Tính chất và ý nghĩa của cao trào đấu tranh 1905 ở Ấn Độ

1. Bối cảnh lịch sử, tính chất và ý nghĩa của phong trào dân tộc 1905 – 1908 ở Ấn Độ:

Bối cảnh lịch sử:

– Nền cai trị của thực dân Anh ở Ấn Độ làm cho mâu thuẫn dân tộc và giai cấp càng trở nên gay gắt.

– Năm 1885, Đảng Quốc Đại – chính đảng của giai cấp tư sản Ấn Độ thành lập, đưa giai cấp tư sản Ấn Độ tiến lên đài chính trị. Phái dân chủ cấp tiến trong Đảng, do Ti-lắc đứng đầu, chủ trương vận động quần chúng đấu tranh đánh đổ ách cai trị của Anh, đòi độc lập dân tộc.

– Năm 1905, thực dân Anh thực hiện đạo luật chia đôi xứ Ben-gan trên cơ sở Tin Lành. Đạo luật đã gây phẫn nộ trong dân chúng, châm ngòi cho một cao trào đấu tranh mới ở Ấn Độ.

Diễn biến chính:

Đấu Tranh Chống Đạo Luật Chia Cắt Ben-gan trong Lịch Sử Ấn Độ

Trong bức tranh lịch sử của Ấn Độ, những sự kiện đầy ý nghĩa đã thể hiện tinh thần đoàn kết và quyết tâm đối mặt với ách đô hộ. Vào ngày 16 tháng 10 năm 1905, hơn 10 vạn nhân dân Ấn Độ đã đổ về bờ sông Hằng để tuyên thệ phản đối đạo luật chia cắt Ben-gan. Từng bước, họ thể hiện ý chí thống nhất dưới khẩu hiệu “Ấn Độ của người Ấn Độ”, gửi thông điệp rõ ràng về sự đoàn kết và tôn trọng văn hóa Ấn Độ.

Cuộc đấu tranh không ngừng nghỉ tiếp tục vào tháng 6 năm 1908 khi thực dân Anh bắt và kết án Ti-lắc với mức án 6 năm tù. Công lý bị vi phạm đã thôi thúc hàng vạn công nhân tại Bombay nối gót nhau tập trung trong 6 ngày tại bãi công chính trị. Họ xây dựng những chiến lũy đầy quyết tâm và hình thành các đơn vị chiến đấu, tạo nên một tương lai tươi sáng hơn. Sự kiện này đã khiến cuộc đấu tranh bùng nổ mạnh mẽ, bao trùm nhiều thành phố và thậm chí ép buộc thực dân Anh phải rút lại đạo luật chia cắt Ben-gan.

Tuy vào năm 1908, chính sách chia rẽ của thực dân Anh và sự phân hóa trong Đảng Quốc đại đã khiến cho phong trào đấu tranh tạm ngừng. Tuy nhiên, những nỗ lực đã tạo nên những dấu ấn sâu sắc trong tâm hồn và tinh thần của nhân dân Ấn Độ.

Tính chất:

– Phạm vi, quy mô của phong trào: diễn ra trên địa bàn rộng lớn, đặc biệt là ở Bom-bay và Can-cút-ta.

– Mục tiêu đấu tranh: vì một nước Ấn Độ độc lập và dân chủ.

– Lực lượng tham gia: toàn thể nhân dân Ấn Độ.

⟹ Tính chất: Cao trào cách mạng 1905 – 1908 mang đậm tính dân tộc, dân chủ. Đây là một cao trào đấu tranh do một bộ phận giai cấp tư sản lãnh đạo, mang đậm ý thức dân tộc là một cuộc cách mạng tư sản.

Ý nghĩa:

Tiêu biểu cho tinh thần đấu tranh bất khuất của nhân dân Ấn Độ, hành động này không chỉ thể hiện sự yêu nước mà còn là biểu tượng vững chắc trong cuộc chiến chống lại sự xâm lược từ bên ngoài. Đây là bước ngoặt đánh dấu thời kỳ đấu tranh mới của nhân dân Ấn Độ, với sự xác định và quyết tâm không ngừng.

