So sánh chi tiết nước mắt trong Vợ nhặt và Chiếc thuyền ngoài xa

1. Dàn ý so sánh chi tiết nước mắt trong Vợ nhặt và Chiếc thuyền ngoài xa chi tiết nhất

1.1. Mở bài:

Giới thiệu khái quát về 2 tác giả, tác phẩm: nhà văn Kim Lân và truyện ngắn Vợ nhặt, nhà văn Nguyễn Minh Châu và truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa

1.2. Thân bài:

* Cảm nhận về chi tiết “dòng nước mắt” trong tác phẩm Vợ nhặt:

Giới thiệu diễn biến tình tiết hoàn cảnh xuất hiện dòng nước mắt của bà cụ Tứ – mẹ Tràng: câu chuyện anh Tràng nhặt vợ, diễn biến tâm trạng bà cụ Tứ khi biết chuyện

Đó là biểu hiện của sự đau khổ, tủi nhục: con trai lấy vợ vào giữa ngày đói, vừa động viên, vừa an ủi, vừa lo lắng…

Nước mắt chỉ “rỉ” ra nhẹ vì cả cuộc đời đã cạn kiệt nước mắt trong những ngày khốn khổ…

“Kẽ mắt kèm nhèm” là hình ảnh chân dung khổ hạnh của một bà lão nông dân. Đó là biểu hiện của tình mẫu tử thiêng liêng: hết mực yêu thương con cái.

Giá trị nội dung: Dòng nước mắt đã thể hiện giá trị hiện thực, nhân văn sâu sắc.

+ Hiện thực: phơi bày hoàn cảnh xã hội những năm trước cách mạng, trong nạn đói năm 1945.

+ Nhân đạo: sự đồng cảm thương xót; lên án xã hội; trân trọng vẻ đẹp tâm hồn người mẹ.

Đặc sắc về nghệ thuật: chi tiết nhỏ nhưng truyền tải ý nghĩa lớn; thể hiện nội tâm nhân vật một cách độc đáo.

* Cảm nhận chi tiết “dòng nước mắt” trong truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa:

Giới thiệu diễn biến tình tiết dòng nước mắt xuất hiện: câu chuyện về gia đình hàng chài

Giọt nước mắt là biểu hiện của nỗi đau đớn: đau đớn cho gia cảnh nghèo khổ bế tắc -> dẫn đến bạo lực trong gia đình không có lối thoát → câu chuyện đứa con phạm vào tội ác trái đạo đức không thể giải quyết, nỗi lo lắng về sự phát triển nhân cách sai lệch của đứa con đã không tìm được hướng giải quyết đúng đắn…

Giọt nước mắt là biểu hiện của tình mẫu tử thiêng liêng cao đẹp: thương con tận đáy lòng, khi bị chồng đánh người phụ nữ không hề có bất kì phản kháng nào, nhưng khi nhìn thấy hành động của thằng con khiến chị như bừng tỉnh, giống như bị một viên đạn xuyên qua tâm hồn và đanh thức chị dậy cùng nỗi đau tận cùng

Giá trị nội dung: Thông qua dòng nước mắt đó đã thể hiện giá trị hiện thực và giá trị nhân văn sâu sắc:

Hiện thực: phơi bày thực trạng xã hội những năm sau chiến tranh và trước thềm thời kỳ Đổi mới 1986

Nhân đạo: đồng cảm, thương xót; trân trọng vẻ đẹp tâm hồn người mẹ

Đặc sắc nghệ thuật: chi tiết nhỏ nhưng truyền tải ý nghĩa lớn; miêu tả nội tâm nhân vật.

