"Thuyền và biển" là một bài thơ của nữ thi sĩ Xuân Quỳnh. Bài thơ sau đó được hai nhạc sĩ Hữu Xuân và Phan Huỳnh Điểu phổ nhạc thành bài hát cùng tên. Sau đây là nội dung bài soạn Thuyền và biển - Ngữ văn 11 tập 1 Kết nối tri thức, mời bạn đón đọc:
Mục lục bài viết
1. Giới thiệu tác giả và tác phẩm:
1.1. Tác giả:
– Xuân Quỳnh (6/10/1942 – 29/8/1988), tên đầy đủ Nguyễn Thị Xuân Quỳnh, là một nhà thơ nữ nổi tiếng của Việt Nam.
– Xuân Quỳnh trở nên nổi tiếng với nhiều tác phẩm thơ Hoa dọc chiến hào, Tự hát, Chồi biếc, Chờ trăng và một số tác phẩm nổi tiếng được phổ nhạc như: Sóng, Thơ tình cuối mùa thu, Tiếng gà trưa, Thuyền và biển,…
– Bà đạt được nhiều danh hiệu danh giá như: Giải thưởng Nhà nước, Giải thưởng Hồ Chí Minh của Chính phủ Việt Nam để tôn vinh đóng góp xuất sắc của mình cho văn học Việt Nam..
1.2. Tác phẩm:
Tác phẩm “Thuyền và biển” được xem là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất của Xuân Quỳnh. Bài thơ này tạo nên một không gian tình yêu đầy lãng mạn và trữ tình, thể hiện sâu sắc những cảm xúc của một người phụ nữ trong tình yêu. Tình yêu trong thơ của Xuân Quỳnh kết hợp sự lãng mạn và chân thành, đã chạm đến trái tim của nhiều người và để lại dấu ấn đáng nhớ. “Thuyền và biển” là một trong những bài thơ tình nổi tiếng của bà, thể hiện tình yêu chân thành một cách tinh tế.
2. Soạn bài Thuyền và biển – Ngữ văn 11 tập 1 Kết nối tri thức:
2.1. Trước khi đọc:
– Câu hỏi 1: Bạn đã biết những so sánh thú vị nào về tình yêu và về sự gắn bó giữa những người yêu nhau.
Những so sánh thú vị về tình yêu và sự gắn bó giữa những người yêu nhau: thuyền và bến, biển và sóng…
– Câu hỏi 2: Trong câu chuyện về thuyền và biển, hai đối tượng này được đặt trong tương quan nào? Những cung bậc tình cảm gì đã được “người kể” soi rọi, khám phá?
Trong câu chuyện về thuyền và biển, hai thực thể được đặt trong mối quan hệ tình cảm giữa một chàng trai và một cô gái. Những khía cạnh và cung bậc tình cảm đã được “người kể” sáng tỏ và khám phá bao gồm:
+ Sự thủy chung và lãng mạn của đôi tình nhân.
+ Sự thấu hiểu sâu sắc chỉ có trong mối quan hệ tình yêu.
+ …
– Câu hỏi 3: Từ câu chuyện giữa thuyền và biển, bạn suy nghĩ như thế nào về vấn đề “hiểu”, “biết” và “gặp” trong tình yêu đôi lứa?
Từ câu chuyện giữa thuyền và biển, có ba yếu tố quan trọng mà tôi nghĩ cần có trong tình yêu, đó là “hiểu,” “biết,” và “gặp.”
+ “Hiểu” đại diện cho sự thấu hiểu giữa các tình nhân trong mối quan hệ tình yêu.
+ “Biết” đại diện cho khả năng nhận biết và hiểu biết về những biến đổi trong tình yêu, có thể trải qua những thời kỳ yên bình hoặc những thời điểm thách thức, và biết cách tự điều chỉnh mình.
+ “Gặp” đại diện cho việc gặp gỡ và có thời gian trò chuyện thân mật với những người mình yêu.
Tất cả ba yếu tố này đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì một mối quan hệ tình yêu tốt đẹp, bền vững qua thời gian.
– Câu hỏi 4: Nêu nhận xét về sự lồng ghép hai câu chuyện trong bài thơ. Số dòng thơ được dành cho từng câu chuyện được phân bố theo tỉ lệ nào? Bạn suy nghĩ gì về điều này?
Sự lồng ghép của hai câu chuyện trong bài thơ là một phần quan trọng của ý nghĩa của nó. Trên mặt ý nghĩa, sự lồng ghép giữa câu chuyện của tác giả và câu chuyện của thuyền và biển diễn ra một cách mạch lạc và đan xen. Đôi khi, nó làm cho người đọc khó phân biệt rõ ràng giữa câu chuyện của tác giả và câu chuyện của thuyền biển do sự tương đồng giữa chúng. Số dòng thơ được dành cho câu chuyện của thuyền và biển là 26 câu, trong khi số dòng thơ dành cho câu chuyện của tác giả chỉ có 4 câu. Điều này thể hiện rằng tác giả sử dụng ít dòng thơ để nói trực tiếp về câu chuyện của mình vì tình yêu của tác giả cũng tương tự như thuyền và biển, sự tương đồng giữa chúng là rất nhỏ. Vì vậy, khi tác giả nói về thuyền và biển, cũng đang nói về câu chuyện của mình.
– Câu hỏi 5: Bài thơ giúp bạn hiểu như thế nào về tâm sự và khát vọng của nhân vật trữ tình?
Nhân vật trữ tình trong bài thơ thể hiện tâm hồn phức tạp, tràn đầy cảm xúc và khao khát hạnh phúc. Người này sống với lòng thủy chung và sự kiên định. Họ luôn mong đợi rằng tình yêu của mình sẽ nở hoa, đạt được thành quả mà họ mong đợi sau những tháng ngày xa cách. Điều này truyền tải một thông điệp về khát khao hạnh phúc và tình yêu đôi lứa của nhân vật trữ tình.
– Câu hỏi 6: Đánh giá chung về vai trò, ý nghĩa của yếu tố tự sự được sử dụng trong bài thơ.
Yếu tố tự sự được sử dụng trong bài thơ có những vai trò và ý nghĩa quan trọng như sau:
+ Giúp tạo sự gần gũi và đồng cảm giữa hai thực thể thuyền và biển với người đọc một cách tự nhiên và sâu sắc nhất.
+ Truyền tải thông điệp về tình yêu một cách tự nhiên và thấm thía hơn, giúp người đọc cảm nhận sự chân thành và đáng tin cậy trong tình yêu.
+ Cho phép người đọc hình dung và đồng cảm với tâm trạng, tình cảm của tác giả, tạo nên một liên kết mạnh mẽ giữa tác giả, nhân vật và độc giả.
+ …
3. Kết nối đọc – viết:
Câu hỏi cuối bài: Tìm đọc thêm một bài thơ trữ tình chứa đựng câu chuyện ẩn dụ về tình yêu gần gũi với Thuyền và biển. Từ đó, viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) so sánh hai tác phẩm.
Các bạn có thể tham khảo đoạn văn sau:
Tình yêu luôn là một tình cảm khó nói thành lời, và trong thơ ca cổ điển, để diễn đạt tình yêu đôi lứa, tác giả thường mượn những hình ảnh quen thuộc như thuyền, bến, sóng, và biển. Trong bài thơ “Thuyền và Biển” của Hoàng Minh Tuấn, hai hình ảnh này được sử dụng để tạo ra một hình ảnh đa dạng và phong phú về cảm xúc trong tình yêu. Tình yêu có vẻ đẹp đặc biệt trong sự đa dạng của nó, từ sự mãnh liệt đến sự dịu êm, từ những khoảnh khắc buồn bã đến những thời khắc hạnh phúc. Tình yêu luôn là một tình cảm sống động, biến đổi khi chúng ta hiểu và chia sẻ nó. Nó là sự nâng niu, kết nối và quấn quýt, giống như mối quan hệ giữa thuyền và biển, luôn cùng nhau trên một hành trình. Thấu hiểu qua hình ảnh thuyền và biển, ta có thể thấy tình yêu được hiện thân trong sự mãnh liệt và khao khát, luôn biến đổi trong từng cảm xúc và tình huống khác nhau.
