Soạn bài Thề nguyền và vĩnh biệt – SGK Ngữ văn 11 tập 2

1. Trước khi đọc bài Thề nguyền và vĩnh biệt – SGK Ngữ văn 11 tập 2:

Uy-li-am Sếch-xpia (1564 – 1616) là một trong những nhà thơ và nhà viết kịch thiên tài của cả nước Anh và toàn thế giới trong thời kỳ Phục hưng.

Ông sinh ra tại thị trấn Xtơ-rét-phớt ở miền Tây Nam nước Anh trong một gia đình buôn bán ngũ cốc, lên và dạ. Cuộc sống gia đình ông không phải lúc nào cũng êm đềm, và năm 1578, gia đình của ông trải qua khủng hoảng kinh tế, buộc ông phải thôi học sớm. Tuy nhiên, tinh thần nhiệt huyết và đam mê văn chương của ông đã dẫn đường cho sự nghiệp vĩ đại sau này.

Năm 1585, ông Sếch-xpia đến Luân Đôn để kiếm sống và gia nhập đoàn kịch của Hầu tước Xtơ-ren-giơ. Đây là bước ngoặt quan trọng trong cuộc đời ông, khi ông trở thành một phần của gia đình nghệ thuật lớn và sáng tạo. Ông đã cống hiến tâm huyết và tài năng của mình cho sân khấu và văn học.

Sếch-xpia đã để lại một di sản vô cùng ấn tượng với tổng cộng 37 vở kịch, bao gồm cả kịch lịch sử, bi kịch và hài kịch. Các tác phẩm của ông không chỉ góp phần quan trọng trong văn học Anh quốc mà còn có tầm ảnh hưởng lớn đối với văn học thế giới. Những kiệt tác của ông như “Hamlet,” “Othello,” “Macbeth,” “Romeo and Juliet,” và nhiều tác phẩm khác vẫn được biểu diễn và đọc trên toàn cầu cho đến ngày nay. Sếch-xpia được xem như là một biểu tượng vĩ đại của văn học và nghệ thuật, và di sản của ông vẫn còn sống mãi trong lòng người yêu văn học.

2. Đọc hiểu bài Thề nguyền và vĩnh biệt – SGK Ngữ văn 11 tập 2:

2.1. Chú ý cách hình dung của Rô-mê-ô về Giu-li-ét:

Câu 1 (trang 97, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Chú ý cách hình dung của Rô-mê-ô về Giu-li-ét.

Trong đoạn trích này, Rô-mê-ô thể hiện sự mê mải và đam mê của mình đối với Giu-li-ét thông qua những từ ngôn ngữ tượng trưng và miêu tả lãng mạn:

– “Nàng Giu-li-ét là Mặt Trời”: Rô-mê-ô sử dụng một phép tượng trưng mạnh mẽ khi so sánh Giu-li-ét với Mặt Trời. Trong văn xuôi, Mặt Trời thường được liên kết với sự rạng ngời, sáng sủa và sự tỏa sáng đầy năng lượng. Rô-mê-ô muốn nói rằng với đôi mắt của mình, Giu-li-ét trở nên rạng ngời và sáng sủa như mặt trời, làm cho cả thế giới trở nên sáng tỏ và đẹp đẽ hơn.

– “Vừng Đông đẹp tươi ơi!”: Lời khen tới vẻ đẹp của Giu-li-ét tiếp tục thể hiện tình cảm mê mải của Rô-mê-ô. Rô-mê-ô so sánh vẻ đẹp của nàng với hoa Vừng Đông, biểu tượng của sự tươi mới, tinh khôi, và sự rạng ngời. Rô-mê-ô cảm nhận vẻ đẹp tươi mới và thanh khiết trong Giu-li-ét.

– “Người mà ta sùng kính, người mà ta yêu thương”: Rô-mê-ô không chỉ mê mải bởi vẻ đẹp hình thể của Giu-li-ét mà còn bởi tình cảm và tính cách của cô. Sử dụng lời “người mà ta sùng kính” và “người mà ta yêu thương,” Rô-mê-ô thể hiện tình cảm sâu sắc và tôn trọng của mình đối với Giu-li-ét.

