Đồ chơi sử dụng cho trẻ mầm non cần đáp ứng yêu cầu gì?

1. Đồ chơi sử dụng cho trẻ mầm non cần đáp ứng yêu cầu gì?

Việc lựa chọn đồ chơi sử dụng cho trẻ mầm non ở các cơ sở giáo dục có những yêu cầu và điều kiện vô cùng nghiêm ngặt. Không phải bất kì một loại đồ chơi nào có mặt trên thị trường đều được đưa vào sử dụng trong quá trình hoạt động và giảng dạy ở trường học. Lựa chọn đồ chơi sử dụng cho trẻ mầm non cần căn cứ vào Mục 1 Thông tư 47/2020/TT-BGDĐT quy định yêu cầu đối với đồ chơi sử dụng cho trẻ trong cơ sở giáo dục mầm non. Trong đó, thông tư có quy định chi tiết về các loại đồ chơi đạt chuẩn phải đáp ứng đủ 3 điều kiện về tính an toàn, tính thẩm mỹ và tính giáo dục của đồ chơi. 

• Tính an toàn của đồ chơi: Theo Điều 4 Thông tư 47/2020/TT-BGDĐT quy định về tính an toàn của đồ chơi thì đồ chơi được sử dụng trong các trường mầm non phải bảo đảm các quy định hiện hành về tiêu chuẩn kỹ thuật của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Không những vậy, các loại đồ chơi còn phải đảm bảo an toàn theo các quy định hiện hành của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa và quy định của Bộ Khoa học và Công nghệ về an toàn đồ chơi trẻ em. Các thông tin về bản quyền (tem, nhãn mác, nơi nhập khẩu, nơi sản xuất, hạn sử dụng, cách lắp đặt, bảo quản) của đồ chơi đều phải được ghi rõ trên bao bì sản phẩm và đồ chơi đó phải có giấy chứng nhận hợp quy còn thời hạn hiệu lực, gắn dấu hợp quy theo quy định. Trong trường hợp giáo viên của trường tự tay làm đồ chơi cho trẻ thì phải sử dụng các nguyên liệu bảo đảm vệ sinh, an toàn, không gây độc hại cho người sử dụng. Các thầy cô giáo cần chú ý và tránh sử dụng các loại nhựa tái chế và nhựa dùng 1 lần để làm đồ chơi cho các con.

• Tính thẩm mỹ của đồ chơi: Những loại đồ chơi có màu sắc, hình dáng đẹp sẽ khiến trẻ cảm thấy tò mò và thích thú hơn trong quá trình vui chơi. Bởi vậy, trong Điều 5 Thông tư 47/2020/TT-BGDĐT cũng quy định rằng đồ chơi của trẻ phải bảo đảm tính thẩm mỹ, màu sắc hài hòa, sinh động và có bố cục hợp lý, hình dạng bề ngoài sinh động, hấp dẫn, kích thích hứng thú trẻ. Không chỉ vậy, các loại đồ chơi cần phải bảo đảm quy định về kích cỡ, trọng lượng phù hợp với thể chất và khả năng sử dụng của trẻ để trẻ có thể dễ chơi, dễ dàng kết nối, lắp ghép, lồng, xếp các chi tiết. 

• Tính giáo dục của đồ chơi: Những loại đồ chơi có tính giáo dục phải đảm bảo theo quy định tại Điều 6 Thông tư 47/2020/TT-BGDĐT. Các loại đồ chơi đó phải phù hợp với nội dung Chương trình giáo dục mầm non và các hoạt động chăm sóc và giáo dục trẻ em trong cơ sở giáo dục mầm non. Đồng thời các sản phẩm đó phải đáp ứng yêu cầu phát triển Chương trình giáo dục mầm non, phù hợp với xu thế hội nhập và yêu cầu đổi mới phương pháp. Những loại đồ chơi đạt chuẩn phải thực sự giúp trẻ em phát triển các lĩnh vực thể chất, ngôn ngữ, trí tuệ, thẩm mỹ, tình cảm và kỹ năng xã hội. Đặc biệt hơn, cần chọn lọc và sử dụng đồ chơi được thiết kế có tính năng kích thích phát triển thể chất, tư duy, sáng tạo; phù hợp với nhu cầu và phát triển của từng độ tuổi. Nghiêm cấm sử dụng các loại đồ chơi chứa đựng nội dung bạo lực, thông tin xuyên tạc, kì thị về chính trị, tôn giáo, sắc tộc, giới tính. Có thể thấy, ngoài công dụng dùng để để giải trí, vui chơi cho các bạn trong giờ sinh hoạt thì đồ chơi cho trẻ sử dụng tại các cơ sở giáo dục mầm non còn phải đáp ứng yêu cầu về giáo dục, đảm bảo sự phát triển lành mạnh và tốt nhất cho trẻ.

2. Nguyên tắc lựa chọn đồ chơi sử dựng cho trẻ mầm non:

Bộ Giáo dục và Đào tạo đã quy định chi tiết về nguyên tắc lựa chọn đồ chơi sử dụng cho trẻ mầm non tại Điều 3 Thông tư 47/2020/TT-BGDĐT. Theo đó, thông tư quy định phải lựa chọn Đồ chơi có trong danh mục thiết bị dạy học do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành thực hiện theo các quy định hiện hành. Đối với những loại đồ chơi không có trong danh mục thiết bị dạy học do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành và học liệu được lựa chọn theo các nguyên tắc sau: 

• Thứ nhất, đồ chơi, học liệu bảo đảm các yêu cầu được quy định tại Mục 1 và Mục 2 Chương 2 của Thông tư này.
• Thứ hai, việc lựa chọn đồ chơi, học liệu cần căn cứ vào nhu cầu thực tế thực hiện Chương trình giáo dục mầm non; phát triển Chương trình giáo dục mầm non; kế hoạch thực hiện nhiệm vụ năm học; kế hoạch thực hiện chuyên đề hàng năm;
• Thứ ba, việc lựa chọn đồ chơi, học liệu căn cứ vào điều kiện thực tế: về vật chất (địa điểm, không gian xếp đặt) và về nguồn lực (khả năng khai thác, sử dụng, ứng dụng đồ chơi của cán bộ quản lý và giáo viên).

Không chỉ vậy, việc lựa chọn đồ chơi cho trẻ trong trường mầm non phải được thực hiện một cách công khai, minh bạch, rõ ràng và phải thực hiện đúng theo quy định của pháp luật về vấn đề này.

3. Cơ quan nào có trách nhiệm trong việc lựa chọn đồ chơi cho trẻ được sử dụng trong các cơ sở giáo dục mầm non?

Hiện nay có 3 cơ quan chịu trách nhiệm trực tiếp về việc lựa chọn đồ chơi cho trẻ được sử dụng trong các cơ sở giáo dục mầm non, đó là Sở Giáo dục và Đào tạo, Phòng Giáo dục và Đào tạo, Các cơ sở giáo dục mầm non. Trách nhiệm chi tiết của các cơ quan này được quy định từ Điều 12 đến Điều 14 Thông tư 47/2020/TT-BGDĐT.

• Trách nhiệm của Sở Giáo dục và Đào tạo: Cơ quan này phải có trách nhiệm hướng dẫn, giám sát, thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các nội dung theo quy định tại Thông tư này đối với các cơ sở giáo dục mầm non, tổ chức, cá nhân theo thẩm quyền.

•  Trách nhiệm của Phòng Giáo dục và Đào tạo: Cơ quan này cũng phải có trách nhiệm hướng dẫn, giám sát, kiểm tra, đánh giá việc thực hiện các nội dung theo quy định tại Thông tư này đối với các cơ sở giáo dục mầm non, các tổ chức và cá nhân theo thẩm quyền. Phòng Giáo dục và Đào tạo cũng phải nghiêm khắc đình chỉ việc sử dụng những đồ chơi, học liệu có nội dung không phù hợp với các quy định hoặc có biểu hiện vi phạm pháp luật tại cơ sở giáo dục mầm non. Phòng Giáo dục và Đào tạo phải xử lý theo thẩm quyền đối với những cơ sở giáo dục mầm non, tổ chức, cá nhân vi phạm các quy định tại Thông tư này. Sau khi hoàn thành quá trình chọn lựa sản phẩm đồ chơi phù hợp, cơ quan này phải tổng hợp và báo cáo Sở Giáo dục và Đào tạo kết quả lựa chọn, sử dụng đồ chơi, học liệu trong các cơ sở giáo dục mầm non.

• Trách nhiệm của các cơ sở giáo dục mầm non: Trong việc lựa chọn đồ chơi cho trẻ, các nhà trường phải có trách nhiệm như sau:

+ Thứ nhất, nhà trường phải tổ chức lựa chọn, khai thác, sử dụng đồ chơi theo quy định tại Thông tư này. Sau đó, cần báo cáo lại cho Phòng giáo dục và đào tạo kết quả lựa chọn đồ chơi cho trẻ và phải chịu trách nhiệm trước các cơ quan quản lý giáo dục, cha mẹ/người chăm sóc trẻ em về quyết định lựa chọn, khai thác, sử dụng đồ chơi cho các con.

+ Thứ hai, các cán bộ quản lý và giáo viên trong trường mầm non cần khai thác, sử dụng hiệu quả đồ chơi đã được lựa chọn trong tổ chức hoạt động nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục. Các thầy cô giáo phải có trách nhiệm cung cấp đầy đủ và chính xác thông tin về đồ chơi đã được lựa chọn với cha mẹ/người chăm sóc trẻ em.

+ Thứ ba, Hiệu trưởng cơ sở mầm non phải chịu trách nhiệm trước cơ quan quản lý giáo dục, cha mẹ/người chăm sóc trẻ em về vấn đề chọn đồ chơi; Báo cáo với cơ quan quản lý cấp trên về quyết định lựa chọn đồ chơi, kế hoạch mua sắm, trang bị đồ chơi, học liệu hằng năm; Định kỳ tổ chức rà soát, kiểm tra chất lượng đồ chơi, học liệu đang sử dụng; có biện pháp khắc phục, thay thế (nếu cần thiết); Thông báo cho cán bộ quản lý, giáo viên trong cơ sở giáo dục mầm non, cha mẹ/ người chăm sóc trẻ em về danh mục và số lượng đồ chơi được lựa chọn để sử dụng trong nhà trường.

THAM KHẢO THÊM:

• Đồ dùng, đồ chơi, thiết bị dạy học tối thiểu cho Mầm non
• Tả đồ chơi lego, bộ đồ chơi xếp hình mà em yêu thích nhất
• Các nguyên tắc lựa chọn đồ chơi học liệu cho trẻ mầm non