Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân tạo nền móng các bé trong các bậc học tiếp theo. Giáo dục mầm non có nhiệm vụ là nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục trẻ em. Mục tiêu của giáo dục mầm non là giúp trẻ phát triển về thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm xã hội và thẩm mỹ, hình thành những yếu tố đầu tiên trong nhân cách trẻ thơ của mỗi con người.
Mục lục bài viết
- 1 1. Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm được hiểu như thế nào?
- 2 2. Vậy giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là gì?
- 3 3. Bản chất quan điểm Giáo dục trẻ làm trung tâm là gì?
- 4 4. Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cần đảm bảo những gì?
- 5 5. Để thực hiện việc giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cần làm gì?
- 6 6. Sự quan trọng của giáo dục lấy trẻ làm trung tâm:
- 7 7. Một số biện pháp tổ chức các hoạt động giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ mẫu giáo 3- 4 tuổi:
- 8 8. Một số biện pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi:
1. Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm được hiểu như thế nào?
Hiện nay, ở chúng ta đều có sự khác biệt về: Điều kiện sống, hoàn cảnh, thể chất, năng lực, … ngay cả trẻ em cũng vậy.
Trẻ em đều có một sự khác biệt về hoàn cảnh, môi trường sống, điều kiện gia đình và học tập, … Do đó, mỗi trẻ em là một cá thể riêng biệt khác nhau về thể chất, mối quan hệ xã hội, trí tuệ, tình cảm, tâm lý, … đồng nghĩa với việc từng trẻ sẽ có hứng thú, cách học và trình độ học tập khác nhau.
Chính vì thế, người lớn cần chú ý những điều xảy ra trong quá trình trưởng thành của trẻ và ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến tương lai của trẻ. Những trải nghiệm đầu đời của trẻ cần phải phù hợp với mức độ phát triển. Chính vì vậy, chúng ta phải thận trọng, không được dạy những gì quá khó đối với trẻ.
2. Vậy giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là gì?
“Mỗi đứa trẻ là một cá thể riêng biệt” và “mỗi đứa trẻ đều có cơ hội được học bằng nhiều cách khác nhau”, các giáo viên mầm non hiện nay đã tiếp cận phương pháp dayh “lấy trẻ làm trung tâm”, giúp trẻ hứng thú với học tập và phát triển thế mạnh của mỗi trẻ:
3. Bản chất quan điểm Giáo dục trẻ làm trung tâm là gì?
- Dựa trên những nhu cầu, khả năng, thế mạnh và hứng thú của từng trẻ, đồng thời, chúng ta tin vào chúng có thể đạt được những thành công, tiến bộ.
- Tạo những cơ hội học tập cho trẻ bằng những cách khác nhau và cả hoạt động vui chơi.
- Phản ánh sự phát triển của từng trẻ và xây dựng trên tất cả những gì mà trẻ đã được biết và có thể thực hiện được qua quá trình đó.
4. Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cần đảm bảo những gì?
- Cần tạo cho trẻ hứng thú, thế mạnh, khả năng, và tìm hiểu nhu cầu của từng trẻ, đồng thời, phải tạo cho bé cơ hội được hiểu, được đánh giá đúng và cần được tôn trọng.
- Luôn hướng đến cho mỗi đứa trẻ một cơ hội tốt nhất để hành động và thành công.
- Tạo cơ hội cho mỗi đứa trẻ đều có cơ hội học khác nhau, đặc biệt là thông qua việc vui chơi.
5. Để thực hiện việc giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cần làm gì?
- Các giáo viên cần dựa trên những khả năng, nhu cầu, hứng thú và thế mạnh của trẻ để xây dựng các kế hoạch giáo dục phù hợp với từng đứa trẻ.
- Đặt niềm tin vào những đứa trẻ và tin rằng mọi trẻ đều có thể tiến bộ và thành công.
- Có những phương pháp để dạy học có hiệu quả cho trẻ, trong đó phương pháp được áp dụng nhiều nhất là các hoạt động vui chơi, vì nó có thể giúp trẻ khám phá, tưởng tượng, sáng tạo, và tương tác với bạn bè…
- Xây dựng các kế hoạch dựa trên những gì mà trẻ đã được biết và có thể làm được nhưng phải phản ánh được từng mức độ phát triển của mỗi đứa trẻ.