* So sánh:

– Điểm giống nhau:

Về nội dung:

Cả hai đều là nước mắt của người phụ nữ, của những người mẹ trong hoàn cảnh đói khổ

Đều là “giọt châu của loài người”, dòng nước chứa chan tình người chảy ra từ tâm hồn người mẹ với tấm lòng bao dung, hy sinh

Cả hai đều góp phần hiện thực hóa những giá trị thực tiễn, nhân văn của tác phẩm: phản ánh hiện thực xã hội trong những giai đoạn khác nhau; thể hiện sự đồng cảm với bi kịch của con người và sự trân trọng của tác giả đối với vẻ đẹp của cuộc sống, của con người.

Về nghệ thuật: Cả hai đều thể hiện sự miêu tả tinh tế về tính cách, chiều sâu của hai nhà văn thông qua việc lựa chọn những chi tiết đặc sắc.

– Điểm khác biệt

Về nội dung: Hoàn cảnh cá nhân của hai nhân vật khác nhau – nước mắt cũng mang trong mình những cảm xúc riêng.

Chi tiết nước mắt của bà cụ Tứ gắn liền với câu chuyện anh cu Tràng “nhặt” được vợ; bà lão cảm thấy buồn, thương cho những đứa con và cũng tiếc nuối cho số phận của chính mình. Nhưng trước mắt bà lão là ánh sáng hạnh phúc đang nhen nhóm.

Chi tiết dòng nước mắt của người phụ nữ hàng chài tuôn trào sau sự việc Phách đánh cha để bảo vệ mẹ và hoàn cảnh khó khăn, bất công của gia đình bà diễn ra trước con mắt nhiếp ảnh của Phùng; người phụ nữ miền biển này đau đớn, nhục nhã vì không giấu được nỗi bi kịch gia đình, vì thương xót và lo lắng cho đứa con của mình. Trước mắt bà là một màu xám xịt, bế tắc.

Về nghệ thuật thể hiện: Để miêu tả chi tiết những giọt nước mắt, Kim Lân dùng hình thức diễn đạt trực tiếp, giản dị, Nguyễn Minh Châu dùng ẩn dụ và hình ảnh.

1.3. Kết luận:

Khẳng định lại một lần nữa vấn đề đặt ra: vẻ đẹp và sức mạnh của nước mắt người mẹ.

Khẳng định lại giá trị của sản phẩm và vị thế của tác giả trên diễn đàn.

2. So sánh chi tiết nước mắt trong Vợ nhặt và Chiếc thuyền ngoài xa hay nhất:

Đề tài về người nông dân, người mẹ trong hoàn cảnh khó khăn, đói khát luôn là nguồn cảm hứng bất tận cho các nhà văn, nhà thơ. Và tác phẩm “Vợ Nhặt” của Kim Lân cùng tác phẩm “Chiếc thuyền ngoài xa” của Nguyễn Minh Châu là những tác phẩm tiêu biểu của đề tài này.

Cả hai tác giả đều thể hiện rõ tư tưởng nhân đạo của mình. Đây cũng là những điểm sáng trong sự nghiệp văn chương của hai tác giả. Cả hai tác phẩm đều khắc họa tình người, tình mẫu tử và chi tiết nước mắt là phương tiện thể hiện.

Vợ Nhặt là những trang văn mà Kim Lân kể về số phận của những người nông dân nghèo trước cách mạng. Bà cụ Tứ là một bà mẹ già, nghèo khó, chỉ có một người con trai duy nhất là cu Tràng. Hoàn cảnh gia đình bà cũng giống như bao gia đình khác, đói nghèo, cùng cực. Vậy mà trong hoàn cảnh nghèo khổ ấy đứa con trai của bà đã nhặt được một cô vợ.

Lúc đầu, bà ngạc nhiên rồi bất ngờ lắm. Nhưng khi nghe con trai giới thiệu, bà đã hiểu ra tình cảnh. Và rồi, trong suy nghĩ chậm chạp vì tuổi tác, bà khẽ thở dài, trong đôi mắt bà, hai dòng nước mắt nhẹ nhàng chảy dài. Dòng nước mắt là sự biểu lộ của nỗi đau khổ và cam chịu. Con trai bà lấy vợ vào giữa ngày đó kém, bà lão vừa vui mừng vừa tủi, và hơn hết là bà vô cùng lo lắng.