Bên cạnh việc hoà chung vào trào lưu dân tộc và dân chủ mà nhiều nước Châu Á đang trải qua vào những năm đầu thế kỷ XX, hành động này còn góp phần thức tỉnh và khích lệ các dân tộc khác trên lục địa này. Châu Á, một miền đất với vẻ đẹp đa dạng và tài năng vượt trội, đã dậy sóng bởi những nỗ lực chiến đấu cách mạng chống lại chủ nghĩa thực dân.

2. Tình hình Ấn Độ giữa thế kỉ XIX:

Từ thế kỷ XIX giữa, tầng lớp tư sản và trí thức đã đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong đời sống xã hội Ấn Độ. Bước đầu, họ đã mở hàng loạt xí nghiệp dệt tại các thành phố lớn và đồng thời đóng vai trò là đại lý cho các nhãn hàng buôn bán của Anh. Tầng lớp tư sản Ấn Độ luôn thèm khát tự do phát triển kinh tế và mong muốn tham gia vào cơ cấu quản trị chính phủ. Nhưng không may, thực dân Anh đã tận dụng mọi cách để kìm hãm khao khát này.

Vào cuối năm 1885, Đảng Quốc dân Đại hội, thường được gọi tắt là Đảng Quốc Đại, đã chính thức ra đời. Đây là bước ngoặt quan trọng đánh dấu một giai đoạn mới trong lịch sử chính trị Ấn Độ. Đảng Quốc Đại không chỉ là đảng đầu tiên của tầng lớp tư sản Ấn Độ, mà còn là biểu tượng cho sự nổi lên mạnh mẽ của họ trong bức tranh chính trị. Cuộc cách mạng này đã đưa tầng lớp tư sản Ấn Độ lên vũ đài chính trị, định hình tương lai và sự phấn đấu của họ trong việc tạo nên một Ấn Độ độc lập.

3. Tình hình Ấn Độ từ năm 1885 – 1905:

Trong khoảng 20 năm đầu từ năm 1885 đến 1905, Đảng Quốc Đại đã ứng dụng chiến lược ôn hoà. Mục tiêu là thúc đẩy chính phủ thực hiện cải cách và phản đối việc sử dụng bạo lực trong cuộc đấu tranh. Giai cấp tư sản Ấn Độ đã đề nghị thực dân Anh mở rộng điều kiện để họ có thể tham gia vào hội đồng tự trị. Quyết tâm này nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế và đem lại sự cải thiện trong lĩnh vực giáo dục và xã hội. Tuy nhiên, thực dân Anh đã triển khai các biện pháp để kiềm chế sự hoạt động của Đảng Quốc Đại.

Tuyệt vọng trước tình thái thỏa hiệp giữa lãnh đạo Đảng Quốc Đại và chính quyền Anh, một nhóm dân chủ tiến bộ đã hình thành bên trong Đảng. Đứng đầu là Ti-lắc, phái này thường được gọi là “phái cực đoan”. Nhóm này đã chống đối tư duy thỏa hiệp của phái ôn hòa và yêu cầu một tư duy mạnh mẽ hơn trong việc chống lại Anh.

Ban Gan-đa-kha-Ti lắc, một nhà sử học và ngôn ngữ, đã tập hợp những trí thức tiến bộ chống lại thực dân Anh. Mục tiêu của ông là tạo ra một ý thức dân tộc, khơi gợi lòng yêu nước trong cả dân và đặc biệt là tầng lớp trẻ. Ông đã kêu gọi nhân dân để lật đổ chế độ thống trị của thực dân Anh, nhằm xây dựng một quốc gia độc lập và dân chủ.

Nhằm kiềm chế phong trào đấu tranh của Ấn Độ, thực dân Anh đã thực hiện chính sách chia để trị. Vào tháng 7/1905, họ ban hành đạo luật chia đôi xứ Ben-gan: miền Đông cho tín đồ Hồi giáo và miền Tây cho những người theo đạo Hindu.

Sự việc này đã kích hoạt một cuộc đấu tranh quyết liệt chống thực dân Anh, đặc biệt tại Bom-bay và Can-cút-ta. Vào ngày 16/10/1905, đạo luật chia cắt Ben-gan chính thức có hiệu lực, và người dân coi đó là một ngày tang lễ.

Hơn 10 vạn người đã đổ về bờ sông Hằng, dòng sông thiêng liêng của Ấn Độ, để thực hiện lễ tuyên thệ và hát bài “Kính Chào Người – Mẹ Hiền Tổ Quốc”, thể hiện tinh thần đoàn kết và thống nhất. Khắp nơi trên quê hương, cất lên khẩu hiệu quen thuộc: “Ấn Độ của người Ấn Độ”.

4. Tình hình Ấn Độ vào đầu thế kỉ XX:

Tháng 6 năm 1908, thực dân Anh bắt giữ Ti-lắc và kết án ông một hình phạt 6 năm tù. Vụ án Ti-lắc đã thúc đẩy một cuộc đấu tranh mới nổi lên. Hàng vạn công nhân tại Bombay đã thực hiện một cuộc bãi công kéo dài 6 ngày để phản đối việc Ti-lắc bị kết án 6 năm tù. Trong thời gian này, họ đã xây dựng các chiến lũy và thành lập các đơn vị chiến đấu để chống lại quân đội Anh. Tình thần đấu tranh đã lan tỏa khắp nơi và nhân dân từ các thành phố khác cũng tham gia vào. Cuộc đấu tranh đã đạt đến đỉnh cao, khiến thực dân Anh phải rút lại đạo luật chia cắt Ben-gan.

Cao trào từ năm 1905 đến 1908 đã phản ánh tinh thần chiến đấu kiên cường của nhân dân Ấn Độ chống lại chế độ thực dân Anh. Cao trào này do một phần của tầng lớp tư sản khởi xướng và lãnh đạo. Phong trào này mang tính chất sâu sắc về ý thức dân tộc và nhằm thực hiện mục tiêu đấu tranh cho một Ấn Độ độc lập và dân chủ.

Điều đáng chú ý, đây là sự khác biệt so với những phong trào trước đó và đánh dấu bước thức tỉnh của nhân dân Ấn Độ. Sự xuất hiện của Ấn Độ trong trào lưu dân tộc và dân chủ của nhiều quốc gia châu Á trong thập kỷ đầu tiên của thế kỷ XX. Đây là lần đầu tiên công nhân Ấn Độ tham gia vào phong trào giải phóng dân tộc. Tuy nhiên, chính sách tách rời của thực dân Anh và sự chia rẽ trong Đảng Quốc Đại đã dẫn đến sự tạm ngừng của phong trào này.

5. Sự thành lập của Đảng Quốc Đại:

– Sự hình thành: Cuối thế kỉ XIX, giai cấp tư sản dân tộc Ấn Độ lớn mạnh, bị thực dân Anh kìm hãm → Cuối 1885, Đảng Quốc đại được thành lập.

– Phương pháp đấu tranh: phương pháp ôn hòa.

– Mục tiêu đấu tranh: yêu cầu thực dân Anh nới rộng các điều kiện để họ được tham gia các hội đồng tự trị; giúp đỡ họ phát triển kĩ nghệ, thực hiện một số cải cách về mặt giáo dục – xã hội.

– Sự phân hóa:

+ Phái ôn hòa – chủ trương sử dụng phương pháp đấu tranh hòa bình.

+ Phái cấp tiến (do B.Ti-lắc đứng đầu) – chủ trương sử dụng phương pháp đấu tranh bằng bạo lực

Vai trò của Đảng Quốc Đại:

Trong phong trào đấu tranh của người dân Ấn Độ, Đảng Quốc Đại đã thể hiện được vai trò của mình thông qua việc:

– Đảng Quốc Đại đã đánh dấu được một giai đoạn mới – giai đoạn giai cấp tư sản Ấn Độ bước lên vũ đài chính trị.

– Là một đòn giáng mạnh vào thực dân Anh, buộc Anh phải thu hồi đạo luật chia cắt Ben-gan.

– Đảng Quốc Đại đã thúc đẩy phong trào đấu tranh của nhân dân, đánh dấu một bước phát triển mới của giai cấp tư sản

– Lần đầu tiên trong lịch sử, công nhân Ấn Độ tham gia phong trào bảo vệ dân tộc.