Dàn ý phân tích truyện ngắn Hai đứa trẻ sơ lược và chi tiết

1. Dàn ý phân tích truyện ngắn Hai đứa trẻ ngắn gọn:

Mở bài

– Giới thiệu đôi nét về tác giả Thạch Lam và tác phẩm “Hai đứa trẻ” 

Thân bài 

a, Bức tranh đời sống ở nơi phố huyện nghèo khó. 

* Khung cảnh bức tranh thiên nhiên 

– Một vùng làng quê thanh bình và yên ả nhưng có đôi nét gợi buồn 

– Cảnh vật xung quanh khi về chiều tối vô cùng gần gũi và thân thiết, quen thuộc. 

* Bức tranh cuộc sống sinh hoạt của con người nơi phố huyện 

– Khung cảnh chợ quê nghèo có sự xơ xác và tiêu điều 

– Cuộc sống của con người nơi đây vô cùng khốn khó và cơ cực, nghèo nàn không có lối thoát. 

b, Khung cảnh đợi tàu 

* Lí do phải đợi đoàn tàu 

– Có thể nói rằng việc đợi tàu ở nơi phố huyện nghèo đã trở thành một công việc, nhu cầu của con người. 

– Đợi tàu cho thấy khát vọng của người dân nơi đây mong muốn có được một cuộc sống ấm no tốt đẹp hơn 

* Hình ảnh đoàn tàu 

– Đoàn tàu đến tựa như là biểu tượng cho cuộc sống tươi đẹp, một cuộc sống ấm no, đẹp đẽ hơn. 

– Đoàn tàu đã mang đến cho nơi phố huyện nghèo một tia sáng của hi vọng, mang đến một chút mơ ước của người dân nơi đây. 

Kết bài

– Khái quát lại giá trị của tác phẩm 

– Nêu cảm nhận của bản thân về truyện ngắn Hai đứa trẻ

2. Dàn ý phân tích truyện ngắn Hai đứa trẻ chi tiết:

Mở bài

– Giới thiệu vài nét sơ qua về tác giả Thạch Lam: Thạch Lam là một trong những nhà văn và là cây bút lớn, tiêu biểu cho Tự lực văn đoàn. Truyện ngắn chính là thế mạnh của ông. Văn của Thạch Lam rất phù hợp cho việc thanh lọc và thư giãn tâm hồn. 

– Giới thiệu về tác phẩm “Hai đứa trẻ”. Tác phẩm là một truyện ngắn trữ tình và đượm buồn. 

Thân bài

1. Bức tranh lúc chiều tàn nơi phố huyện 

a, Bức tranh thiên nhiên lúc chiều tàn nơi phố huyện

– Toàn bộ cảnh vật xung quanh đều được cảm nhận qua cái nhìn của nhân vật Liên 

– Về âm thanh: Anh thanh của tiếng trống thu không gọi chiều về, âm thanh ngoài đồng ruộng của tiếng ếch nhái đang kêu ran, âm thanh vo ve của tiếng muỗi. 

– Về hình ảnh và màu sắc: Hình ảnh, màu sắc của “Phương tây đỏ rực như lửa cháy” và của “Những đám mây ánh hồng như hòn than sắp tàn”. 

– Về đường nét: Trên nền trời có hình cắt rõ rệt của dãy tre làng. 

– Nhịp điệu chậm rãi nhưng giàu hình ảnh và giàu tính nhạc điệu Qua đó cho thấy một khung cảnh đượm buồn của thiên nhiên, đồng thời cũng cho ta thấy được sự cảm nhận tinh tế của Thạch Lam. 

b, Khung cảnh chợ tàn nơi phố huyện và những kiếp người nơi đây 

– Khung cảnh chợ tàn: 

+ Chợ đã vãn và mọi người về hết cũng như những tiếng ồn ào của phiên chợ dần cũng mất. 

+ Khi đó chỉ còn lại rác của vỏ bưởi, vỏ thị, lá nhãn và bã mía. 

– Con người nơi phố huyện: 

+ Ở chợ những đứa trẻ con nhà nghèo đi tìm tòi và nhặt nhạnh những thứ còn sót lại. 

+ Mẹ con chị Tí: Với hàng nước đơn sơ, và vắng khách. 

+ Bà cụ Thi: Hơi điên đến tận đêm tối rồi mới đi mua rượu, rồi đi lần vào bóng tối. 

+ Bác Siêu với gánh hàng phở, đó chính là một thứ quà xa xỉ.

+ Gia đình bác Xẩm mù sống bằng lời ca, tiếng đàn và nhờ vào tấm lòng hảo tâm của những vị khách qua đường. 

=> Đó là cảnh chợ tàn và của những kiếp người nơi phố huyện: tàn tạ, nơi phố huyệ lụi và sự nghèo đói tiêu điều bủa vây lấy phố huyện.

c, Tâm trạng của nhân vật Liên 

– Liên cảm nhận đước rất rõ: “mùi riêng của đất, của quê hương này”. 