Dường như những năm tháng khốn khổ đã làm bà cụ cạn khô nước mắt rồi. Có thể nói, chi tiết dòng nước mắt thể hiện những giá trị hiện thực và nhân văn sâu sắc. Chỉ là những giọt nước mắt của bà cụ Tứ nhưng chúng ta có thể thấy được tình hình xã hội những năm trước cách mạng trong nạn đói năm 1945. Đặc biệt đó còn là sự đồng cảm, thương hại những người nông dân khốn khổ, là sự tố cáo và lên án xã hội bị giai cấp thống trị để nén, áp bức người dân. Nhưng điều đặc biệt ở đây là ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn người mẹ mà Kim Lân đã dành nhiều tâm huyết và ngòi bút. Chi tiết những giọt nước mắt cũng có giá trị nghệ thuật đặc biệt. Tuy chỉ là một chi tiết nhỏ nhưng nội dung ý nghĩa được truyền tải rất nhiều, khắc họa sinh động nội tâm nhân vật.

Trái ngược với giọt nước mắt của bà cụ Tứ trong tác phẩm Vợ Nhặt của Kim Lân, giọt nước mắt của người đàn bà làng chài trong Chiếc thuyền ngoài xa lại nói về cuộc sống của con người sau cách mạng, thời kỳ nhiều đen tối và khó khăn. Phùng, một nghệ sĩ luôn tìm kiếm cái đẹp, vô tình bắt gặp rồi bị mê hoặc bởi hình ảnh chiếc thuyền hiện lên mơ hồ trên sông. Nhưng anh không biết rằng đằng sau đó là bi kịch gia đình dữ dội. Người phụ nữ làng chài này phải chịu đựng những trận đòn tàn bạo từ chồng. Và rồi Thằng Phác đã lao vào đánh cha ruột để bảo vệ mẹ chỉ để nhận lại hai cái tát. Cậu bé cho đến lúc này vẫn im lặng, Sự im lặng đó như một viên đạn bắn vào người đàn ông và giờ đang xuyên thủng tâm hồn người phụ nữ, khiến nước mắt tuôn rơi.

Dòng nước mắt của người đàn bà hàng chài là sự thể hiện của nỗi đau. Hoàn cảnh gia đình bế tắc, nhà nghèo, con đông, khó khăn chồng chất, khiến người đàn bà càng thêm tuyệt vọng. Tất cả điều đó làm người chồng phải tìm cách giải tỏa. Nhưng hắn ta lại chọn giải tỏa bằng cách đánh vợ, bạo lực gia đình. Một cảnh bạo lực không lối thoát, không ai biết khi nào mới chấm dứt. Bởi chỉ khi gia đình đó thoát khỏi cảnh nghèo đói, tìm được con đường riêng, họ mới hy vọng thoát khỏi hoàn cảnh khó khăn.

Chi tiết giọt nước mắt của cả hai tác phẩm đều có điểm chung. Đó là những lời giọt nước mắt của người phụ nữ, của người mẹ trong hoàn cảnh đói nghèo, khốn cùng, là giọt nước mắt tràn đầy tình người chảy ra từ tâm hồn người mẹ với lòng vị tha, hy sinh. Bên cạnh đó, cả hai chi tiết đều góp phần thể hiện giá trị nội dung và giá trị nhân văn của tác phẩm.

3. So sánh chi tiết nước mắt trong Vợ nhặt và Chiếc thuyền ngoài xa ấn tượng nhất:

Hai truyện ngắn “Vợ nhặt” của nhà văn Kim Lân và “Chiếc thuyền ngoài xa” của Nguyễn Minh Châu đều là những tác phẩm nổi bật nhất trong sáng tác của mỗi tác giả. Trong hai truyện ngắn này, có sự xuất hiện của chi tiết “dòng nước mắt”, ở mỗi tác phẩm, chi tiết này đều có ý nghĩa sâu sắc nhưng lại mang đến cho người đọc những cảm xúc rất khác nhau.

