Thánh Phaolô là một trong những nhân vật quan trọng nhất của Thời đại Tông đồ, ông đã thành lập một số cộng đồng Cơ đốc giáo. Dưới đây là Thánh Phaolô là ai? Tiểu sử cuộc đời Thánh Phaolô Tông đồ?
Mục lục bài viết
1. Thánh Phaolô là ai?
Phaolô thành Tarsus còn được biết đến với các tên gọi như Sao-lơ, Saolê, Thánh Phaolô Tông đồ, hoặc Thánh Bảo-lộc là một trong những nhân vật quan trọng của Kitô giáo, được xem là “Sứ đồ của dân ngoại”. Ông sống khoảng từ năm 5 CN đến khoảng năm 64 hoặc 67 CN. Phaolô cùng với các sứ đồ Phêrô, Gioan, Giacôbê và Máccô được coi là những trụ cột của Hội Thánh Kitô giáo sơ khai, đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của Kitô giáo thời kỳ đầu.
2. Tiểu sử cuộc đời Thánh Phaolô Tông đồ:
2.1. Nguồn gốc và gia đình:
Mặc dù là người Do Thái thuộc chi Benjamin, Phaolô sinh và lớn lên tại Tarsus, thuộc tỉnh Cicilia, hiện nay là miền nam Thổ Nhĩ Kỳ. Ông có vóc dáng nhỏ bé nhưng rất thông minh. Thời trẻ, Phaolô được giáo dục tại Tarsus, nơi nổi tiếng về văn hóa và triết học. Sau đó, ông đến Giêrusalem để học với Thầy Gamaliel, theo tiêu chuẩn nghiêm ngặt của nhóm Biệt phái. Phaolô nổi bật trong lĩnh vực văn chương và triết học của ba nền văn hóa lớn thời bấy giờ: Hy Lạp, La Tinh và Do Thái. Ông thuộc lòng Kinh Thánh của người Do Thái và rất nhiệt huyết với truyền thống của cha ông.
2.2. Cuộc trở lại:
Phaolô sống cùng thời với Đức Giêsu và là một nhân vật quan trọng trong phái Pha-ri-sêu, rất có thể đã chứng kiến hoặc nghe về những bài giảng của Đức Giêsu. Ông không ưa Đức Giêsu vì Ngài đang phá vỡ những niềm tin của ông. Sau cái chết của Đức Giêsu, Phaolô hy vọng phong trào này sẽ kết thúc, nhưng ngược lại, số lượng người theo “con đường” (The Way) ngày càng tăng. Phaolô quyết định truy lùng những người theo Đạo để đưa về Giê-ru-sa-lem trừng phạt. Tuy nhiên, vào khoảng năm 33-35, trên đường từ Giê-ru-sa-lem đến Đa-mát, Phaolô bị quật ngã và từ đó, ông hoàn toàn thay đổi. Chúa Kitô Phục sinh đã chọn ông làm tông đồ. Chúng ta có thể đọc lại sự kiện này qua lời tường thuật của Thánh Luca (Cv 9:1-19).
2.3. Hoạt động truyền giáo:
Sau sự trở lại, Phaolô bắt đầu công việc tông đồ tại Đa-mát (Cv 9:20-22). Sau đó, ông đến Giê-ru-sa-lem gặp các tông đồ qua sự giới thiệu của Ba-na-ba và trở về Tarsus (35-43 AD). Khoảng năm 43, Ba-na-ba đến tìm Phaolô, cả hai đã truyền giáo và thành lập giáo đoàn tại An-ti-ô-khi-a. Từ khoảng năm 46 đến khi qua đời, Phaolô đã thực hiện các chuyến truyền giáo trên khắp các thành phố và cảng thuộc đế quốc La Mã. Các chuyến đi của ông có thể được chia thành ba giai đoạn chính:
– Hành trình thứ nhất (từ năm 46-49): Từ An-ti-ô-khi-a, Phaolô và Ba-na-ba đã đi qua đảo Sýp và miền Pi-xi-đi-a, rao giảng cho người Do Thái tại các hội đường. Nhưng do không được đón nhận, họ đã chuyển sang giảng cho dân ngoại. Do sự ghen ghét của người Do Thái, họ đã bị xua đuổi. Giai đoạn này cũng dẫn đến “công đồng chung” Giê-ru-sa-lem năm 49.
– Hành trình thứ hai (từ năm 50-52): Cùng xuất phát từ An-ti-ô-khi-a, Phaolô cùng với Xi-la và Ti-mô-thê, đi qua miền Ga-lát, Phy-ghi-a, vượt biển đến Phi-líp-phê rồi Thê-xa-lô-ni-ca, A-thê-na và Cô-rin-tô, nơi ông đã viết thư đầu tiên gửi cho tín hữu Thê-xa-lô-ni-ca vào năm 51.
– Hành trình thứ ba (từ năm 52-56): Từ An-ti-ô-khi-a, Phaolô đi qua miền thượng du đến Ê-phê-xô, nơi ông đã viết thư gửi các tín hữu Cô-rin-tô và Rô-ma.
– Hành trình cuối cùng (từ năm 56-64): Do sự thù địch của người Do Thái, Phaolô bị bắt vào khoảng năm 56, bị xét xử và giam cầm ở nhiều nơi. Ông khiếu nại lên hoàng đế La Mã và được chuyển đến La Mã, nơi ông được tự do tiếp xúc với mọi người và tiếp tục rao giảng về Nước Thiên Chúa và Chúa Giêsu Kitô.
