Phân tích đoạn trích Nỗi thương mình hay nhất kèm dàn ý chi tiết

1. Dàn ý chi tiết phân tích đoạn trích Nỗi thương mình :

1.1. Mở bài:

Giới thiệu khái quát về tác giả và tác phẩm “Nỗi thương mình” – Nguyễn Du

Khái quát về nội dung tác phẩm “Nỗi thương mình”

1.2. Thân bài:

*Hoàn cảnh trớ trêu của Thúy Kiều ở lầu xanh (4 câu đầu)

⇒ Cuộc sống hỗn tạp ở lầu xanh, Kiều phải tiếp khách suốt ngày đêm. Đây là tình huống trớ trêu trong cuộc sống của Kiều khi bị vùi dập, chà đạp cả thể xác và nhân cách.

*Niềm thương xót cho số phận Kiều

→ Thời gian và không gian nghệ thuật thích hợp để Kiều suy ngẫm về cuộc đời của mình.

→ Cái giật mình trân quý, tạo nên nhân cách cao quý của Thúy Kiều.

⇒ Khi sống thật với chính mình, bàng hoàng, đau buồn trước số phận của mình và có lẽ đó cũng chính là tiếng nói đòi hỏi của Nguyễn Du về quyền được sống như một cá nhân trong xã hội phong kiến – một con người biết và ý thức được hạnh phúc của chính mình.

*Tâm trạng cô đơn, đau đớn của Thúy Kiều (phần còn lại)

→ Cảnh vật đối với Thúy Kiều là sự giả tạo, Kiều không tìm được tri kỷ, cô thờ ơ với mọi thứ xung quanh.

⇒ Trong chốn lầu xanh nơi mọi thứ phồn hoa, tiền bạc lên ngôi, Kiều vẫn cố tách mình ra, tìm tri kỷ, thể hiện khát vọng sống trong sáng của Kiều mà chúng ta thực sự trân trọng.

⇒ Nguyễn Du đề cao giá trị nhân văn, đồng cảm sâu sắc với số phận của Kiều và qua đó lên án xã hội gay gắt.

1.3. Kết bài:

Nêu cảm nghĩ về đoạn trích “Nỗi thương mình”

2. Phân tích đoạn trích Nỗi thương mình hay nhất:

“Nỗi thương mình” kể về những ngày tháng đau thương, đầy nước mắt của Thúy Kiều khi bị lừa và bị bán vào lầu xanh, dưới bàn tay của Tú Bà độc ác. Cuộc sống nhơ nhuốc, ô nhục của Thúy Kiều bắt đầu từ đây. Với lòng thương cảm vô bờ bến cho nhân vật của mình, Nguyễn Du như rướm máu trên từng trang giấy khi kể về cuộc đời Thúy Kiều. Những câu thơ mở đầu vén bức màn về cuộc sống nhơ nhuốc, ô nhục mà Thúy Kiều phải chịu đựng:

    Biết bao bướm lả ong lơi

    Cuộc vui đầy tháng trận cười suốt đêm

    Dập dìu lá gió cành chim

    Sớm đưa Tống Ngọc tối tìm Trường Khanh

Một nơi “mua hương bán phấn” dường như đã phủ kín đoạn thơ, phủ kín số phận nhỏ bé của cô gái ấy. Đặc biệt hai điển cố Tống Ngọc và Trường Khanh ám chỉ đến những vị khách làng chơi không bao giờ thiếu ở những nơi như thế này. Nơi đây thực chất là nhà tù giam giữ thân xác Thúy Kiều.

Trong không gian như thế này, Thúy Kiều thấy đau đớn và buồn bã:

    Khi tỉnh rượu lúc canh tàn

    Giật mình, mình lại thương mình xót xa

Trong bầu không khí như thế này, “rượu” là thứ Thúy Kiều tạm thời dùng để giải tỏa nỗi buồn, sự chán chường và tẻ nhạt. Khi tỉnh rượu, đêm về khuya, nàng mới “giật mình” “thương mình xót xa”. Việc Nguyễn Du lặp đi lặp lại từ “mình” một lần nữa gieo vào lòng người nỗi đau vô hạn. Thương thân phận nàng Kiều long đong, khốn khổ, thương cho số phận bạc bẽo không thể tự quyết định mà phải nương nhờ chốn phong trần.

Không ai thương thân phận của nàng, nên Thúy Kiều ôm mình khóc, thương thân. Cuộc vui nhanh chóng kết thúc, người rồi cũng đi, chỉ còn mình Kiều cô đơn và lẻ loi. Tác giả đã ẩn dụ hình ảnh “hoa tàn” để diễn tả cuộc sống bị chà đạp, vùi dập tàn nhẫn của cô gái mong manh này. Một xã hội chỉ toàn những điều xấu xa, những con người yếu đuối dễ kiệt sức và bị chà đạp như vậy.

Giữa chốn lầu xanh như thế này, Thúy Kiều chỉ biết làm bạn với thơ ca, với hội họa, với đàn. Nhưng điều đó khiến Kiều cảm thấy cô đơn và buồn bã. Nàng không còn cảm thấy những đam mê đó là nguồn sống nữa. Nỗi buồn bao trùm cảnh vật nơi đây khiến cảnh vật cũng có cảm xúc, cũng biết buồn, biết lan tỏa nỗi buồn như chính con người vậy.

Sống trong lầu xanh, Thúy Kiều phải vật lộn để sống, cố sống như thể mình đã chết:

    Vui là vui gượng kẻo là

    Ai tri âm đó mặn mà với ai

Hạnh phúc của Thúy Kiều không trọn vẹn, chỉ là “gượng” để người ta nhìn thấy, để người ta biết, nhưng thực ra trong lòng nàng chẳng “mặn mà với ai”.

Vậy nên, chỉ với một bài thơ ngắn, Nguyễn Du đã khiến người đọc không kìm được cảm xúc khi cô gái tài sắc vẹn toàn ấy lại rơi vào bế tắc và đau khổ như vậy.

Như vậy, nhân vật Thúy Kiều đã lấy đi không ít nước mắt của người đọc và lấy đi không ít tâm huyết của nhà thơ.

3. Phân tích đoạn trích Nỗi thương mình ý nghĩa nhất:

Số phận nổi trôi của nàng Kiều khiến người đọc không khỏi xót xa, đau đớn. Và ở đây, hơn ai hết, Thúy Kiều là người hiểu rõ nhất hoàn cảnh khó khăn của kiếp kỹ nữ trong đoạn trích “Nỗi thương mình”.

“Biết bao bướm lả ong lơi

Cuộc say đầy tháng trận cười suốt đêm.

Dập dìu lá gió cành chim,

Sớm đưa Tống Ngọc tối tìm Trường Khanh.”

Mở đầu đoạn trích đó là cảnh một lầu xanh ong bướm trụy lạc, hình ảnh “bướm lả ong lơi” hiện lên ở đầu câu thơ khiến người đọc càng hình dung rõ hơn. Ví kỹ nữ như những bông hoa đẹp, trong khi khách hàng như ong bướm, ve vãn, ngả nghiêng hết vờn đóa hoa này, lại vờn đến bông hoa khác, một nơi hết sức hỗn loạn, tạp nham. Và ở đó, người phụ nữ trở thành một thú vui của những khách làng chơi, một món đồ chơi tùy ý cho những kẻ có tiền. Mặc dù chốn lầu xanh được trang hoàng bằng hoa nhưng cuộc sống của những cô gái điếm luôn u ám, đầy đau khổ và cay đắng.

Còn bản thân Kiều, người chẳng biết gì về chuyện gió trăng, tâm hồn cao quý thanh thoát, nhan sắc và tài năng hoàn hảo, nàng tưởng tượng mình sẽ xứng đáng với cuộc sống giàu sang, được chiều chuộng, nâng niu. Ở đó, Kiều đã cố gắng hết sức để mạnh mẽ, chống cự, thậm chí tìm đến cái chết, nhưng vẫn không thoát khỏi số phận nhục nhã, đau khổ của mình.

Nỗi đau của Kiều càng bộc lộ rõ ​​hơn trong những câu thơ ý thức được số phận mong manh của mình. Và Kiều thấy mình đồng điệu với câu “tan tác như hoa giữa đường”, vốn là một đóa mẫu đơn cao quý, trong sáng, nhưng cuối cùng, nàng trở thành nơi trú ngụ của biết bao “bướm lả ong lơi”, bị giẫm đạp không thương tiếc, chỉ còn lại một thân hình tả tơi, nhơ nhuốc. Nghĩ lại bản thân, Thúy Kiều chỉ có thể ngước nhìn lên trời cao than trách “Thân sao bướm chán ong chường bấy thân!”, đó là nhận thức của nàng về thân xác tan nát, rẻ tiền của mình.

Tuy nhiên, dù cuộc đời có giẫm đạp lên nàng, thì Kiều vẫn mạnh mẽ, kiên cường, giữ vững bản chất cao quý, trong sáng như đóa sen trắng giữa ao “Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn”. Dù bốn bề của chốn lầu xanh khắp nơi “mây Sở mưa Tần” thì nàng cũng chẳng buồn để ý đến chúng. Với người khác, niềm vui thâu đêm suốt sáng là “xuân” nhưng với nàng, những điều ấy vốn chẳng lọt vào tầm mắt, nàng hoan toàn không thiết tha gì. Nhìn cảnh khách muốn “gió tựa hoa kề”, muốn gần gũi xác thịt khiến lòng nàng như chết lặng, có lẽ mọi cay đắng, buồn tủi đã khiến Kiều hoàn toàn buông xuôi, mặc kệ cho cuộc đời trôi nổi.

Như vậy, qua tác phẩm “Nỗi thương mình”, Nguyễn Du đã vẽ nên tình cảm đau thương, buồn tủi của Thúy Kiều giữa chốn lầu xanh. Đồng thời những cảm xúc và suy nghĩ của Kiều về thân phận bọt bèo của mình được nhà thơ khắc họa rõ nét qua từng câu chữ của bài thơ.