Bài thơ Chiều tôi - Hồ Chí Minh thể hiện tình yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống, ý chí vượt lên mọi hoàn cảnh khắc nghiệp của người lính cách mạng Hồ Chí Minh. Dưới đây là bài Soạn bài Chiều tối của Hồ Chí Minh ngắn gọn và chi tiết, mời các bạn cùng tham khảo.
Mục lục bài viết
- 1 1. So sánh bản dịch thơ với bản dịch nghĩa, tìm những chỗ chưa sát với nguyên tác:
- 2 2. Phân tích bức tranh thiên nhiên và cảm xúc của nhà thơ trong hai câu đầu:
- 3 3. Bức tranh đời sống được cảm nhận trong hai câu sau như thế nào?
- 4 4. Nhận xét về nghệ thuật tả cảnh và sử dụng ngôn ngữ trong bài thơ?
- 5 5. Luyện tập cuối bài:
- 6 6. Đôi nét về tác giả Hồ Chí Minh:
1. So sánh bản dịch thơ với bản dịch nghĩa, tìm những chỗ chưa sát với nguyên tác:
So sánh giữa bản dịch thơ với bản dịch nghĩa, chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy, còn tồn tại nhiều chỗ chưa được dịch sát với nguyên tác, cụ thể như sau:
câu 2: Bản dịch thơ đã bỏ rơi nghĩa cô lẻ của đám mây
→ Ý cả câu bản dịch nghĩa là : Chòm mây lẻ trôi chậm chậm
– Bản dịch thơ: Chòm mây trôi nhẹ
→ Không diễn tả được vẻ đơn độc và nhịp bay chậm chậm của chòm mây
Câu 3:
– Sơn thôn thiếu nữ dịch thơ thành cô em làm mất sự trang trọng của câu thơ Đường, không phù hợp với phong cách nói của Bác
– Dịch thừa chữ tối → Làm lộ ý thơ, làm mất đi hàm súc của thơ cổ.
2. Phân tích bức tranh thiên nhiên và cảm xúc của nhà thơ trong hai câu đầu:
Bức tranh thiên nhiên và cảm xúc của nhà thơ trong 2 câu thơ đầu:
* Bức tranh thiên nhiên:
– Thời gian: Vào chiều tối
– Không gian: Bầu trời rộng mênh mông
→ Miêu tả từ xa, tầm nhìn bao quát, rộng lớn.
– Hình ảnh (nhân hoá), mang tính tượng trưng, ước lệ.
+ Quyện điểu: con chim mỏi
+ Cô vân: chòm mây cô đơn
+ Mạn mạn: chậm chậm, trôi nổi, lững lờ
→ Không chỉ la bức tranh ngoại cảnh mà còn là bức tranh tâm cảnh. Trong bức tranh thấp thoáng hình ảnh của người tù mỏi mệt, cô đơn như “cánh chim”, “chòm mây”.
* Nghệ thuật:
– Hình ảnh ước lệ, tượng trưng
– Bút pháp chấm phá
→ Hai câu thơ đầu đã gợi tả cảnh chiều tối nơi xóm núi mênh mông, cô quạnh.
* Vẻ đẹp tâm hồn Bác:
– Tình yêu thiên nhiên
– Niềm lạc quan
– Bản lĩnh kiên cường, ý chí của người chiến sĩ cách mạng
3. Bức tranh đời sống được cảm nhận trong hai câu sau như thế nào?
* Bức tranh đời sống trong hai câu cuối:
– Cô em…xay ngô: Miêu tả hình ảnh con người lao động đời thường bình dị, mộc mạc và quen thuộc.
– “ma bao túc…Bao túc ma hoàn” (lặp): Lao động liên tục, không dừng tay. Vẻ đẹp tập trung lao động
– “Lò than…rực hồng”: Ấm cúng và hạnh phúc.
