. Bài tập trắc nghiệm có đáp án:
Câu 1. Giai cấp tư sản dân tộc có những hoạt động gì trong những năm 1919 – 1926?
A. Chống độc quyền cảng Sài Gòn.
B. Lập Đảng Thanh niên, dùng báo chí bênh vực quyền lợi của mình.
C. Không thỏa hiệp với thực dân Pháp.
D. “Chấn hưng nội hóa”, “Bài trừ ngoại hóa”, chống độc quyền cảng Sài Gòn và độc quyền xuất khẩu lúa gạo Nam Kì.
Đáp án: D
Câu 2. Sự kiện nào được ví như “chim én nhỏ báo hiệu mùa xuân”?
A. Tiếng bom của Phạm Hồng Thái tại Sa Diện (Quảng Châu – Trung Quốc) (6/1924).
B. Phong trào đấu tranh đòi thả tư do cho Phan Bội Châu (1925).
C. Phong trào đấu tranh đòi để tang Phan Châu Trinh (1926).
D. Khởi nghĩa Yên Bái ( 2/1930).
Đáp án: A
Câu 3. Đảng Lập hiến là tổ chức của giai cấp, tầng lớp nào?
A. Tiểu tư sản trí thức.
B. Tư sản và địa chủ Nam kì.
C. Tư sản dân tộc.
D. Công nhân.
Đáp án: B
Câu 4. Các tổ chức Việt Nam Nghĩa đoàn, Hội Phục Việt, Đảng Thanh niên do tầng lớp nào thực lập ra?
A. Tiểu tư sản trí thức.
B. Tư sản và địa chủ Nam kì.
C. Tư sản dân tộc.
D. Công nhân.
Đáp án: A
Câu 5. Trong những năm 1919 – 1926, giai cấp tiểu tư sản có những tờ báo tiến bộ nào?
A. Chuông rè, Tin tức, Thanh niên.
B.Chuông rè, An Nam trẻ, Người nhà quê.
C. Thanh niên, Chuông rè, An Nam trẻ.
D. Người nhà quê, An Nam trẻ, Thanh niên.
Đáp án: B
Câu 6. Sự kiện tiêu biểu trong phong trào yêu nước dân chủ công khai những năm 1924 – 1925 là sự kiện nào?
A. Tiếng bom của Phạm Hồng Thái tại Sa Diện (Quảng Châu – Trung Quốc) (6/1924).
B. Xuất bản những tờ báo tiến bộ và lập ra những nhà xuất bản tiến bộ.
C. Tiếng bom của Phạm Hồng Thái và phong trào đấu tranh đòi thả tư do cho Phan Bội Châu (1925).
D. Phong trào đấu tranh đòi thả tư do cho Phan Bội Châu (1925) và đấu tranh đòi để tang Phan Châu Trinh (1926).
Đáp án: D
Câu 7. Năm 1920, công nhân Sài Gòn – Chợ Lớn đã thành lập tổ chức gì, do ai đứng đầu?
A. Tổ chức Việt Nam nghĩa đoàn, Tôn Đức Thắng đứng đầu.
B. Đảng Thanh niên, do Tôn Đức Thắng đứng đầu.
C. Tổ chức Công hội, do Tôn Đức Thắng đứng đầu.
D. Tổ chức Hội Phục Việt, Tôn Đức Thắng đứng đầu.
Đáp án: C
Câu 8. Phong trào công nhân trong những năm 1919 -1924 đấu tranh với mục tiêu chủ yếu là gì?
A. Đòi quyền lợi kinh tế.
B. Đòi quyền lợi chính trị.
C. Đòi quyền lợi kinh tế và chính trị.
D. Đấu tranh giải phóng dân tộc.
Đáp án: A
Câu 9. Sự kiện nào dưới đây đánh dấu phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân Việt Nam đã đi vào con đường đấu tranh có tổ chức?
A. Cuộc bãi công của công nhân thợ nhuộm ở Chợ Lớn (1922).
B. Tổng bãi công của công nhân Bắc Kì (1922)
C. Bãi công của thợ máy xưởng Ba Son – Sài Gòn (8/1925)
D. Cuộc bãi công của 1000 công nhân nhà máy sợi Nam Định (1926)
Đáp án: C
Câu 10. Những sự kiện nào trên thế giới sau Chiến tranh thế giới thứ nhất có tác động sâu sắc nhất tới cách mạng Việt Nam?
A. Thành công của Cánh mạng tháng Mười Nga (1917) và sự thành lập Quốc tế cộng sản (2/1919).
B. Phong trào giải phóng dân tộc ở các nước Á, Phi, Mĩ La-tinh.
C. Sự ra đời của các Đảng Cộng sản ở các nước châu Âu.
D. Hội nghị Véc-xai.
Đáp án: A
