Trước khi thực hiện giao dịch chứng khoán, người tham gia giao dịch phải mở tài khoản giao dịch chứng khoán. Vậy người nào không được mở tài khoản giao dịch chứng khoán?
Mục lục bài viết
1.Người nào không được mở tài khoản giao dịch chứng khoán?
Luật Chứng khoán 2019 và các văn bản pháp luật khác có liên quan không quy định những đối tượng không được mở tài khoản giao dịch chứng khoán. Tuy nhiên, khi thực hiện mở tài khoản giao dịch chứng khoán thì người ở tài khoản phải cung cấp đầy đủ, chính xác các thông tin nhận biết khách hàng, đối với khách hàng cá nhân thì phải có thẻ căn cước công dân, còn đối với doanh nghiệp thì phải có Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp và căn cước công dân của người đại diện pháp luật cho Doanh nghiệp,…Chính vì thế, người không được mở tài khoản giao dịch chứng khoán là người dưới 18 tuổi.
Ngoài ra, Điều 98 Luật Chứng khoán 2019 quy định về trách nhiệm của người hành nghề chứng khoán, Điều này quy định một trong những hành vi không được thực hiện của người hành nghề chứng khoán đó chính là mở, quản lý tài khoản giao dịch chứng khoán tại công ty chứng khoán nơi mà mình không làm việc, trừ trường hợp công ty chứng khoán nơi mà mình đang làm việc không có nghiệp vụ môi giới chứng khoán. Như vậy, người hành nghề chứng khoán không được mở tài khoản giao dịch chứng khoán tại công ty chứng khoán nơi mà mình không làm việc. Nếu như công ty chứng khoán nơi mà mình đang làm việc không có nghiệp vụ môi giới chứng khoán thì sẽ được mở tài khoản giao dịch chứng khoán tại công ty chứng khoán khác nơi mình làm việc.
2. Quy định về tài khoản giao dịch chứng khoán:
2.1. Tuân thủ các quy định khi mở tài khoản giao dịch chứng khoán:
– Nhà đầu tư phải mở tài khoản giao dịch chứng khoán tại công ty chứng khoán là thành viên giao dịch để thực hiện các giao dịch chứng khoán theo quy định tại Thông tư 120/2020/TT-BTC giao dịch cổ phiếu niêm yết, đăng ký giao dịch và chứng chỉ quỹ.
– Nhà đầu tư phải chịu trách nhiệm cung cấp đầy đủ, chính xác những thông tin nhận biết khách hàng khi mở tài khoản giao dịch chứng khoán.
– Nhà đầu tư phải tuân thủ các quy định sau:
+ Trong thời gian chưa triển khai hoạt động bù trừ, thanh toán giao dịch chứng khoán theo cơ chế đối tác bù trừ trung tâm thì nhà đầu tư thực hiện giao dịch chứng khoán, thực hiện thanh toán giao dịch chứng khoán thông qua tài khoản giao dịch chứng khoán và thông qua tài khoản lưu ký chứng khoán mà không phải mở tài khoản ký quỹ bù trừ;
+ Sau khi hoạt động bù trừ, thanh toán giao dịch chứng khoán theo cơ chế đối tác bù trừ trung tâm được triển khai thực hiện thì nhà đầu tư phải có tài khoản ký quỹ bù trừ tại thành viên bù trừ trước khi tiến hành thực hiện giao dịch chứng khoán. Trường hợp các nhà đầu tư mở tài khoản ký quỹ bù trừ tại thành viên bù trừ là ngân hàng lưu ký thì các nhà đầu tư chỉ được mở tài khoản giao dịch chứng khoán tại thành viên giao dịch là thành viên bù trừ hoặc là tại thành viên giao dịch không bù trừ mà có hợp đồng ủy thác bù trừ, thanh toán với thành viên bù trừ chung là ngân hàng lưu ký nơi các nhà đầu tư mở tài khoản ký quỹ bù trừ.
2.2. Nguyên tắc mở tài khoản giao dịch chứng khoán:
Nhà đầu tư được mở nhiều tài khoản giao dịch chứng khoán theo nguyên tắc là tại mỗi công ty chứng khoán nhà đầu tư sẽ chỉ được mở 01 tài khoản giao dịch chứng khoán, ngoại trừ những trường hợp sau:
Trường hợp thứ nhất: Công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán được mở nhiều tài khoản giao dịch chứng khoán tại mỗi một công ty chứng khoán theo nguyên tắc:
– 01 tài khoản giao dịch chứng khoán để thực hiện hoạt động kinh doanh chứng khoán của chính mình;
– 02 tài khoản giao dịch chứng khoán để quản lý danh mục đầu tư cho nhà đầu tư ủy thác, trong đó có 01 tài khoản để giao dịch chứng khoán cho nhà đầu tư ủy thác trong nước, có 01 tài khoản để giao dịch chứng khoán cho nhà đầu tư ủy thác nước ngoài;
– Mỗi quỹ đầu tư, công ty đầu tư chứng khoán do công ty quản lý quỹ quản lý sẽ được mở 01 tài khoản giao dịch chứng khoán đứng tên của quỹ đầu tư, công ty đầu tư chứng khoán tại mỗi công ty chứng khoán.
