Vợ có được chuyển nhượng đất chung khi chồng hôn mê?

Theo Điều 22 “Bộ luật dân sự 2015” về Mất năng lực hành vi dân sự có quy định:

“1. Khi một người do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan, Toà án ra quyết định tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự trên cơ sở kết luận của tổ chức giám định.

Khi không còn căn cứ tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự thì theo yêu cầu của chính người đó hoặc của người có quyền, lợi ích liên quan, Toà án ra quyết định hủy bỏ quyết định tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự.

2. Giao dịch dân sự của người mất năng lực hành vi dân sự phải do người đại diện theo pháp luật xác lập, thực hiện”.

Như vậy, nếu người vợ/chồng bị bệnh đến mức không có khả năng điều khiển được hành vi của mình, không thể tự mình đứng ra thực hiện các giao dịch dân sự được mà muốn bán đất và các tài sản khác, thì người chồng/vợ cần nộp đơn lên tòa án yêu cầu ra quyết định tuyên bố người kia bị mất năng lực hành vi dân sự.

Khi đó, người chồng/vợ cần tiến hành làm thủ tục giải quyết yêu cầu tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự theo quy định tại Điều 319 Bộ luật Tố tụng dân sự 2011 sửa đổi, bổ sung.

Người có quyền, lợi ích liên quan, cơ quan, tổ chức hữu quan có quyền yêu cầu Toà án tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự hoặc bị hạn chế năng lực hành vi dân sự theo quy định của Bộ luật dân sự.

Đơn yêu cầu Toà án tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự hoặc bị hạn chế năng lực hành vi dân sự phải có đủ các nội dung quy định tại khoản 2 Điều 312 của Bộ luật này.

Kèm theo đơn yêu cầu Toà án tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự phải có kết luận của cơ quan chuyên môn và các chứng cứ khác để chứng minh người đó bị bệnh tâm thần hoặc mắc các bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình.

Do đó, khi người chồng/vợ tiến hành thủ tục thì trước hết phải chuẩn bị các hồ sơ giấy tờ (giấy nhập viện, hồ sơ bệnh án, đơn thuốc, các kết luận của bác sĩ,…) gửi lên cơ quan giám định. Sau khi kiểm tra và xác nhận đủ cơ sở thì cơ quan giám định tư pháp sẽ ra kết luận. Sau đó, bạn gửi đơn lên toà án cấp quận/huyện (nơi vợ chồng bạn sinh sống, thường trú) để toà án ra quyết định tuyên bố vợ bạn mất năng lực hành vi dân sự.

Điều 62 “Bộ luật dân sự 2015” về Người giám định đương nhiên của người mất năng lực hành vi dân sự quy định:

Trường hợp vợ mất năng lực hành vi dân sự thì chồng là người giám hộ, nếu chồng mất năng lực hành vi dân sự thì vợ là người giám hộ.

Tại Điều 68 Bộ Luật này quy định về Quyền của người giám hộ có quy định:

Người giám hộ có các quyền sau đây:

“1. Sử dụng tài sản của người được giám hộ để chăm sóc, chi dùng cho những nhu cầu cần thiết của người được giám hộ;

2. Được thanh toán các chi phí cần thiết cho việc quản lý tài sản của người được giám hộ;

3. Đại diện cho người được giám hộ trong việc xác lập, thực hiện các giao dịch dân sự nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người được giám hộ”.

Như vậy, chồng/vợ có quyền đại diện cho người được giám hộ trong việc xác lập, thực hiện các giao dịch dân sự.

Để người giám hộ tiến hành các giao dịch dân sự một cách hợp pháp đối với tài sản của người được giám hộ cần phải có người giám sát người giám hộ.

Theo quy định tại Khoản 1 Điều 59 “Bộ luật dân sự 2015” về Giám sát người giám hộ, thì người thân thích của người được giám hộ có trách nhiệm cử người đại diện làm người giám sát việc giám hộ. Người thân thích của người được giám hộ là vợ, chồng, cha, mẹ, con của người được giám hộ.  Như vậy, phải cử người đại diện làm người giám sát việc giám hộ, người giám sát việc giám hộ phải là người có năng lực hành vi dân sự đầy đủ. Trong hợp đồng mua bán đất phải có cả chữ ký của người giám sát việc giám hộ nữa.

>>> Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài: 1900.6568

Tóm lại, khi vợ/chồng bị hôn mê hay không có khả năng nhận thức, để thực hiện thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất  thì người chồng/vợ kia cần thực hiện những công việc sau:

– Nộp đơn lên tòa án yêu cầu Tòa án ra quyết định tuyên bố vợ bạn bị mất năng lực hành vi dân sự.

– Làm thủ tục đăng ký giám hộ bằng cách làm đơn yêu cầu đăng ký việc giám hộ đương nhiên (theo mẫu), gửi lên UBND xã, phường, thị trấn. Khi làm thủ tục cần nộp các tài liệu sau:

+ Giấy khai sinh của người giám hộ;

+ Sổ hộ khẩu gia đình của người giám hộ;

+ Chứng minh nhân dân của người giám hộ;

– Gia đình bạn phải cử người đại diện làm người giám sát việc giám hộ.

Sau khi thực hiện các công việc trên mới có thể làm thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất tại cơ quan công chứng theo quy định chung.