Những yêu cầu cơ bản trong thi công xây dựng công trình

1. Những yêu cầu cơ bản đối với thi công xây dựng công trình:

Hiện nay, thi công xây dựng công trình được hiểu là các hoạt động tiến hành xây dựng và lắp đặt thiết bị đối với công trình xây dựng mới, sửa chữa, cải tạo, di dời, tu bổ, phục hồi; việc phá dỡ công trình; bảo hành, bảo trì công trình xây dựng. Hoạt động thi công xây dựng công trình của các cá nhân phải đảm bảo yêu cầu nhất định. Vấn đề này đã được ghi nhận tại Điều 111 Luật Xây dựng năm 2014 về yêu cầu đối với thi công xây dựng công trình:

– Yêu cầu 1: Cá nhân, tổ chức có trách nhiệm thực hiện thi công xây dựng thì phải tuân thủ thiết kế xây dựng được duyệt, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật áp dụng cho công trình, quy định của pháp luật về sử dụng vật liệu xây dựng; quá trình thi công không chỉ bảo đảm về an toàn chịu lực, an toàn trong sử dụng, mỹ quan mà còn phải bảo vệ môi trường, phòng, chống cháy, nổ và điều kiện an toàn khác theo quy định của pháp luật;

– Yêu cầu 2: Các công trình xây dựng, người, thiết bị thi công, công trình ngầm và các công trình liền kề có khả năng bị ảnh hưởng trong quá trình thi công thì cần để ra phương án bảo đảm an toàn cho đối tượng này; Đồng thời, đưa ra biện pháp cần thiết hạn chế thiệt hại nếu không may xảy ra sự cố không mong muốn mà gây thiệt hại về người và tài sản, cũng như gây mất an toàn trong quá trình thi công xây dựng;

Theo hướng dẫn tại Khoản 20 của Điều 2 trong Nghị định 06/2021/NĐ-CP về quản lý chất lượng, thi công xây dựng và bảo trì công trình xây dựng thì việc đảm bảo an toàn trong quá trình thi công xây dựng công trình được coi một biện pháp để ngăn chặn các tác động của các yếu tố nguy hiểm và yếu tố có hại đến công trình xây dựng cũng như con người, thiết bị tham gia thi công xây dựng. Mục đích nhằm đảm bảo rằng không có thương tật, tử vong, hay suy giảm sức khỏe của con người và ngăn ngừa sự cố gây mất an toàn lao động trong quá trình thi công xây dựng công trình.

Việc đảm bảo tính mạng và an toàn của người lao động trong quá trình thi công công trình xây dựng luôn được coi là ưu tiên hàng đầu. Thực tế cho thấy thường có các khẩu hiệu và biện pháp an toàn tại các công trình xây dựng để đảm bảo an toàn cho người lao động, đồng thời cũng thúc đẩy sự giám sát kiểm tra yêu cầu này khi tiến hành thi công công trình.

– Yêu cầu 3: đối với những hạng mục công trình, công việc có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động, phòng, chống cháy, nổ thì phải có đề xuất riêng và tiến hành các biện pháp kỹ thuật an toàn riêng đối với những hạng mục này.

Hiện nay, các Các biện pháp kỹ thuật an toàn riêng này được thực hiện với mục đích chính là bảo vệ người lao động trong môi trường xây trước các nguy cơ có thể xuất hiện trong quá trình làm việc. Các biện pháp có thể kể đến như sử dụng dụng cụ che chắn, thiết bị bảo hiểm, tín hiệu cảnh báo khi xuất hiện nguy hiểm, điều khiển từ xa và trang thiết bị cá nhân bảo vệ… Thường thì hầu hết các công việc và hạng mục công trình đều áp dụng các biện pháp kỹ thuật an toàn riêng để đảm bảo an toàn lao động và phòng cháy nổ.

– Yêu cầu 4: trong quá trình thi công xây dựng phải sử dụng vật tư, vật liệu theo đúng chủng loại quy cách, số lượng theo yêu cầu của thiết kế xây dựng. Đồng thời cũng phải  bảo đảm tiết kiệm trong quá trình thi công này.

Thực hiện tốt được yêu cầu này sẽ giúp tiết kiệm nguồn lực mà còn đảm bảo hiệu quả tối ưu của vật liệu xây dựng tránh diễn ra tình trạng lãng phí tài nguyên xây dựng.

–  Yêu cầu 5: Để góp phần hoàn thiện hơn quá trình xây dựng thì không thể thiếu việc tổ chức kiểm tra, giám sát và tiến hành nghiệm thu công việc xây dựng, giai đoạn chuyển bước thi công quan trọng khi cần thiết, nghiệm thu hạng mục công trình, công trình xây dựng hoàn thành để đưa vào khai thác, sử dụng. Thực hiện công việc này sẽ hỗ trợ quản lý thi công xây dựng công trình, hạn chế những rủi ro trước khi đưa công trình vào sử dụng. Theo quy định, việc thi công được đưa vào sử dụng trên thực tế cần đạt đủ tiêu chuẩn về an toàn và hiệu quả. Đồng thời, nghiệm thu cũng giúp phát hiện và khắc phục những lỗ hổng và sai sót có thể gây mất an toàn trong tương lai một cách nhanh chóng

–  Yêu cầu 6: Nhà thầu thi công xây dựng công trình phải có đủ điều kiện năng lực phù hợp với loại, cấp công trình và công việc xây dựng.

