Soạn bài Hôm qua tát nước đầu đình – SGK Ngữ văn 11

1. Câu hỏi trắc nhiệm bài Hôm qua tát nước đầu đình:

1.1. Nội dung nào dưới đây nói không đúng về ca dao?

A. Ca dao có thể thưởng thức trong mối liên hệ với làn điệu, lối diễn xướng

B. Có thể thưởng thức ca dao như đọc một văn bản văn học viết

C. Ca dao là sáng tác của văn học viết, có tên tác giả

D. Ca dao được đọc như một văn bản văn học viết là khuynh hướng chủ yếu hiện nay

Trả lời:

Chọn đáp án: C.

1.2. Bài Hôm qua tát nước đầu đình thuộc chủ đề nào?

A. Quê hương, đất nước

B. Lao động sản xuất

C. Tình cảm gia đình

D. Tình yêu đôi lứa

Trả lời:

Chọn đáp án: D.

1.3. Cách hiểu nào là phù hợp nhất với sự việc chàng trai “Bỏ quên cái áo trên cành hoa sen”?

A. Chàng trai mải ngắm hoa sen nên bỏ quên áo

B. Chàng trai là người có tính lơ đễnh, hay quên

C. Chàng trai tạo cớ làm quen và tiếp xúc với cô gái

D. Chàng trai mải mê với công việc nên bỏ quên áo

Trả lời:

Chọn đáp án: C.

1.4. Sự kết hợp nào dưới đây phù hợp nhất với bài Hôm qua tát nước đầu đình?

A. Trữ tình – trào phúng

B. Trữ tình – triết lí

C. Tự sự – trữ tình

D. Tự sự – triết lí

Trả lời:

Chọn đáp án: C.

1.5. Phương án nào thể hiện đúng và đủ nhất những nội dung mà tác giả dân gian đã thể hiện trong hai dòng thơ đầu?

(1) Thời gian

(2) Không gian

(3) Hoàn cảnh gia đình của chàng trai

(4) Lễ vật

(5) Sự việc

A. (1) – (2) – (3)

B. (1) – (2) – (4)

C. (1) – (2) – (5)

D. (2) – (3) – (4)

Trả lời:

Chọn đáp án: B.

2. Hình tượng nào là hình tượng trung tâm, xuyên suốt tám dòng thơ đầu? 

Hình tượng “chiếc áo” trong tám dòng thơ đầu của bài thơ là hình tượng trung tâm và chói sáng. Nó không chỉ là một chi tiết bình thường, mà còn mang tính biểu tượng sâu sắc, được sử dụng để thể hiện tâm trạng và tình cảm của chàng trai đối với cô gái.

Trong bài thơ, chiếc áo là một chi tiết bất ngờ và khá hài hước. Chàng trai đã tận dụng chic áo như một cơ hội để tỏ tình. Bằng cách xin lại chiếc áo, anh ta nói về việc mình còn độc thân và mẹ anh ta đã già, và anh ta cần người giặt đồ cho mình. Mặc dù lời tỏ tình của chàng trai qua lời xin lại chiếc áo có phần lạc quẻ, nhưng nó lại chứa đựng sự hài hước và dí dỏm, khiến người đọc cảm thấy vui mắt.

Hình tượng “chiếc áo” không chỉ thể hiện tình cảm của chàng trai mà còn thể hiện tính cách sáng tạo và quả cảm trong tình yêu. Chàng trai đã tận dụng tình huống và biến chiếc áo thành một lời tỏ tình đầy sáng tạo, đồng thời thể hiện sự tự tin và lòng dũng cảm khi chạm đến tình cảm của mình.

Hơn nữa, hình tượng này tạo ra một điểm nhấn trong bài thơ, khiến nó trở nên thú vị và độc đáo. Nó làm cho đoạn thơ trở nên sáng sủa, tươi mới, và đầy cuốn hút. Độc giả sẽ nhớ đến chi tiết này và cảm nhận được sự ngọt ngào và lôi cuốn của tình yêu trong bài thơ.

