Án treo là một chế định pháp lý ra đời từ rất sớm trong pháp luật hình sự Việt Nam, thể hiện tư tưởng nhân văn trong chính sách hình sự của nước ta. Vậy tội cố ý gây thương tích có thể được hưởng án treo hay không?
Mục lục bài viết
1. Tội cố ý gây thương tích có thể được hưởng án treo không?
Để tội cố ý gây thương tích được hưởng án treo thì người phạm tội còn phải đáp ứng được các điều kiện hưởng án treo căn cứ theo quy định tại Điều 65 của Bộ luật hình sự năm 2015 và Điều 2 của Nghị quyết 02/2018/NQ-HĐTP hướng dẫn áp dụng Điều 65 của Bộ luật Hình sự về án treo do Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao ban hành (sau được sửa đổi bởi Nghị quyết số 01/2022/NQ-HĐTP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 02/2018/NQ-HĐTP ngày 15 tháng 5 năm 2018 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn áp dụng Điều 65 của Bộ luật Hình sự về án treo), cụ thể như sau:
– Bị xử phạt tù không quá 03 năm;
– Có nhân thân tốt;
– Có từ 02 tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự trở lên theo quy định của pháp luật, trong những tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự đó phải có ít nhất 01 tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự quy định tại khoản 1 Điều 51 của Bộ luật Hình sự năm 2015 và không có tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự quy định tại khoản 1 Điều 52 của Bộ luật Hình sự năm 2015 …;
– Có nơi cư trú rõ ràng hoặc nơi làm việc ổn định để cơ quan và tổ chức có thẩm quyền dễ dàng quản lí trong quá trình giám sát, giáo dục;
– Xét thấy không cần phải bắt chấp hành hình phạt tù nếu người phạm tội có khả năng tự cải tạo tại địa phương, và việc cho các đối tượng này được hưởng án treo không gây nguy hiểm cho xã hội, đồng thời cũng không ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội.
Khi xét việc cho người bị kết án được hưởng án treo, hội đồng xét xử chủ yếu dựa vào 3 căn cứ mức phạt tù, nhân thân của người bị kết án và các tình tiết giảm nhẹ, phân tích từng căn cứ và đánh giá các căn cứ đó, đồng thời đối chiếu với yêu cầu phòng ngừa và chống tội phạm ở từng loại tội trong môi trường xã hội cụ thể của từng thời kì để có thể kết luận về khả năng tự giáo dục, cải tạo của người bị kết án phạt tù với sự giúp đỡ của gia đình và xã hội để từ đó xác định chính xác việc bắt người bị kết án phải chấp hành hình phạt tù hay cho họ được hưởng án treo.
Do đó, trường hợp phạm tôi có ý gây thương tích cho người khác được hưởng án treo áp dụng đối với người phạm tội phạt tù không quá 03 năm. Hay nói cách khác, tội cố ý gây thương tích có thể được hưởng án treo nếu đáp ứng được các điều kiện nêu trên.
2. Tội cố ý gây thương tích cho hưởng án treo có bị áp dụng hình phạt bổ sung không?
Căn cứ theo quy định tại Điều 65 của Bộ luật hình sự năm 2015, cơ quan nhà nước có thẩm quyền đó là tòa án có thể ra quyết định áp dụng đối với người được hưởng án treo hình phạt bổ sung nếu trong điều luật áp dụng có quy định hình phạt này. Ngoài ra, căn cứ theo quy định tại Điều 32 của Bộ luật hình sự năm 2015, hình phạt bổ sung có thể bao gồm:
– Hình phạt cấm đảm nhiệm chức vụ hoặc cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định. Biện pháp này được áp dụng khi xét thấy nếu để người bị kết án đảm nhiệm chức vụ, hành nghề hoặc làm công việc đó thì có thể gây nguy hại cho xã hội;
– Cấm cư trú. Đây là biện pháp buộc người bị kết án phạt tù không được tạm trú hoặc thường trú ở một số địa phương nhất định. Thời hạn cấm cư trú là từ 01 năm đến 05 năm, kể từ ngày chấp hành xong hình phạt tù;
– Quản chế. Quản chế là buộc người bị kết án phạt tù phải cư trú, làm ăn sinh sống và cải tạo ở một địa phương nhất định dưới sự kiểm soát, giáo dục của chính quyền và nhân dân địa phương. Trong thời gian quản chế, người bị kết án không được tự ý ra khỏi nơi cư trú, bị tước một số quyền công dân theo quy định tại Điều 44 của Bộ luật Hình sự năm 2015, và bị cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định. Quản chế được áp dụng đối với người phạm tội xâm phạm an ninh quốc gia, người tái phạm nguy hiểm hoặc trong những trường hợp khác do Bộ luật Hình sự quy định. Thời hạn quân chế là từ 01 năm đến 05 năm, kể từ ngày chấp hành xong hình phạt tù;
