Bài thu hoạch bồi dưỡng thường xuyên GV THPT Module 19

1. Định nghĩa về Công nghệ thông tin:

Công nghệ thông tin (CNTT) là tập hợp các phương pháp khoa học, các phương tiện và công cụ kỹ thuật hiện đại, chủ yếu là kỹ thuật máy tính và viễn thông nhằm tổ chức khai thác và sử dụng có hiệu quả các nguồn tài nguyên thông tin phong phú và tiềm năng trong mọi lĩnh vực hoạt động của con người và xã hội.

Trong dạy học, việc ứng dụng CNTT là rất cần thiết bởi muốn đổi mới phương pháp dạy học, cũng như nâng cao hiệu quả giảng dạy cần có sự trợ giúp của CNTT. Do vậy, việc đảm bảo việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học, phải đảm bảo học sinh hiểu bài một cách nhanh hơn so với không ứng dụng công nghệ thông tin.

2. Vai trò của công nghệ thông tin trong dạy học:

CNTT được ứng dụng trong giáo dục đã làm thay đổi lớn về chất lượng giáo dục hiện nay:

• CNTT ứng dụng trong quản lý lớp học giúp người quản lý nắm bắt trạng thái của hệ thống một cách nhanh chóng, chính xác, đáng tin cậy. Thêm nữa, các hệ thống hỗ trợ quyết định trợ giúp thêm cho các nhà quản lý kịp thời ra được các quyết định quản lý chính xác, phù hợp.
• CNTT ứng dụng trong dạy học giúp cho nhà giáo nâng cao chất lượng giảng dạy, người học nắm bài tốt hơn. Ngoài ra, hệ thống internet cũng trợ giúp cho người học trong việc tra cứu, tìm hiểu, cập nhật tri thức và tự kiểm tra bản thân, làm cho chất lượng nâng cao thêm.
• CNTT ứng dụng trong kiểm định, đánh giá chất lượng giúp cho công tác kiểm định được toàn diện, kết quả kiểm định được khách quan và công khai.
• Thực hiện sự chỉ đạo của Bộ Giáo dục và Đào tạo, trong những năm qua các Sở giáo dục đã chỉ đạo các trường ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy và đã góp phần nâng cao chất lượng đào tạo.
• CNTT còn giúp học sinh được học tập trực tuyến (Online Learning) trong giai đoạn dịch bệnh vừa qua, học tập trực tuyến là một loại hình giảng dạy, học tập sử dụng mạng máy tính và internet.
• Mở rộng khả năng và phạm vi tìm kiếm và khai thác thông tin cho người dạy và người học. Thông qua việc tra cứu, tìm kiếm thông tin trong các phần mềm và trên các trang web, GV có thể khai thác thông tin hoặc tranh ảnh, âm thanh, video clip để bổ sung cho bài dạy; HS có thể chủ động tìm kiếm thông tin mở rộng hoặc các bài tập, bài thực hành cho các kiến thức đã được truyền thụ trên lớp phục vụ cho quá trình tự học.
• Nâng cao hiệu quả truyền đạt và lĩnh hội tri thức: GV có thể ứng dụng CNTT để soạn giáo án điện tử, sử dụng CNTT để hiển thị hình ảnh. Thông qua giáo án điện tử, kiến thức có thể biểu diễn dưới dạng kênh chữ, kênh hình, qua đó, có khả năng tạo hứng thú cho người học, kích thích người học chủ động, tích cực trong việc lĩnh hội tri thức.
• Tăng cường việc giao lưu, trao đổi thông tin giữa người dạy và người học: thông qua việc ứng dụng CNTT, GV có thể tạo nhiều cơ hội để người học sinh có những góc nhìn về những vấn đề trong xã hội, tạo cơ hội cho chúng bộc lộ những quan điểm, suy nghĩ của bản thân về các kiến thức trong bài học cũng như cách truyền thụ kiến thức của người dạy. Người dạy dễ dàng tiếp nhận được thông tin phản hồi từ người học và người học được rèn luyện các kỹ năng trao đổi, thảo luận, thuyết trình, … trong quá trình lĩnh hội tri thức.
• Nâng cao hiệu quả của hoạt động kiểm tra, đánh giá năng lực.

3. Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học:

Với các tính năng và sự phong phú của nền tảng mạng internet, CNTT có thể vận dụng để nâng cao hiệu quả các khâu của quá trình dạy học:

3.1. Ứng dụng trong tìm kiếm, khai thác tư liệu phục vụ cho dạy học.

a) Sử dụng trang web để tìm kiếm:

Muốn tìm kiếm tư liệu và kiến thức phục vụ cho quá trình giảng dạy, GV cần truy cập trên website, để truy cập một website cần phải biết địa chỉ của nó. Một địa chỉ website gồm hai thành phần: thứ nhất là giao thức, bắt đầu bằng http:// và thứ hai là địa chỉ của máy chủ web hoặc đường dẫn chi tiết đến website.

Ví dụ địa chỉ trang web của Bộ Giáo dục và Đào tạo là: http://www.moet.gov.vn

Để truy cập một trang web, nhập địa chỉ trang web vào ô địa chỉ rồi nhấn phím enter nội dung trang web sẽ được hiển thị lên màn hình.

b) Sử dụng công cụ tìm kiếm google để tìm kiếm thông tin trên mạng:

Sử dụng trang web http://www.google.com.vn để tìm kiếm thông tin trên mạng. Mở trình duyệt Internet Explorer bằng cách kích chuột trái vào biểu tượng start ở góc dưới bên trái màn hình, chọn Internet Explorer sau đó giao diện của trình duyệt xuất hiện. Tại phần nhập địa chỉ ở góc bên trái màn hình, nhập địa chỉ của website http://.google.com/.vn. Và nhập thông tin cần tìm vào khung trống, sau đó ấn nút Enter trên bàn phím.

3.2. Ứng dụng trong soạn giáo án, thiết kế bài giảng và thực hiện giảng bài trên lớp:

a Soạn giáo án trong Microsoft ofice word:

* Soạn một giáo án mới:

 Ngay khi mở Microsoft ofice word, một tệp tài liệu trống được mở ra, GV có thể thao tác ngay trên tệp này. Để lưu tệp giáo án, GV nháy chuột vào vào File trên thanh công cụ, chọn lệnh Save As. Rồi lựa chọn địa chỉ lưu tệp giáo án tại Save in và đật tên cho giáo án tại File name.

Lưu ý:

• GV thường phải có thói quen lưu nội dung soạn thảo bằng các thao tác sau: Từ thanh công cụ: vào File à Save; Hoặc kích chuột vào biểu tượng dưới thanh công cụ trên màn hình; Hoặc bấm phím Ctrl + S trên bàn phím.
• Phông chữ thường dùng để gõ tiếng Việt như Unicode, TCVN3 (ABC), VNI vindow. Hai phần mềm hỗ trợ gõ các kí tự tiếng việt được sử dụng là Vietkey và Unikey. Để sử dụng, khởi động Start -> All programs -> Vietkey, Unikey

* Tạo một giáo án có sẵn:

Copy một tệp giáo án có sẵn sang một địa chỉ mới: Kích đúp vào biểu tượng My Computer trên màn hình, lựa chọn địa chỉ có chứa tệp giáo án có sẵn, kích chuột phải vào giáo án có sẵn, chọn lệnh Copy để sao chép. Sau đó, lựa chon địa chỉ cần lưu tệp giáo án mới, kích chuột phải, chon lệnh Paste vào địa chỉ mới và đổi tên tệp giáo án bằng cách kích chuột phải vào tên File giáo án và lựa chon lệnh Rename.

b) Soạn giáo án trên PowerPoint:

* Khởi động PowerPoint: Vào menu Start-> Programs-> MicroOffice-> Microsoft Power Pooint-> Tiến hành soạn thảo bài giảng -> Nhập và định dạng văn bản trong textbox.

* Yêu cầu khi thiết kế trình chiếu bài giảng trên PowerPoint:

• Xây dựng ý tưởng về kịch bản sẽ trình bày trong bài giảng theo định hướng sử dụng PowerPoint để hỗ trợ cho giáo viên thể hiện ý tưởng sư phạm một cách thuận lợi và hiệu quả hơn.
• Nội dung trình chiếu phải có cấu trúc chặt chẽ, logic, đảm bảo tiến trình và thời gian dạy học. Thông tin cần ngắn gọn, cô đọng, được thiết kế trình bày một cách khoa học phù hợp, sử dụng hợp lý các đối tượng đa phương tiện để hỗ trợ các hoạt động nhận thức.
• Quá trình thiết kế trình chiếu bài giảng cần phối hợp với các PPDH tích cực nhằm khuyến khích sự trao đổi giữa GV và HS; giữa HS với HS, khích lệ quá trình tư duy, sáng tạo của học sinh.

3.3. Ứng dụng trong đánh giá:

Ngày nay, công nghệ thông tin được ứng dụng nhiều trong công tác đánh giá nói chung và đánh giá, xếp loại học sinh, cán bộ nói riêng nhờ những lợi thế của nó về lưu trữ, thống kê, tính toán, sắp xếp, lọc dữ liệu… Do đó, nhờ công nghệ thông tin mà học sinh có thể tự đánh giá kiến thức của mình bằng các phần mềm trắc nghiệm để từ đó tự bổ sung, hoàn thiện kiến thức.

Nhờ CNTT, giáo viên, nhà trường đánh giá kết quả học tập của học sinh một cách chính xác, khách quan hơn khi tổ chức thi, kiểm tra bằng máy tính.

3.4. Ứng dụng trong học tập của học sinh:

Giáo dục đang thay đổi một cách mạnh mẽ, nhiều phương pháp, cách thức dạy học mới ra đời, hướng tới mục tiêu “dạy ít, học nhiều”, tăng tính chủ động, khả năng tự học của người học dưới nhiều hình thức:

• Tìm kiếm, tra cứu tài liệu học tập chủ động trên mạng internet.
• Tham gia các lớp học qua mạng theo hình thức online ngày càng phổ biến.
• Tự kiểm tra kiến thức của mình bằng các phần mềm trắc nghiệm.
• Chia sẻ thông tin với giáo viên, bạn bè thông qua các diễn đàn.
• Tham gia các cuộc thi trực tuyến (online).

* Một số chú ý khi sử dụng CNTT trong giảng dạy:

• Giáo viên cần cân nhắc và lựa chọn kĩ các tiết dạy có hoặc không sử dụng công nghệ thông tin sao cho phù hợp và phát huy được một cách tối đa hiệu quả và đảm bảo mục tiêu bài học.
• Không lạm dụng các hiệu ứng trình chiếu phức tạp, nhiều hiệu ứng trình chiếu khác nhau trong một slide khiến cho bài học trở nên phức tạp, rối mắt.  
• Cùng với các hiệu ứng, giáo viên cũng nên chọn những hình nền đơn giản, sáng và phù hợp với bài dạy nhưng vẫn đáp ứng việc thể hiện nội dung một cách rõ ràng, khoa học.
• Lựa chọn các câu chữ ngắn gọn, súc tích và tường minh, thể hiện rõ nội dung để biểu thị nội dung bài học trên slide. 

THAM KHẢO THÊM:

• Bài thu hoạch bồi dưỡng thường xuyên GV THPT Module 18
• Bài thu hoạch bồi dưỡng thường xuyên GV THPT Module 20
• Bài thu hoạch bồi dưỡng thường xuyên GV THPT Module 21