Hình tượng của chiếc áo cũng tạo ra một sự thú vị bằng cách tạo ra một tình huống bất ngờ và độc đáo cho việc tỏ tình của chàng trai. Nó chứa đựng sự tự tin và sáng tạo của chàng trai trong việc thể hiện tình cảm của mình. Điều này giúp tạo ra một bức tranh về một tình yêu đầy sự ngọt ngào và tinh tế.

Tóm lại, hình tượng “chiếc áo” không chỉ là một chi tiết thông thường, mà còn là biểu tượng tượng trưng cho tình yêu và sự sáng tạo của chàng trai. Nó mang tính nghệ thuật cao, tạo điểm nhấn và làm cho bài thơ trở nên thú vị và đáng nhớ

3. Những vật mà chàng trai hứa trả công cho cô gái có ý nghĩa như thế nào?

Những vật mà chàng trai hứa trả công cho cô gái trong bài thơ mang ý nghĩa của việc anh ta muốn nghiêm túc trong tình cảm và muốn tiến xa hơn trong mối quan hệ của họ. Việc trả công là một trong những truyền thống tôn vinh tình yêu và sự cam kết trong văn hóa Việt Nam. Chàng trai hứa trả công bằng những vật trang sức có thể hiểu như việc anh ta muốn chính thức đề nghị cô gái kết hôn và trở thành vợ chồng.

Những vật trang sức như nhẫn, vòng cổ, hoặc bất kỳ món quà nào có ý nghĩa truyền thống trong việc trả công đều tượng trưng cho sự cam kết và tôn trọng. Điều này thể hiện sự chân thành và lòng nhiệt thành của chàng trai đối với cô gái, và ý muốn xây dựng một tương lai với nhau.

Trong bài thơ, việc hứa trả công qua việc trao chiếc áo cho cô gái là một cách lóng lánh và dí dỏm, nhưng nó vẫn mang ý nghĩa của việc chàng trai muốn mở đầu cho một mối quan hệ nghiêm túc và có ý định tiến xa hơn. Chi tiết này cũng thể hiện sự tự tin và chắc chắn của chàng trai trong tình yêu, và ý muốn tạo dấu ấn bền vững trong trái tim của cô gái.

Tóm lại, những vật mà chàng trai hứa trả công cho cô gái mang ý nghĩa của tình cảm nghiêm túc, sự cam kết và hy vọng vào một tương lai hạnh phúc và ổn định bên nhau

4. Nêu cảm nhận của em về nhân vật chàng trai trong bài Hôm qua tát nước đầu đình:

Cảm nhận của em về nhân vật chàng trai trong bài “Hôm qua tát nước đầu đình” là anh chàng này rất thông minh, tinh tế, và thể hiện sự khéo léo trong việc tỏ tình. Trong bài thơ, chàng trai đã nhanh chóng tìm cách tiếp cận và gặp gỡ cô gái, thể hiện sự quyết đoán và dũng cảm. Tuy nhiên, anh chàng không tỏ tình một cách trực tiếp, mà thay vào đó, anh ẩn ý một cách khéo léo bằng việc nhắc đến việc trả công thông qua việc xin lại chiếc áo. Điều này thể hiện tính tình hài hước và tế nhị của chàng trai, khiến cho mối quan hệ của họ trở nên thú vị và đáng nhớ.

Chàng trai trong bài thơ thể hiện lòng nhiệt thành và chân thành trong tình cảm của mình. Anh ấy dành thời gian và tạo cơ hội để gặp gỡ cô gái một cách tự nhiên và vui vẻ. Thái độ này thể hiện lòng chân thành và tôn trọng đối với người khác. Sự chất phác của chàng trai là một đặc điểm quen thuộc trong văn hóa Việt Nam, và anh chàng này không phải là một ngoại lệ. Điều này có thể làm cho người đọc cảm thấy gần gũi và dễ thương đối với nhân vật chàng trai.

Tổng cộng, em cảm nhận rằng nhân vật chàng trai trong bài “Hôm qua tát nước đầu đình” là một người thông minh, tinh tế, hài hước, chân thành và thể hiện tính tình chất phác của người dân Việt Nam.

5. Tìm đọc một số bài ca dao có mô típ “Hôm qua”, từ đó, nhận xét điểm giống và khác nhau giữa bài Hôm qua tát nước đầu đình với những bài ca dao đó:

Bài “Hôm qua tát nước đầu đình” có mô típ “Hôm qua,” trong đó người kể chuyện nhắc đến sự kiện từ quá khứ gần và sử dụng nó để thể hiện tâm tư, tình cảm của chàng trai. Mô típ này tương tự xuất hiện trong một số bài ca dao khác.

Dưới đây là một ví dụ về một bài ca dao khác có mô típ “Hôm qua”:

Hôm qua đi chợ mua gà, Được con gà trắng xinh tươi bóng. Nhưng đem về đun, chín sương sương, Gà trắng biến mất, tất tả biến đi.

Giống nhau: Cả bài thơ và bài ca dao đều bắt đầu bằng cụm từ “Hôm qua,” tạo ra một liên kết với quá khứ gần. Cả hai bài cũng sử dụng mô típ này để kể chuyện về một sự kiện từ quá khứ.

Khác nhau: Nội dung của hai bài là hoàn toàn khác nhau. Trong bài ca dao này, người kể chuyện nói về việc mua gà và mất gà, trong khi bài “Hôm qua tát nước đầu đình” tập trung vào tình cảm của chàng trai và cách anh ta tỏ tình với cô gái.

Mô típ “Hôm qua” có thể được sử dụng để thể hiện nhiều tình huống khác nhau và để tạo ra sự kết nối giữa quá khứ và hiện tại trong văn bản. Cả hai bài thơ và bài ca dao đều sử dụng mô típ này để làm cho câu chuyện trở nên sinh động và gần gũi với người đọc hoặc người nghe

6. Viết một đoạn văn (khoảng 10 – 12 dòng) nói lên điều em thích nhất (về nội dung hoặc nghệ thuật ) ở bài Hôm qua tát nước đầu đình:

Điều em thích nhất về bài “Hôm qua tát nước đầu đình” chính là cách tác giả thể hiện tình yêu lứa đôi đầy trong sáng và ngọt ngào của chàng trai. Bài ca dao tạo nên một tình cảm vô cùng ngọt ngào và trong sáng, cho thấy tình yêu đôi đứa chưa bị ảnh hưởng bởi những yếu tố xã hội hay đạo đức. Chàng trai muốn tỏ tình và tiếp cận cô gái mình yêu một cách nhẹ nhàng, không phô trương, và điều đó thể hiện qua cách anh ta xin lại chiếc áo bị bỏ quên trên cành sen.

Cách mà chàng trai thể hiện tình cảm và tỏ tình làm cho bài ca dao trở nên rất đáng yêu và thú vị. Anh ấy dùng một lý do hài hước và dí dỏm để xin lại chiếc áo, tạo ra một tình huống hài hước và đáng yêu. Điều này làm cho người đọc cảm nhận được tâm tư của chàng trai, sự ngại ngùng và bồng bột trong việc tỏ tình. Tình cảm trong bài ca dao thật trong sáng và đẹp đẽ, thể hiện một tình yêu đơn giản, nhưng chân thành và ngọt ngào.

Ngoài ra, bài ca dao còn thể hiện một sự lịch sự và tôn trọng trong cách chàng trai tỏ tình. Anh ta không tỏ tình quá mạnh mẽ hoặc lòe loẹt, mà thay vào đó, anh ta sử dụng cách xin lại chiếc áo như một cơ hội để thể hiện tình cảm của mình. Điều này tạo ra một hình ảnh về tình yêu trong sáng và trân trọng giữa hai người.

Tóm lại, điều em thích nhất trong bài “Hôm qua tát nước đầu đình” chính là cách tác giả thể hiện tình yêu trong sáng và ngọt ngào của chàng trai thông qua những chi tiết hài hước và dí dỏm.