Những miêu tả này giúp tạo ra một hình ảnh về vẻ đẹp và tình cảm của Giu-li-ét trong tâm trí của người đọc và thể hiện tình yêu và đam mê của Rô-mê-ô đối với cô. Điều này giúp thể hiện sự đối nghịch và mê hoặc của tình yêu giữa họ, dù họ thuộc hai dòng họ kẻ thù.

2.2. Tại sao Giu-li-ét lại nói: “Chỉ có tên họ chàng là thù địch của em thôi”?

Câu 2 (trang 97, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Tại sao Giu-li-ét lại nói “Chỉ có tên họ chàng là kẻ thù của em thôi.”

Giu-li-ét nói “Chỉ có tên họ chàng là thù địch của em thôi” vì tình yêu của cô vượt qua mọi rào cản và hạn chế xã hội, bao gồm cả mối thù địch lâu đời giữa hai dòng họ Montague và Capulet. Cô tin tưởng rằng tình yêu của họ có thể làm thay đổi tất cả, thậm chí cả mối thù địch gia đình. Giu-li-ét chấp nhận Rô-mê-ô dù anh là người thuộc dòng họ Montague, kẻ thù truyền kiếp của gia đình cô.

2.3. Chú ý sự nguy hiểm mà Rô-mê-ô phải chịu để được gặp Giu-li-ét:

Câu 3 (trang 98, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Chú ý sự nguy hiểm mà Rô-mê-ô phải chịu để được gặp Giu-li-ét. 

– Sự nguy hiểm: 

+ Vượt tường.

+ Nếu bị bắt sẽ bị giết chết. 

2.4. Tại sao Giu-li-ét lại nghĩ tiếng hót là của chim họa mi?

Câu 4 (trang 100, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Tại sao Giu-li-ét lại nghĩ tiếng hót là của chim họa mi?

Giu-li-ét nghĩ tiếng hót là của chim họa mi vì cô không muốn tưởng tượng rằng đó có thể là tiếng hót của sơn ca. Sơn ca là một loài chim gợi lên hình ảnh của bình minh và sự chia ly, và khi nó hót, nó thường là dấu hiệu cho một cuộc chia ly đau buồn. Vì vậy, Giu-li-ét không muốn kết nối tiếng hót của chim với cuộc chia ly giữa cô và Rô-mê-ô.

2.5. Chú ý sự tương phản giữa ánh sáng và tăm tối trong câu thoại này của Rô-mê-ô:

Câu 5 (trang 101, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Chú ý sự tương phản giữa ánh sáng và tăm tối trong câu thoại này của Rô-mê-ô. 

Trích dẫn từ câu thoại của Rô-mê-ô: “Mỗi lúc một sáng…thêm vào tăm tối.”

– Sự tương phản: Trong câu thoại này, có sự tương phản giữa ánh sáng và tăm tối. Ánh sáng đại diện cho thời gian ban ngày khi mọi thứ tỏa sáng và trong nháy mắt của ánh mặt trời. Tăm tối đại diện cho đêm, thời gian khi mọi thứ được bao bọc bởi bóng tối.

– Ý nghĩa: Tương phản giữa ánh sáng và tăm tối trong câu thoại này thể hiện sự tương phản giữa thời gian gặp gỡ và thời gian chia xa. Khi làng trở nên sáng sủa và ban ngày đến, Rô-mê-ô và Giu-li-ét buộc phải rời xa nhau. Trong thời gian ban ngày, họ không thể được gần nhau và phải sống trong sự nhớ nhung và khao khát. Sự tương phản này nhấn mạnh sự đau khổ và tình yêu mãnh liệt giữa họ, bất chấp sự cấm kỵ của gia đình và thời gian xa cách.

Vì vậy, tương phản giữa ánh sáng và tăm tối trong câu thoại của Rô-mê-ô thể hiện một khía cạnh quan trọng của tình yêu của họ và sự đau khổ khi họ phải sống trong sự chia cách và xa cách.

2.6. Cách cảm nhận của Rô-mê-ô và Giu-li-ét về nhau có gì cần lưu ý?

Câu 6 (trang 101, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Cách cảm nhận của Rô-mê-ô và Giu-li-ét về nhau có gì lưu ý?