“hồng” là điểm sáng thẫm mĩ, là nhãn tự của bài thơ
Ý nghĩa:
– Gợi cuộc sống sum vầy, làm vợi đi ít nhiều nỗi đau khổ của người đi đày
– Sự thay đổi về thời gian: buổi chiều kết thúc, thời gian chuyển sang đêm tối nhưng là đêm tối ấm áp, bừng sáng.
– Sự vận động từ nỗi buồn đến niềm vui, từ bóng tối đến ánh sáng.
– Niềm tin, niềm lạc quan và sự yêu đời của người lính cách mạng.
4. Nhận xét về nghệ thuật tả cảnh và sử dụng ngôn ngữ trong bài thơ?
* Nghệ thuật tả cảnh và nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ của bài thơ:
– Thể thơ tứ tuyệt hàm súc
– Hình ảnh đậm tính ước lệ, tượng trưng,
– Bút pháp gợi tả chấm phá, cốt ghi lấy linh hồn của tạo vật, cô động, hàm súc đặc trưng cho lối nghê thuật cổ điển và kết hợp với nét hiện đại
– Ngôn ngữ trong bài thơ được sử dụng linh hoạt và sáng tạo.
5. Luyện tập cuối bài:
Câu 1 (trang 42 SGK Ngữ văn 11 tập 2): Nêu cảm nghĩ của anh (chị) về sự vận động của cảnh vật và tâm trạng nhà thơ trong bài Chiều tối.
– Ngòi bút Hồ Chí Minh đã miêu tả thiên nhiên một cách rất chân thực và tự nhiên.
– Hình ảnh thiên nhiên ở hai câu thơ đầu có vẻ u ám, ảm đạm và hoang vắng nhưng phần nào phù hợp với cảnh ngộ lúc bấy giờ của Người.
– Hai dòng cuối bài thơ dường như gợi lại cảm giác ấm áp khi hình ảnh cô gái trẻ hiện lên, làm xốn xang cả một buổi chiều cô đơn, hiu quạnh.
Ngoài ra còn có phong trào “ma bao tuc” (buổi tối xay ngô) làm cho không khí buổi chiều có chút sôi động, hình ảnh chiếc máy xay ngô toát lên vẻ trẻ trung, sức khỏe và sức sống. → Chuyển động từ nỗi buồn đến niềm vui, từ bóng tối đến ánh sáng.
Câu 2 (trang 42 SGK Ngữ văn 11 tập 2): Trong bài thơ, hình ảnh nào thể hiện tập trung vẻ đẹp tâm hồn Hồ Chí Minh?
Hình ảnh nhấn mạnh vẻ đẹp tâm hồn Hồ Chí Minh trong bài viết có thể nói là hình ảnh cô gái xay ngô trong đêm bên bếp lửa đỏ. Trung tâm của bài thơ là hình ảnh của con người lao động và ngọn lửa của cuộc sống, của sự sống.
Câu 3 (trang 42 SGK Ngữ văn 11 tập 2): Trong bài Đọc thơ Bác, Hoàng Trung Thông viết:
Vần thơ của Bác, vần thơ thép
Mà vẫn mênh mông bát ngát tình.
Điều đó thể hiện trong bài thơ Chiều tối như thế nào?
Nhà thơ Hoàng Trung Thông ca ngợi thơ Bác: Thơ Bác có thép nhưng luôn nói chữ “Tình”. Điều này được thể hiện rất rõ nét trong bài thơ “Chiều tối”:
– Thép: Trong hai câu thơ đầu Bác Hồ đã vẽ nên một bức tranh đẹp cổ điển, miêu tả ít nhưng gợi nhiều, chỉ có hai bức phác họa gợi lên cái hồn của cảnh vật.
Thiên nhiên tối tăm và hoang vắng phù hợp với cảnh ngộ của Người lúc đó. Nhưng qua đó chúng ta thấy được một nét nổi bật trong tâm hồn Bác, đó là trong những lúc đau đớn, nặng nề, khó khăn nhất, Người vẫn yêu thiên nhiên một cách say mê và tìm thấy sự đồng cảm với thiên nhiên. Điều này thể hiện sự dũng cảm kiên cường của người lính.
– Chất yêu: Hình ảnh Bác Hồ trong bài thơ đã vượt qua hoàn cảnh, tâm hồn hướng về ánh sáng, gắn bó với cuộc sống và con người. Qua đây chúng ta thấy được tình yêu thiên nhiên, quê hương và cuộc sống bình dị của người lao động. Bài thơ tuy viết trong khung cảnh chiều muộn nhưng lại thắp lên trong lòng người đọc ngọn lửa ấm áp của niềm tin, tình yêu cuộc sống.
Câu 4: Bố cục của bài thơ?
– Hai câu đầu: Hình ảnh thiên nhiên
– Hai câu sau: Hình ảnh cuộc sống đời thường
6. Đôi nét về tác giả Hồ Chí Minh:
a. Tiểu sử – cuộc đời
Hồ Chí Minh (19/5/1889 – 02/9/1969) tên khai sinh là Nguyễn Sinh Cung.
– Quê ở Kim Liên, Nam Đàn, Nghệ An.
– Bác sinh ra trong một gia đình nghèo, có cha là Nguyễn Sinh Sắc và mẹ là bà Hoàng Thị Loan.
– Hồ Chí Minh được biết đến là người thông minh, ham học hỏi và có tình yêu đất nước, con người sâu sắc. Bác dấn thân vào hành trình tìm con đường giải phóng dân tộc, lãnh đạo nhân dân Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ.
→ Bác là một nhà lãnh đạo vĩ đại, tài năng và là một danh nhân văn hóa mang tầm cỡ quốc tế.
b. Sự nghiệp văn học
– Quan điểm sáng tác
Hồ Chí Minh hiểu rằng văn học là công cụ quan trọng trong đấu tranh cách mạng. Người luôn coi văn học là vũ khí hữu ích phục vụ mục tiêu cao nhất của sự nghiệp cách mạng. Trong các sáng tác của mình, ông luôn chú trọng tính chân thực và chủ nghĩa dân tộc, đặt mục tiêu và khán giả làm trung tâm để quyết định nội dung và hình thức tác phẩm.
– Di sản văn học.
Di sản văn học của Hồ Chí Minh là một kho tàng vô giá gồm các tiểu luận chính trị, lịch sử và hồi ký cũng như thơ ca. Các tác phẩm đáng chú ý bao gồm Phán quyết chế độ thuộc địa Pháp (1925), Tuyên ngôn độc lập (1945), Kêu gọi toàn quốc kháng chiến (1946), và Không có gì quý hơn độc lập (1966) trong văn học chính trị. Các tác phẩm văn học khác bao gồm Paris (1922), Lời than thở của bà Trưng Trác (1922), Người biết mùi khói (1922), Vi Hành (1923), Kẻ lừa đảo Varen và Phan Bội Châu (1925), Nhật ký tàu đắm (1931) và Kể Chuyện Khi Đi Du Lịch (1963) trong lịch sử và hồi ký. Ngoài ra, ông còn để lại những tập thơ quý giá như Nhật ký trong tù (viết khi bị giam ở nhà tù Tưởng Giới Thạch từ năm 1942 đến năm 1943) và loạt thơ viết ở Bắc Việt từ năm 1941 đến năm 1945. Di sản văn học của ông có tầm quan trọng đặc biệt, đa dạng về thể loại và phong phú về phong cách.
– Phong cách nghệ thuật Phong cách nghệ thuật Hồ Chí Minh thể hiện sự thống nhất giữa mục đích, quan điểm và nguyên tắc sáng tạo. Tuy nhiên, ông cũng thể hiện sự đa dạng trong sáng tạo với từng thể loại văn học, tạo cho mỗi tác phẩm của mình một cách viết độc đáo, khác biệt. cách viết độc đáo và khác biệt.
