Cấu thành tội phạm, mức phạt đối với tội gây rối trật tự công cộng

1. Tội gây rối trật tự công cộng mức hình phạt thế nào?

2. Thế nào là gây rối trật tự công cộng gây hậu quả nghiêm trọng?

Theo quy định tại khoản 1 Điều 245 Bộ luật hình sự: “Người nào gây rối trật tự công cộng gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ một triệu đồng đến mười triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm”. Tại Nghị quyết 02/2003/NQ-HĐTP thì coi là gây hậu quả nghiêm trọng do hành vi gây rối trật tự công cộng nếu thuộc một trong các trường hợp sau:

a. Cản trở, ách tắc giao thông đến dưới 2 giờ;

b. Cản trở sự hoạt động bình thường của cơ quan nhà nước, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội, đơn vị vũ trang nhân dân;

c. Thiệt hại về tài sản có giá trị từ mười triệu đồng trở lên;

d. Chết người;

đ. Người khác bị thương tích hoặc bị tổn hại sức khoẻ với tỷ lệ thương tật từ 31 % trở lên;

e. Nhiều người bị thương tích hoặc bị tổn hại sức khoẻ với tỷ lệ thương tật của mỗi người dưới 31%, nhưng tổng tỷ lệ thương tật của tất cả những người này từ 41% trở lên;

g. Người khác bị thương tích hoặc bị tổn hại sức khoẻ với tỷ lệ thương tật từ 21% đến 30% và còn thiệt hại về tài sản có giá trị từ năm triệu đồng trở lên;

h. Nhiều người bị thương tích hoặc bị tổn hại sức khoẻ với tỷ lệ thương tật của mỗi người dưới 21%, nhưng tổng tỷ lệ thương tật của tất cả những người này từ 30% đến 40% và còn thiệt hại về tài sản có giá trị từ năm triệu đồng trở lên.

Ngoài các hậu quả xảy ra về tính mạng, sức khoẻ và tài sản được hướng dẫn trên đây, thực tiễn cho thấy có thể còn có hậu quả phi vật chất như có ảnh hưởng xấu đến việc thực hiện đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước, gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, ngoại giao, đến trật tự, an toàn xã hội…

Trong các trường hợp này phải tuỳ vào từng trường hợp cụ thể để đánh giá mức độ của hậu quả do tội phạm gây ra có phải là nghiêm trọng hay không.

3. Phạm tội gây rối trật tự công cộng có sử dụng vũ khí

Tóm tắt câu hỏi:

Chồng tôi có sang làng bên cạnh khi đi có mang theo côn và có đánh người làng bên, giờ chồng tôi bị công an khởi tố về tội gây rối trật tự nơi công cộng. Người bị đánh đã bị thương tích nặng nhưng đó là thương tích do người khác đánh (cùng bị đánh hôm đó, cùng thời điểm đó). Vậy chồng tôi sẽ bị xử phạt thế nào ? Có phải đi tù không ? Công an có thể tạm giam chồng thôi không ?

Luật sư tư vấn:

Thứ nhất, về trách nhiệm hình sự.

Điều 245 “Bộ luật hình sự năm 2015” (sửa đổi, bổ sung năm 2009) quy định như sau:

“Điều 245. Tội gây rối trật tự công cộng 

1. Người nào gây rối trật tự công cộng gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ một triệu đồng đến mười triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm:

a) Có dùng vũ khí hoặc có hành vi phá phách;

b) Có tổ chức;

c) Gây cản trở giao thông nghiêm trọng hoặc gây đình trệ hoạt động công cộng;

d) Xúi giục người khác gây rối;

đ) Hành hung người can thiệp bảo vệ trật tự công cộng;

e) Tái phạm nguy hiểm.”

Như vậy, ở đây chồng bạn có sử dụng côn để gây rối trật tự công cộng, hành vi này đã phạm vào Tội gây rối trật tự công cộng với tình tiết có dùng vũ khí quy định tại điểm a Khoản 2 Điều 245 “Bộ luật hình sự năm 2015” (sửa đổi, bổ sung năm 2009). Và với hành vi này chồng bạn có thể bị phạt tù từ 2 năm đến 7 năm.

Thứ hai, về vấn đề tạm giam.

Khoản 1 Điều 88 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003 quy định như sau:

“Điều 88. Tạm giam

1. Tạm giam có thể được áp dụng đối với bị can, bị cáo trong những trường hợp sau đây:

a) Bị can, bị cáo phạm tội đặc biệt nghiêm trọng; phạm tội rất nghiêm trọng;

b) Bị can, bị cáo phạm tội nghiêm trọng, phạm tội ít nghiêm trọng mà Bộ luật hình sự quy định hình phạt tù trên hai năm và có căn cứ cho rằng người đó có thể trốn hoặc cản trở việc điều tra, truy tố, xét xử hoặc có thể tiếp tục phạm tội.”

Theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 88 thì chồng bạn có thể bị tạm giam nếu chồng bạn có thể bị tạm giam nếu có biểu hiện trốn hoặc cản trở việc điều tra, truy tố, xét xử hoặc có thể tiếp tục phạm tội (ví dụ: đang có hành vi trốn, chuẩn bị trốn, che giấu công cụ, phương tiện phạm tội …).

Đối với hành vi phạm tội theo quy định tại khoản 2 Điều 245 “Bộ luật hình sự năm 2015” (sửa đổi, bổ sung năm 2009), tức tội phạm nghiêm trọng thì thời hạn tạm giam để điều tra là không quá 3 tháng. Trường hợp  vụ án có nhiều tình tiết phức tạp, xét cần phải có thời gian dài hơn cho việc điều tra và không có căn cứ để thay đổi hoặc huỷ bỏ biện pháp tạm giam thì chậm nhất là mười ngày trước khi hết hạn tạm giam thì  thể được gia hạn tạm giam hai lần, lần thứ nhất không quá 2 tháng và lần thứ hai không quá 1 tháng.

4. Truy cứu trách nhiệm hình sự tội gây rối trật tự công cộng

Tóm tắt âu hỏi:

Cho tôi hỏi như thế nào thì mới bị coi là phạm tội gây rối trật tự công cộng; nếu đã bị xử phạt hành chính hành vi quy định tại Điều 5 Nghị định 167/2013/NĐ-CP mà vi phạm lần thứ 2 tiếp theo có bị truy cứu trách nhiệm hình sự Tội gây rối trật tự công cộng không?

Luật sư tư vấn:

Điều 245 “Bộ luật hình sự 2015” quy định tội gây rối trật tự công cộng:

“1. Người nào gây rối trật tự công cộng gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ một triệu đồng đến mười triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm:

a) Có dùng vũ khí hoặc có hành vi phá phách;

b) Có tổ chức;

c) Gây cản trở giao thông nghiêm trọng hoặc gây đình trệ hoạt động công cộng;

d) Xúi giục người khác gây rối;

đ) Hành hung người can thiệp bảo vệ trật tự công cộng;

e) Tái phạm nguy hiểm.”

“Gây rối trật tự công cộng” là hành vi gây náo động, hò hét gây mất trật tự ở những nơi công cộng như ngoài đường phố, khu dân cư, công viên…Hành vi này gây nên sự xáo trộn, hoảng sợ cho những người xung quanh.

– Người phạm tội gây rối bằng rất nhiều các hình thức khác nhau như: tập trung đông người nơi công cộng gây náo động; hò hét đuổi đánh nhau gây hỗn loạn nơi công cộng; đập phá các tài sản nơi công cộng hay đập phá các quán xá, quán ăn, rạp chiếu phim…đông người.

Khoản 1 Điều 245 “Bộ luật hình sự 2015” đã quy định rõ: “Người nào gây rối trật tự công cộng gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi này … mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ một triệu đồng đến mười triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm”

Như vậy, nếu một người đã bị xử phạt hành chính về hành vi quy định tại Điều 5 Nghị định 167/2013/NĐ-CP vi phạm quy định về trật tự công cộng, mà còn vi phạm thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự tại Điều 245 “Bộ luật hình sự 2015” tội gây rối trật tự công cộng.

5. Tội gây rối trật tự công cộng theo Điều 318 Bộ luật hình sự 2015

Tóm tắt câu hỏi:

Tôi muốn hỏi luật sư một việc sau: Năm 2013 tôi bị xử phạt hành chính về tội sử dụng ma tuý. Và đến tháng 9 năm 2015 tôi bị tội gây rối trật tự công cộng. Và tôi được tại ngoại giờ tôi lại bị xử lý. Trong cáo trạng tội của tôi bị ở Khoản 1, Điều 245. Vậy luật sư cho tôi hỏi việc sử dụng ma tuý của tôi đã được xoá án tích chưa? Và tội gây rối của tôi sử sẽ bị mức án thế nào? Xin luật sư tư vấn cho tôi?

Luật sư tư vấn:

Theo quy định tại Điều 245, Bộ luật hình sự sửa đổi năm 2009 khi quy định về tội gây rối trật tự công cộng đã ghi nhận như sau:

“1. Người nào gây rối trật tự công cộng gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ một triệu đồng đến mười triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm:

a) Có dùng vũ khí hoặc có hành vi phá phách;

b) Có tổ chức;

c) Gây cản trở giao thông nghiêm trọng hoặc gây đình trệ hoạt động công cộng;

d) Xúi giục người khác gây rối;

Luật sư tư vấn pháp luật hành vi gây rối trật tự công cộng:1900.6568

đ) Hành hung người can thiệp bảo vệ trật tự công cộng;

e) Tái phạm nguy hiểm”.

Theo quy định trên ta thấy, liên quan đến việc để truy cứu trách nhiệm hình sự được với tội phạm tại Điều 245, Bộ luật hình sự sửa đổi 2009 phải nằm trong hai trường hợp :

+ Gây rối trật tự công cộng gây hậu quả nghiêm trọng;

+ Chưa gây hậu quả nghiêm trọng nhưng đã bị xử phạt hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm.

Người phạm tội thuộc các trường hợp quy định tại khoản 1, Điều 245 Bộ luật hình sự sửa đổi 2009, thì người phạm tội gây rối trật tự công cộng sẽ bị phạt tiền từ một triệu đồng đến mười triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm, là tội phạm ít nghiêm trọng. Khi quyết định hình phạt đối với người phạm tội, nếu có nhiều tình tiết giảm nhẹ quy định tại Điều 46 Bộ luật hình sự, không có tình tiết tăng nặng hoặc tuy có nhưng mức độ tăng nặng không đáng kể, thì có thể được áp hình phạt tiền; nếu có nhiều tình tiết tăng nặng quy định tại Điều 48 Bộ luật hình sự, không có tình tiết giảm nhẹ hoặc nếu có nhưng mức độ giảm nhẹ không đáng kể, thì có thể bị phạt đến hai năm tù.

Về trường hợp bạn bị xử lý hành chính về việc sử dụng ma túy. Trước tiên, cần hiểu về tiền án và tiền sự. Cụ thể:

– Người có tiền án (án tích) là người đã bị kết án và thi hành hình phạt mà chưa được xóa án. Người được xóa án tích thì coi như chưa bị kết án. Bộ luật Hình sự quy định nhiều hình thức xóa án tích: đương nhiên được xóa án tích (ví dụ, người nào bị tòa án tuyên phạt tù đến 3 năm, đã chấp hành xong hình phạt và 3 năm sau không phạm tội mới, thì đương nhiên được xóa án tích); xóa án tích theo quyết định của tòa án (áp dụng với các tội xâm phạm an ninh quốc gia, tội ác chiến tranh); xóa án tích trong trường hợp đặc biệt (ví dụ: người đã thi hành xong hình phạt tiến bộ rõ rệt, được chính quyền địa phương nơi cư trú đề nghị tòa xóa án tích).

– Người có tiền sự là người đã bị kỷ luật hành chính, xử phạt vi phạm hành chính về hành vi vi phạm pháp luật có dấu hiệu tội phạm nhưng chưa đến mức xử lý hình sự, mà chưa được xóa kỷ luật, chưa được xóa việc xử phạt hành chính. Thời hạn để được xóa tiền sự được quy định tại Luật xử lý vi phạm hành chính. Cụ thể tại Điều 7 đã quy định thời hạn được coi là chưa bị xử lý vi phạm hành chính như sau:

“1. Cá nhân, tổ chức bị xử phạt vi phạm hành chính, nếu trong thời hạn 06 tháng, kể từ ngày chấp hành xong quyết định xử phạt cảnh cáo hoặc 01 năm, kể từ ngày chấp hành xong quyết định xử phạt hành chính khác hoặc từ ngày hết thời hiệu thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính mà không tái phạm thì được coi là chưa bị xử phạt vi phạm hành chính.

2. Cá nhân bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính, nếu trong thời hạn 02 năm, kể từ ngày chấp hành xong quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính hoặc 01 năm kể từ ngày hết thời hiệu thi hành quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính mà không tái phạm thì được coi là chưa bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính.”

Như vậy có thể thấy sự khác nhau cơ bản về tiền án, tiền sự đó là: Người bị coi là có tiền án khi đã bị kết án, chưa bị xóa án (có quyết định của tòa án); còn người bị coi là có tiền sự khi người đó có dấu hiệu tội phạm nhưng chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự và không có quyết định của tòa. Trong trường hợp của bạn, bạn chỉ bị xử phạt về hành vi sử dụng ma túy mà không bị truy cứu trách nhiệm hình sự, không có quyết định của tòa án. Do đó, trường hợp của bạn là tiền sự và thời hạn để tự xóa tiền sự của bạn là một năm kể từ ngày chấp hành xong quyết định xử phạt.