6. Sự quan trọng của giáo dục lấy trẻ làm trung tâm:
Hiện nay, phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm được áp dụng vào chương trình giáo dục mầm non trên cả nước, đặc biệt được áp dụng nhiều ở những thành phố lớn.
Phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đã làm cho nhiều phụ huynh thấy được những ưu điểm mà nó mang lại con con mình, làm trung tâm đang phát triển và dần tạo nên một nền móng vững chắc, là những nền tảng đầu đời rất quan trọng để nâng bước chân của trẻ vững chắc khi bước vào đời. Ngoài ra, nhiều phụ huynh còn đánh giá phương pháp giáo dục này mang nhiều giá trị nhân văn và giá trị tinh thần vô cùng to lớn giúp trẻ dễ dàng tiếp thu.
7. Một số biện pháp tổ chức các hoạt động giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ mẫu giáo 3- 4 tuổi:
Mục tiêu của hoạt động giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là: Trẻ yêu thích, hào hứng tham gia vào các hoạt động, chủ động, biết trao đổi, chia sẻ, bày tỏ ý kiến, quan điểm cá nhân của mình. Trẻ thích tìm tòi, khám phá, phát triển tư duy, ngôn ngữ, trí tưởng tượng, biết phối hợp làm việc trong nhóm, nắm vững các kỹ năng cơ bản và vận dụng linh hoạt vào thực tế. Giáo viên có thể tạo ra một không gian mở cho trẻ, khuyến khích trẻ phát triển tư duy và phương pháp giải quyết vấn đề. Giáo viên cũng chủ động đổi mới phương pháp giảng dạy, khuyến khích sự chuyên cần, tích cực của trẻ, biết khai thác phát huy năng khiếu, tiềm năng sáng tạo, khả năng giải quyết vấn đề ở mỗi trẻ.
Cô giáo…..đã tìm tòi, nghiên cứu, thực nghiệm và tổ chức một số hoạt động giáo dục mẫu giáo lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ mẫu giáo 3- 4 tuổi tại lớp mẫu giáo 3 tuổi C, trường mầm non ……. với các biện pháp như:
- Biện pháp 1: Tạo môi trường giáo dục phù hợp, thuận lợi cho việc tổ chức các hoạt động giáo dục.
- Biện pháp 2: Tổ chức các hoạt động chú trọng, tập trung tới khả năng thực hành trải nghiệm, thí nghiệm.
- Biện pháp 3: Tổ chức tốt các hoạt động giáo dục trong và ngoài lớp học cho trẻ tham gia.
- Biện pháp 4: Tổ chức các hoạt động phát huy tính tích cực, chủ động của mỗi trẻ.
- Biện pháp 5: Tổ chức hoạt động giáo dục dưới hình thức thi đua, khen thưởng để khuyến khích tinh thần của trẻ.
- Biện pháp 6: Ứng dụng công nghệ – thông tin trong tổ chức các hoạt động giáo dục.
* Kết quả đạt được:
Đối với học sinh: Giúp trẻ thích thú hơn khi gia gia hoạt động, không nói chuyện riêng trong giờ học. Các con đã có tính tự giác, tự nguyện và thích được chia sẻ cùng cô giáo, bạn bè. Trẻ gần gũi với cô giáo, sẵn sàng chia sẻ tâm tư, tình cảm của mình, biết lắng nghe và trình bày ý kiến của mình không còn nhút nhát, rụt rè, biết tự khởi xướng trò chơi, biết thảo luận theo nhóm nên kết quả hoạt động theo nhóm rất tốt. Trẻ tò mò, ham hiểu biết hơn, thích tham gia các hoạt động khám phá và trải nghiệm, tạo được thói quen học tập và thực hiện yêu cầu của cô giáo.
Đối với giáo viên và phụ huynh: Giáo viên đã tích lũy được nhiều kinh nghiệm cho bản thân khi thiết kế, tổ chức các hoạt động giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Trong giảng dạy, cô chú ý đến hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm nhiều hơn. Bản thân cô giáo có thêm kinh nghiệm trong phối hợp chặt chẽ, trao đổi thường xuyên với cha mẹ trẻ. Cha mẹ thấu hiểu tâm lý của con hơn, biết phối hợp với giáo viên trong quá trình chăm sóc và giáo dục trẻ. Phụ huynh cũng tôn trọng khả năng và ý thích tích cực của trẻ, thường xuyên thực hiện công việc cùng con và để con nêu ra ý tưởng mới để phát triển tư duy cho trẻ. Giao tiếp giữa cha mẹ và con cái tốt hơn. Đa số cha mẹ dịu dàng, ít la mắng trẻ, thay đổi trong cách rèn kỹ năng cho trẻ.