Cách cảm nhận của Rô-mê-ô và Giu-li-ét về nhau đều có điểm đáng lưu ý. Rô-mê-ô và Giu-li-ét yêu nhau vượt qua mọi rào cản và xã hội, họ có những linh cảm mạnh mẽ về tình yêu và sự liên kết tinh thần. Họ cảm nhận rằng tình yêu của họ là đẹp đẽ và sâu sắc, và nó không bị ảnh hưởng bởi mối thù địch của gia đình hay xã hội. Tuy nhiên, sự mù quáng và đam mê của họ cũng dẫn đến cái chết đau đớn của cả hai và đẩy họ vào thảm kịch của câu chuyện “Romeo and Juliet.”

3. Trả lời câu hỏi bài Thề nguyền và vĩnh biệt – SGK Ngữ văn 11 tập 2:

Câu 1. Đoạn trích xoay quanh cuộc đối thoại của những nhân vật nào? Mối quan hệ của họ là gì?

Trong đoạn trích này, cuộc đối thoại diễn ra giữa Rô-mê-ô và Giu-li-ét, hai nhân vật chính của câu chuyện. Mối quan hệ của họ là tình yêu đầy đam mê và cuồng nhiệt, nhưng đồng thời phải đối mặt với mối quan hệ xung đột giữa hai gia đình Montague và Capulet, dòng họ của họ, là kẻ thù truyền kiếp.

Câu 2. Cảnh gặp gỡ, tình tự của Rô-mê-ô và Giu-li-ét luôn phải diễn ra trong khoảng thời gian và không gian như thế nào? Vì sao?

Cảnh gặp gỡ và tình tự của Rô-mê-ô và Giu-li-ét luôn diễn ra vào ban đêm và trong không gian tĩnh lặng chỉ có hai người họ. Lý do chính là tình yêu của họ bị cản trở và không được chấp nhận bởi gia đình và xã hội, đặc biệt là mối thù địch giữa hai dòng họ Montague và Capulet. Nếu họ bị phát hiện, sẽ có nguy cơ bị ngăn cấm và xem xét là một vi phạm lớn. Do đó, họ buộc phải gặp nhau lén lút vào ban đêm và trong không gian riêng tư để bảo vệ tình yêu của mình.

Câu 3. Tìm và phân tích những lời đối thoại cho thấy:

a. Tình yêu say đắm giữa Rô-mê-ô và Giu-li-ét.

b. Những rào cản, khó khăn ngáng trở mối tình của họ.

Trả lời:

a. Tình yêu say đắm giữa Rô-mê-ô và Giu-li-ét:

– Lời thoại của Rô-mê-ô: “Ái tình, ái tình đã xui tôi tìm kiếm. Ái tình đã cho tôi lời khuyên, và tôi đã cho ái tình đôi mắt. Tôi chẳng phải là tay thuỷ thủ, nhưng giá nàng có ở nơi bờ biển xa xăm nhất, thì tôi cũng sẵn sàng liều mình vì báu vật.”

Trong lời thoại này, Rô-mê-ô diễn tả tình yêu đam mê và sâu đậm của mình đối với Giu-li-ét. Anh ta cho rằng tình yêu đã định mệnh và đã dẫn dắt anh ta tìm kiếm và tìm thấy Giu-li-ét. Anh ta sẵn sàng hy sinh và đối mặt với bất kỳ khó khăn nào để bảo vệ tình yêu của mình.

– Lời thoại của Giu-li-ét: “Chàng hãy từ bỏ tên họ đi” hoặc “Cái tên kia đâu có phải là xương thịt của chàng, chàng hãy đổi nó lấy cả tấm thân em”.

Giu-li-ét thể hiện sự sẵn sàng hy sinh và đối mặt với sự phản đối của gia đình và xã hội để ủng hộ tình yêu của họ. Cô không quan trọng với việc Rô-mê-ô có tên họ Montague hay không, mà chỉ quan tâm đến tình cảm chân thành giữa họ.

b. Những rào cản, khó khăn ngáng trở mối tình say đắm của họ:

– Có thể nói, rào cản và khó khăn lớn nhất ngáng trở mối tình của họ là sự thù hận và mối thù truyền kiếp của hai dòng họ. Những lời đối thoại cho thấy điều đó là:

– “Nàng là họ Ca-piu-lét sao? Ôi oan trái yêu quý, đời sống của ta nay nằm trong tay người thù.”