– Đứng trước cảnh ngày tàn và những kiếp người tàn tạ tân trạng của Liên cảm thấy buồn, một nỗi buồn thấm thía: 

+ Liên thấy thương những đứa trẻ nhà nghèo nhưng lại không có tiền để cho chúng. 

+ Liên cảm thấy xót thương mẹ con chị Tí: Ban ngày thì mò cua bắt tép, tối xuống thì dọn hàng nước chè tươi ra nhưng lại không kiếm được bao nhiêu.

+ Liên thấy xót thương cho bà cụ Thi điên 

=> Liên là người có một tâm hồn nhạy cảm và tinh tế; có lòng trắc ẩn và lòng yêu thương con người sâu sắc. Và Liên cũng chính là nhân vật mà tác giả Thạch Lam gửi gắm hết những tâm tư của chính mình 

2. Bức tranh đêm khuya nơi phố huyện 

a, Sự đối lập của “bóng tối” với “ánh sáng” 

– Khung cảnh về đêm nơi phố huyện là khung cảnh chìm ngập trong bóng tối: 

+ “Đường phố và các ngõ con dần dần chứa đầy bóng tối”. 

+ “Tối hết con đường thăm thẳm ra sông, con đường qua chợ về nhà, các ngõ vào làng càng sẫm đen hơn nữa”. 

=> Tại phố huyện bóng tối được xâm nhập và bám sát tất cả những sinh hoạt của con người nơi đây.

– Ánh sáng của khe sáng, chấm lửa nhỏ, hột sáng,…là những ánh sáng của sự sống nhỏ bé, yếu ớt và hiếm hoi => cho thấy cuộc sống khó khăn, nghèo khổ của những kiếp người nơi phố huyện. 

– Sự tương phản của ánh sáng và bóng tối 

=> Bóng tối bao trùm cả phố huyện trong khi ánh sáng chỉ là những tia le lói, bé nhỏ, mong manh 

=> Thể hiện những kiếp người nhỏ bé sống tàn lụi, nghèo khổ trong sự mênh mông của đêm tối nơi phố huyện và cụ thể hơn chính là của xã hội cũ. 

b, Đời sống ở trong bóng tối của những kiếp người nghèo khổ 

– Những công việc của họ được lặp đi lặp lại qua từng ngày: 

+ Chị Tí dọn cái hàng nước chè tươi 

+ Bác Siêu bán hàng phở thổi lửa. 

+ Gia đình bác Xẩm thì ngồi trên cái manh chiếu rách và có cái thau sắt để trước mặt và góp chuyện bằng mấy tiếng đàn 

+ Liên và An trông coi cửa hàng tạp hoá nhỏ xíu. 

=> Cho ta thấy hình ảnh của một cuộc sống nhàm chán, quẩn quanh và không có lối thoát.

– Những suy nghĩ cũng được lặp đi lặp lại qua từng ngày: Mong sao có những người phu gạo, phu xe, mấy chú lính lệ ghé vào hàng uống lấy bát chè tươi và hút lấy điếu thuốc lào. 

– Họ vẫn không ngừng mơ ước: trong bóng tối có chừng ấy người vẫn đang mong đợi có một cái gì tươi sáng cho cuộc tối tăm và cuộc sống nghèo khổ hàng ngày của mình 

=> Cho thấy một ước muốn mơ hồ và đầy tội nghiệp Với giọng văn chậm buồn và tha thiết của mình, Thạch Lam đã thể hiện niềm cảm thương đối với những con người khó khăn, nghèo khổ. 

3. Hình ảnh chuyến tàu và tâm trạng của Liên và An khi chờ mong chuyến tàu đêm 

– Liên và An thức bởi vì lí do: 

+ Thức để bán hàng 

+ Thức để được nhìn thấy cận cảnh của chuyến tàu đêm đi qua, bởi đó chính là hoạt động cuối cùng của đêm khuya. 

– Hình ảnh, dấu hiệu đầu tiên khi đoàn tàu xuất hiện: 

+ Liên trông thấy ngọn lửa màu xanh biếc 

+ Hai chị em Liên và An đều nghe thấy tiếng dồn dập và tiếng xe rít mạnh vào ghi. 

– Đến khi tàu đến: 

+ Các toa tàu có đèn sáng trưng, chiếu cả ánh sáng xuống mặt đường. 

+ Những toa ở hạng sang trọng lố nhố hình ảnh của những người, của đồng và kền lấp lánh, và các cửa kính đều bừng sáng. 

– Đến khi tàu đã đi vào đêm tối: 

+ Tàu vào đên tối chỉ để lại ở trên đường sắt là những đốm than đỏ tung bay lên 

+ Toa sau cùng của tàu được treo chiếc đèn màu xanh, rồi đi xa mãi, sau đó khuất sau rặng tre. 