Trường hợp thứ hai: Chi nhánh công ty quản lý quỹ nước ngoài tại Việt Nam sẽ được mở 02 tài khoản giao dịch chứng khoán tại mỗi một công ty chứng khoán, trong đó 01 tài khoản giao dịch chứng khoán để thực hiện việc giao dịch cho chính mình và 01 tài khoản giao dịch chứng khoán để thực hiện việc giao dịch cho nhà đầu tư nước ngoài ủy thác.
Trường hợp thứ ba: Công ty chứng khoán được mở tài khoản giao dịch chứng khoán theo nguyên tắc sau:
– Công ty chứng khoán có nghiệp vụ tự doanh và là thành viên giao dịch của Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam sẽ chỉ được mở 01 tài khoản giao dịch chứng khoán tự doanh tại chính công ty, không được mở thêm bất cứ tài khoản giao dịch chứng khoán tại các công ty chứng khoán khác.
– Trường hợp công ty chứng khoán đã hủy bỏ tư cách thành viên của Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam, thì công ty chứng khoán sẽ được mở tài khoản giao dịch chứng khoán ở tại 01 công ty chứng khoán khác là thành viên giao dịch của Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam để thực hiện xử lý số chứng khoán còn lại trên tài khoản tự doanh.
– Công ty chứng khoán được mở 01 tài khoản giao dịch tạo lập thị trường đối với chứng khoán đã niêm yết, đăng ký giao dịch và 01 tài khoản phòng ngừa rủi ro chứng quyền có bảo đảm ngay tại chính công ty để thực hiện giao dịch cho các nghiệp vụ này.
– Công ty chứng khoán không phải là thành viên lập quỹ hoán đổi danh mục được phép mở tài khoản giao dịch chứng khoán tại thành viên lập quỹ hoán đổi danh mục. Trường hợp này được sử dụng để thực hiện giao dịch hoán đổi chứng chỉ quỹ hoán đổi danh mục ở trên thị trường sơ cấp, giao dịch bán trên thị trường thứ cấp đối với chứng khoán cơ cấu và đối với chứng chỉ quỹ hoán đổi danh mục có được từ giao dịch hoán đổi, giao dịch mua chứng khoán cơ cấu và cả chứng chỉ quỹ hoán đổi danh mục trên thị trường thứ cấp để thực hiện giao dịch hoán đổi, không dùng để thực hiện những giao dịch chứng khoán khác.
– Các tài khoản giao dịch chứng khoán khác theo quy định pháp luật liên quan.
Trường hợp thứ tư: Tổ chức kinh doanh chứng khoán nước ngoài sẽ được mở 02 tài khoản giao dịch chứng khoán tại mỗi công ty chứng khoán như sau:
– 01 tài khoản giao dịch chứng khoán để thực hiện hoạt động tự doanh.
– 01 tài khoản giao dịch môi giới để thực hiện hoạt động môi giới cho các nhà đầu tư nước ngoài khác.
Trường hợp thứ năm: Doanh nghiệp bảo hiểm được mở 02 tài khoản giao dịch chứng khoán tại mỗi công ty chứng khoán như sau:
– 01 tài khoản giao dịch chứng khoán để giao dịch từ nguồn vốn chủ sở hữu. Trong trường hợp doanh nghiệp bảo hiểm có nhà đầu tư nước ngoài sở hữu trên 50% vốn điều lệ thì giao dịch chứng khoán trên tài khoản này chịu sự điều chỉnh bởi các quy định pháp luật về sở hữu nước ngoài trên thị trường chứng khoán.
– 01 tài khoản giao dịch chứng khoán để giao dịch từ nguồn thu phí bảo hiểm trong nước của những quỹ chủ hợp đồng bảo hiểm theo quy định pháp luật về kinh doanh bảo hiểm. Giao dịch chứng khoán ở trên tài khoản này không chịu sự điều chỉnh bởi quy định pháp luật về sở hữu nước ngoài trên thị trường chứng khoán.
Trường hợp thứ sáu: Giao dịch ký quỹ
Tại mỗi công ty chứng khoán nơi nhà đầu tư mở tài khoản giao dịch chứng khoán, nhà đầu tư sẽ chỉ được mở 01 tài khoản giao dịch ký quỹ.
Trường hợp thứ bảy: Giao dịch trong ngày
Tại mỗi công ty chứng khoán nơi nhà đầu tư mở tài khoản giao dịch chứng khoán, nhà đầu tư sẽ chỉ được mở 01 tài khoản giao dịch trong ngày.
Trường hợp thứ tám: Giao dịch bán khống có bảo đảm
Nhà đầu tư mở tài khoản giao dịch bán khống có bảo đảm tại công ty chứng khoán được cung cấp các dịch vụ cho vay chứng khoán, nơi nhà đầu tư mở tài khoản giao dịch để thực hiện giao dịch bán khống có bảo đảm
2.3. Tài khoản ký quỹ bù trừ tại thành viên bù trừ:
Ứng với mỗi tài khoản giao dịch chứng khoán, nhà đầu tư chỉ được mở 01 tài khoản ký quỹ bù trừ tại thành viên bù trừ.
2.4. Mã tài khoản giao dịch chứng khoán:
Công ty chứng khoán không được sử dụng lại những mã tài khoản giao dịch chứng khoán đã đóng để mở tài khoản giao dịch chứng khoán cho khách hàng mới.
Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:
– Luật Chứng khoán 2019;
– Thông tư 120/2020/TT-BTC giao dịch cổ phiếu niêm yết, đăng ký giao dịch và chứng chỉ quỹ.