8. Một số biện pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi:
Mục tiêu của giáo dục mầm non là giúp trẻ phát triển toàn diện về các mặt: Thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, giúp trẻ mạnh dạn tự tin, hình thành yếu tố đầu tiên của nhân cách, khơi dậy và phát triển tối đa những khả năng tiềm ẩn của trẻ, trẻ không thể tiếp thu các kiến thức một cách bài bản có hệ thống như ở phổ thông. Vì thế cần tạo cho trẻ môi trường để trẻ hoạt động, trải nghiệm, vui chơi từ đó trẻ có thể tiếp thu kiến thức một cách nhẹ nhàng, tự nhiên hơn.
Vậy trong công tác giảng dạy người giáo viên luôn quan tâm trước hết đến việc hoàn thành trách nhiệm của mình là truyền thụ tới trẻ cho hết nội dung quy định trong chương trình, cố gắng làm cho mọi học sinh hiểu và nhớ những lời cô dạy. Cũng từ đó hình thành kiểu học thụ động, thiên về ghi nhớ, ít chịu suy nghĩ. Để khắc phục tình trạng đó, cần phát huy tính tích cực chủ động học tập của trẻ, quan tâm đến nhu cầu khả năng của mỗi cá nhân trẻ trong tập thể lớp. Các phương pháp “Dạy học tích cực”, “Lấy người học làm trung tâm” đã đưa lại hiệu quả cao.
Ở lứa tuổi Mầm non: Hoạt động chủ đạo của trẻ “Chơi mà học, học mà chơi” thông qua các hoạt động đa dạng phong phú mà trẻ lĩnh hội kiến thức trong cuộc sống xung quanh trẻ.
Chương trình giáo dục mầm non mới là lấy trẻ làm trung tâm, tạo điều kiện cho mỗi đứa trẻ được hoạt động tích cực phù hợp với sự phát triển của bản thân trẻ, đáp ứng tối đa nhu cầu và hứng thú của trẻ trong quá trình giáo dục.
Thực tế cho thấy việc tổ chức các hoạt động theo hướng lấy trẻ làm trung tâm đã tạo ra một không gian mở cho trẻ, khuyến khích trẻ phát triển tư duy và phương pháp giải quyết vấn đề. Nếu trẻ được tạo nhiều cơ hội tự tham gia trải nghiệm khám phá, thì như vậy trẻ đã có thể được phát triển tư duy sáng tạo, giúp trẻ có nhiều cơ hội phát triển ngôn ngữ, tình cảm xã hội, phát triển thẩm mỹ, thể chất, phát triển nhận thức. Những lợi ích đó có liên hệ trực tiếp với phương pháp dạy của các giáo viên, đó chính là cách tổ chức các hoạt động cho trẻ theo hướng lấy trẻ làm trung tâm.
Module MN1 “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm”. Có thể nói việc xây dựng môi trường giáo dục trong trường mầm non là thực sự cần thiết và quan trọng. Nó được ví như người giáo viên thứ hai trong công tác tổ chức, hướng dẫn cho trẻ nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi và hoạt động của trẻ, thong qua đó, nhân cách của trẻ được hình thành và phát triển toàn diện.
Để đạt được hiệu quả cao trong công tác giáo dục không ai khác là đội ngũ giáo viên đây chính là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục. Nhiệm vụ năm học 2018 – 2019 của ngành học mầm non là tiếp tục thực hiện nền giáo dục có chất lượng trong chương trình giáo dục mầm non mới, tổ chức tốt các hoạt động cho trẻ theo hướng lấy trẻ làm trung tâm.
Muốn nâng cao chất lượng giáo dục thì trước hết phải nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên giỏi về chuyên môn, vững vàng về nghiệp vụ, có phẩm chất đạo đức tốt, có kỹ năng nghiệp vụ sư phạm, nhiệt tình yêu nghề mến trẻ gần gũi trẻ. Biết ứng dụng công nghệ thông tin và khai thác những thông tin trên mạng nhằm áp dụng vào các hoạt động thiết thực một cách hợp lý và mang tính giáo dục cao. Biết phối hợp chặt chẽ với cha mẹ trẻ để nuôi dưỡng chăm sóc giáo dục trẻ. Tăng cường tổ chức các hoạt động cho trẻ theo hướng lấy trẻ làm trung tâm.
