Người tâm thần phá hoại tài sản thì ai sẽ phải bồi thường?

1. Người tâm thần phá hoại tài sản thì ai sẽ phải bồi thường?

Câu hỏi: Chào Luật sư, tôi có một người bạn tên là Minh có cậu con trai không may mắc bệnh tâm thần. Gia đình có gửi cháu vào trại tâm thần để điều trị, nhưng được một thời gian thì cháu lại bị lại, cháu chưởi bới lung tung, lúc mê lúc tỉnh. Vừa rồi, gia đình bạn tôi có tổ chức tiệc và mời bạn bè đến tham gia. Bạn tôi là doanh nhân thành đạt nên bạn bè ai cũng giàu có. Trong đám chúng tôi, có Nam đi xe G63 đến nhưng không may cậu con trai bị bệnh tâm thần của bạn tôi lấy gạch ném vào xe làm xe bị móm méo nhiều chỗ. Vậy, đối với trường hợp này thì gia đình bạn Minh có cần phải bồi thường cho bạn Nam hay không? Rất mong được Luật sư giải đáp.

Chào bạn, chúng tôi gửi đến bạn câu trả lời như sau:

Căn cứ theo quy định pháp luật dân sự về cách xác định thiệt hại thì người gây tai nạn giao thông chết người có trách nhiệm bồi thường thiệt hại gồm thiệt hại do tài sản bị xâm phạm (nếu có) và thiệt hại do tính mạng bị xâm phạm. Cụ thể:

Theo quy định tại Điều 589 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về thiệt hại do tài sản bị xâm phạm trong đó bao gồm:

– Tài sản được xác định bị mất hoặc bị hủy hoại hoặc bị hư hỏng.

– Những lợi ích được gắn liền với việc sử dụng, khai thác tài sản bị mất, bị giảm sút.

–  Các chi phí được cho rằng hợp lý để kịp thời ngăn chặn, hạn chế và khắc phục thiệt hại.

– Các thiệt hại khác được do luật quy định.

Căn cứ theo quy định tại Điều 586 Bộ luật dân sự năm 2015 có quy định năng lực chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại của cá nhân như sau:

– Người từ đủ mười tám tuổi trở lên nếu trường hợp gây thiệt hại thì sẽ phải tự bồi thường đối với thiệt hại đã gây ra.

– Người chưa đủ mười lăm tuổi nếu trường hợp gây thiệt hại mà còn cha, mẹ thì cha, mẹ sẽ là người phải có trách nhiệm phải bồi thường toàn bộ thiệt hại; nếu trường hợp tài sản của cha, mẹ đã được xác định nhưng không đủ để bồi thường mà con chưa thành niên gây thiệt hại có tài sản riêng thì lấy tài sản đó để bồi thường phần còn thiếu, trừ trường hợp quy định tại Điều 599 của Bộ luật này.

– Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi nếu trường hợp gây thiệt hại thì phải bồi thường bằng tài sản của mình nếu như không đủ tài sản để bồi thường thì cha, mẹ sẽ phải chịu trách nhiệm bồi thường phần còn thiếu bằng tài sản của mình.

– Người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi nếu trường hợp gây thiệt hại mà có người giám hộ thì người giám hộ đó sẽ được dùng tài sản của người được giám hộ để thực hiện trách nhiệm bồi thường; nếu trường hợp người được giám hộ không có tài sản hoặc không đủ tài sản để bồi thường thì người giám hộ sẽ phải bồi thường bằng tài sản của mình; nếu người giám hộ chứng minh được mình không có lỗi trong việc giám hộ thì sẽ không phải lấy tài sản của mình để bồi thường.

Như vậy, căn cứ theo quy định trên thì trường hợp gây ra thiệt hại thì dựa vào năng lực chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại để xác định người có trách nhiệm phải bồi thường theo quy định của pháp luật. Do đó, khi người tâm thần được xem là người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ có hành vi gây thiệt hại thì người giám hộ của người bị tâm thần sẽ phải có trách nhiệm đứng ra để bồi thường thiệt hại do người tâm thần gây ra. Tuy nhiên, nếu chứng minh được mình không có lỗi trong việc giám hộ thì không phải lấy tài sản của mình để bồi thường.

