Thẩm quyền xét xử theo sự việc trong tố tụng hình sự

Thẩm quyền xét xử theo sự việc là sự phân định thẩm quyền giữa tòa án các cấp với nhau và căn cứ vào tính chất của tội phạm.

Nếu thẩm quyền của TAND cấp huyện và TAQS khu vực được quy định hợp lý, chặt chẽ thì phần lớn tội phạm xảy ra sẽ được sử lý kịp thời, phát huy tác được tác dụng giáo dục răn đe và góp phần bảo vệ trật tự xã hội.

Thẩm quyền xét xử của TAND cấp huyện và Tòa án quân sự khu vực

TAND cấp huyện là cấp xét xử đầu tiên trong trình tự các cấp xét xử theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự Việt Nam hiện hành. Việc phân định thẩm quyền xét xử cho TAND cấp huyện có ý nghĩa quan trọng trong việc xác định thẩm quyền của Tòa án cấp tỉnh, Tòa án nhân dân tối cao, bởi vì các nhần lập pháp bao giờ cũng bắt đầu từ việc xác định thẩm quyền của các cấp xét xử thấp nhất sau đó mới quy định thẩm quyền của các cấp xét xử cao hơn.

Khoản 1 điều 170 Bộ luật tố tụng hình sự quy định về thẩm quyền xét xử của TAND các cấp. Theo quy định của điều này, TAND cấp huyện có thẩm quyền xét xử những vụ án hình sự về những tội phạm ít nghiêm trọng, tội phạm nghiêm trọng và tội phạm rất nghiêm trọng trừ những tội phạm sau đây:

– Các tội xâm phạm an ninh quốc gia.      

– Các tội phá hoại hòa bình chống loài người và tội phạm chiến tranh.;

– Tội phạm quy định tại Điều 93, 95, 96, 172, 216, 218, 221, 222, 223, 224, 225, 226, 263, 293, 293, 295, 293, 322 và 323 Bộ luật hình sự.

Như vậy, thầm quyền xét xử theo vụ việc của TAND cấp huyện theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003 bao gồm các loại tội phạm có mức hình phạt cao nhất theo quy định của Bộ luật hình sự là 15 năm tù trừ những tội phạm được quy định tại điểm a, b, c Điều 170 Bộ luật tố tụng hình sự .

Việc tăng thầm quyền xét xử cho TAND cấp huyện là một giải pháp nhằm giảm lượng án tồn đọng ở tòa án cấp tỉnh và tòa án phúc thẩm TAND tối cao. Đây cũng là một bước cải cách phù hợp với tình hình của ngành tòa án hiện nay khi trình độ chuyên môn của thẩm phán TAND cấp huyện đang từng bước được nâng cao, cơ sở vật chất của ngành tòa án cấp huyện cũng đã đáp ứng được với nhiệm vụ xét xử mới.

Thẩm quyền xét xử sơ thẩm của TAND cấp tỉnh và Tòa án quân sự cấp quân khu

Thẩm quyền xét xử của TAND cấp tỉnh và TAQS cấp quân khu được quy định tại khoản 2 điều 170 Bộ luật tố tụng hình sự. Theo đó, TAND cấp tình có thẩm quyền xét xử sơ thẩm những vụ án hình sự không thuộc thẩm quyền của TAND cấp huyện và Tòa án quân sự khu vực hoặc những vụ án thuộc thẩm quyền của tòa án cấp dưới mà mình lấy tên để xét xử.

TAND cấp tỉnh và TAQS cấp quân khu có thẩm quyền xét xử những vụ án hình sự về những tội phạm đặc biệt nghiêm trọng, từ những vụ án mà mức cao nhất của khung hình phạt là trên 15 năm tù.

Những vụ án thuộc thẩm quyền của TAND cấp dưới (cấp huyện, khu vực) nhưng TAND cấp tỉnh thấy cần thiết phải lấy lên để xét xử do tính chất đặc biệt của vụ án thì không được quy định cụ thể trong Bộ luật tố tụng hình sự. Do đó, Chánh án tòa án cấp, Viện trưởng VKS và thủ trưởng cơ quan điều tra cấp tỉnh căn cứ vào khả năng thực tế của các thẩm phán, kiểm sát viên và điều tra viên ở cấp huyện mà xác định những vụ án nào cấn lấy lên để điều tra, truy tố và xét xử ở cấp tỉnh. Cơ quan điều tra, VKS và tòa án cấp tỉnh cần lấy lên điều tra, truy tố và xét xử những vụ án sau:

>>> Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài: 1900.6568    

– Vụ án phức tạp (có nhiều tình tiết khó đánh giá thống nhất một vấn đề của vụ án hoặc liên quan đến nhiều cấp, nhiều ngành).

– Vụ án mà bị cáo là Thẩm phán, kiểm sát viên, sĩ quan công an, cán bộ lãnh đạo chủ chốt ở cấp huyện, người có chức sắc trong tôn giáo hoặc có uy tín cao trong cộng đồng dân tộc ít người.

Như vậy, khi có những vụ án rơi vào các trường hợp này thì cơ quan điều tra cấp huyện trao đổi với VKS cùng cấp và chuyển hồ sơ vụ án lên cơ quan điều tra cấp tỉnh để điều tra. Nếu hồ sơ đã chuyển lên thì VKS cấp huyện chuyển vụ án cho VKS cấp tỉnh trước tòa án cấp tỉnh.

Bạn có thể tham khảo thêm một số bài viết có liên quan khác của Dương Gia:

– Thẩm quyền xét xử theo lãnh thổ trong tố tụng hình sự

– Thẩm quyền xét xử theo đối tượng trong tố tụng hình sự

– Xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật trong tố tụng hình sự

Mọi thắc mắc pháp lý cần tư vấn hoặc yêu cầu dịch vụ, quý khách hàng vui lòng liên hệ Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến 1900.6568  hoặc gửi thư về địa chỉ email: [email protected].

——————————————————–

THAM KHẢO CÁC DỊCH VỤ CÓ LIÊN QUAN CỦA LUẬT DƯƠNG GIA:

– Tư vấn pháp luật trực tuyến qua điện thoại

– Tư vấn luật miễn phí qua điện thoại

– Tư vấn luật hình sự miễn phí