Điều kiện năng lực nhà thầu thi công xây dựng công trình được đánh giá thông qua nội dung: Sự tham gia  của đủ lượng lao động mà những người này có kỹ năng, thiết bị thi công, phòng thí nghiệm chuyên ngành xây dựng;  và hệ thống quản lý chất lượng của nhà thầu thi công xây dựng công trình. Hiểu biết rõ về điều kiện năng thể hiện sự chuyên nghiệp và trách nhiệm của nhà thầu, ngăn ngừa việc nhận việc mà không đạt được hiệu quả cần thiết và tránh gây thiệt hại cho chủ đầu tư.

2. Nội dung quản lý thi công xây dựng công trình:

Các nội dung quản lý thi công công trình xây dựng được pháp luật hiện hành quy định cụ thể tại Điều 10 Nghị định 06/2021/NĐ-CP ngày 26/01/2021 của Chính phủ, bao gồm:

+ Nội dung quản lý xoay quanh chất lượng thi công xây dựng công trình;

+ Đối với tiến độ thi công xây dựng công trình cũng nằm trong sự quản lý khi thi công xây dựng công trình;

+ Việc giám sát, quản lý khối lượng thi công xây dựng công trình;

+ Liên quan đến quá trình quản lý an toàn lao động, môi trường xây dựng trong thi công xây dựng công trình;

+ Về lĩnh vực chi phí đầu tư xây dựng trong quá trình thi công xây dựng;

+ Ngoài ra, Quản lý các nội dung khác theo quy định của hợp đồng xây dựng.

3. Quản lý thi công xây dựng công trình bao gồm vấn đề gì?

Việc quản lý thi công xây dựng công trình được thực hiện theo trình tự quy định tại Điều 11 Nghị định 06/2021/NĐ-CP ngày 26/01/2021 của Chính phủ, cụ thể:

– Yếu tố đầu tiên được xét đến khi đề cập vấn đề thi công xây dựng là việc tiếp nhận mặt bằng thi công xây dựng; tiến hành thực hiện việc quản lý công trường xây dựng;

– Việc liệt kê, quản lý vật liệu, sản phẩm, cấu kiện, thiết bị sử dụng cho công trình xây dựng cũng được trú trọng;

– Đối với chủ đầu tư khi thi công xây dựng sẽ phải chịu sự quản lý thi công xây dựng công trình cũng như kiểm tra và nghiệm thu công việc xây dựng trong quá trình thi công xây dựng công trình;

– Để tránh tình trạng có những rủi ro,thiệt hại hoặc để đảm bảo việc tuân thủ thực hiện quá trình thi công đã được lập ra thì giám sát thi công xây dựng công trình của chủ đầu tư, kiểm tra và nghiệm thu công việc xây dựng trong quá trình thi công xây dựng công trình cũng phải được thực hiện;

– Tiến hành giám sát tác giả của nhà thầu thiết kế trong quá trình thi công xây dựng công trình;

– Đánh giá khả năng chịu lực của kết cấu công trình và kiểm định xây dựng trong quá trình xây dựng công trình thì cần tổ chức việc thí nghiệm đối chứng, thử nghiệm khả năng thành công trên thực tế;

– Với mỗi giai đoạn thi công xây dựng, bộ phận công trình xây dựng  mà cần thực hiện nghiệm thu thì phải thực;

– Khi hạng mục công trình, công trình hoàn thành để đưa vào khai thác, sử dụng thì bắt buộc thực hiện việc nghiệm thu; Ngoài ra, cơ quan có thẩm quyền có thể kiểm tra công tác nghiệm thu công trình;

– Tiến hành lập và lưu trữ hồ sơ hoàn thành công trình;

– Những bước cuối liên quan đến việc hoàn trả mặt bằng;

– Thực hiện bàn giao công trình xây dựng.

4. Giải quyết sự cố trong quá trình thi công xây dựng công trình:

Quá trình thi công công trình xây dựng mà không may xảy ra những sự cố mà gây ảnh hưởng lớn đến sự an toàn của nhân công đang làm việc tại công trường, đồng thời chính công trình thi công cũng có khả năng đổ sập bất cứ lúc nào, nguy cơ gây thiệt hại lớn về người và tài sản thì các cá nhân có trách nhiệm trong việc quản lý này phải có sự nắm bắt, nhận định tình hình kịp thời. Theo đó, chủ đầu tư, nhà thầu thi công xây dựng, chủ quản lý sử dụng công trình, cơ quan nhà nước sẽ là bên chịu trách nhiệm liên quan đến vấn đề này như sau:

– Kịp thời đề xuất và nhanh chóng thực hiện ngay các biện pháp bảo đảm an toàn cho người và tài sản. Thậm chí, phải yêu cầu dừng thi công, hoặc sự vận hành và khai thác sử dụng công trình để khắc phục hậu quả nhất thời;

– Ngay sau khi khắc phục hậu quả tạm thời để hạn chế thiệt hại thì phải thông báo ngay cho các tổ chức, cá nhân có thẩm quyền liên quan để tiến hành giải quyết;

– Cá nhân thực hiện thi công, giám sát phải ngay lập tức bảo vệ hiện trường, trừ trường hợp cần phải khắc phục khẩn cấp để ngăn ngừa thiệt hại

– Đối với trách nhiệm của  cơ quan Nhà nước có thẩm quyền, tổ chức, cá nhân có liên quan:Khi tiếp nhận thông báo sự cố thì cần phải thực hiện ngay các biện pháp khắc phục để khắc phục sự cố. Sau đó thực hiện việc giám định nguyên nhân, sự cố, làm rõ trách nhiệm khiến sự cố công trình xảy ra;

Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:

– Luật Xây dựng sửa đổi năm 2020;

– Nghị định số 06/2021/NĐ-CP của Chính phủ: Quy định chi tiết một số nội dung về quản lý chất lượng, thi công xây dựng và bảo trì công trình xây dựng.