2. Căn cứ làm phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại được quy định như thế nào?

Câu hỏi: Chào Luật sư, tôi có câu hỏi muốn gửi tới Luật sư: Nhà tôi và nhà bà Bích ở cạnh nhau, trước giờ 2 gia đình không mấy vui vẻ. Gần đây, nhà tôi có lắp camera để các con tôi đi làm ăn xa có thể quan sát ông bà, bố mẹ thường xuyên. Ngoài lắp trong nhà, thì tôi còn lắp ngoài hiên. Tuy nhiên, không hiểu vì lý do gì mà cậu con trai (lúc tỉnh lúc điên) nhà bà Bích lấy đá ném vào hỏng của gia đình chúng tôi. Vậy trường hợp này, có phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại về tài sản hư hỏng của chúng tôi không? Tôi xin cảm ơn.

Chào chị, chúng tôi gửi chị câu trả lời sau:

Căn cứ theo quy định tại Điều 584 Bộ luật Dân sự 2015 quy định căn cứ làm phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại như sau:

– Người nào đã có hành vi xâm phạm đến sức khỏe,  danh dự, nhân phẩm, tính mạng, uy tín, tài sản, quyền và lợi ích hợp pháp khác của người khác mà có gây thiệt hại thì sẽ phải chịu trách nhiệm bồi thường, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác.

– Người gây có hành vi gây thiệt hại tuy nhiên sẽ không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp thiệt hại đó phát sinh được xác định là do sự kiện bất khả kháng hoặc hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.

– Đối với trường hợp tài sản gây ra thiệt hại thì chủ sở hữu, người chiếm hữu tài sản sẽ phải là người chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại, trừ trường hợp thiệt hại phát sinh theo quy định tại khoản 2 Điều này.

Như vậy căn cứ theo những quy định mà chúng tôi vừa nêu trên, nếu trường hợp cá nhân bị xâm phạm đến tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, tài sả mà xác định có thiệt hại xảy ra thì người mà có hành vi xâm phạm sẽ phải chịu trách nhiệm bồi thường toàn bộ trừ trường hợp các bên có thoả thuận khác và luật có quy định khác.

3. Nguyên tắc bồi thường thiệt hại được quy định như thế nào?

Căn cứ theo quy định tại Điều 585 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về nguyên tắc bồi thường thiệt hại như sau:

– Thiệt hại thực tế đã được xác định sẽ phải được bồi thường toàn bộ và kịp thời. Các bên sẽ cùng nhau đưa ra thỏa thuận về mức bồi thường, hình thức bồi thường bằng tiền, bằng hiện vật hoặc thực hiện một công việc, phương thức bồi thường một lần hoặc nhiều lần, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

– Người chịu trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ bồi thường thiệt hại sẽ có thể được giảm mức bồi thường nếu trường hợp chứng minh được không có lỗi hoặc có lỗi vô ý và thiệt hại quá lớn so với khả năng kinh tế của mình.

– Khi mức bồi thường được xác định là không còn phù hợp với thực tế thì các bên bị thiệt hại hoặc bên gây thiệt hại có quyền yêu cầu Tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác thay đổi mức bồi thường.

– Đối với trường hợp đã xác định được bên bị thiệt hại có lỗi trong việc gây thiệt hại thì sẽ không được bồi thường phần thiệt hại do lỗi của mình gây ra.

– Bên có quyền, lợi ích bị xâm phạm sẽ không được bồi thường nếu trường hợp thiệt hại xảy ra do không áp dụng các biện pháp cần thiết, hợp lý để ngăn chặn, hạn chế thiệt hại cho chính mình.

Trên đây là tư vấn của Luật sư Luật Dương Gia các nội dung mà liên quan đến người tâm thần phá hoại tài sản thì ai sẽ phải bồi thường. Trường hợp quý bạn cần những hỗ trợ cụ thể hay những giải đáp hợp lý, cụ thể hơn thì quý bạn đọc có thể liên hệ qua số điện thoại hotline 1900.6568 để được tư vấn chi tiết. 

Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:

Bộ luật Dân sự 2015.