– “Chàng hãy khước từ cha chàng và từ chối dòng họ của chàng đi…”, “chỉ có tên họ chàng là thù địch của em thôi.”

– “Từ nay, tôi sẽ không bao giờ còn là Rô-mê-ô nữa”; “tôi thù ghét cái tên tôi…”; “chẳng phải Rô-mê-ô cũng chẳng phải Môn-ta-ghiu…”

Những lời thoại này thể hiện sự tức giận và khó khăn mà Rô-mê-ô và Giu-li-ét phải đối mặt với việc gia đình và dòng họ của họ không chấp thuận tình yêu này. Họ sẵn sàng hy sinh danh dự và tên họ của mình để theo đuổi tình yêu, và điều này là một trong những rào cản lớn nhất đối với tình yêu của họ.

Câu 4. Hãy chỉ ra sự thay đổi trong âm hưởng chính của tình yêu từ Hồi hai, cảnh II sang Hồi ba, cảnh V. Sự thay đổi này góp phần thể hiện chủ đề của văn bản như thế nào?

Câu 5. Lời thoại nào trong đoạn trích khiến em cảm thấy thú vị nhất? Vì sao?

Lời thoại khiến tôi cảm thấy thú vị nhất trong đoạn trích là lời thoại đầu tiên của Rô-mê-ô: “Ái tình, ái tình đã xui tôi tìm kiếm. Ái tình đã cho tôi lời khuyên, và tôi đã cho ái tình đôi mắt. Tôi chẳng phải là tay thuỷ thủ, nhưng giá nàng có ở nơi bờ biển xa xăm nhất, thì tôi cũng sẵn sàng liều mình vì báu vật.”

Lời thoại này thú vị vì nó thể hiện rõ tình yêu chân thành và đam mê của Rô-mê-ô đối với Giu-li-ét. Rô-mê-ô miêu tả tình yêu như là một lực lượng mạnh mẽ đã dẫn dắt anh đến với Giu-li-ét và khiến anh sẵn sàng hy sinh tất cả để bảo vệ tình yêu này. Câu thoại này là một biểu hiện đẹp của tình yêu đam mê và sự tận tụy, làm cho độc giả cảm nhận sâu sắc tình cảm của nhân vật.

Câu 6. Cảnh thề nguyền của Rô-mê-ô và Giu-li-ét (Hồi hai, cảnh II) gợi em liên tưởng đến cảnh thề nguyền nào trong văn học Việt Nam? Nêu suy nghĩ của em về điểm giống và khác nhau của những cảnh đó.

Cảnh thề nguyền của Rô-mê-ô và Giu-li-ét (Cảnh II, Hồi hai) khiến tôi liên tưởng đến tác phẩm “Chí Phèo” của Nam Cao trong văn học Việt Nam.

Sự liên tưởng này đem lại cho tôi cảm xúc của sự tương tự và khác biệt. Trong cả hai tác phẩm, có một tình yêu đam mê và tuyệt vọng. Tuy nhiên, Rô-mê-ô và Giu-li-ét yêu nhau ngay từ cái nhìn đầu tiên, trong khi Chí Phèo và Thị Nở trong tác phẩm “Chí Phèo” phải trải qua nhiều khó khăn và thử thách trước khi họ có thể đến với nhau. Nếu nhìn từ góc độ này, cảnh thề nguyền của Rô-mê-ô và Giu-li-ét có thể được coi là một biểu hiện của tình yêu tinh túy, trong khi tình yêu của Chí Phèo và Thị Nở chứa đựng nhiều yếu tố xã hội và cuộc sống.

Tuy cả hai tác phẩm đều thể hiện tình yêu đẹp và tuyệt vời, nhưng cách mà họ đối mặt và vượt qua khó khăn khác nhau, làm cho tôi cảm nhận sâu sắc sự đa dạng của tình yêu trong văn học.