2.4. Tử đạo:
Chúng ta không có thông tin chắc chắn về cái chết của Thánh Phaolô. Theo truyền thuyết, ông bị chém đầu dưới thời hoàng đế Nê-rô vào khoảng năm 64 và được an táng gần Vương Cung Thánh Đường Thánh Phaolô Ngoại Thành hiện nay.
3. Các Thư Thánh của Phaolô:
- Các thư của thánh Phaolô gồm 13 thư, được xếp theo thứ tự dài ngắn.
Lần lượt như sau:
– 6 thư đầu: Rm, 1Cr, 2Cr, Gl, Ep, Pl,
– 7 thư còn lại: Cl, 1Tx, 2Tx, 1Tm, 2Tm, Tt, Plm.
- Tại sao thánh phaolô viết thư?
Trước tiên, để trả lời câu hỏi tại sao Thánh Phaolô lại chọn viết thư thay vì viết sách Tin Mừng, chúng ta cần hiểu về bối cảnh lịch sử của thời kỳ này. Các sách Tin Mừng mà chúng ta biết hiện nay, gồm bốn sách trong Tân Ước, được viết trong khoảng thời gian từ năm 66 đến khoảng năm 100 CN, sau khi Thánh Phaolô đã qua đời.
Dưới đây là khung thời gian sơ lược về các tài liệu trong Tân Ước:
– 51-63/64 CN: Các thư của Thánh Phaolô
– 66-70 CN: Tin Mừng Thánh Marcô
– 80-90 CN: Tin Mừng Thánh Mátthêô và Luca
– 90-100 CN: Tin Mừng Thánh Gioan
– 100-110 CN: Các tài liệu cuối cùng của Tân Ước, ví dụ như 2 Phêrô
Trong thời kỳ của Thánh Phaolô, không có sách Tin Mừng nào được viết. Nghiên cứu cho thấy không có loại hình văn học nào trong thế giới Hy Lạp hoặc Do Thái tương tự như các sách Tin Mừng theo quy định hiện tại. Các sách Tin Mừng tập trung vào đời sống, sứ vụ, cái chết và sự phục sinh của Đức Giêsu Nazarét. Thánh Phaolô không tập trung vào việc kể lại các câu chuyện lịch sử về Đức Giêsu, ngoài cái chết và sự phục sinh của Ngài. Thay vào đó, Thánh Phaolô viết thư để giao tiếp với các cộng đoàn mà ông đã thành lập hoặc đang quan tâm.
Viết thư là một hình thức giao tiếp phổ biến trong thời đại của Thánh Phaolô. Ông thường đi khắp các vùng Địa Trung Hải để thành lập và duy trì mối quan hệ với các cộng đoàn Kitô giáo. Việc di chuyển liên tục từ vùng này sang vùng khác khiến ông cần một phương tiện để giữ liên lạc với các cộng đoàn mà ông đã thiết lập. Viết thư đã cung cấp cho ông cơ hội để duy trì và mở rộng công việc tông đồ và mục vụ của mình.
Điều thú vị là 21 trong số 27 sách của Tân Ước là thư tín. Sách Khải Huyền cũng chứa nhiều bức thư (Kh 1,4-3,22), mặc dù nó không hoàn toàn thuộc loại thư tín. Thư tín chiếm ưu thế trong Kinh Thánh Kitô giáo hơn bất kỳ hình thức văn học nào khác. Thánh Phaolô là người đã đưa hình thức này vào trong tâm trí Kitô giáo, vì các thư của ông là tài liệu cổ xưa nhất trong Tân Ước. Điều này cũng đặc biệt vì không có sách nào trong Cựu Ơc có hình thức thư tín mặc dù Cựu Ơc thỉnh thoảng đề cập đến vài bức thư (2 Sm 11,14-15; 2 V 5,5-7; Er 4,7-18).
- Sự khác biệt giữa các thư Phaolô và Thư Phaolô-Đệ-Nhị
Có sự khác biệt giữa các thư mà Thánh Phaolô viết và những thư được cho là của Phaolô-đệ-nhị (deutero-Pauline). Mặc dù tất cả 13 thư của Thánh Phaolô đều nằm trong Kinh Thánh và được coi là linh ứng, có sự khác biệt nhỏ về mặt nội dung và tác giả.
Việc xác định liệu Thánh Phaolô có phải là tác giả của tất cả các thư này hay không có ý nghĩa quan trọng đối với việc dựng lại lịch sử Kitô giáo sơ khai và phân tích giáo lý. Những bức thư không phải của Thánh Phaolô có thể giúp chúng ta phân biệt rõ hơn giữa các giáo lý và quan điểm của Thánh Phaolô và các ý tưởng phát triển sau này.
Việc phân biệt các tài liệu Tân Ước sơ thời và muộn thời cũng giúp chúng ta hiểu rõ hơn về sự phát triển của các ý tưởng như khái niệm về “Giáo Hội”. Văn mạch, bao gồm bối cảnh lịch sử, văn chương và thần học, là yếu tố quan trọng trong việc giải thích Kinh Thánh. Mỗi thư cần được nghiên cứu dựa trên giá trị riêng của nó và đặt trong bối cảnh lịch sử cụ thể. Việc xác định đối thủ hoặc người đối thoại của Thánh Phaolô trong các thư khác nhau có thể giúp hiểu rõ hơn ý nghĩa của những đoạn văn khó hiểu hoặc mơ hồ.
Tóm lại, mặc dù có sự không đồng thuận hoàn toàn về các vấn đề này, việc phân biệt và hiểu rõ các thư của Thánh Phaolô và các thư khác là rất quan trọng trong việc nghiên cứu và giải thích Kinh Thánh.