– Tước một số quyền công dân công dân Việt Nam bị kết án phạt tù về tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc tội phạm khác trong những trường hợp do Bộ luật Hình sự quy định, thì bị tước một hoặc một số quyền công dân sau: Quyền bầu cử, quyền ứng cử, quyền làm việc trong các cơ quan nhà nước và quyền phục vụ trong lực lượng vũ trang nhân dân …;
– Tịch thu tài sản. Tịch thu tài sản là tước một phần hoặc toàn bộ tài sản thuộc sở hữu của người bị kết án để nộp vào ngân sách nhà nước. Tịch thu tài sản chỉ được áp dụng đối với người bị kết án về tội phạm nghiêm trọng, tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng xâm phạm an ninh quốc gia, tội phạm về ma túy, tham nhũng hoặc tội phạm khác do Bộ luật Hình sự quy định. Khi tịch thu toàn bộ tài sản vẫn để cho người bị kết án và gia đình họ có điều kiện sinh sống;
– Phạt tiền, khi không áp dụng là hình phạt chính. Hình phạt tiền được áp dụng là hình phạt bổ sung đối với người phạm tội về tham nhũng, ma túy hoặc những tội phạm khác do Bộ luật Hình sự quy định. Mức tiền phạt được quyết định căn cứ vào tính chất và mức độ nguy hiểm của tội phạm, đồng thời có xét đến tinh hình tài sản của người phạm tội, sự biến động của giá cả, nhưng không được thấp hơn 1.000.000 đồng.
Tuy nhiên, hành vi cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác hiện nay được quy định tại Điều 134 của Bộ luật hình sự năm 2015. Điều luật này không có quy định về hình phạt bổ sung. Vì vậy, tội cố ý gây thương tích khi cho hưởng án treo sẽ không bị áp dụng hình phạt bổ sung theo như phân tích ở trên.
3. Những trường hợp cố ý gây thương tích không cho hưởng án treo:
Căn cứ theo quy định tại Điều 3 của Nghị quyết 02/2018/NQ-HĐTP hướng dẫn áp dụng Điều 65 của Bộ luật Hình sự về án treo do Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao ban hành (sau được sửa đổi bởi Nghị quyết số 01/2022/NQ-HĐTP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 02/2018/NQ-HĐTP ngày 15 tháng 5 năm 2018 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn áp dụng Điều 65 của Bộ luật Hình sự về án treo), có ghi nhận về những trường hợp không cho hưởng án treo, cụ thể như sau:
– Người phạm tội được xác định là các đối tượng chủ mưu và đối tượng cầm đầu, thực hiện các hoạt động chị quy và ngoan cố chống đối người thi hành công vụ, có tính chất côn đồ và dùng thủ đoạn xảo quyệt dưới nhiều hình thức khác nhau, phạm tội dưới hình thức có tính chất chuyên nghiệp và xem hành vi phạm tội là phương tiện mưu sinh chủ yếu, lợi dụng chức vụ quyền hạn để trục lợi cá nhân, có hành vi cố ý gây ra những hậu quả đặc biệt nghiêm trọng;
– Người thực hiện hành vi phạm tội có hoạt động bỏ trốn các cơ quan chức năng và đã bị cơ quan tiến hành tố tụng đề nghị truy nã theo quy định của pháp luật;
– Người được hưởng án treo phạm tội mới trong thời gian thử thách, những đối tượng được xác định là người đang được hưởng án treo bị xét xử theo bản án có hiệu lực của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về một tội phạm khác thực hiện trước khi được hưởng án treo;
– Người phạm tội bị xét xử trong cùng một lần về nhiều tội phạm khác nhau theo quy định của Bộ luật hình sự năm 2015, trừ trường hợp người phạm tội được xác định là các đối tượng dưới 18 tuổi;
– Người phạm tội nhiều lần theo quy định của pháp luật, trường hợp các đối tượng phạm tội được xác định là người dưới 18 tuổi;
– Người phạm tội thuộc trường hợp tái phạm hoặc tái phạm nguy hiểm.
Như vậy có thể nói, nếu người có hành vi cố Ý gây thương tích thuộc một trong những trường hợp nêu trên thì người phạm tội sẽ không được hưởng án treo.
Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:
– Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017);
– Nghị quyết 02/2018/NQ-HĐTP hướng dẫn áp dụng Điều 65 của Bộ luật Hình sự về án treo do Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao ban hành;
– Nghị quyết số 01/2022/NQ-HĐTP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 02/2018/NQ-HĐTP ngày 15 tháng 5 năm 2018 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn áp dụng Điều 65 của Bộ luật Hình sự về án treo.