=> Hình ảnh đoàn tàu được xuất hiện với những âm thanh sôi động và ánh sáng, màu sắc rực rỡ, như mang một thế giới khác đến nơi phố huyện nghèo, đó cũng chính là điều mà Liên luôn mong ước về một cuộc sống ấm no và bừng sáng như chuyến tàu đêm. 

Kết bài

– Cảm nhận của bản thân về truyện ngắn. 

– Khái quát, tổng hợp những nét nghệ thuật đặc sắc đã làm nên sự thành công của tác phẩm 

– Truyện ngắn “Hai đứa trẻ” là một tác phẩm tiêu biểu cho phong cách của văn Thạch Lam, hai yếu tố hiện thực và lãng mạn với luôn được ông kết hợp lại với nhau, lời văn trong sáng, giản dị, thâm trầm mà đầy ý nghĩa.

3. Dàn ý phân tích truyện ngắn Hai đứa trẻ hay nhất:

Mở bài

– Giới thiệu tác giả Thạch Lam. 

– Dẫn dắt giới thiệu tác phẩm Hai đứa trẻ của Thạch Lam. 

Thân bài 

a, Khái quát chung 

– Phong cách văn chương của nhà văn: 

+ Mỗi tác phẩm tựa như một bài thơ trữ tình mang trong từng câu chữ giọng điệu điềm đạm chứa đựng biết bao tình cảm chân thành và nhạy cảm trước biến thái của con người và cảnh vật. 

+ Tác phẩm của Thạch Lam không chỉ giản dị trong sáng mà còn sâu sắc, thâm trầm. 

– Tác phẩm “Hai đứa trẻ”: là một trong những truyện ngắn tiêu biểu của Thạch Lam, tác phẩm có sự hòa quyện giữa yếu tố hiện thực và yếu tố lãng mạn trữ tình. 

b, Phân tích truyện ngắn “Hai đứa trẻ” 

* Bức tranh phố huyện khi chiều tà 

– Cảnh vật xung quanh: những đám mây rực đỏ, lũy tre bắt đầu sẫm đen lại, các ngôi nhà dần dần lên đèn sáng, phiên chợ chiều lúc này chỉ còn là rác rưởi, mùi ẩm mốc bốc lên, những đứa trẻ con nhà nghèo đi nhặt nhạnh những thứ còn có thể dùng được của những người bán hàng vứt lại. 

– Âm thanh của tiếng trống thu không, của tiếng ếch nhái ở ngoài đồng ruộng và tiếng nói chuyện của những người bán hàng. 

=> Bức tranh phố huyện đặc trưng của vùng quê nghèo khổ. 

* Bức tranh phố huyện khi trời tối và trong đêm khuya 

– Con người: mẹ con nhà chị Tí mở của hàng nước, hai chị em Liên vui đùa trò chuyện cùng với nhau, bà cụ Thi hơi điên đang đi mua rượu có tiếng cười sợ hãi, bác Siêu gánh hàng phở, vợ chồng nhà bác Xẩm cùng với tấm manh chiếu rách. 

– Khung vật: Bóng tối dần dần tràn vào đường phố và các ngõ; tối đen hết con đường ra sông thẳm thẳm; con đường đi qua chợ để về nhà, các con ngõ vào làng ngày càng trở nên sẫm đen lại; chỉ còn có những khe sánh, những quầng sáng, những chấm lửa nhỏ,… 

* Bức tranh phố huyện lúc tàu đi qua 

– Hình ảnh An và Liên cùng nhau thức để bán hàng; để có thể được nhìn thấy chuyến tàu đêm đi qua phố. 

– Hình ảnh đoàn tàu: 

+ Khi đoàn tàu xuất hiện: Các toa với ánh đèn sáng trưng, chiếu sáng cả xuống dưới đường. Các toa hạng trên rất sang trọng lố nhố người, đồng và kền rực rỡ, lấp lánh, ánh sáng rực của các cửa kính. 

+ Khi đoàn tàu đi vào trong đêm tối: trên đường sắt tàu đi để lại những đốm than đỏ bay lung tung. Những chiếc đèn xanh được treo ở trên toa tàu sau cùng, đi xa xa mãi rồi dần dần khuất sau phía rặng tre. 

=> Đoàn tàu mang đến ánh sáng, mang đến sự sống vui vẻ, nhộn nhịp cho những người dân ở khu phố huyện cho dù chỉ đoàn tàu chỉ xuất hiện trong chốc lát nhưng đã làm bừng sáng cả nơi đây. 

Kết bài 

– Khái quát lại giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của tác phẩm. 

– Nêu cảm nhận của bản thân.

4. Sơ đồ tư duy phân tích truyện ngắn Hai đứa trẻ: