Thủ tục đánh giá rủi ro, cấp phép nhập khẩu thủy sản sống

1. Có bắt buộc phải đánh giá rủi ro, cấp phép nhập khẩu thủy sản sống?

Hiện nay, để quản lý nguồn thủy sản sống được nhập khẩu vào Việt Nam thì công tác đánh giá rủi ro cần được thực hiện toàn diện và hiệu quả dựa trên nội dung đã được hướng dẫn. Mục đích của hoạt động này có ý nghĩa quan trọng trong việc đảm bảo an toàn thực phẩm đối với nhập khẩu thủy sản sống làm thực phẩm, kiểm soát được Khả năng tồn tại, sinh trưởng, phát triển trong điều kiện môi trường Việt Nam, tìm ra được nguy cơ phát sinh, phát tán mầm bệnh cho thủy sản bản địa, con người;…Căn cứ Điều 4 Thông tư 25/2018/TT-BNNPTNT được sửa đổi bởi Thông tư số 01/2022/TT-BNNPTNT  có quy định về các trường hợp phải được cấp phép nhập khẩu thủy sản sống chưa có tên trong Danh mục loài thủy sản được phép kinh doanh tại Việt Nam, cụ thể:

– Bắt buộc phải tiến hành cấp phép nhập khẩu thủy sản sống đối với trường hợp phải đánh giá rủi ro đối với thủy sản sống lần đầu nhập khẩu để làm thực phẩm, làm cảnh, giải trí;

– Bên cạnh đó, pháp luật cũng quy định về việc cần cấp phép nhập khẩu thủy sản sống đối với trường hợp không phải đánh giá rủi ro:

+ Trường hợp thủy sản sống nhập khẩu để làm thực phẩm, làm cảnh, giải trí đã được đánh giá rủi ro;

+ Khi sử dụng thủy sản sống nhập khẩu để nghiên cứu khoa học thì cũng phải tuân thủ việc nhập khẩu thủy sản;

+ Nếu đưa thủy sản sống nhập khẩu về Việt Nam với mục đích là để trưng bày tại hội chợ, triển lãm thì thủ tục cấp giấy phép nhập khẩu thủy sản sống phải được tuân thủ.

Có thể thấy, cá nhân tổ chức có nhu cầu nhập khẩu thủy sản sống chưa có tên trong Danh mục loài thủy sản được phép kinh doanh tại Việt Nam (danh sách này đã được quy định tại Phụ lục VIII ban hành kèm theo Nghị định 26/2019/NĐ-CP) hoặc lần đầu nhập khẩu để làm thực phẩm, làm cảnh, giải trí thì việc đánh giá rủi ro khi cấp phép nhập khẩu bắt buộc phải thực hiện thì mới đảm bảo theo quy định.

– Việc đánh giá rủi ro, cấp phép nhập khẩu thủy sản sống cần thực hiện theo nội dung đánh giá được hướng dẫn theo Điều 8 Thông tư 25/2018/TT-BNNPTNT, bao gồm:

+ Việc đánh giá phải chứng minh được việc đáp ứng quy định liên quan đến an toàn thực phẩm đối với nhập khẩu thủy sản sống làm thực phẩm thì mới được cơ quan có thẩm quyền cấp phép;

+ Phải kiểm tra, xác thực được chính xác khả năng tồn tại, sinh trưởng, phát triển trong điều kiện môi trường Việt Nam và khả năng cạnh tranh thức ăn với các loài bản địa;

+ Tiến hành kiểm tra được khả năng trở thành loài xâm hại, có nguy cơ xâm hại, có xuất hiện trường hợp tái tạo quần đàn trong điều kiện môi trường Việt Nam;

+ Đồng thời, cá nhân tiến hành việc xác định nội dung đánh giá phải biết được rõ khả năng tạp giao giữa loài thủy sản sống nhập khẩu với loài thủy sản bản địa trong điều kiện tự nhiên;

+ Để đảm bảo sự an toàn, cân bằng môi trường sống thì cũng cần phát hiện ra được các nguy cơ phát sinh, phát tán mầm bệnh cho thủy sản bản địa, con người.

– Khi tiến hành đánh giá rủi ro thì một trong những nội dung cần được quan tâm hơn nữa đó là phương pháp đánh giá rủi ro thủy sản sống nhập khẩu. Vấn đề này đang được quy định tại Điều 9 Thông tư 25/2018/TT-BNNPTNT (sửa đổi bởi khoản 3 Điều 7 Thông tư 01/2022/TT-BNNPTNT), như sau:

+ Phương pháp tiến hành nhận diện, phân loại mối nguy có khả năng gây ra rủi ro;

+ Thực hiện phương pháp xác định mức độ rủi ro, hậu quả có nguy cơ xảy ra trên thực tế khi nhập khẩu thủy sản sống.

Như vậy, việc đánh giá rủi ro, cấp phép nhập khẩu thủy sản sống là thủ tục bắt buộc phải diễn ra đối với trường hợp thủy sản sống lần đầu nhập khẩu để làm thực phẩm, làm cảnh, giải trí; Hoặc cá nhân tổ chức có nhu cầu nhập khẩu thủy sản sống chưa có tên trong Danh mục loài thủy sản được phép kinh doanh tại Việt Nam.

2. Trình tự, thủ tục cấp phép nhập khẩu thủy sản sống đối với trường hợp phải đánh giá rủi ro là gì?

Hoạt động đánh giá rủi ro khi tiến hành phải thực hiện theo đúng quy định trình tự, thủ tục cấp phép nhập khẩu thủy sản sống, cụ thể được quy định tại Điều 5 Thông tư 25/2018/TT-BNNPTNT (bổ sung bởi khoản 1 Điều 7 Thông tư 01/2022/TT-BNNPTNT). Theo đó, người thực hiện đăng ký chuẩn bị bộ hồ sơ đề nghị cấp phép bao gồm:

+ Cá nhân tổ chức chuẩn bị 01 đơn đề nghị cấp phép thể hiện được rõ ràng thông tin, nội dung đề nghị;

+ Đồng thời phải cung cấp được bản chính bản thuyết minh đặc tính sinh học của thủy sản sống nhập khẩu để hoàn thiện hồ sơ;

+ Bản chính Kế hoạch kiểm soát thủy sản sống nhập khẩu cũng là một loại giấy tờ quan trọng cần có.

– Liên quan đến trình tự cấp phép, được quy định như sau:

+ Tiến hành việc chuẩn bị và nộp hồ sơ:

Tổ chức, cá nhân sau khi chuẩn bị đầy đủ giấy tờ đã được hướng dẫn thì sẽ nộp 01 bộ hồ sơ đến Tổng cục Thủy sản. Cách thức nộp hồ sơ đa dạng: có thể theo hình thức gửi trực tiếp hoặc gửi qua dịch vụ bưu chính hoặc theo cơ chế một cửa quốc gia, dịch vụ công trực tuyến (nếu có);

+ Cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận và xem xét hồ sơ: Thời gian để Tổng Cục Thủy sản xem xét tính đầy đủ của hồ sơ là không quá 02 ngày làm việc kể từ khi nhận được hồ sơ; Trường hợp nhận thấy hồ sơ chưa đầy đủ hoặc hợp lệ thì Tổng cục Thủy sản thông báo bằng văn bản cho tổ chức cá nhân để chỉnh sửa, bổ sung hồ sơ;

+ Việc thẩm định hồ sơ sẽ được thực hiện trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ khi nhận đủ hồ sơ, Tổng cục Thủy sản thẩm định hồ sơ; nếu hồ sơ không hợp lệ, Tổng cục Thủy sản thông báo bằng văn bản cho tổ chức cá nhân và nêu rõ lý do;

+ Sau khi tiến hành thẩm định hồ sơ thì trong vòng 30 ngày kể từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ, Tổng cục Thủy sản tổ chức thực hiện đánh giá rủi ro cấp Giấy phép nhập khẩu thủy sản sống kèm theo Kế hoạch kiểm soát thủy sản sống nhập khẩu được phê duyệt. Nếu nhận thấy yêu cầu cấp phép nhập khẩu không đủ điều kiện thì Tổng cục Thủy sản từ chối phải trả lời bằng văn bản, trình bày được đầy đủ lý do;

+ Tùy thuộc vào phương thức nộp hồ sơ hoặc theo yêu cầu của cá nhân, tổ chức yêu cầu mà Tổng cục Thủy sản trả Giấy phép nhập khẩu thủy sản sống trực tiếp tại nơi nhận hồ sơ hoặc qua dịch vụ bưu chính hoặc dịch vụ công trực tuyến hoặc cơ chế một cửa quốc gia;

+ Đối với trường hợp giấy phép bị mất hoặc bị hỏng hoặc có thay đổi thông tin nhà xuất khẩu, cửa khẩu nhập, kích cỡ loài thủy sản, địa chỉ của tổ chức, cá nhân nhập khẩu trên Giấy phép thì tổ chức, cá nhân có thể tiến hành việc nộp đơn đề nghị đến Tổng cục Thủy sản.

Thời gian để được Tổng cục Thủy sản cấp lại giấy phép là trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận được đơn đề nghị. Trường hợp không cấp lại giấy phép, Tổng cục Thủy sản phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.

3. Hành vi đánh giá rủi ro, cấp phép nhập khẩu thủy sản sống bị xử lý như thế nào?

Như đã biết, nếu thủy sản thuộc trường hợp phải đánh giá rủi ro thì cá nhân tổ chức bắt buộc phải tuân thủ, còn trong trường hợp có hành vi vi phạm thì sẽ bị xử phạt theo quy định. Căn cứ theo Điều 18 Nghị định số 42/2019/NĐ-CP quy định về hành vi vi phạm quy định về nhập khẩu, xuất khẩu thủy sản sống như sau:

– Đối tượng vi phạm có thể sẽ bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với hành vi nhập khẩu thủy sản sống dùng làm thực phẩm, làm cảnh hoặc giải trí chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp phép theo quy định;

– Đối với việc xuất khẩu loài thủy sản sống có tên trong Danh mục loài thủy sản xuất khẩu có điều kiện mà không đáp ứng điều kiện theo quy định, trừ trường hợp được cơ quan có thẩm quyền cấp phép thì mức phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng

Không chỉ bị xử phạt hành chính với mức đã nêu thì đối tượng vi phạm còn bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung, đó là: Tịch thu lô hàng thủy sản đối với hành vi vi phạm quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 18 Nghị định số 42/2019/NĐ-CP .

Văn bản pháp luật được sử dụng:

– Thông tư số 01/2022/TT-BNNPTNT của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn: Sửa đổi, bổ sung một số Thông tư trong lĩnh vực thủy sản;

– Nghị định số 42/2019/NĐ-CP của Chính phủ: Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản.

THAM KHẢO THÊM:

• Mẫu đơn đề nghị cấp giấy phép nhập khẩu thủy sản sống
• Mua bán, chế biến, xuất nhập khẩu thủy sản, sản phẩm thủy sản
• Thủ tục cấp, cấp lại giấy phép nhập khẩu thủy sản sống