Thủ tục giải quyết tranh chấp hợp đồng vay tín dụng

   1. Phương thức giải quyết tranh chấp hợp đồng vay tín dụng:

Hợp đồng tín dụng ngân hàng được hiểu là sự thỏa thuận bằng văn bản giữa các tổ chức tín dụng là bên cho vay với pháp nhân hoặc cá nhân khi những đối tượng này có đủ điều kiện do luật định để tiến hành ký kết hợp đồng tín dụng.

Vay tín dụng chính là hình thức cấp tín dụng được quy định trong Luật các Tổ chức tín dụng năm 2010, theo đó bên cho vay giao hoặc cam kết giao cho khách hàng một số tiền nhất định để sử dụng vào mục đích riêng trong khoảng thời gian nhất định theo thỏa thuận. Thông thường các bên sẽ quy định rõ  nguyên tắc có hoàn trả cả gốc và lãi sau khoảng thời gian tất toán.

Hiện nay, nếu xảy ra tranh chấp hợp đồng vay tín dụng thì cá nhân tổ chức có thể lựa chọn một trong hai phương thức giải quyết như sau:

1.1. Giải quyết tranh chấp bằng trọng tài:

Để có thể lựa chọn giải quyết tranh chấp bằng trọng tài thì các bên phải đảm bảo những điều kiện đó là: 

– Trong hợp đồng vay tín dụng có quy định rõ về phương thức giải quyết tranh chấp giữa các bên là bằng trọng tài; Hoặc ít nhất một bên có hoạt động thương mại và tranh chấp khác giữa các bên và pháp luật quy định được giải quyết tranh chấp bằng trọng tài theo quy định tại Điều 2 về thẩm quyền giải quyết tranh chấp của trọng tài trong Luật Trọng tài thương mại năm 2010;

– Hiện nay, giải quyết tranh chấp bằng trọng tài không có tính bắt buộc thường do các bên tự do lựa chọn. Những tranh chấp được lựa chọn giải quyết bằng trọng tài nếu các bên có thỏa thuận và thỏa thuận trọng tài có thể được lập trước hoặc sau khi xảy ra tranh chấp theo quy định tại Khoản 1 Điều 5 Luật Trọng tài thương mại 2010.

Đối với trường hợp các bên vừa có thỏa thuận giải quyết tranh chấp bằng Tòa án cũng như vừa thỏa thuận giải quyết tranh chấp bằng Trọng tài thì có thể lựa chọn một trong hai phương thức trên để giải quyết. Nếu trong nội dung của hợp đồng tín dụng có tài sản bảo đảm của một bên thứ ba thì để giải quyết bằng trọng tài phải có sự chấp thuận từ tất cả các bên có liên quan.

1.2. Giải quyết tranh chấp hợp đồng vay tín dụng thông qua Tòa án:

Với những tranh chấp tín dụng thì Tòa án thuộc thẩm quyền giải quyết đó là Tòa án nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh. Trường hợp tồn tại đương sự hoặc tài sản đang ở nước ngoài hoặc cần diễn ra thủ tục được ủy thác tư pháp cho cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài hoặc cho Tòa án cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài.

 Hợp đồng tín dụng khi xảy ra tranh chấp thì giải quyết bằng phương thức Tòa án không phụ thuộc vào việc thỏa thuận giữa các bên. Theo đó, Tòa án nơi bị đưa cư trú hoặc nơi đang làm việc có trụ sở thì sẽ có thẩm quyền giải quyết trừ trường hợp các bên có sự thỏa thuận trước với nhau bằng văn bản yêu cầu tòa án nơi cư trú làm việc hoặc nơi có trụ sở của nguyên đơn giải quyết tranh chấp.

2.  Thủ tục giải quyết tranh chấp hợp đồng vay tín dụng:

2.1. Thủ tục giải quyết tranh chấp hợp đồng vay tín dụng thông qua trung tâm trọng tài:

Bước 1. Nguyên đơn tiến hành làm đơn khởi kiện:

Nguyên đơn soạn thảo đơn khởi kiện gửi đến Trung tâm trọng tài. Trong đơn phải đảm bảo những nội dung như ngày tháng năm làm đơn khởi kiện; thông tin địa chỉ, tên của người làm chứng hoặc của nguyên đơn và bị đơn; thể hiện rõ đường nội dung tranh chấp; cần có chứng cứ khởi kiện (nếu có)…

– Trong thời hạn 10 ngày, Trung tâm trọng tài sau khi nhận được đơn khởi kiện cùng các tài liệu kèm theo chứng cứ thì gửi cho bị đơn bản sao đơn khởi kiện của nguyên đơn và những tài liệu mà nguyên đơn đã cung cấp.

– Sau đó bị đơn có quyền nộp bạn tự bảo vệ gửi cho trung tâm trọng tài.

 Bước 2. Thành lập hội đồng trọng tài

 Thành phần Hội đồng trọng tài được thành lập bao gồm một hoặc nhiều trọng tài viên thông qua sự thỏa thuận giữa các bên; Trường hợp không có sự thỏa thuận về số lượng trọng tài viên thì Hội đồng trọng tài sẽ bao gồm ba trọng tài viên.

 Bước 3. Mở phiên họp giải quyết tranh chấp

 Cá nhân sau khi nhận thông báo từ Hội đồng trọng tài về thời gian, địa điểm tham dự phiên họp giải quyết tranh chấp thì cần tuân thủ đúng theo các nội dung đã được thông báo;

Các bên có thể đến trực tiếp hoặc thông qua người đại diện tham dự phiên họp để giải quyết tranh chấp. Ngoài ra, có quyền được mời người làm chứng, người bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp của mình;

Phiên họp giải quyết tranh chấp được tiến hành công khai trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác

Bước 4. Tiến hành hòa giải

Xét trên nguyện vọng của các bên thì Hội đồng trọng tài sẽ tiến hành hòa giải để giải quyết tranh chấp. Nếu việc thống nhất quan điểm vị trí giữa các bên hoàn thành thì sẽ lập biên bản hoàn thành có chữ ký xác nhận của các bên và trọng tài viên. Sau đó Hội đồng trọng tài sẽ đưa ra quyết định công nhận sự thỏa thuận giữa các bên và quyết định này là chung thẩm có giá trị tương đương như phán quyết trọng tài.

Bước 5. Hội đồng trọng tài đưa ra phán quyết

Phán quyết được đưa ra thông qua việc biểu quyết theo nguyên tắc đa số. Trong trường hợp biểu quyết không đạt được đa số thì phán quyết trọng tài sẽ được dựa theo ý kiến của Chủ tịch Hội đồng trọng tài.

2.2. Thủ tục giải quyết tranh chấp hợp đồng vay tín dụng thông qua Tòa án:

Bước 1. Tiến hành khởi kiện và thụ lý vụ án

Nguyên đơn chuẩn bị bộ hồ sơ thể hiện rõ được nội dung yêu cầu khởi kiện thông qua đơn khởi kiện và các chứng cứ tài liệu thông tin cụ thể có liên quan đến vụ việc.

 Sau khi chuẩn bị đầy đủ hồ sơ thì nộp hồ sơ đến tòa án có thẩm quyền.

Có nhiều phương thức để cá nhân có thể lựa chọn mình nộp đơn học về quyền cho người khác nộp đơn, gửi qua bưu điện

Bước 2. Tiến hành thủ tục thụ lý vụ án:

Cơ quan có thẩm quyền tiến hành xử lý đơn khởi kiện: Sau khi nhận được đươn khởi kiện thì Chánh án Tòa án sẽ phân công Thẩm phán xem xét đơn, nếu đơn đã đảm bảo nội dung hợp pháp thì yêu cầu cá nhân tiến hành nộp tiền tạm ứng án phí để đưa ra thông báo thụ lý vụ án. 

Thời gian để cá nhân thực hiện thủ tục nộp tạm ứng án phí trong vòng 7 ngày làm việc kể từ ngày nhận được thông báo từ Tòa án. Sau khi hoàn tất nghĩa vụ này thì Tòa án sẽ thông báo về việc thụ lý trong thời hạn 3 ngày làm việc cho tất cả các bên có liên quan; đồng thời thông báo cho Viện kiểm sát cùng cấp về việc Tòa án đã thụ lý vụ án

Bước 3. Chuẩn bị xét xử

Trong giai đoạn này, Thẩm phán giải quyết vụ án sẽ tiến hành nghiên cứu và lập hồ sơ vụ án rồi tổ chức phiên hòa giải.

Nếu hòa giải thành thì sẽ ra quyết định công nhận hòa giải và gửi quyết định cho đương sự và Viện kiểm sát cùng cấp còn đối với hòa giải không thành thì sẽ đưa vụ án ra xét xử.

Bước 4. Đưa vụ án ra xét xử

3. Thẩm quyền Tòa án trong giải quyết tranh chấp hợp đồng tín dụng:

Theo quy định tại Điều 186 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 nếu các bên xảy ra tranh chấp đều có quyền khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết. Hiện nay, có hai trường hợp có thể xảy ra tranh chấp hợp đồng tín dụng, bao gồm:

– Trường hợp 1: Tranh chấp được xác định là vụ án dân sự thông thường theo quy định tại Khoản 3 Điều 26 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015. Thông thường các hợp đồng tín dụng được xác lập giữa tổ chức tín dụng với cá nhân, tổ chức không có đăng ký kinh doanh và bên vay không sử dụng tài sản được cấp tín dụng vào mục đích kinh doanh thu lợi nhuận;

– Trường hợp 2: Đối với những hợp đồng tín dụng được xác lập giữa tổ chức, tín dụng với cá nhân, tổ chức có đăng ký kinh doanh và có mục đích lợi nhuận thì tranh chấp được xác định là vụ án kinh doanh thương mại theo quy định tại Khoản 1 Điều 30 Bộ luật tố tụng dân sự 2015.

Trong cả hai trường hợp trên thì thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm đều thuộc Tòa án nhân dân cấp huyện theo quy định tại Khoản 1 Điều 35 Bộ luật tố tụng dân sự 2015. Ngoài ra, thẩm quyền để giải quyết xét xử trong thủ tục sơ thẩm vụ việc dân sự thuộc thẩm quyền Tòa án nhân dân cấp huyện thì Tòa án nhân dân cấp tỉnh hoàn toàn có thể tự mình lấy lên để giải quyết khi xét thấy cần thiết hoặc có sự đề nghị từ Tòa án nhân dân cấp huyện

Văn bản pháp luật được sử dụng:

– Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015;

– Luật Trọng tài thương mại 2010.