Trong truyện ngắn “Vợ nhặt”, dòng nước mắt xuất hiện là lúc anh Tràng bỗng dưng nhặt được vợ. Trong hoàn cảnh nạn đói lan rộng, bà lão vừa đau lòng, vừa buồn vừa lo lắng khi không thể cưới vợ cho con và bị cơn đói đe dọa, từ kẽ mắt của bà đã chảy ra những dòng nước mắt. Đó chính là sự thể hiện tình yêu thương dành cho đứa con của mình, người mẹ già đã chịu nhiều đau khổ, mồ hôi và nước mắt của bà cũng đã cạn khô trong những năm tháng khốn khổ vì đói nghèo. Nước mắt bà rơi một phần vì phấn khích khi con trai lấy vợ, một phần vì cay đắng, buồn tủi khi con trai lấy vợ trong những ngày đói kém. Bà khóc vì thương con, trách mình không thể cưới vợ cho con đàng hoàng, đó là tình mẫu tử cao cả, thiêng liêng, là sự hy sinh khiến người đọc thấy thắt lòng. Dòng nước mắt của bà vừa phơi bày hiện thực xã hội trong nạn đói năm 1945, vừa thể hiện tình cảm sâu sắc của tác giả, ca ngợi tình mẫu tử cao cả.

Trong truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa”, người phụ nữ đã rơi nước mắt khi con trai lao vào đánh bố để bênh mẹ. Mặc dù bị chồng đánh đập liên tiếp nhưng bà không hề khóc, vậy mà khi bi kịch gia đình bà che giấu bao lâu đã bị phơi bày bà đã rơi những giọt nước mắt. Dòng nước mắt của bà là sự thương cảm, bất lực trước vết thương sâu trong tâm hồn đứa con. Đó là nỗi đau mà bạo lực gia đình mang lại, con người mất đi nhân cách, đi ngược lại đạo đức làm người. Đó cũng là biểu hiện của tình mẫu tử, tình mẹ thương con, sự thức tỉnh sau những nỗi đau của người đàn bà làng chài. Trong tác phẩm này, những giọt nước mắt đã phơi bày hiện thực bạo lực gia đình trong xã hội hậu chiến, đồng thời mang đến cho người đọc cảm xúc sâu sắc, tinh tế, khẳng định tình mẫu tử mãnh liệt.

Dễ dàng nhận thấy điểm tương đồng của những giọt nước mắt trong cả hai tác phẩm, đó là những giọt nước mắt của những người mẹ yêu thương con cái, những người hết lòng vì con cái, những người phụ nữ đã chịu đựng cả một đời lam lũ khổ sở. Đây cũng là những giọt nước mắt mang trong mình những giá trị hiện thực, nhân văn sâu sắc. Tuy nhiên, trong những bối cảnh khác nhau, ý nghĩa cũng khác nhau. Giọt nước mắt của bà cụ Tứ vừa mừng vừa thương vừa buồn tủi cho đứa con trai nhưng trước mắt bà còn có một tương lai tươi sáng đang loé lên tràn đầy tia sang của hạnh phúc. Còn dòng nước mắt của người đàn bà hàng chài chứa đầy nỗi đau, sự tủi nhục và bất lực, đằng sau những giọt nước mắt đó là bầu trời u ám, ảm đạm của cuộc sống.

Có thể thấy, chỉ riêng chi tiết nước mắt nhưng ở mỗi bối cảnh xã hội, dưới ngòi bút của mỗi tác giả đều mang đến những giá trị ý nghĩa khác nhau. Tuy nhiên, giá trị sâu sắc nhất mà người đọc cảm nhận được chính là tình mẫu tử thiêng liêng trong bất kỳ hoàn cảnh nào.