Cô giáo…….. đã tìm tòi, nghiên cứu thực nghiệm và tổ chức một số biện pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi tại lớp 5 tuổi A, trường mầm non ……. như sau:
- Biện pháp 1: Tự học hỏi, bồi dưỡng chuyên môn cho bản thân
- Biện pháp 2: Chuẩn bị đồ dùng học liệu đa dạng, hấp dẫn và tạo môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
- Biện pháp 3: Thực hiện tổ chức tốt biện pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm thông qua các hoạt động của trẻ.
- Biện pháp 4: Lựa chọn nội dung và trò chơi phù hợp để rèn luyện tính tích cực hoạt động của trẻ.
- Biện pháp 5: Lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục vào các hoạt động cho trẻ.
- Biện pháp 6: Phối kết hợp vi cha mẹ trẻ giúp trẻ học tốt qua các hoạt động.
Những biện pháp trên đã mang lại kết quả tốt sau thời gian áp dụng tại lớp mẫu giáo 5 tuổi A, trường Mầm non ……………..
* Kết quả đạt được:
Đối với trẻ: Hình thành cho trẻ mối quan hệ tốt với trường lớp, với gia đình, chất lượng của trẻ qua các hoạt động được nâng cao rõ rệt, ý thức cũng như sự hứng thú của trẻ được nâng cao, trẻ mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp, có thể giải quyết được vấn đề linh hoạt và sáng tạo, đồng thời ngôn ngữ của trẻ phát triển rõ ràng, mạch lạc hơn.
Nhìn vào những lợi ích đã đạt được thông qua việc thực hiện sáng kiến “Một số biện pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ 5 – 6 tuổi tại lớp mẫu giáo 5 tuổi A, trường mầm non …………….” thì trẻ lớp tôi đã đạt được các mục tiêu chất lượng giáo dục qua các lĩnh vực phát triển cụ thể như sau:
- Về lĩnh vực phát triển thể chất trẻ đạt 32/ 33 trẻ = 97%
- Về lĩnh vực phát triển nhận thức trẻ đạt 32/33 trẻ = 97%
- Về lĩnh vực phát triển ngôn ngữ trẻ đạt 33/ 33 trẻ = 100%
- Về lĩnh vực phát triển tình cảm xã hội trẻ đạt 33/ 33 trẻ = 100%
- Về lĩnh vực phát triển thẩm mỹ trẻ đạt 33/ 33 trẻ = 100%
Với những kết quả như trên trẻ lớp tôi đã đạt được các mục tiêu giáo dục của độ tuổi, 100% trẻ lớp 5 tuổi A đã hoàn thành chương trình giáo dục mầm non năm học…………
Đối với giáo viên: Mang lại nhiều kỹ năng và kinh nghiệm cho bản thân khi thiết kế, lựa chọn chủ đề sát với đặc điểm nhận thức của trẻ mình trực tiếp dạy. Qua đó hình thành các kỹ năng, tác phong nghiệp vụ, sáng tạo trong các hình thức tổ chức các hoạt động ở trường cho trẻ. Luôn tạo cơ hội cho trẻ phát huy tính tích cực và độc lập, rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ, có kinh nghiệm trong việc tổ chức môi trường giáo dục cho trẻ theo chuyên đề lấy trẻ làm trung tâm, trẻ được “học mà chơi, chơi mà học”.
Đối với phụ huynh: Phụ huynh cảm thấy an tâm, tin tưởng khi cho con em mình đến trường, lớp mầm non, thường xuyên phối hợp chặt chẽ với cô giáo trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ, trao đổi với giáo viên bằng nhiều hình thức, nhiệt tình đóng góp đồ dùng, nguyên vật liệu thiên nhiên, phế thải phục vụ cho việc làm đồ chơi sáng tạo phục vụ cho các hoạt động của trẻ. Qua đó, phụ huynh hiểu được tầm quan trọng của nền giáo dục Mầm non trong thời đại mới và sẽ có tầm nhìn mới về vai trò và trách nhiệm đối với con em mình.
THAM KHẢO THÊM: